بركات بارش های سیل آسا در استان تهران

حالا و براساس اعلام مدیران آب منطقه ای تهران 686 میلیون مترمكعب از ظرفیت813 میلیون مترمكعبی پنج سد استان تهران پر شده است و این آمار درحالی است كه اگر خروجی آب این سدها به منظور جلوگیری از بروز مشكل یا سیلاب مدیریت نمی شد، ظرفیت موجود بسیار بیشتر می بود.
طی روزهای اخیر و در زمان شدت گرفتن بارش ها بویژه در فروردین ماه، بخش هایی از آب تعدادی از این سدها تخلیه شده است و این كار اینك نیز جریان دارد.
مدیرعامل شركت آب و فاضلاب استان تهران نیز با اشاره به وضعیت بارش ها این نوید را داده بود كه تا پایان اردیبهشت ماه امسال، مخازن همه سدهای استان تهران به طور كامل پر از آب خواهد بود.
به گفته «محمدرضا بختیاری»، امسال به دلیل بارش های بسیار خوبی كه در سطح استان تهران بالاتر از وضعیت نرمال پیش آمد، وضعیت ذخایر سدها بسیار مطلوب است.
اوایل فروردین ماه نیز به دنبال نخستین بارش ها مدیر عامل شركت آب منطقه ای تهران اعلام كرد: طبق گزارش های ارائه شده وضعیت سدها تا پایان سال آبی خیلی بهتر از سال گذشته و دیگر سال ها خواهد بود و دیگر با مشكل تامین آب مواجه نیستیم.
همچنین به دنبال این بارندگی ها برخی تالاب های استان كه در معرض نابودی بودند جان دوباره گرفتند؛ ازجمله ورود 35 میلیون مترمكعب آب به تالاب بندعلیخان تا اوایل اردیبهشت تماه امسال بود كه این تالاب و مراتع جنوبی دشت ورامین را پس از سال ها احیا كرد.
افزایش میزان بارش ها درحالی است كه استان تهران در موضوع نشست زمین حال و روز خوبی ندارد و دشت ورامین در آن رتبه نخست جهان را در نشست زمین از آن خود كرده است.
كارشناسان می گویند شدت گرفتن بارندگی ها به این موضوع هم كمك می كند و جلو فرسایش بیشتر خاك و نیز نشست زمین را خواهد گرفت.
براساس اعلام هواشناسی، از ابتدای امسال تا هفتم اردیبهشت ماه 2.5 برابر 38 روز ابتدایی مدت مشابه پارسال در استان تهران باران باریده است.
این حجم از بارش معادل 112.24 میلی متر در حالی رخ داده كه مجموع خسارت وارده به بخش كشاورزی استان تهران تنها 36 میلیارد تومان آن هم به قول مسئولان جهاد كشاورزی در حد تخریب چند آغل و نیز چند رشته قنات برآورد شده و خسارت معناداری به محصولات كشاورزی وارد نیامده است.
درآمد سالانه بخش كشاورزی استان تهران حدود 23 هزار میلیارد تومان اعلام شده است.
همچنین اگرچه مسئولان بخش راهداری نیز مجموع خسارت های واردشده به زیرساخت های حوزه راهسازی در شهرستان شمیرنات و نیز بخش كن تهران را افزون بر 92 میلیارد تومان اعلام می كنند اما مسئولان استان معتقدند كه بركات این بارش ها بسیار بسیار بیشتر از حجم خسارت هایی است كه در بخش های مختلف برجاگذاشته است.
بیشتر خسارت ها در مناطق شمالی بویژه شمیرانات بوده است كه به گفته مسئولان این شهرستان مجموع خسارت ها در بخش های زیربنایی و .... حدود 230 میلیارد تومان بوده است.

**جزییات بارش ها
مدیركل هواشناسی استان تهران گفت: میزان بارندگی ثبت شده طی 38 روز ابتدایی سال جاری نزدیك 2.5 برابر 51.46 میلی متر بارش ها در مدت مشابه سال گذشته بوده است.
«یحیی زارع» در گفت و گو با خبرنگار ایرنا میزان بارش ها در این مدت از سال جاری را 112.24 میلی متر عنوان كرد.
وی همچنین میزان بارش ها از ابتدای مهر سال 97 تا هفتم اردیبهشت سال 98 (سال آبی جاری) را نیز 310 میلی متر اعلام و بیان كرد: این میزان بارندگی نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل كه به میزان 145.1 میلی متر ثبت شده بود، افزایش نزدیك دو برابری را نشان می دهد.
مدیركل هواشناسی استان تهران گفت: این میزان بارش طی سال آبی امسال نسبت به بلندمدت شاهد افزایش 92.3 درصدی است.
به گفته وی بارندگی ثبت شده از ابتدای مهر 97 تا هفتم اردیبهشت امسال توانست 117.7 درصد از بارندگی مورد نیاز سال آبی 97-98 را تامین كند.

