اسپانیا؛ سوسیالیست ها در برابر راست افراطی و جدایی طلبی

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، انتخابات پارلمانی اسپانیا در شرایطی روز یكشنبه گذشته برگزاری شد كه حزب «سوسیالیست» (PSOE) به رهبری «پدرو سانچز» نخست‌ وزیر كنونی این كشور با كسب بیشترین آرا پیروز آن شد. هرچند پیروزی سوسیالیست ها در انتخابات اسپانیا قاطع نبود و آن ها توانستند 28 درصد آرا را كسب كنند.
نكته اساسی و تاحدودی نگران كننده موفقیتی است كه حزب راست افراطی «وُكس » (Vox) در این انتخابات به دست آورد و اكنون با كسب 12درصد آرا نمایندگانی را در پارلمان این كشور خواهد داشت. البته حزب محافظه كار «مردم» (People’s party) با حدود 17 و حزب چپگرای «پودموس» (Podemos) با 16 درصد و حزب راست میانه «سیودادانوس» (Ciudadanos) هم با 16 درصد آرا بالاتر از وُكس قرار گرفته اند.

**انتخاباتی قطبی و دولت ائتلافی
به نظر می رسد حزب سوسیالیست با 123 و پودموس 42 كرسی، پارلمان آتی اسپانیا را در اختیار می گیرند و راستگرایان افراطی حدود 25 كرسی را در مجلس به دست آورده اند. در مقابل حزب مردم نسبت به انتخابات پیشین شكست بدی را تجربه كرد و نزدیك به نیمی از كرسی های خود را در مجلس از دست داد.
تحلیلگران مسائل اسپانیا پیش بینی می كنند با شرایط موجود وضعیت در پارلمان 350 عضوی این كشور تا حدودی پیچیده شده است. اگرچه ائتلاف دو حزب سوسیالیست و پودموس با یكدیگر قطعی به نظر می رسد اما این دو حزب در نهایت قادر خواهند شد تا حداكثر حدود 165 كرسی را كسب كنند كه تعداد آن 11 عدد كمتر از حد مورد نیاز برای تشكیل كابینه (176كرسی) است. از این رو به نظر می رسد قدرت در اسپانیا در آینده قطبی تر از گذشته شود و نخست وزیر كنونی این كشور مجبور خواهد بود با یكی از احزاب چپ اسپانیا برای كسب اكثریت پارلمان ائتلاف كند.
روزنامه «گاردین» در گزارشی نوشت سومین انتخابات عمومی اسپانیا در چهارسال اخیر، قدرت را در شكننده ترین ملت اروپایی به سوسیالیست ها تحویل داد.
با این وجود برخلاف تصور نكته خارق العاده در انتخابات آن بود كه هیچ پوپولیستی در این انتخابات خودنمایی نكرد. اگرچه پیروزی سوسیالیست ها قاطع نبود اما در مقایسه با انتخابات اخیر این كشور چشمگیر بود. پیروزی آن ها در رقابتی رخ داد كه حزب سنتی و بزرگ مردم شكست سختی را تجربه كرد. در حالیكه حزب مردم در سال 2011 حدود 45 درصد آرای پارلمان را به دست آورده بود اكنون تنها 17 درصد را كسب كرد.
تارنمای «پلیتیكو» در گزارشی با عنوان درس های اساسی از انتخابات اسپانیا آورده است با افزایش تعداد كرسی های حزب سوسیالیست به رهبری «پدرو سانچز»، اسپانیا تنها كشور بزرگ اروپایی باقی می ماند كه سوسیالیست ها رهبری آن را بر عهده دارند. سوسیالیست ها در سال 2016 تنها 85 كرسی را در اختیار گرفته بودند.
به نوشته این نشریه انتخابات اخیر به طور كامل قطبی شده بود و سرانجام پارلمان این كشور در اختیار 5 حزب ملی قرار گرفت كه هر یك از آن ها بیشتر از 10 درصد آرا را به خود اختصاص دادند.
طبق این تحلیل نخست وزیر سانچز به خاطر توانایی های خود و اشتباهات رقبا قادر شد تا سوسیالیست ها را به گروهی محبوب در اسپانیا تبدیل كند. كابینه او در خلال یك سال اخیر بر سیاست های چپ گرایانه همچون افزایش 22 درصدی حداقل دستمزد و كمك های دولتی بیشتر به افراد بیكار بالای 52 سال تمركز كرد. وی در سخنرانی های خود به شدت بر مقابله با بی عدالتی تاكید كرد و همین امر وی را حتی مقبول چپگراها كرد.
وی تاكید كرد كه روابط خود را با جامعه بازرگانان و اتحادیه اروپا خوب نگاه می دارد و حتی برای وزارت اقتصاد فردی را برگزید كه پیشتر رئیس دایره بودجه كمیسیون اروپایی بود. اقدامات وی باعث شد تا اقتصاد این كشور رشد متناوبی داشته باشد و به همین دلیل حمایت های خوبی را از طرف افكار عمومی كسب كرد.
از دیگر موفقیت های سانچز از نظر پلیتیكو آن است كه نخست وزیر اسپانیا پیش از این دولتی را در اختیار داشت كه ضعیف ترین حمایت ها را پارلمان از دریافت می كرد اما اكنون وی می تواند در ائتلافی نوین و با پشتیبانی و ظرفیت های بیشتر به امور دولت و كابینه بپردازد.

