چرخ زندگی ام نمی چرخد

به گزارش ایرنا، مریم زن سرپرست خانوار می گوید: زنی تك و تنها بودم كه بدون هیچ سرپناه و حتی یك ریال حقوق باقی مانده از همسرم، راهی را آغاز كردم. همه چیز را سیاه می دیدم اما در دل امید به خدا داشتم. آینده كودكانم را می دیدم ولی هیچ راهی نداشتم جز اینكه صبر كنم تا شاید كسی دستمان را بگیرد.
داستان غم انگیز این زن شنیدنی اما دردآور است. او می افزاید: چرخ روزگار عجب می چرخد، چرخشی كه برای ما سایه ای از غم و بدبختی را به همراه دارد. یك زن تنها با دو فرزند سه و هفت ساله، چه بلایی به سرمان می آید. شب و روز همه فكر و ذكرم همین مسایل بود، دستم به جایی بند نبود. نه حرفه ای داشتم و نه سرمایه ای؛ چاره ای نداشتم جز اینكه برای گذران زندگی برای نظافت به خانه این و آن بروم.
این رفتن به خانه مردم هم هزاران مشكل برایم به وجود آورده بود؛ چون زنی زیبا و خوش بر و رو بودم. - البته نیشخندی می زند و می گوید تعریف از خود نباشد – چون سایه ای بر سر نداشتم. سایه زندگی شوم روی من و فرزندانم سنگینی می كرد. زندگی كه تنها 10 سال از آن گذشته بود.
10سال زندگی كردیم اما چون همسرم یك كارگر ساده بیش نبود و هیچ بیمه ای هم نداشت، حتی یك مستمری ناچیز از او باقی نماند. روزها با فرزند سه ساله ام كار نظافت از منازل مردم را انجام می دادم تا حداقل ها را برای زندگی دختر هفت ساله ام كه به مدرسه می رفت، تامین كنم.
درد بر شانه ام سنگینی می كند، غم همه وجودم را گرفته است، اكنون در شرایط اقتصادی كه بر جامعه حاكم است، گاهی اوقات حتی نمی توانم یك كیلو میوه برای دو كودكم بخرم. باور كن شرمنده آنها هستم و نمی دانم چه سرنوشتی در انتظارشان است. فقط امید به خدا من را سر پا نگهداشته است.
به هر نهاد حمایتی هم كه مراجعه كردم، وعده سر خرمن به من دادند. آدرس و شماره تلفن از من گرفتند و گفتند برو به شما زنگ می زنیم اما دریغ از یك تماس خشك و خالی. حالا من مانده ام و یك زندگی بسیار سخت و هزاران مشكل كه هر روز هم بیشتر می شوند.
بر اساس آمار معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری سه میلیون و 500 هزار زن سرپرست خانوار در كل كشور وجود دارند كه سازمان بهزیستی تنها بیش از 180 هزار نفر از آنها را تحت پوشش خود دارد. همچنین بیش از ٧٠ درصد زنان سرپرست خانوار در كشور شغل مناسبی ندارند.
انوشیروان محسنی بندپی رئیس سابق سازمان بهزیستی كشور نیز گفته بود كه بر اساس سرشماری سال ٩٥ در كشور؛ در مجموع 21میلیون خانوار در كشور وجود دارد كه ٨٨ درصد مردها سرپرست خانوار و ١٢ درصد زنان سرپرست خانوار هستند. زنان سرپرست خانوار به دلیل شكننده بودن اقتصاد و شرایط خاص اقتصادی با مشكلات بیشتری مواجه هستند البته روز به روز شاهد افزایش زنان سرپرست خانوار هستیم.
معصومه ابتكار معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز می گوید: بر اساس آمار وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی، اكنون جمعیت زنان سرپرست خانوار كشور حدود 3.5 میلیون نفر است كه با تدوین طرح توانمندسازی زنان سرپرست خانواده، این افراد تا چهار سال آینده شرایط بهتری خواهند داشت.
وی ادامه می دهد: بر اساس بند «ت» ماده 80 برنامه ششم توسعه، این طرح برنامه ریزی شده است؛ به همین دلیل ستادی با حضور دستگاه‌ های مرتبط كه دارای نقشه راه هستند، برای بررسی بیشتر وضعیت زنان سرپرست خانوار در این معاونت تشكیل شده است تا اقدامات لازم برای بهبود شرایط آنان انجام شود.
به گفته ابتكار، همچنین طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار در سكونتگاه‌ های غیررسمی پیرو تفاهم نامه سه جانبه همكاری معاونت امور زنان و خانواده، شورای اجتماعی كشور و سازمان فنی حرفه ‌ای با هدف ایجاد كسب و كار پایدار برای زنان و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشت زنان سرپرست خانوار و پیشگیری از آسیب ‌های اجتماعی، از امسال در 10 استان آذربایجان غربی، لرستان، كردستان، كرمان، كرمانشاه، هرمزگان، خوزستان، البرز، فارس و سیستان و بلوچستان آغاز شده است.