** بركات بارش ها برای كشاورزان
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان تهران معتقد است كه خسارت های بارش ها به بخش كشاورزی در برابر بركات آنها ناچیز است؛ به گفته وی تنها بخشی از زیرساخت های این بخش در حدود 36 میلیارد تومان خسارت دیده است.
كریم ذوالفقاری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: خوشبختانه استان تهران یكی از استان های كم خسارت در بحث سیل و آبگرفتگی هفته های گذشته بود.
وی تاكید كرد: خسارت 36 میلیارد تومانی این بارندگی ها در برابر درآمد 23 هزار میلیارد تومانی سالانه استان تهران عدد قابل توجهی نیست.
ذوالفقاری اظهارداشت: خسارت های این بارندگی ها به چند دامداری كهنه، آغل فرسوده و چند رشته قنات و چند محل توزیع آب نهرها منتهی شد.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان تهران با بیان اینكه بیشترین نگرانی ما در مورد سرمازدگی بود گفت: با اطلاع رسانی گسترده به باغداران و كشاورزان خوشبختانه طی هفته گذشته كه هوا سرد شده بود خسارتی قابل توجهی به باغات استان وارد نشد.
وی خاطرنشان كرد: اطلاع رسانی به كشاورزان و باغداران در سطحی بود كه حتی كارشناسان این سازمان با تك تك باغداران تماس گرفتند و نكات لازم برای جلوگیری از سرما زدگی را یادآورشدند.
ذوالفقاری یادآورشد: با این حال خسارت ناشی از سرمازدگی فقط دو مورد در فیروزكوه و دماوند در حد 10 تا 15 درصد گزارش شد.
رئیس سازمان جهاد كشاورزی استان تهران گفت: بیش از 99 درصد زمین های كشاورزی این استان آبی هستند و این بارش ها تاثیر چندانی در آنها نداشت.
وی ادامه داد: این بارندگی موجب تغذیه منابع زیرزمینی و تقویت این سفره ها شد و منابع آبی استان را غنی كرد.
ذوالفقاری اضافه كرد: این بارندگی در استان هایی مانند كردستان، همدان و زنجان كه سطح كشت دیم آنها قابل توجه است موجب می شود كه عملكرد بخش دیم و آبی چشمگیر باشد.

** ذخیره آب و مدیریت سدها
مسئولان آب منطقه ای تهران می گویند كه بارش ها به تكمیل ظرفیت خالی سدهای استان انجامیده به طوری كه حتی برای مدیریت سیلاب احتمالی، بخش هایی از ظرفیت را خالی كرده اند یا در حال تخلیه هستند.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای تهران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به پیش بینی بارش ها طی سال گذشته این شركت برای مقابله با سیلاب احتمالی و با مدیریت مخازن سدها، اقدام به تخلیه بخشی از آب ذخیره شده پشت سدها كرد و اكنون نیز به منظور مهار سیلاب های محتمل آتی بالغ بر 130 میلیون مترمكعب از ظرفیت چهار سد این استان خالی نگه داشته شده است.
احمدعلی قربانیان افزود: از همین رو در سد امیركبیر رهاسازی از بهمن ماه آغاز و تاكنون بالغ بر 97 میلیون مترمكعب آب به منظور تغذیه مصنوعی و مدیریت سیلاب رها سازی شده است.
قربانیان یادآور شد: بخشی از آب رهاسازی شده سد امیركبیر نیز به سمت رودخانه كرج و نهایتا تالاب بند علیخان و به دریاچه نمك واصل شد.
به گفته وی این آب عمدتا در طول مسیر، صرف تغذیه آبخوان و در محل تغذیه مصنوعی دشت شهریار و شن چاله های شهریار، شهر قدس و نیز رودخانه های مسیر شد و قطعا تاثیرات مثبت این تغذیه مصنوعی در آینده نمود خواهد داشت.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای تهران گفت: سد لتیان را خالی نگاه داشتیم، اگرچه 74 میلیون ظرفیت آن بود اما 40 میلیون مترمكعب ظرفیت سد حفظ شد تا سیلاب های وروردی را مدیریت كنیم و از خطرات احتمالی بازه های پایین دست سد لتیان تا سد ماملو جلوگیری شود.
وی افزود: رهاسازی سد ماملو از فروردین امسال آغاز و تاكنون در مجموع 38 میلیون مترمكعب آب رهاسازی و برای مصارف كشاورزی و تغذیه مصنوعی دشت ورامین استفاده شده است.
قربانیان تاكید كرد: با مدیریت مخازن سد لتیان و كنترل پیك سیلاب های فروردین، رهاسازی آب از سد لتیان به سمت ماملو از 12 فروردین آغاز و تاكنون 71 میلیون متر مكعب آب آن وارد سد ماملو شده است.
وی اضافه كرد: رهاسازی از سد طالقان از فروردین ماه آغاز و تاكنون بیش از 36 میلیون متر مكعب آب برای تغذیه مصنوعی دشت قزوین تخلیه شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای تهران گفت: در مورد سد لار نیز با توجه به نشتی و فرار آب از مخزن، هرگز آب ذخیره شده پشت سد به تراز نرمال نمی رسد و ظرفیت آن با وجود آنكه بالغ بر 900 میلیون مترمكعب است اما تاكنون حجم آن به بیش از 450 میلیون متر مكعب نرسیده است.
وی با بیان اینكه در اردیبهشت نیز قطعا باران و سیلاب هایی خواهیم داشت، به خالی نگاه داشتن بخشی از ظرفیت پنج سد این استان اشاره كرد.
قربانیان افزود: اكنون 138 میلیون مترمكعب آب ذخیره پشت سد امیركبیر وجود دارد و 45 میلیون متر مكعب آن ظرفیت آزاد است.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای تهران گفت: سد لتیان اكنون 56 میلیون متر مكعب آب ذخیره دارد و 17 تا 18 میلیون متر مكعب از ظرفیت آن خالی است.
وی یادآورشد: 390 میلیون مترمكعب آب پشت سد طالقان ذخیره شده است و 30 میلیون ظرفیت خالی و آزاد دارد.
قربانیان اظهارداشت: در سد ماملو اكنون 214 میلیون مترمكعب آب وجود دارد و 35 میلیون متر مكعب از ظرفیت آن آزاد است.
معاون حفاظت و بهره برداری شركت آب منطقه ای تهران گفت: در مورد سد طالقان بدون شك در اردیبهشت شاهد سرریز آب خواهیم بود اما چون سرریز سد وارد حوضه قزل اوزن و سفیدرود و در نهایت پشت سد منجیل ذخیره می شود،جای نگرانی وجود ندارد.

