عملیات كودتا، تحریم و تهدید آمریكا علیه ونزوئلا و كوبا

به گزارش چهارشنبه ایرنا، پروژه آشوب افكنی مخالفان دولت ونزوئلا و سناریوی آنهابرای آغاز كودتا از یك پایگاه نظامی و جذب نظامیان به صفوف خود موفقیتی حاصل نكرد. با این حال، آمریكا از نیروی خود بهره برد تا موازنه را به نفع اپوزیسیون تغییر داده و دولت نیكولاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا را وادار به ترك قدرت كرد. معارضان ضمن اجرای نمایشی خیابانی اعلام كردند كه نظامیان آماده جدا شدن از مادورو هستند و این آخرین دور از تلاش ها برای سلب قدرت از مادورو است.
اما «خورخه آرئاسا» وزیر خارجه ونزوئلا تاكید كرد كه ارتش این كشور برای كودتا علیه دولت نیكولاس مادورو تلاش نكرده بلكه این كودتا توسط جان بولتون و در واشنگتن برنامه ریزی شده است.
آرئاسا در تماسی تلفنی با رویترز گفت: «ارتش برای كودتا تلاش نكرده است. این كودتا مستقیما در واشنگتن، در پنتاگون و وزارت خارجه آمریكا و توسط [جان] بولتون [مشاور امنیت ملی آمریكا] برنامه ریزی شده است.» وی افزود: آنها (آمریكایی ها) این كودتا را هدایت كرده و به این فرد (خوان) گوایدو دستور می دهند.

**مادورو را در كاخ ریاست جمهوری می بینید
آرئاسا تاكید كرد كه مادورو با حمایت كامل ارتش كنترل كامل كشور را در اختیار دارد. وی ادامه داد: او (مادورو) مثل همیشه در مقام فرماندهی قرار داشته و كنترل اوضاع را در دست دارد. وزیر خارجه ونزوئلا در پاسخ به این پرسش كه چرا مادورو روز سه شنبه در انظار عمومی دیده نشده است، اظهار داشت: دیر یا زود رئیس جمهوری را در میرافلورس (محل كار مادورو) خواهید دید.
واشنگتن از خوان گوایدو رهبر مخالفان دولت ونزوئلا حمایت كرده و در این راستا تحریم هایی علیه دولت مادورو وضع كرده است. با وجود این فشارها، مادورو توانسته كنترل خود بر نهادهای دولتی را حفظ كرده و افسران ارشد ارتش به وی وفادار مانده اند. او گوایدو را آلت دست آمریكا برای كودتا علیه خود معرفی كرده است.
آرئاسا كه هفته گذشته توسط واشنگتن تحریم شد، اظهار داشت كه دولت ونزوئلا برای حفظ صلح و امنیت عمل خواهد كرد. وی با بیان اینكه با نمایندگان كشورهای منطقه و اروپا گفت وگوهایی داشته، تاكید كرد: ما هیچ كسی را به استفاده از خشونت تهدید نمی كنیم، این آمریكا و مخالفان هستند كه چنین كاری می كنند.

**صف نظامیان شكسته نشده
این مقام ارشد دولت مادورو به اسامی كشورهایی كه با نمایندگان آنهاصحبت كرده است، اشاره ای نكرد.آرئاسا همچنین در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس تاكید كرد كه «افراط گرایان جناح راست» موفق نخواهند شد نیروهای مسلح را در هم بشكنند. وی اظهار داشت: ما از سال 2002 تاكنون شاهد تكرار این رویه بوده ایم. آنها خواهان خشونت و كودتا هستند و افرادی را به خیابان ها می فرستند كه این اقدام منجر به تقابل و درگیری و مرگ افراد می شود. آنها از این خونریزی روایتی می بافند.

