اهداف سیاسی آمریكا از اصلاح معاهده ان پی تی

به گزارش خبرنگار ایرنا، مطابق با تصمیم گرفته شده در جلسه دوم كمیته آمادگی برای كنفرانس بررسی سال 2020 میلادی پیمان عدم اشاعه سلاح های هسته ای (ان پی تی)، طرف های این معاهده، نشست سوم این كمیته را در نیویورك و در روزهای نهم تا نوزدهم اردیبهشت ماه برگزار خواهند كرد.
براساس معاهده ان پی تی كشورهای هسته ای موظف به كنترل انتقال مالكیت هرگونه تسلیحات هسته ای یا سایر وسایل انفجاری هسته ای هستند و به هیچ وجه برای كمك، تشویق و یا تحریك كشورهای غیرسلاح هسته ای برای تولید، خرید یا كنترل چنین سلاح ها یا دستگاه ها نباید اقدام كنند.
كشورهای غیر سلاح هسته ای موظف هستند هیچ گونه انتقال یا كنترل سلاح های هسته ای یا دستگاه های انفجاری هسته ای را نپذیرند و به تولید یا به دست آوردن چنین سلاح ها یا دستگاه های دیگر و هرگونه كمك یا دریافت كمك در این زمینه مبادرت نكنند.
كشورهای غیر سلاح هسته ای متعهد هستند كه پادمان هایی كه توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی را در همه مواد هسته ای یا مواد ویژه ای كه می توانند در همه فعالیت های هسته ای صلح آمیز در قلمرو یا تحت اختیار یا كنترل آنها قرار گیرند، بپذیرند تا از انحراف از انرژی هسته ای صلح آمیز به سلاح های هسته ای یا سایر دستگاه های انفجاری هسته ای جلوگیری شود.
این معاهده حقوق تمامی كشورهای عضو را تضمین می كند كه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز بدون تبعیض و مطابق با تعهدات اولیه خود در خصوص گسترش آن داشته باشند.
ماده 6 معاهده ان پی تی، شامل آن دسته از الزامات قانونی است كه دولت ها باید برای انجام اقدامات موثر در زمینه خلع سلاح هسته ای متعهد شوند.
ماده هشتم از این معاهده هم در نظر گرفته است هر پنج سال، برای بررسی عملكرد این پیمان به منظور اطمینان از اینكه اهداف مقدمه و مفاد معاهده به اجرا در می آید، فراهم آید. از این رو از سال 1995 تاكنون هر پنج این پیمان مورد بازبینی قرار می گیرد.
كمیته آمادگی هم به طور معمول یك جلسه 10 روزه در سه سال منتهی به كنفرانس بازنگری برگزار می كند به گونه ای كه در دو جلسه نخست كمیته اجرایی، اصول، اهداف و راهكارها برای ارتقای پیاده سازی كامل پیمان و همچنین پذیرش همه جانبه آن بررسی می شود.
نشست سوم به طور خاص تلاش می كند تا یك گزارش اجماعی شامل توصیه ها به كنفرانس بررسی، با توجه به بحث و نتایج جلسات قبلی خود تولید كند.
در كنفرانس های بررسی این معاهده، در سال 2000 یك سند اساسی شامل گام های عملی برای تلاش های سیستماتیك و مترقی برای اجرای ماده 6 معاهده خلع سلاح هسته ای منجر شد.
كنفرانس بررسی سال 2010 نتیجه گیری و توصیه هایی برای اقدامات پیگیری در زمینه خلع سلاح هسته ای، عدم گسترش سلاح های هسته ای، استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای به خصوص در خاورمیانه، به خصوص اجرای قطعنامه 1995در خاورمیانه، تهیه كرد.
اما كنفرانس های بازنگری 2005 و 2015 قادر به دستیابی به توافق در مورد هیچ یك از اسناد نتیجه اصلی نبودند.
