راهكارهای پیشگیری از سیل آینده در شیراز

به گزارش ایرنا، حجم زیاد بارش ها در ماه نخست سال 98 مناطق مختلفی از كشور را درگیر سیل كرد و سیل دروازه قرآن و شهرك سعدی شیراز هرچند به گفته كارشناسان، حدود یك درصد حجم آب در سیل گلستان و یا خوزستان را روانه شهر كرد اما با جان سپردن 21 نفر از هموطنان، غم انگیزترین رخداد سیل در كشور لقب گرفت.
حضور مسئولان ارشد استان بلافاصله بعد از حادثه و مدیریت كاهش آسیب های سیل توسط استاندار فارس، اعزام چهار تن از نمایندگان هیات دولت در روز حادثه به شیراز و تدبیراندیشی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیران اطلاعات، بهداشت،درمان و آموزش پزشكی و ارتباطات و فناوری اطلاعات برای جبران خسارت آسیب دیدگان به كاهش آلام ناشی از این حادثه منجر شد.
صدور پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب در پی سیل ویرانگر شیراز تاكید ویژه ای بر اهمیت خدمات رسانی به هموطنان بود؛ این پیام به گفته استاندار فارس تسلی بخش و توان افزا برای مدیریت حادثه بود و از منظر نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز، دروازه قرآن به واسطه این كه نماد گردشگری شیراز و كشور تلقی می شود، از نكات جالب توجه در صدور پیام تسلیت رهبری بود.
گستره خبر سیل در شیراز به واسطه جایگاه گردشگری این شهر از مرزها فراتر رفت و از آنجا كه هنوز عوامل ایجاد كننده سیل در این شهر به قوت خود باقی هستند، بررسی جدی عوامل سیل شیراز و درس آموزی از آن برای پیشگیری از وقوع سیل آینده بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می رسد.
در این راستا، خبرگزاری جمهوری اسلامی استان فارس با دعوت از مدیران اجرایی، استاد دانشگاه و كارشناسان در میزگردی تخصصی به بررسی راهكارهای پیشگیری از سیل آینده در شیراز پرداخت.
در این نشست، مدیركل فنی استانداری فارس، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز و رئیس مركز پژوهش های جوی و اقیانوسی این دانشگاه، كارشناسان ارشد شهرداری شیراز و شركت آب منطقه ای استان فارس به طرح دیدگاه های خود پرداختند.

** چرایی سیل در شیراز
بخش نخست از این میزگرد تخصصی به بررسی علل و عوامل موثر در سیل شیراز اختصاص داشت.
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس در این باره گفت: متاسفانه سیل پنجم و ششم فروردین ماه شیراز باعث خسارات جانی و مالی هموطنان و همشهریان عزیز شد اما در كنار هر حادثه بدی ممكن است حوادث خوبی نیز در انتظار ما باشد.
امیرحسین جمشیدی با بیان اینكه از اتفاق ناگوار سیل باید حداكثر استفاده را به نحو احسن انجام دهیم، افزود: در بررسی حادثه پنجم و ششم فروردین ماه گزارش كارشناسی خود را با همكاری دستگاه های متولی امر از جمله شركت آب منطقه ای، اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، سازمان نظام مهندسی، كانون كارشناسان رسمی دادگستری و استادان متخصص تهیه كردیم كه در این گزارش سعی شد از جوانب گوناگون مساله را بررسی كنیم.
وی یادآور شد: گزارش تهیه شده در جلسات مربوط به ستاد مدیریت بحران استان، كمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، شورای عالی شهرسازی و معماری و شورای تامین استان ارایه شد.
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس گفت: عمده ترین دلیل سیل به خصوص در منطقه دروازه قرآن، عدم تناسب طرح انتقال آب و كنترل سیلاب و كالورت احداث شده در دهه 1360 با حجم دبی آب سیلاب پنجم فروردین ماه بوده است.
جمشیدی اظهاركرد: اداره كل منابع طبیعی میزان دبی حوزه آبریز دروازه قرآن را براساس شدت و میزان بارندگی محاسبه كرده است كه براساس این محاسبه دبی آب 45 مترمكعب بر ثانیه بوده و این در حالی است كه میزان دبی لوله گذاری انجام شده بین 12 تا 19 مترمكعب بر ثانیه پیش بینی شده و محاسبات براساس آن انجام شده است.

