تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۰۹:۴۷

تهران - ایرنا - گردن زدن دسته جمعی 37 نفر در عربستان كه عمده آنها شیعه بودند، نشان داد كه سیاست چشم پوشی در قبال جنایات آل سعود ، به این رژیم چنان مصونیتی بخشیده كه بی پروا دست به كشتار می زند .

اعدام‌‍‌های دیروز (سه شنبه) در شهرهای مكه، مدینه و ریاض و همچنین در استان عمدتا سنی نشین 'قصیم' و در استان 'شرقیه' محل سكونت بیشتر اقلیت شیعه این كشور، انجام شده است.
خبرگزاری رسمی عربستان ادعا كرد ، مردانی كه اعدام شدند، 'تفكر تروریستی و افراطی در پیش گرفته بودند و باندهای تروریستی شكل داده بودند تا امنیت را بر هم بزنند و مخدوش كنند'.
این خبرگزاری گفت كه یك نفر بعد از اعدام 'مصلوب شده' است، مجازاتی كه برای جرائم بسیار سنگین استفاده می‌شود.
اعدام در عربستان معمولا گردن زدن است و در مواردی سر بریده در ملا عام به نمایش گذاشته می‌شود كه به آن مصلوب كردن می‌گویند و عربستان مدعی است، شرع اسلام آن را مجاز می‌داند.
اگرچه اعدام در عربستان وجود دارد، اما گردن زدن دسته جمعی 37 نفر در این كشور اگر نگوییم بی سابقه دستكم سابقه كمی دارد. اقدامی كه به گفته رییس سازمان 'اروپایی - سعودی حقوق بشر' نشان داد كه دولت ریاض نمی خواهد دست از جنایت های خود بردارد.
'علی الدبیسی' رئیس سازمان اروپایی - سعودی حقوق بشر در گفت و گو با شبكه تلویزیونی 'المیادین' گفت: این اعدام ها، دومین موج گردن زدن در دوران 'ملك سلمان' شاه سعودی است.
الدبیسی به این شبكه لبنانی افزود كه اكثریت افراد اعدام شده را شهروندان شیعه عربستان تشكیل می دادند.
رئیس این سازمان حقوق بشری با اشاره به این كه دولت ریاض به همگان ثابت كرده كه گوشش به هیچ یك از درخواست های بین المللی برای برقراری انصاف و عدالت بدهكار نیست، اضافه كرد: خانواده این قربانیان از زمان اجرای حكم اعدام فرزندانشان اطلاعی نداشتند.
بر خلاف این، رژیم سعودی كه مدعی است افراد اعدام شده دارای تفكر تروریستی و افراطی بودند، فعالان شبكه های اجتماعی و فضای مجازی این كشور و كشورهای منطقه ای، اعدام شدگان را شهروندان بیگناهی دانستند كه به دنبال تحقق عدالت اجتماعی و برابری در این كشور بودند.
این فعالان همچنین با بیان اینكه 32 نفر از اعدام شده ها شیعه و از اهالی منطقه شرقیه و مدینه منوره بوده اند ، این اقدام را ادامه سیاست های 'محمد بن سلمان' ولیعهد سعودی برای حذف اقلیت شیعه این كشور می دانند.
بیش از 20 درصد جمعیت عربستان را شیعیان تشكیل می دهند. آن ها اكثرا در شرق این كشور ساكن هستند. بخش عمده‌ای از منابع نفتی عربستان در این منطقه قرار دارد، اما شیعیان به ندرت از رفاه و راحتی و زندگی سیاسی در این كشور سهمی دارند. آن ها همچنین تحت فشار قرار دارند، چرا كه اكثر سنی ها در این كشور پیرو ایدئولوژی 'وهابیت' هستند.
در طول چند سال اخیر و به ویژه از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان ولیعهد ماجراجوی سعودی و با توجه به گسترش نفرت مذهبی از سوی سعودی ها در سطح منطقه، شیعیان شرق عربستان، تهدید بیشتری را از جانب حكومت احساس می كنند و حاكمیت هم بی پروا به سركوب آنها ادامه می دهد.
'نمر باقر النمر' معروف به 'شیخ نمر' روحانی شیعه اهل عربستان و منتقد حكومت آل سعود كه با حكم دادگاه سعودی در دی ماه سال 1394 اعدام شد ، نمونه ای از اقدام سازمان یافته آل سعود برای حذف این اقلیت دینی به شمار می رود.