برای اینكه نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد بتواند به یك نتیجه برسد، آمریكا تلاش های زیادی را در مقر وین سازمان ملل متحد و آژانس بین المللی انرژی اتمی آغاز كرده است به گونه ای كه قصد دارد شرایط را برای كشورهایی كه در حال دستیابی به فناوری های صلح آمیز هسته ای هستند، سخت تر كند تا جایی كه حتی قوانین برای مصارف پزشكی از این نوع فراورده ها هم شدید تر شود.
از نگاه آمریكا، بازدارندگی هسته ای تنها منوط به پیمان های بین المللی در این زمینه نیست و قدرت و توانایی های اتمی آمریكا خود بزرگترین بازدارنده علیه رقابت های تسلیحاتی در این زمینه بوده است.
'كریستوفر اشلی فورد' مشاور وزیر خارجه و رئیس بخش امنیت بین الملل و عدم اشاعه اندیشكده هادسن برای تاكید این نظریه به دوران جنگ سرد اشاره می كند و می گوید برآوردهای اطلاعات ملی در دهه های 1950 و 1960 نشان می داد كه خطر توسعه سلاح های هسته ای در بسیاری از كشورها وجود دارد.
وی با بیان اینكه بسیاری از اسناد آن زمان منتشر شده است، ادامه داد: برآورد اطلاعات ملی در آن دوران، از امكان تسلیحات هسته ای را برای استرالیا، بلژیك، كانادا، چین، چكسلواكی، فرانسه، آلمان شرقی، آلمان غربی، هند، اندونزی، اسرائیل، ایتالیا، هلند، نروژ، ژاپن، پاكستان، لهستان و همچنین آفریقای جنوبی، سوئد، سوئیس، تایوان، مصر و سوریه سخن می گفت.
مشاور وزیر خارجه آمریكا، پیمان ان پی تی را برای مدت 10 سال موثر دانست تا از گسترش سلاح های اتمی جلوگیری كند، اضافه كرد: اما این تنها ان پی تی نیست كه سزاوار اعتبار است. اتحاد جماهیر شوروی در واقع به این امر كمك كرد كه در طول جنگ سرد، متحدانش را كنترل كند تا مانع دستیابی به ظرفیت سلاح های هسته ای مستقل آنها شود.
اشلی فورد با اعتراف به اینكه برآوردهای اطلاعاتی آمریكا نتوانسته بود برخی كشورهایی كه به تسلیحات بومی اقدام كرده بودند را شناسایی كند اما تركیبی از تضمین امنیتی ایالات متحده و فشار دیپلماتیك اجازه نداد تعدادی از كشورها برنامه ای هسته ای خود را به سوی تسلیحاتی ببرند، در نتیجه برنامه های خود را رها كردند.
وی البته مدعی می شود كه 'هنجارهای عدم اشاعه به خودی خود محقق نمی شوند و این مهم است به یاد داشته باشیم كه قدرت و دیپلماسی ایالات متحده در جلوگیری از شمار زیادی از صاحبان سلاح های اتمی در جهان امروز نقش قابل توجهی داشته است'.
این مقام وزارت خارجه آمریكا كه به نظر می رسد برنامه خاصی را برای بازبینی پیمان ان پی تی با خروج از پیمان موشك های هسته ای میان برد و همچنین توافق بین المللی برجام تدارك دیده است، شاهد این ادعای خود را استقرار تسلیحات هسته ای غیر استراتژیك آمریكا در كشورهای اروپایی به عنوان متحدان ناتو بیان كرد و از آن به عنوان بخشی از بازدارندگی هسته ای یاد كرد.
اشلی فورد ادامه داد: اما ان پی تی توانست متحدان ناتو را متقاعد سازد با وجود تهدید مستمر از مسكو، نیازهای امنیتی آنها بدون نیاز به 'تسلیحات بومی' تامین شدنی است. به عبارت دیگر، انتخاب نهایی سیاست هسته ای ناتو، بازدارندگی و عدم گسترش را افزایش داد و خوشبختانه در هر دو مورد، كاملا موفقیت آمیز بود.