**مادورو به تلویزیون آمد
همانطور كه وزیر خارجه ونزوئلا وعده داده بود مادورو حضورش را در كشور اعلام كرد و به همراه وزیر دفاع خود در تلویزیون دولتی ظاهر شد. رئیس جمهوری ونزوئلا اعلام كرد كه در جریان ناآرامی این كشور پنج نیروی نظامی زخمی شده اند كه حال دو نفر آنها وخیم است. مادور همچنین از انتصاب بازپرس ها و دادستان هایی برای بررسی كودتا خبر داد. همچنین او خبرها در مورد تلاش برای ترك كشور و رفتن به كوبا را تكذیب كرد و افزود كه كسب پیروزی در مقابل مخالفان ادامه می یابد.
مایك پمپئو وزیر خارجه آمریكا در مصاحبه با شبكه سی.ان.ان ادعا كرده بود كه مادورو آماده می شد تا ونزوئلا را به مقصد كوبا ترك كند اما روسیه وی را متقاعد كرد تا بماند. وزیر خارجه آمریكا اظهار داشت: تمام روز ناظر بودیم و زمان زیادی است كه كسی مادورو را ندیده است. تا جایی كه ما می دانیم او امروز صبح آماده ترك كشور بود اما روس ها گفتند كه بماند.
بامداد سه شنبه به وقت محلی خبر رسید كه پروژه كودتا علیه دولت مادورو از یكی از پایگاه های نظامی در كاراكاس كلید خورده است. گوایدو روز سه شنبه به همراه لئوپولدو لوپز از رهبران مخالفان و شماری از افرادی كه گفته می شود نظامیان جداشده از ارتش هستند، در خیابان های كاراكاس ظاهر شد و اعلام كرد كه مرحله نهایی «عملیات آزادی» آغاز شده است. گوایدو مدعی شد كه طی ساعات آینده فهرستی از اسامی نظامیان بلندپایه كه ارتش ونزوئلا را ترك كرده اند، منتشر خواهد كرد.
لوپز نیز گفته كه «ما می خواهیم به مردم ونزوئلا بگوییم كه این لحظه ای است كه باید به خیابان ها آمد و این سربازان میهن پرست را همراهی كنیم.» اشاره وی به افراد جداشده از ارتش بود.

**رهبر مخالفان به سفارت شیلی پناهنده شد
ساعاتی پس از حضور لوپز در خیابان، روبرتو آمپوئرو وزیر خارجه شیلی در توئیتی خبر داد كه این رهبر مخالفان ونزوئلا به سفارت این كشور در كاراكاس پناهنده شده است. وی گفته كه دولت شیلی به لوپز و همسر و دخترش پناهندگی داده است. آمپوئرو افزود: «شیلی بر تعهد خود به دموكرات های ونزوئلا تاكید می كند.» وزیر خارجه شیلی ساعاتی بعد بار دیگر اعلام كرد كه لوپز و خانواده اش به سفارت اسپانیا رفته اند زیرا آنها تبار اسپانیایی دارند. لوپز رهبر حزب «اراده مردمی» است كه روز سه شنبه توسط نظامیان وفادار به گوایدو از زندان خارج شد. گوایدو نیز عضو همین حزب است.
معترضان ضددولتی نیز در چند شهر تجمع كردند اما تاكنون گزارشی مبنی بر اینكه هواداران گوایدو تاسیسات نظامی را تحت كنترل گرفته باشند منتشر نشده است. گزارش ها حاكی است كه میان سربازان و معترضان در نزدیكی پایگاهی نظامی در كاراكاس درگیری هایی رخ داده و اكنون فروكش كرده است.
از سوی دیگر، مادورو اعلام كرده كه با ارتشیان صحبت كرده است و آنها گفته اند كه كاملا به وی وفادار هستند. «ولادیمیر پادرینو لوپز» وزیر دفاع ونزوئلا در حالی كه جمعی از فرماندهان ارتش وی را همراهی می كردند، بر صفحه تلویزیون ظاهر شد و اقدام گوایدو را «حركتی كودتایی» و عملی تروریستی خواند كه محكوم به شكست است. در همین حال، هواداران مادورو در حوالی كاخ ریاست جمهوری تجمع كردند.