به نظر می رسد، رژیم سعودی به ویژه در عصر حاكمیت خاندان سلمان، دو انگیزه مهم را در برخورد با شیعیان این كشور دارد.

** حذف تدریجی شیعیان
با توجه به سیطره وهابیت بر خاندان حاكم آل سعود و تلاش این خاندان برای حاكم كردن این دیدگاه بر گستره عربستان، شیعیان از ابتدا در نظر آل سعود یك مزاحم و تهدید تلقی می شدند. سعودی ها هنوز همین نگاه به شیعیان این كشور دارند. آن ها را به صورت قانونی و رسمی به رسمیت نمی شناسند و شهروند قانونی و رسمی كشور تلقی نمی كنند.
بعد از شروع موج بیداری اسلامی در كشورهای عربی در سال 2011 میلادی شیعیان عربستان هم مطالباتی داشتند و شیوه ای را به كار گرفتند كه توسط آل سعود سركوب شد تا از گسترش این حركت به سایر مناطق عربستان جلوگیری شود. به همین دلیل آنها از ساده ترین حقوق، مثل حق داشتن آزادی مذهبی و به جا آوردن مراسم عبادی محروم شدند. غیر از این به رغم داشتن لیاقت های علمی و تخصصی، شیعیان در طول هشتاد سال حكومت آل سعود هیچ گاه این اجازه را پیدا نكردند تا در ساختار حاكمیت رشد كنند و جایگاهی بیابند.
رژیم سعودی حتی با شیعیانی كه گرایش ها و رفتار مذهبی ندارند، به صرف این كه از خانواده شیعه و محله شیعه نشین به دنیا آمده اند، رفتار نامناسبی دارد و آنها را از خود نمی داند.
رفتار آل سعود با شیعیان محله 'العوامیه' نمونه بارزی از سیاست مشت آهنین این رژیم در برخورد با مطالبات به حق مردم این منطقه است .
العوامیه شهركی است در شمال 'قطیف' از استان 'الاحساء' كه مشرف بر خلیج فارس است . این محله زادگاه شهید شیخ نمر است كه در تاریخ دوم ژانویه 2016 به اتهامات واهی اعدام شد.
از سال 2011 میلادی شیعیان عوامیه در صحنه‌های اعتراضات مسالمت‌آمیز نقش فعال و جدی داشتند، از این‌رو آل‌سعود همیشه آنها را خطری جدی برای بقای حكومت خود می‌داند و سركوب آن‌ها را در دستور كار داشته ‌است. همچنین، از دهم ماه می 2017 میلادی و با تخریب منازل شیعیان و كشتار آن‌ها به بهانه‌هایی مانند نوسازی بافت فرسوده، مبارزه با تروریسم و دیگر موارد مطرح شده از سوی آل سعود، سركوب اقلیت شیعه‌ عربستان شكل تازه‌تری به خود گرفت و جنایات عربستان ابعاد وسیع‌تری پیدا كرد.
یكی از دلایل غیر مستقیم درگیری های ماه های اخیر در العوامیه تصمیمات رژیم سعودی برای تخریب یك مركز قدیمی با قدمت 400 ساله در بخش هایی از مناطق این شهر و تاسیس یك مركز خرید به جای آن بر خلاف خواست بومی های این منطقه بود.
سازمان ملل در ماه آوریل سال گذشته میلادی از عربستان درخواست كرد كه این طرح اجباری و تخریب بخش های قدیمی این شهر را متوقف كند.
'سباستین سونز' از كارشناسان مسائل خاورمیانه شورای روابط خارجی آلمان در این باره به شبكه 'دویچه وله' گفته است كه تردید دارد ریاض بهبود زیر ساخت ها برای بهتر شدن كیفیت زندگی ساكنان این منطقه را مد نظرش داشته باشد. بیشتر به نظر می رود این یك پروژه تحول و دگرگونی مد نظر آل سعود باشد. آن ها می خواهند اقلیت شیعه كه در این منطقه اكثریت را دارند، تجزیه و سست و متزلزل كنند. این ایده متناسب با سركوب اساسی و به حاشیه راندن شیعیان است كه چندین دهه است از طرف آل سعود دنبال می شود. این گونه سركوبگری ها و به حاشیه راندن ها علل ریشه‌ای این درگیری ها هستند.