** بلایای طبیعی دامن گیر زندگی در مدار 30 درجه شمالی
استاد بخش مهندسی آب دانشكده كشاورزی دانشگاه شیراز در ادامه این میزگرد با طرح این مساله كه ضروری است راه حل هایی پیش بینی شود كه در آینده كمتراز سیل و بلایای طبیعی دچار خسارت شد،گفت: بسیاری از حوادث نظیر خشكسالی و سیل از یك ریشه هستند و راه حل ها آن نیز با هم یكسان است و روش های مواجهه با این موارد تفاوت چندانی با هم ندارد.
سید محمد جعفر ناظم السادات با بیان اینكه بسیاری از راه حل هایی كه برای خشكسالی استفاده می شود برای سیلاب و سرما زدگی نیز بكار می آید،افزود: استفاده از بیمه در مواجهه با بلایای طبیعی و سیل امری الزامی است.
وی ادامه داد: كلانشهر شیراز در عرض جغرافیای 30 درجه شمالی واقع شده و از نظر علم هواشناسی در این منطقه بیشترین اختلافات هواشناسی ایجاد می شود و آب و هوای آن بسیار ناپایدار و متغیر است.
او اضافه كرد: ساكنین شیراز در محلی زندگی می كنند كه براساس موقعیت جغرافیایی بیشترین تغیرات آب و هوایی را دارد.
استاد دانشگاه شیراز با بیان این مطلب كه این عرض جغرافیایی تمایل بیشتری به آب و هوای خشك دارد و تعداد سالهای خشك در این منطقه بیشتر از ترسالی است،اظهار داشت: شاید سالهای خشكسالی و ترسالی در شیراز پشت سر هم نباشد اما فركانس خشكی در این منطقه بیشتر است، بنابراین باید ویژگی های طبیعی این منطقه را درك كرد و خودمان را با شرایط آن تطبیق دهیم.
او با توجه به ویژگی های منطقه ای كه شیراز در آن قرار دارد،ایجاد سیلاب تند در این شهر را مساله ای دور از ذهن ندانست و گفت: شیراز در جغرافیایی واقع شده كه ویژگی های طبیعت آن یكسری فرصت و تهدید در مقابل ما قرار داده كه الزامی است با پیگیری و تلاش همه دستگاه ها و فرهنگ سازی عمومی در این باره تهدیدها را به فرصت تبدیل كرد.

**هواشناسی را دست كم گرفتیم
ناظم السادات در ادامه سخنان خود این موضوع را مطرح كرد كه سیلاب اخیر شیراز ثابت كرد كه مساله ای كه دست كم گرفته شده علم هواشناسی است و افزود: همین كه یكباره سیلاب در این شهر این همه رخدادهای تلخ را ایجاد و این كلانشهر را با چالش جدی مواجه كرد و خسارتهای سنگینی را به بار آورد نشان دهنده این مساله است كه به علم هواشناسی توجه چندانی نشده است.
وی ادامه داد: از دیدگاه علم هواشناسی رخداد سیلاب اخیر مساله غیرطبیعی نبوده زیرا به لحاظ موقیت جغرافیایی شیراز، بیشترین نوسانات آب و هوایی در این منطقه رخ خواهد داد و این امر كاملا طبیعی است.
وی اضافه كرد: در سیلاب پنجم فروردین در محل دروازه قرآن 76 متر مكعب بر ثانیه دبی آبی بوده كه به یكباره به این محل رسیده است و اكنون نیازمند این مساله هستیم كه فكری به حال وضعیت كانال انتقال آب در محل دروازه قرآن كنیم كه در روز سیل توانایی انتقال این حجم آب را نداشت.
استاد دانشگاه شیراز اظهار داشت: اكنون باید شهرداری شیراز فكری برای این وضعیت و آبی كه در زمان سیلاب از محل كانال انتقال آب دروازه قرآن سرریز شد كند تا دیگر هیچگاه شاهد چنین رخداد تلخی نباشیم وضروری است كه این سرریز آب به گونه ای هدایت شود كه اگر آب اضافه بر ظرفیت فعلی این سازه ها به منطقه وارد شد منجر به حادثه دیگری نشود.

