گام نهایی پارلمان اصلاحات و ابهامات اجرا

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، گفت و گوهای چهره های عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نشان می دهد که طرح پارلمان اصلاحات در مراحل پایانی تصویب خود در این شورا قرار دارد.
حسین کمالی، دبیرکل حزب اسلامی کار و مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم سالاری هفته گذشته از بررسی بندهای نهایی طرح مورد نظر اصلاح طلبان خبر دادند اما درباره جزئیات بندهای پایانی مورد نظر خبرهای مختلفی منتشر شد.
موضوعاتی مانند تطبیق طرح پارلمان اصلاحات با قانون جدید احزاب و نیز اعضای پارلمان و شرایط عضویت در این نهاد سرعت اجرایی شدن ایده پارلمان اصلاحات را کم کرده است. نهادی که سعید نورمحمدی، عضو جبهه هماهنگی اصلاحات از احتمال تغییر نام آن خبر داده است.
عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان در این زمینه گفت: «در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات قرار شد این تشکل جدید به شکل ائتلافی ثبت شود و نام آن به مجمع عالی اصلاح طلبان تغییر کند.»
ساختار و شمار اعضای پارلمان اصلاحات هم از نکات بحث انگیز جبهه هماهنگی اصلاحات است که همچنان ابهاماتی در پی دارد.

**ائتلاف احزاب یا حزب تازه؟
تجمیع احزاب اصلاح طلب به منظور سامان بخشی بهتر به فعالیت سیاسی این جریان مهم ترین هدف طراحان پارلمان اصلاحات است. کواکبیان و همفکران او از نخستین افرادی بودند که این ایده را پی گرفتند و به مرحله بررسی مواد طرح رساندند.
افزایش وزن و اثرگذاری احزاب اصلاح طلب در روند تصمیم گیری از مهم ترین انگیزه های طراحان پارلمان اصلاحات است که در انتقاد به عملکرد شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان آن را اعلام کردند.
این گروه معتقدند: در شورای عالی تصمیم گیری بر پایه نظرات شخصیت های حقیقی صورت می گیرد و نقش احزاب نادیده گرفته می شود.
دیگر چهره های اصلاح طلب هم پس از جدی شدن زمزمه های تشکیل پارلمان اصلاحات آن را نهاد فرادستی اصلاحات دانسته و از تجمیع احزاب و شخصیت های حقیقی و حقوقی اصلاح طلب زیر چتر این تشکل سخن گفتند.
به نظر می رسد اصلاح طلبان تصمیم دارند پس از نهایی شدن این طرح آن را به عنوان نهادی ائتلافی به صورت قانونی در وزارت کشور ثبت کنند اما در این مسیر چالش هایی برای ثبت وجود دارد. این که پارلمان اصلاحات یا مجمع عالی یا مجمع ملی اصلاح طلبان به عنوان تشکلی متشکل از احزاب اصلاح طلب در قانون تازه احزاب چه جایگاهی خواهد داشت مورد ابهام است.
حمید ملانوری ،دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب درباره ساز و کارهای تقاضای تشکیل جبهه‌ یا ائتلاف گفت: «بر اساس قانون، احزاب و گروه‌های سیاسی، می‌توانند در زمان و موضوعات خاص، تقاضای تشکیل جبهه یا ائتلاف از دبیرخانه کمیسیون ماده 10 احزاب داشته باشند.»
در همین زمینه نورمحمدی، عضو شورای جبهه هماهنگی به ایرنا گفت: «در تبصره ماده 13 قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی که به تصویب مجلس رسیده، ثبت ائتلاف احزاب تحت عنوان «جبهه» پیش بینی شده است.»
یدالله طاهرنژاد، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی هم هفته گذشته در گفت و گو با ایرنا درباره دلایل کُند شدن روند بررسی طرح پارلمان اصلاحات در شورای هماهنگی گفته بود: «با توجه به قانون جدید احزاب، احتمال دارد پارلمان اصلاحات به عنوان یک تشکل جدید مطرح شود نه یک ساز و کار ائتلافی و همین موضوع بررسی فرایند تشکیل پارلمان اصلاحات را کند کرده است.»
مجموع این اظهارنظرها مشخص نمی کند که آیا پارلمان اصلاحات هم می تواند زیرمجموعه این قانون قرار گیرد یا نه و آیا این قرارگیری در بازه زمانی محدودی چون انتخابات انجام می شود یا همیشگی خواهد بود، محل پرسش است و اصلاح طلبان باید ابهام حزب یا ائتلاف را در وزرات کشور حل کنند.