**مواضع متفاوت در آمریكا
كشورهایی مانند آمریكا و برزیل در چنین وضعیتی از گوایدو حمایت كرده اند اما گروهی دیگر یا خواستار خویشتنداری طرف های درگیر شده یا بر حمایت خود از مادورو تاكید كرده اند.
مایك پنس معاون رئیس جمهوری آمریكا، بولتون، پمپئو و ریك اسكات سناتور جمهوریخواه ایالت فلوریدا و دو سناتور دموكرات رابرت منندز و دیك دوربین در جبهه مخالفت مادورو صف كشیده اند. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریكا به مقام های دولتش پیوست و در توئیتر نوشت: «اوضاع ونزوئلا از نزدیك دنبال می كنم. آمریكا در كنار مردم ونزوئلا و آزادی آنها می ایستد.» اما باربارا لی و رو كانا دو عضو دموكرات مجلس نمایندگان آمریكا هم كسانی هستند كه نسبت به هر گونه تلاش احتمالی دولت آمریكا برای مداخله در ونزوئلا هشدار دادند.

**ادعای بولتون
اندكی پیش از این توئیت، بولتون در محوطه كاخ سفید به خبرنگاران گفت كه سه تن از مقام های نزدیك به مادورو باید به وعده هایی كه در رابطه با انتقال قدرت به مخالفان رئیس جمهوری ونزوئلا داده اند عمل كنند. به ادعای وی، وزیر دفاع، مایكل مورنو رئیس دیوان عالی و ایوان رافائل هرناندز دالا فرمانده گارد ریاست جمهوری ونزوئلا به مخالفان گفته اند كه لازم است مادورو قدرت را ترك كند.
اما بولتون سندی در خصوص اینكه این سه مقام نزدیك به مادورو موضعی علیه رئیس جمهوری خود گرفته باشند ارائه نكرد. ادعای وی مبتنی بر صحبت هایی است كه مخالفان دولت ونزوئلا با دولت ترامپ داشته اند. مشاور امنیتی ملی آمریكا ضمن بیان اینكه همه گزینه ها روی میز قرار دارد همچنین گفت كه واشنگتن انتظار دارد روسیه درگیر مسائل ونزوئلا نشود.
ژائیر بولسونارو رئیس جمهوری برزیل هم مانند حامیان مداخله جویی در ونزوئلا موضع گیری كرد. او در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «مردم ونزوئلا توسط یك دیكتاتور به بردگی كشیده شده اند.» وی افزود: برزیل در كنار مردم ونزوئلا، رئیس جمهور خوان گوایدو و آزادی ونزوئلایی هاست.»
گوایدو خود را رئیس جمهوری موقت ونزوئلا خوانده و برزیل و آمریكا و شماری دیگر از كشورها او را به رسمیت شناخته اند. اما كشورهایی مانند كوبا و بولیوی همچنان مادورو را رئیس جمهوری دانسته و در پی تحولات روز سه شنبه از وی حمایت كردند.
اسپانیا خواستار خویشتنداری طرف های منازعه در ونزوئلا شد. آنتونیو گوترش دبیركل سازمان ملل خواستار خویشتنداری حداكثری برای جلوگیری از بروز خشونت در ونزوئلا و اقدامات فوری برای بازگشت آرامش به این كشور شد. در همین حال، وزارت خارجه مكزیك گفت كه این كشور نسبت به احتمال افزایش خشونت و خونریزی در ونزوئلا ابراز نگرانی كرد.