**دست اندازی در 130 هكتار زمین بالادست دروازه قرآن
مدیركل فنی معاونت فنی و عمرانی شهرداری شیراز در ادامه این میزگرد گفت: سیل پنجم فروردین 98 در محل دروازه قرآن با دوره 250 ساله و شدت بارش 77 میلیمتر بر ساعت رخ داد.
علیرضا نثاری با بیان اینكه دوره بازگشت سیلاب دروازه قرآن بیش از صد سال است،افزود: عدم توجه به آبخیزداری و از بین رفتن پوشش گیاهی و دست اندازی در 130 هكتار زمین بالادست حوزه آبخیز دروازه قرآن از جمله عواملی است كه در ایجاد سیلاب شیراز تاثیر داشته است.
وی با اشاره به اینكه باید پذیرفت كه تغییرات بالادست دروازه قرآن در بروز سیل این منطقه دخیل بوده اظهار داشت: ایستگاه باران سنجی و هواشناسی در بالادست منطقه دروازه قرآن وجود ندارد و اگر این تجهیزات در این منطقه مستقر بود و همچنین رادار هواشناسی دراك نیز درست عمل می كرد شاید فرصت مناسبی ایجاد می شد تا مسیر و معبر در روز پنجم فروردین تخلیه و از بروز فاجعه انسانی جلوگیری می شد.

** بارش سنگین بود
رئیس گروه حفاظت و بهره برداری از رودخانه ها و تالاب های شركت آب منطقه ای فارس نیز در این میزگرد گفت: در روزهای پنجم و ششم فروردین ماه طبق آمار ایستگاه شركت آب منطقه ای فارس كه در محل خیابان ارم واقع شده است 99 میلی متر بارش ثبت شده كه 48.1 میلی متر بارش مربوط به پنجم فروردین ماه و مابقی مربوط به ششم فروردین ماه بوده است.
محمد بزرگ نژاد خاطرنشان كرد: این میزان بارندگی در طول 24 ساعت بارندگی نرمال است، حداكثر بارش های 24 ساعته از زمانی كه ایستگاه شیراز آمار دارد تا به امروز چیزی نزدیك به 52 میلی متر بوده است بنابراین این بارش یك بارش نرمال بوده است.
وی ادامه داد: سیل به این معنای است كه زمانی كه حجم زیادی از آب در مقطعی از رودخانه جاری می شود و مقطع طبیعی رودخانه توانایی حمل آن را ندارد و از مقطع طبیعی رودخانه آب به زمین های اطراف جاری می شود.
رئیس گروه حفاظت و بهره برداری از رودخانه ها و تالاب های شركت آب منطقه ای فارس گفت: روز پنجم فروردین ماه طی 15 دقیقه 19 میلی متر بارش را شاهد بودیم كه شدت این باران نزدیك به 75 میلی متر در ساعت است و این جزو باران های سنگین تلقی می شود، علت اساسی وقوع این رخداد شدت بسیار زیاد بارش در منطقه دروازه قرآن بوده است.