**مسیر نهایی و دست اندازهای آن
همان گونه که اشاره شد انتخاب اعضای پارلمان یا مجمع ملی و یا عالی اصلاح طلبان هنوز در شورای هماهنگی اصلاحات به نتیجه ای نرسیده است. طرح هایی مانند حضور تعداد مساوی (15 نفر) از همه احزاب عضو شورا و نیز حضور 290 نفر از سراسر کشور در بررسی طرح مورد توجه است. موضوعی که موافقان و مخالفان جدی دارد. مخالفان حضور برابر احزاب، این تصمیم را نادیده گرفتن وزن و سابقه احزاب موثر در جریان اصلاح طلبی می دانند و موافقان آن را روشی دموکراتیک تر در جبهه اصلاحات عنوان می کنند.
حضور یا حضور نداشتن شخصیت هایی خارج از چارچوب حزبی اما نزدیک به تفکر اصلاح طلبی هم از موضوعات مورد بحث است که مخالفان حضور شخصیت های حقوقی را مشکل آفرین می دانند اما موافقان حضور عقلای نزدیک به اصلاحات در زمینه های گوناگون را موجب غنای تصمیمات این نهاد عنوان می کنند.
مخالفت های خارج از چارچوب و حتی نانوشته با تشکیل و فعالیت تشکیلات اصلاح طلب هم از چالش های پیش روی پارلمان اصلاحات است.
جبهه ای از احزاب اصلاح طلب و تصمیم گیری و تاثیرگذاری آن ها می تواند مخالف های جدی در سطوح مختلف سیاسی در پی داشته باشد که دامنه آن از سنگ اندازی در مسیر تشکیل تا تبعیض های ادامه کار، گسترده باشد.
موضوع دیگر اجرای طرح و پیش نیازهای آن است. تجمیع 300 تا 600 نفر از چهره های اصلاح طلب در کنگره یا نشست یا اجماع دشواری های خاص خود را دارد. تعیین چهره ای که تفکر اصلاح طلبی را نه در حرف که در عمل پذیرفته و اجرا کند، حتی اگر عضو حزب و تشکل مشخصی هم باشد، همچنان دشوار به نظر می رسد. تجربه حضور موسمی برخی شخصیت ها زیر پرچم اصلاحات و بهره بردن از اعتبار آن ها، باید تنظیم کنندگان ساز و کار عضویت در پارلمان را هوشیار کند.
در نهایت آنچه در تدوین طرح پارلمان اصلاحات جزو نکات مبهم دسته بندی می شود، جایگاه رییس دولت اصلاحات به عنوان رهبر جریان اصلاح طلبی در این تشکل تازه تاسیس است. سید محمدخاتمی نقش محوری و ستون اجماع اصلاح طلبان در تشکل های پیشین داشته است و باید دید طراحان طرح پارلمان اصلاحات چه جایگاهی را برای او در نظر خواهند گرفت.

**انتخابات مجلس و پارلمان اصلاحات
اجرای طرح پارلمان اصلاحات و فعالیت انتخاباتی در قالب آن، هدف مهم اصلاح طلبان در سال انتخابات است و برای تشکیل این نهاد و آغاز فعالیت ها 10 ماه زمان پیش رو دارند. در تفسیری بدبینانه و با توجه به چالش های مورد بحث در بالا نمی توان افق روشنی برای آغاز فعالیت این نهاد دستکم تا انتخابات مجلس یازدهم متصور بود اما می توان در نگاهی خوش بینانه گفت جریان اصلاح طلبی می خواهد راند چهارم از رقابت انتخاباتی را هم مانند سه راند گذشته به نفع خود تمام کند و از این رو می کوشد به هر شکل ممکن این ساز و کار را تا داغ شدن تنور انتخابات، عملی کند و وارد رقابت شود.
‌سیام**9402** 1336