**اعتراض روسیه به مخالفان مادورو
روسیه از دیگر كشورهایی بود كه به تحولات سه شنبه ونزوئلا واكنش نشان داد. وزارت خارجه روسیه مخالفان مادورو را به توسل به خشونت و تلاش برای كشاندن نیروهای مسلح به درگیری متهم كرد.
اتحادیه اروپا نیز ترجیح داد در مقابل تحولات ونزوئلا سكوت نكند. مایا كوتسیانچیچ سخنگوی فدریكا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه خواستار «راه حل سیاسی و مسالمت آمیز از طریق انتخابات آزاد و منصفانه» شد. آنتونیو تاجانی رئیس پارلمان اروپا هم در توئیتی تحولات سه شنبه ونزوئلا را «لحظه ای تاریخی برای بازگشت دموكراسی و آزادی» به این كشور خواند.
اتحادیه اروپا در ماه فوریه از گوایدو حمایت كرد اما چهار كشور اروپایی شامل ایتالیا، یونان، قبرس و اسلواكی از وی حمایت نكردند. ایتالیا گفته كه می خواهد در تحولات ونزوئلا بی طرف باشد. دولت چپگرای یونان هم از دولت چپگرای مادورو سلب حمایت نكرد. اسلواكی هر چند نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته ونزوئلا را به رسمیت نشناخته اما گوایدو را نیز رئیس جمهوری آن كشور نمی داند.

**تحریم و تهدید علیه كوبا
وقتی سناریوی كودتا در ونزوئلا ناتمام ماند، آمریكا بخش دوم ماموریت خود را آغاز كرده و كوبا را هدف قرار داد. كوبا جزو نزدیك ترین یاران ونزوئلاست و واشنگتن سعی دارد با كم كردن دایره دوستان ونزوئلا مادورو را وادار به خروج از عرصه كند.
از همین رو، ترامپ در توئیت دیگری به تهدید كوبا پرداخت و هشدار داد كه ممكن است این كشور را به دلیل حمایت از ونزوئلا تحریم كند. وی نوشت: اگر نیروها و شبه نظامیان كوبایی فورا عملیات های نظامی و سایر عملیات را كه با هدف مرگ و نابودی قانون اساسی ونزوئلا انجام می شود، متوقف نكنند محاصره كامل و جامعی توام با بالاترین سطح تحریم ها بر جزیره كوبا اعمال می شود. امید است كه همه سربازان كوبایی سریعا و به طور صلح آمیز به جزیره خودشان بازگردند.
مقام هایی كه در سیاست ترامپ در قبال آمریكای لاتین نقش فعالی دارند، كوبا را یك تهدید امنیتی بزرگی علیه ایالات متحده آمریكا قلمداد می كنند. از این رو، دولت آمریكا سعی دارد كانال هایی را كه كوبا و ونزوئلا را به هم پیوند داده است، قطع كند. ترامپ روند بهبود مناسبات با كوبا را كه در دوره باراك اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریكا به اجرا درآمد، معكوس كرده است.
روزنامه وال استریت ژورنال پیشتر گزارش داده بود دستگاه اطلاعاتی كوبا عمیقا با ارتش و نظام اطلاعاتی ونزوئلا عجین شده است. كاراكاس در ازای همكاری و كمك های اطلاعاتی كوبا، به صورت تقریبا رایگان به هاوانا نفت می دهد. آمریكا نوامبر سال گذشته تحریم های جدیدی علیه كوبا و ونزوئلا از جمله شماری از نهادهای تحت مالكیت یا كنترل ارتش و دستگاه اطلاعات كوبا و بخش طلای ونزوئلا وضع كرد.
كوبا آخرین ایستگاه دولت ترامپ برای در هم شكستن گروه كشورهای ضدآمریكایی نیست. احتمال می رود مقام های آمریكا پس از ونزوئلا و كوبا نگاه خود را به سوی نیكاراگوئه بچرخانند چرا كه بولتون در ماه نوامبر گذشته گفت: «ایالات متحده هر گوشه ای از مثلث سقوط را زیر نظر دارد: در هاوانا، در كاراكاس، در ماناگوا (پایتخت نیكاراگوئه.)» وی این سه كشور را «تروئیكای استبداد» نامید.
شبك**9423**1708