**اگر رادار هواشناسی شیراز درست كار می كرد فاجعه انسانی رخ نمی داد
رئیس مركز پژوهش های جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز در ادامه سخنان خود در این میزگرد عنوان كرد: میلیاردها تومان سرمایه كشور در حدود پنج سال پیش و در زمان تحریم صرف خرید و وارد كردن رادار پیشرفته هواشناسی از آلمان گردید و این رادار در كوه دراك شیراز بعنوان مركز جنوب كشور نصب شد تا از بروز رخدادهای تلخی نظیر حادثه پنجم فروردین در شیراز جلوگیری كند اما این رادار در طی این سالها درگیر مشكلات و امواج مزاحم رادیویی و پارازیت بوده است و اگر این مشكلات برای این رادار وجود نداشت هرگز فاجعه انسانی در دروازه قرآن رخ نمی داد.
ناظم السادات گفت: رادار پیشرفته هواشناسی شیراز كه در كوه دراك در اطراف این شهر نصب شده در سال 93 با مشكلات زیادی ناشی از وجود تحریم ها و با هزینه ای بسیار سنگین وارد كشور و در شیراز نصب شد.
وی افزود: این تجهیزات قابلیت پیش بینی بارش های شدید روز پنجم و ششم فروردین 98 در شیراز كه منجر به تلفات جانی و مالی سنگینی شد را حدود 10 الی 12 ساعت قبل از بروز این رخداد داشت اما متاسفانه اثرات امواج رادیویی كه سالها است كار این دستگاه را مختل كرده مانع از این مساله شد.
وی ادامه داد: این تجهیزات با سرمایه‌ای سنگین و صرف زمان و وقت زیاد در شیراز به عنوان یك قطب در منطقه جنوب كشور نصب و هدف از این كار پیش بینی چنین رخدادهایی طبیعی مانند سیلاب و جلوگیری از بروز تلفات انسانی و كاهش خسارت مالی بوده كه متاسفانه این رادار پیشرفته در لحظه‌ای كه باید به كار می آمد،به كار نیامد.
استاد بخش مهندسی آب دانشكده كشاورزی دانشگاه شیراز مطرح كرد: شاید مسئولان استان فارس از كارایی این تجهیزات اطلاعی ندارند كه در طی پنج سال گذشته اقدامی برای حل مشكلات آن نكرده اند.
استاد دانشگاه شیراز اظهار داشت: اكنون باید شهرداری شیراز فكری برای این وضعیت و آبی كه در زمان سیلاب از محل كانال انتقال آب دروازه قرآن سرریز شد كند تا دیگر هیچگاه شاهد چنین رخداد تلخی نباشیم وضروری است كه این سرریز آب به گونه ای هدایت شود كه اگر آب اضافه بر ظرفیت فعلی این سازه ها به منطقه وارد شد منجر به حادثه دیگری نشود.

**منطقه از پادگان های نظامی تخلیه شود
استاد دانشگاه شیراز در بخش دیگری از سخنان خود تاكید كرد: با توجه به بروز این رخداد در محل دروازه قرآن ،شهرداری این شهر موظف است هشدارهای لازم را به سازمانهای امنیتی بدهد كه الزامی است منطقه بالادست این محل هر روز بصورت مداوم بازرسی شود وگرنه جان مردم به خطر خواهد افتاد.
ناظم السادات عنوان كرد: محل دروازه قرآن و منطقه بالادست آن نمی تواند در اختیار دستگاه های نظامی،انتظامی و امنیتی باشد چون نیاز است كه مسیرهای بالادست غیرنظامی و امنیتی و بصورت فضای بازی باشد كه ماموران شهرداری بتوانند روزانه و بصورت مداوم بازدید و اوضاع محل را رصد كند.

**گلستان و دوكوهك آماده بروز فاجعه است
استاد بخش مهندسی آب دانشكده كشاورزی دانشگاه شیراز در بخش دیگری از صحبتهای خود به نقاطی دیگر در شیراز اشاره كرد كه وضعیت آنها نیز در زمان سیلاب خطرناك است و گفت: نقاط دیگری جز دروازه قرآن در شیراز وجود دارد كه مستعد خطرآفرینی است كه از جمله آن می توان به شهرك گلستان و دوكوهك اشاره كرد.

**جلوی شهرك سازی در گلستان را بگیرید
رئیس مركز پژوهش های جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز اظهار داشت: شهرك سازی‌هایی كه بعضا نیز توسط دستگاه‌ها و ادارات مختلف در قسمت شمالی شهرك گلستان انجام شده وضعیت بسیار خطرناكی دارد و اگر اینگونه پیش رود و جلوی آن گرفته نشود قطعا در آینده فاجعه بزرگ انسانی در این محل رخ خواهد داد.
وی ادامه داد: در منطقه دوكوهك شیراز نیز عده ای بدون مجوز در شیب بسیار تند و كنار رودخانه در حال ساخت و ساز هستند كه این مساله نیز بسیار خطرناك است و اگر باران با شدت و میزانی كه پنجم فروردین 98 در محل دروازه قرآن بارید در دوكوهك نیز ببارد فاجعه آفرین خواهد بود.