پایگاه اطلاع رسانی 'میدل ایست آی' هم نتیجه تحقیق میدانی در شهرك عوامیه و مصاحبه با ساكنان این منطقه را اینگونه منتشر كرد: در ماهها و سالهای گذشته فشار بر شیعیان بیش از هر زمان دیگری شده است. دولت سعودی برای سركوب شیعیان از هر گونه اقدام خصومت‌آمیز ممانعت نمی‌كند. در این مسیر ورود غیرقانونی به منازل، دستگیری شیعیان، اعدام شخصیت‌های شیعی و تخریب منازل را در سطحی گسترده انجام می‌دهد تا از طریق سركوب و اختناق جامعه شیعیان را در شرق عربستان تضعیف كند.
به نظر می رسد، بیشترین تلاش دولت سعودی این است كه شیعیان را به صورت جماعت‌های پراكنده و ذره‌ای به مناطق سنی‌نشین در دیگر استان‌های عربستان بكوچاند و از این طریق، از یك سو پتانسیل انقلابی بودن را از آن‌ها سلب كند و از سوی دیگر، در بلندمدت زمینه را برای گرایش آن‌ها به تغییر مذهب فراهم آورد.
این مساله تا كنون بارها از سوی شخصیت‌های آزادی‌خواه و نهادهای تحقیقاتی مستقل در سطح جهانی مورد انتقاد قرار گرفته است و آن‌ها رژیم آل ‌سعود را به كشتار و نسل‌كشی متهم كرده‌اند.

** سركوب در داخل ، ماجراجویی در خارج
به عقیده كارشناسان، سركوب اقلیت های قومی و دینی بخشی از طرح بن سلمان برای ایجاد یك 'دیكتاتوری' در یكی از محافظه‌كارترین جوامع جهان است.
آنها می گویند: بن سلمان در تلاش برای ایجاد روندی است كه در عین حال كه برخی از جنبه‌های جامعه محافظه‌كار سعودی را آزاد می‌كند، عملا قدرت مطلق را در اختیار وی می‌گذارد.
این كارشناسان حمایت های بی چون و چرای 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری آمریكا را هم در بی توجهی سعودی ها به مبانی حقوق بشر را بی تاثیر نمی دانند.
'آلكس كلیمنت' از تحلیگران شبكه 'سی.بی.اس' در این باره گفت: دولت آمریكا تاكنون هیچگاه به طور خاص خود را متعهد به تغییر وضعیت حقوق بشر در عربستان نكرده است، دولت آمریكا تاكنون عربستان را تحت فشار قرار نداده و با روی كار بودن ترامپ در آمریكا، بن سلمان اطمینان خاطر دارد با یك رئیس جمهوری روبرو است كه علاقه‌ای به موضوعات حقوق بشری ندارد و بیشتر به فكر رویارویی با ایران است و این موضوع به ولیعهد سعودی راه گریزی می‌دهد تا آنگونه كه می‌خواهد، عمل كند.
بسیاری از كارشناسان و ناظران امور عربستان دو خصوصیت جاه طلبی و انتقاد ناپذیری ولیعهد ماجراجو را یكی از عوامل اصلی سركوب شیعیان این كشور می دانند.
'اندرو هاموند' نویسنده كتاب 'اتوپیای اسلامی: توهم اصلاحات در عربستان سعودی' بر این باور است كه كشتار شیعیان در شهرك العوامیه و دیگر مناطق شیعه نشین با تغییر حقوق میراث قدرت در راس دولت پادشاهی عربستان مرتبط است.
او در گفت و گوی با دویچه وله تصریح كرد: اندكی پیش از این 'محمد بن نایف' ولیعهد پیشین سعودی سلب قدرت شد. به این ترتیب این شاخه خاندان سلطنتی دسترسی مستقیم به تاج و تخت را از دست می دهد و اكنون ولیعهد جدید كه پسر محبوب شاه سلمان هم هست، تلاش دارد خود را به عنوان مرد قدرتمند كشور مطرح كند.
به گفته هاموند ، بن سلمان كسی است كه در داخل مردم خود به خصوص شیعیان را سركوب می كند و در خارج به ماجراجویی هایی مانند جنگ یمن و تلاش برای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران دست می زند.
به نظر می رسد پس از چشم پوشی از قطعه قطعه كردن یك روزنامه نگار، وقتی كه عربستان 37 مرد را در یك روز گردن می زند، هیچ نجوایی از دولت ترامپ شنیده نمی شود حتی وقتی كه یكی را 2 روز پس از عید پاك مصلوب می كند.
گویا عضویت در 'تیم ب' شامل 'بولتون، بن سلمان، بن زاید و بی بی(نتانیاهو)' به هر جنایتی مصونیت می دهد.
از حمید رضا بانصیری
خاورم**1508**1651