** عوامل پیشگیرانه برای خسارت
استاندار تهران افزود: در سیل امسال چند كار توامان در زمینه عوامل پیشگیرانه، تقویت كننده و محافظتی در سطح این استان انجام شد.
«انوشیروان محسنی بندپی» یادآورشد: لایروبی نهرها، روددره ها و كانال های شهر تهران از تیر سال گذشته آغاز و در اسفند همین سال تمام و در مجموع 530 كیلومتر مسیل، رودخانه و روددره در اطراف تهران پاكسازی شد.
محسنی بندپی اظهارداشت: دو عامل لایروبی نشدن مسیر رودخانه ها و ساخت و سازهای غیرمجاز در مسیر رودها زمینه شكل گیری و وقوع سیلاب را فراهم می كند.
استاندار تهران با بیان اینكه 39 نقطه بحرانی در حوزه آب استان تهران شناسایی شده است، گفت: شركت های آب و فاضلاب و آب منطقه ای باید عارضه های شناسایی شده را مرتفع كنند.
وی خاطرنشان كرد: در تهران یا دهانه های پل ها و كانال ها تنگ شده اند یا به علت مواجهه 20 ساله با خشكسالی، در حریم رودخانه ها ساخت و ساز شده است كه بوستان نهج البلاغه یكی از این نقاط محسوب می شود.
محسنی بندپی ادامه داد: آب منطقه ای تهران در ماه های آخر سال گذشته این تدبیر را داشت و بر اساس پیش بینی های انجام شده اقدام به رهاسازی بخشی از آب پشت سدها كرد.
استاندار تهران گفت: اكنون كه نقاط بحرانی این استان روددره ها تشخیص داده شده است، باید در اسرع وقت نسبت به اتخاذ و ارائه تدابیر لازم در این زمینه اقدام و طرح های آبخیزداری را در سطح استان اجرا كرد.
وی با بیان اینكه طرح های آبخیزداری اجرا شده در خوزستان زمان انتقال سیلاب از بستان به سوسنگرد را طولانی ساخت، تصریح كرد: در استان تهران چنین نقاطی نداریم و از همین رو حتما باید طرح های آبخیزداری در آن اجرا شود.
محسنی بندپی بر لزوم تعیین خسارت ناشی از سیل و آبگرفتگی 12 فروردین امسال در این استان برای دستگاه های اجرایی و مردم تاكید كرد و افزود: این خسارات در شمیرانات، رودبار قصران و پل گلگشت اسلامشهر وارد شده است و باید به طور دقیق محاسبه و اعلام شود.
بارندگی های تهران مدیریت شد و خسارت چندانی نزد و برای ساكنان این استان در شهر و روستا بركت به همراه داشت.
استان تهران از همین رو از معدود استان هایی بود كه از خسارت بارندگی های سیل آسای امسال در امان ماند و با مدیریت منابع آبی، منجر به تغذیه منابع زیر زمینی و ذخیره آب قابل توجه در پشت سدها شد.
تهرام/3001/