**شهر تا كجا باید گسترش یابد
استاد دانشگاه شیراز تاكید كرد: شیب بسیار تند تری در مناطقی از دوكوهك نسبت به دروازه قرآن وجود دارد كه در زمان سیلاب می تواند رخداد تلخی را سبب شود و نكته دیگر اینكه باید در نقطه ای جلوی گسترش شهر گرفته شود.
ناظم السادات دلیل شهرك سازی و ساخت و سازهای غیر مجاز در این مناطق را سودجویی شخصی عنوان كرد و افزود: باید قبول كنیم سیتم ما نیز دچار مشكلات و چالش هایی است كه در بعضی موارد مجوزهایی صادر می شود كه به صلاح عمومی نیست و ضروری است كه دستگاه های متولی جلوی این گونه اقدامات را بگیرند و حتی شهرداری هم بدون اغماض سازه های غیرمجاز را تخریب كند.

** علت فزونی جانباختگان سیل شیراز نسبت به دیگر نقاط كشور
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس در بخش دیگری از این میزگرد با اشاره به وجود 6 زیرحوزه آبریز در شهرستان شیراز گفت: در این 6 حوزه كمترین مساحت مربوط به حوزه آبریز دروازه قرآن است كه این حوزه 23 كیلومتر مربع است.
جمشیدی با بیان اینكه علت سیل شدت بارش بوده است، افزود: در مباحث آب های سطحی و زیرزمینی، متخصصان براساس یك داده آماری محاسبات خود را انجام داده اند، در خصوص مطالعاتی كه سال 1366 براساس آن لوله گذاری انجام شده متاسفانه مستندات كافی در شهرداری شیراز در خصوص لوله گذاری پیدا نشد.
وی ادامه داد:این لوله گذاری براساس یك مطالعات صورت گرفته توسط دانشگاه شیراز انجام شده است كه هنوز این مطالعات را پیدا نكرده ایم؛ فاز یك آن حدفاصل دروازه قرآن تا سه راه چهل مقام بوده است كه از سه راه چهل مقام داخل كانالی می آمد كه پس از یكی شدن با مسیل سعدی به رودخانه خشك ریخته می شد.
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس گفت: مطالعات دروازه قرآن تا سه راه چهل مقام را نداریم، نه نقشه و نه مطالعه ای دارد كه بدانیم آیا درست انجام شده است و محاسبات آن به چه صورت بوده است و دبی را چگونه محاسبه كرده اند، هنوز مستنداتی در این زمینه پیدا نشده است.
جمشیدی افزود: در ارتباط با قسمت دوم پروژه كه مربوط به سه راه چهل مقام تا رودخانه خشك می باشد، مطالعاتی موجود است كه براساس این مطالعات شدت میزان بارش كه براساس آن لوله گذاری شده است را حدود هفت میلی متر در ثانیه پیش بینی كرده اند، در این بارندگی میزان شدت بارش 10 برابر چیزی است كه در مطالعات پیش بینی شده است، علتی كه كوچكترین حوزه آبریز دچار سیل شده است شدت بارش و كمترین زمان تمركز است.
وی ادامه داد: خسارت دبی آب خارج شده از حوزه آبریز قابل مقایسه با استان های شمالی نیست، علت عمده خسارت شیب زیاد بوده است كه آسیب دیدگان براساس برخورد خودروها با هم مصدوم یا كشته شده اند.

**كارایی تجهیزات ماهواره ای شیراز بی نظیر است
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز در بخش دیگری از سخنان خود در میزگرد خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: تجهیزات ماهواره ای در حدود 12 سال پیش در دانشگاه شیراز مستقر شده كه كارایی آن در كشور بی نظیر است و 45 پارامتر را در بخش هواشناسی، محیط زیست و آلودگی هوا ارائه می دهد.
ناظم السادات افزود: از 12 سال پیش تاكنون كه این تجهیزات در دانشگاه شیراز نصب شده و همچنان می تواند به عنوان یك مركز اصلی ارائه اطلاعات مورد توجه باشد.
وی اظهار داشت: این تجهیزات در صورت به روز رسانی قابلیت تشخیص و پیش بینی شدت بارش و میزان آن در پنج فروردین 98 را داشت و می توانست هشدارهایی در خصوص میزان و شدت بارش های آن روز در اختیار ما قرار دهد.
استاد دانشگاه شیراز اظهار داشت: این تجهیزات جز پیش بینی و دادن هشدار نسبت به بروز سیل می تواند در مسائل دیگری نظیر سنجش میزان آلودگی هوا و رعد و برق نیز اطلاعات دقیقی ارائه كند.
وی تاكید كرد: تجهیزات و سامانه هایی كه اكنون در هواشناسی و دانشگاه شیراز وجود دارد باید همیشه آماده بكار باشد تا در مواقع بحران بتواند اوضاع را پیش بینی و امكان مدیریت درست شرایط را به ما بدهد و اكنون این ظرفیت در فارس و شیراز وجود دارد كه این منطقه مركز دیتا سنتر كشور باشد و این پتانسیل باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