**خطر راست افراطی
پیش از انتخابات، نخست وزیر اسپانیا خطر موفقیت راستگرایان و تقویت دیدگاه های افراطی را گوشزد كرده بود. البته رسانه ها پیروزی بزرگتری را برای آنها پیش بینی می كردند اما كسب كرسی در پارلمان هم موفقیتی مهم برای آن ها به شمار می رود.
براساس گزارش پلیتیكو یكی از نگرانی ها آن است كه حزب وكس نخستین حزب افراطی راست اسپانیا است كه از سال 1982 تاكنون وارد پارلمان این كشور شده است. كسب 24 كرسی این راستگراها را به یكی از 5 حزب بزرگ مجلس اسپانیا تبدیل كرد.
در مقایسه با دیگر كشورهای اروپایی، وكس به جای تمركز بر طبقه كارگر توانست حمایت های درخور توجهی را از حامیان حزب مردم و حتی گروه های طبقه بالا به دست آورد. با این حال ظهور وكس موجب شكاف در میان راستگراها هم شد.
در این شرایط ظهور قانونگذاران رادیكال در مجلس اسپانیا ممكن است تصویب برخی قوانین در زمینه خشونت های جنسی و دولت های منطقه ای را مبهم كند. این موضوع كافی بود تا گروه های چپگرا و ملی گرایان باسك و كاتالان، به رای دادن علیه وكس ترغیب شوند.
«سانتیاگو آبسكال» رهبر وكس پس از كسب این موفقیت مهم تصریح كرد كه جنگ سختی را علیه چپ ها و آن چیزی كه وی «راست بزدل» نامید شروع می كند. به دلیل همین صراحت است كه كارشناسان اعتقاد دارند قانونگذاران بی تجربه كه بیشتر آن ها حتی از نشست خبری هم گریزان هستند، باعث می شوند تا این حزب به سرعت جایگاه خود را از دست بدهد.
راستگراهای افراطی از هم اكنون رویكردهای ضدمهاجرتی و بی اعتمادی به اروپا را بروز می دهند این درحالی است كه اسپانیایی ها نسبت به این موضوع ها رویكرد بازتری دارند.
به نوشته رسانه ها، همین هراس باعث شد تا میزان مشاركت مردمی در انتخابات 76 درصد باشد كه 9 درصد بیشتر از مشاركت در سال 2016 است. البته در طرف مقابل تحلیلگران اعتقاد دارند حضور راست افراطی تاحدودی به نفع سانچز و سوسیالیست ها هم شد زیرا وی پی در پی خطر وكس و افراط گرایی راست را به ویژه در حوزه فمینیسم متذكر می شد. سانچز از تجربه های تاریخی برای بسیج افكارعمومی به نفع سوسیالیست ها استفاده كرد.

** آینده جدایی طلبی
از جمله مسائلی كه اسپانیا را به عنوان یكی از 5 كشور بزرگ اروپا تهدید می كند تجزیه و استقلال بخش های كاتالونیا و باسك است. سال ها است كه مادرید با این چالش روبرو است و به تازگی با رهبران جدایی طلبان منازعاتی را داشت.
با این وجود كارشناسان پلیتیكو بر این باورند كه اسپانیایی ها از وكس بیشتر از جدایی طلبان می ترسند. سه حزب وكس، مردم و سیودادانوس تلاش كردند تا سانچز را فردی به نمایش بگذارند كه تسلیم جدایی طلبان شده است. این احزاب در رقابت های انتخاباتی راه حل های سخت را برای بحران های سرزمینی پیشنهاد می كنند. آن ها تاكید دارند دولت مركزی باید حاكمیت مستقیم خود را بر این مناطق تحمیل كند و دولت های محلی را از بین ببرد.
با این حال به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران حل موضوع جدایی طلبی یكی از مهمترین چالش هایی است كه دولت آینده با آن دست به گریبان خواهد شد. با این حال جدایی طلبان از پیروزی سوسیالیست ها و سانچز راضی تر هستند ضمن اینكه ادعا دارند اردوگاه جدایی طلبی اكنون قدرت بیشتری دارد.
گاردین هم اولویت سانچز را بحران تجزیه اسپانیا دانسته و آورده است وی كه از تفویض بیشتر اختیارات حمایت می كند مجبور است با شرایطی كه دادگاه رهبران جدایی طلب ایجاد خواهد كرد مقابله كند زیرا سوسیالیست ها به حمایت كاتالان ها در پارلمان نیاز دارند. براساس چنین تحلیلی اگر وی از این آزمون موفق بیرون بیاید دستاوردی بزرگ را خواهد داشت. اما در هر صورت سوسیالیست ها حالا فضای سیاسی بازتری دارند تا رویكردهای خود را عملی سازند.
پژوهش**9130 **1552