وی كه توقف حركت كشورهای عضو ناتو برای دستیابی به سلاح های اتمی را ناشی از منافع غیرمستقیم نیروی نظامی ایالات متحده و سیاست امنیتی آن می داند، اظهار كرد: در دیگر كشورهای اروپای غربی خارج از ناتو و در شرق آسیا هم به دلیل اطمینان امنیتی ایالات متحده و همچنین تركیبی از فشار و حمایت های نظامی، برنامه های سلاح اتمی رها شد.منجر به رها كردن برنامه های سلاح های هسته ای اكتشافی در چندین كشور دیگر شد، حداقل دو كشور برنامه سلاح های هسته ای خود را به دلیل تركیبی از فشار ایالات متحده و حمایت های نظامی واشنگتن رها كردند.
این مقام آمریكایی از اینكه امروزه به دلیل قدرت و دخالت دیپلماتیك آمریكا برنامه های تسلیحات هسته ای زیادی به وقوع نپیوسته یا متوقف شده اند، ابراز خشنودی كرد.
اشلی فورد بسیاری از جنبه های چالش برانگیز دنیای هسته ای امروز را به ظهور نوسازی و تجدید رقابت قدرت بزرگ و تظاهرات مختلف آن در مسایل هسته ای مرتبط دانست و گفت: برخی از این پویایی ها جدید هستند، چرا كه همه ما به وضوح در موقعیت استراتژیك بسیار متفاوت در سال 2019 هستیم.
وی سلاح های هسته ای را با منافع گسترده صلح و امنیت بین المللی در تضاد دانست و اظهار كرد: با یادآوری سوابق تاریخی، موضع هسته ای قوی ایالات متحده نه تنها دفاع از متحدان ما علیه تهدیدهای متعارف و هسته ای بود بلكه همچنین به متحدان كمك می كند تا نیاز به توسعه زرادخانه های هسته ای خود را نادیده بگیرند.
آنچه كه از اظهارات مشاور وزیر خارجه در امور امنیت بین الملل و عدم اشاعه تسلیحات اتمی بر می آید و در بخش های دیگر این اظهارات مطرح كرده است، نگرانی های آمریكا همانند گذشته و دوران جنگ سرد، متوجه روسیه، چین، كره شمالی و همچنین جمهوری اسلامی ایران است.
بر همین اساس هم ایران در گزارش سالانه وزارت خارجه آمریكا درباره خلع سلاح اتمی، بخش مجزایی دارد و تلاش شده است تا با تكرار اتهامات بی پایه، القا كنند كه جمهوری اسلامی ایران توانایی ها و قابلیت های دستیابی به سلاح اتمی را حفظ كرده است.
این گزارش كه در آستانه نشست سوم آمادگی برای بررسی پیمان ان پی تی و متعاقب شكست تلاش های آمریكا در دو نشست دوره ای پیشین منتشر شده است، به دنبال آن است با القای شرایط خاص و بحرانی در ماهیت برنامه های هسته ای ایران، سمت و سوی پیمان را به گونه ای ببرد كه دسترسی عادی به این فناوری ها را برای آن به حداقل یا ناممكن سازد.
القای بهره برداری از تجهیزات موشك های بالستیك در ساخت بمب اتم، یا امكان غنی سازی بالا در صورت داشتن چرخه غنی سازی كه به موجب برجام از این حق برخوردار شده و برخی از محدودیت های آن تا حدود 6 سال دیگر برداشته می شود، برای آن است كه افكار جهانی برای گنجاندن مفادی در پیمان منع گسترش سلاح های اتمی علیه برنامه هسته ای ایران با آمریكا همراه شود.
آمریكایی ها به دنبال آن هستند، حال كه نتوانسته اند جامعه جهانی را در خروج از برجام با خود هم نظر كنند، آنها را در اصلاح پیمان ان پی تی در كنار خود داشته باشند و برای این كار، تلفیق سناریوهای ادعایی همچون مدارك جعلی نخست وزیر رژیم صهیونیستی با پول های سعودی را طراحی كرده اند تا رای لازم را در اصلاح ان پی تی به دست آورند.
اروپام*1429**2040