** آموزش شهروندان، راهكاری برای كاهش خسارت بلایای طبیعی
رئیس گروه حفاظت و بهره برداری از رودخانه ها و تالاب های شركت آب منطقه ای فارس در ادامه این میزگرد با تاكید بر لزوم توجه به مقوله آموزش شهروندان در بحث مقابله با سیل گفت: شاید در حوزه آموزش های زیرساختی برای مقابله با سیل مشكل داریم، در سیل اخیر شاهد بودیم كه افرادی با خیال راحت در خودروهای خود نشسته بودند كه باید در بحث آموزش یك كار ویژه صورت بگیرد.

** ضرورت احیای مسیر رودخانه ها
بزرگ نژاد در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینكه طبیعت انتقام خود را می گیرد، نباید به طبیعت فشار بیاوریم باید با طبیعت سازگار باشیم، افزود: باید اجازه دهیم رودخانه كار خودش را بكند، دربند و دركه تهران نیز در طول 50 سال اخیر كشته های آن از كشته های سیل شیراز بیشتر بود اما به دلایلی در رسانه ها مطرح نشد.
وی یادآور شد: شهرداری تهران یك پروژه را به نام احیای رود دره های شهر تهران اجرا كرد و این كنترل را انجام داد كه اگر طرحی ناكارآمد بوده و امكان انتقال سیلاب را نداشت، اعتباراتی را از دولت جذب و نسبت به اصلاح آن اقدام كردند كه امیدوارم استان فارس به خصوص شهر شیراز نیز بتواند این كار را انجام دهد.
این مقام مسئول گفت: سیلاب كجا رفت؟ سیلاب به كوچه 34 هفت تنان رفت، همانجا كه قبلا رودخانه بوده و در واقع سیل مسیر خود را رفته است، ما این رودخانه را بسته بودیم و سیل در خیابان راه افتاد. شاید لازم باشد طرحی برای این كوچه و خیابان های اطراف آن و همچنین شهرك سعدی پیاده شود.
بزرگ نژاد در خصوص لایروبی رودخانه ها نیز اظهاركرد: كجا لای می نشیند؟ جایی كه شیب رودخانه كم می شود لای می نشیند، شیب رودخانه ها یا طبیعی كم می شود یا مانعی جلوی آن ایجاد می شود كه شیب آن كم می شود، مسیر دروازه قرآن شیب آن حدود 30 تا 35 درصد است، این مسیر به صورت طبیعی لای نمی گیرد، سعدی هم همین طور است.
وی با تاكید بر اینكه بحث بازطبیعی سازی را باید دنبال كنیم، خاطرنشان كرد: شهر سئول در این زمینه در دنیا معروف است كه در سئول قید بزرگراه و 2 میلیون و نیم تردد در روز را زدند و بزرگراه را مجدد به رودخانه تبدیل كردند، هزینه سنگینی داشت اما در نهایت به این نتیجه رسیدند رودخانه مفیدتر از بزرگراه است.

**سیلاب موضوعی فراسازمانی و ملی است
مدیركل فنی معاونت فنی و عمرانی شهرداری شیراز نیز در ادامه این میزگرد خبری گفت: موضوع سیل مساله ای فراسازمانی و ملی است و طبق قوانین وزارت نیرو، 10 ارگان در مدیریت سیلاب در كشور دارای وظیفه مشخص هستند.
وی اضافه كرد: یكی از منابع خدا دادی كه می توان با استفاده از آن آب كشور را در طول سال تامین كرد همین سیلاب است كه باید با تدبیر به مخازن رو سطحی و زیرسطحی هدایت و ذخیره شود تا در كنار آن خسارت جانی و مالی ناشی از سیلاب نیز كاهش یابد.
نثاری عنوان كرد: یكی از راه هایی كه می توان سیلاب را مدیریت و این تهدید را به فرصت تبدیل كرد،احداث سدهایی در بالادست است كه در زمان خشكسالی نیز آب مورد نیاز مصارف مختلف و خصوصا شرب را تامین كند.
وی تصریح كرد: در ماه های گذشته چالش اصلی مدیران ارشد استان فارس و شیراز تامین آب مورد نیاز برای تابستان بود كه اكنون در پی بارش های اخیر این دغدغه تا حدودی از بین رفته اما متاسفانه سیلاب شیراز را نتوانستیم درست مدیریت و آن را ذخیره كنیم و در نتیجه سیل پنجم و ششم فروردین خسارت سنگینی در این شهر ایجاد كرد و آب آن نیز از دست رفت بگونه ای كه سیلاب از این شهر رد شد و به سمت رودخانه خشك رفت و از این محل نیز تخلیه و خارج شد.
این كارشناس ارشد شهرداری شیراز افزود: دستگاه های مختلف درحال بررسی این مساله هستند كه هر ارگان قبل از وقوع و در زمان سیلاب چه اقداماتی می توانند انجام دهد كه این رخداد طبیعی به بهترین وجه ممكن در آینده مدیریت شود.

**مخازن ذخیره آب در بالادست احداث شود
مدیركل فنی معاونت فنی و عمرانی شهرداری شیراز در ادامه سخنان خود به مطالعات شهرداری در سال 94 اشاره كرد و اظهار داشت: براساس این مطالعات برای كنترل و مهار سیلاب از سمت دروازه قرآن باید ساخت دو مخزن با ظرفیت180 و 54 هزار متر مكعب در بالادست این منطقه احداث شود.
وی تاكید كرد: براساس مطالعات انجام شده در دنیا مهار سیل بطور كامل ممكن نیست و همیشه درصدی خطا وجود دارد.

** طرح جامع مدیریت سیلاب شیراز تهیه می شود
نثاری با اشاره به تهیه طرح جامع مدیریت سیلاب شیراز با مشاركت همه دستگاه ها اظهار داشت: مدیریت حوزه و آبخیزداری ،مطالعه و اجرای طرح های سازه ای و مهار سیل و تامین و رفع مشكلات سیستم های پیش بینی هواشناسی، طراحی سیستم های كارآمد جمع آوری آبهای سطحی ،ارائه آموزش تخصصی به مدیران و شهروندان و اخذ بیمه نامه سیلاب از جمله مواردی است كه باید در تهیه طرح جامع مدیریت سیلاب به آنها توجه شود.
وی با تاكید دوباره بر این مساله كه مدیریت سیلاب خارج از توان و بودجه یك مجموعه است،گفت: بعد از بروز سیلاب اخیر شیراز مدیركل مدیریت بحران استانداری فارس نامه ای به همه دستگاه های مربوطه ابلاغ كرد كه خدمات مشخص هر دستگاه در پیشگیری از خطرات سیلاب مشخص شود تا در آینده از وقوع سیلاب های آنی در این كلانشهر جلوگیری و این تهدید به فرصت تبدیل شود تا دیگر تجربه ناخوشایند نوروز 98 نیز تكرار نشود.
مدیركل فنی معاونت فنی و عمرانی شهرداری شیراز تاكید كرد: شهرداری شیراز سالانه حدود 38 كیلومتر لوله گذاری آبهای سطحی را در سطح این كلانشهر انجام می دهد كه با توجه به رخداد سیلاب نوروز 98 در سال جاری این كار با شدت بیشتری انجام خواهد شد.

** برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس در بخش دیگری از این میزگرد درخصوص برخوردهای صورت گرفته با ساخت و سازهای غیرمجار گفت: 90 درصد ساختمان هایی كه در محله سعدی آسیب دیدند، ساختمان های غیرمجاز بودند، علت آن این است كه محله سعدی جزو سكونتگاه های غیررسمی است كه بدون پروانه ساختمانی و بدون تهیه طرح های شهرسازی به مرور زمان شكل گرفته و مربوط به دوره اخیر هم نیست.
جمشیدی افزود: خیلی از این ساخت و سازها رای كمیسیون ماده 100 برای تخریب را دارد كه با توجه به تعداد زیاد پرونده های تخریب و تبعات اجتماعی كه ممكن است به دنبال داشته باشد كارگروهی در استانداری فارس تشكیل دادیم و در حال جمع بندی هستیم تا ببینیم از این تعداد واحدهای غیرمجاز مسكونی در شهرك سعدی چه تعداد رای كمیسیون ماده 100 مبنی بر تخریب را دارد كه برنامه ریزی بر این است كه یك جابجایی صورت بگیرد و محلی مناسب را برای اینها در نقطه مناسب درنظر بگیریم تا بتوانیم ساخت و سازهای غیرمجاز را به یك مكان مناسب انتقال دهیم.
وی ادامه داد: شهرداری وظیفه كنترل بر روند ساخت و سازها را دارد و مرجع رسیدگی به تخلفات ساخت و ساز نیز كمیسیون ماده 100 است كه جلسات این كمیسیون تشكیل می شود و اكثر ساخت و سازها نیز منجر به صدور رای شده و غالبا نیز حكم تخریب است اما به دلایلی از جمله مسایل اجتماعی احكام اجرا نشده است.
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس گفت: در خارج از محدوده شهر نیز قانون توزیع عادلانه منابع آب مشخص كرده است كه وزارت نیرو در صورتی كه اعیانی های موجود در بستر و حریم آن ها و رودخانه ها و كانال های عمومی و مسیل ها مزاحم تشخیص دهد به مالك یا متصرف اعلام خواهد كرد كه ظرف مدت معینی نسبت به تخلیه و قلع اعیانی آن اقدام كند و در صورت استنكاف وزارت نیرو با نظارت دادستان یا نماینده او اقدام به تخلیه و قلع خواهد كرد.
جمشیدی در ادامه به اشاره به روند اجرای سد تنگ سرخ بیان كرد: عملیات اجرایی این سد از چند سال پیش به صورت مشترك از سوی شركت آب منطقه ای فارس و شهرداری شیراز شروع شده است و بزرگترین حوزه آبریز شهر شیراز تلقی می شود.
وی ادامه داد: از لحاظ مهار سیل و سیلاب هیچ كدام از متخصصان شكی ندارند كه احداث سد تنگ سرخ به مهار سیلاب كمك می كند، مشكلی كه در مراحل اجرایی سد پیش آمده مربوط به سازمان حفاظت محیط زیست كشور است كه به دلیل تاثیراتی كه روی اكولوژی و محیط زیست شهر می گذارد تا كنون موافقت كتبی خودشان را با احداث سد اعلام نكردند كه یكی از كارهایی كه ما بتوانیم بعد از سیل انجام دهیم این است كه اهمیت احداث سد را بیشتر گوشزد كنیم تا انشاالله مجوز نهایی را صادر كنند.

** درسی كه باید از سیل شیراز گرفت
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس در جمع بندی مباحث مطرح شده در این میزگرد گفت: از سیلی كه اتفاق افتاد باید درس بگیریم و تمهیدات لازم را بیندیشیم كه این اتفاق تكرار نشود.
جمشیدی با بیان اینكه در بحث مقابله با سیل های احتمالی باید 2 كار انجام دهیم، افزود: یكی بحث خارج از محدوده شهر و حریم شهرها است كه شركت آب منطقه ای فارس قرارداد آن را تنظیم كرده و در ارتباط با تعیین میزان بستر رودخانه ها و حریم رودخانه ها مشاور گرفته شده است كه این كار در مراحل پایانی قرار دارد.
وی ادامه داد: امیدواریم این طرح هرچه سریعتر آماده و بستر و حریم تمامی رودخانه های استان مشخص شود و به تبع آن هم مراحل صدور سند صورت پذیرد و حداكثر سعی و تلاش برای حفظ حریم و بستر رودخانه ها بكار گرفته شود.
مدیركل دفتر فنی استانداری فارس گفت: كار دوم بحث مقابله با سیل و آب های سطحی است كه این كار بر عهده شهرداری قرار دارد، تجدید نظر و اصلاح طرح جامع مهار سیلاب ها و آب های سطحی شیراز نیز در حال انجام است كه امیدواریم با خرد جمعی كه صورت می گیرد طرح جامع آب های سطحی شیراز توسط شهرداری تهیه گردد.
جمشیدی افزود: امیدواریم این 2 طرح در كتابخانه ها خاك نخورد و اجرای پروژه های عمرانی و حفظ حریم و مسیر روخانه ها را شاهد باشیم.
9873/ 9254/ 6113/ 2027