ابتكار با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در كشور اظهار می كند: در دولت دوازدهم از محل صندوق توسعه ملی، منابعی برای اشتغال زایی در قالب تسهیلات پایدار برای روستاها و تسهیلات فراگیر برای شهرها پیش بینی شده كه تاكنون حدود 40 درصد آن توسط زنان جذب شده است.
وجود سه میلیون و 500 هزار زن سرپرست خانوار البته بسیاری از كارشناسان و مسئولان این رقم را بیشتر می دانند و هر سال بر این آمار افزوده می شود و این درحالی است كه عمق مشكلات این زنان را نمی توان دید. دردهای زیادی دارند كه شاید تاكنون شنیده نشده باشد.
شنیدن صدای این زنان شاید بسیار دردناك و زجرآور باشد اما بالاخره باید جایی به داد آنها برسد. یكی از دوستان تعریف می كرد كه برای خرید گوشت گوسفندی به یكی از قصابی های شهر مراجعه كردم اما دیدم خانمی كه چادر بر سر دارد، كمی دورتر از قصابی ایستاده است، حدس زدم حتما منتظر است تا كمی قصابی خلوت شود بعد خریدش را انجام دهد.
چند نفری در صف خرید گوشت بودیم، من نفر آخر صف بودم خریدم را كه انجام دادم آرام آرام خودم را از قصابی دور كردم ولی همان نزدیكی ماندم تا ببینم آیا آن زن بالاخره به قصابی می رود یا نه. اما صحنه ای را دیدم كه هیچگاه از ذهنم خارج نمی شود. آن زن مانده بود تا استخوان هایی كه قصاب از گوشت ها خارج می كند را با خود ببرد.
دوباره به قصابی برگشتم. دیدم این خانم سرش را خم كرده تا از داخل گونی كه استخوان ها ریخته شده، استخوان هایی را كه كمی گوشت روی آنهاست، جمع كند. از او پرسیدم می خواهی كمكت كنم گفت نه خانم این كار همیشگی من هست. چهار نفر هستیم همسرم توان كار ندارد و من سرپرست خانواده هستم. با این كارها شكم خودم و بقیه رو سیر می كنم.
ما هم دوست داریم كه بهترین زندگی را داشته باشیم اما نمی شود. مستاجریم با هزاران درد. در یك خانه كوچك چهار نفری زندگی می كنیم. اگر این كارها را نكنیم كه شب باید سرمان را گرسنه روی بالش بگذاریم.
قصه هایی كه هیچگاه از ناگفته های زنان سرپرست خانوار شنیده نمی شود، ما را نسبت به مشكلات آنها ناآشنا كرده است، گاهی باید حرف های آنها را شنید و گاهی هم باید توجهی به این افراد داشت اما چه دردهایی كه در پس این ناگفته ها باقی می ماند و شاید تا ابد نشنویم.
یك زن سرپرست خانوار دیگر با 45 سال سن از همسرش می گوید كه معتاد است و به خاطر دوری فرزندانش از هر نوع آسیبی به ویژه اعتیاد از همسرش جدا شده است. این مادر نیز با هزاران سختی، ‌فرزندان خود را بزرگ كرده است و امروز به خاطر توان مالی پایین، دیگر نمی تواند از پس زندگی برآید.
او می گوید: ‌تمام درآمدی كه من دارم، حقوق بسیار ناچیزی است كه از بهزیستی دریافت می كنم كه به هیچ وجه كفاف زندگی من را نمی دهد، اما همچنان امیدوارم كه راهی برای حل مشكلاتم پیدا كنم. سرپرستی مادر پیرم نیز بر عهده من است،‌ فقط از خداوند می خواهم بیشتر به من صبر بدهد تا بتوانم زیر بار این همه مشكلات شانه خالی نكنم.
اطهره نژادی معاون برنامه ریزی و هماهنگی معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری نیز گفته بود كه امسال با هماهنگی معاونت اشتغال وزارت كار 6 هزار زن سرپرست خانوار در سطح كشور در «زنجیره تولید» قرار گرفته و از طریق مشاغل خانگی ساماندهی می شوند.
به گفته وی؛ باید به سمت ارتقای فرهنگ كسب و كار پیش برویم، به این منظور باید با هم افزایی ظرفیت ها برای اشتغالزایی، به سمت شبكه سازی تعاونی های زنان حركت كرد. در این چارچوب در تعامل با نظام بانكی موضوع اخذ تسهیلات برای اشتغال بانوان در دست پیگیری قرار دارد.
همچنین معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، پیشنهاد معافیت 20 درصدی از پرداخت حق بیمه سهم كارفرما را در كارگاه‌ هایی كه از نیروی كار زنان سرپرست خانوار استفاده می كنند، به دولت ارائه كرده است. به همین دلیل به ازای هر بیمه شده زن، از پرداخت 20 درصد حق بیمه سهم كارفرما معاف خواهند شد.
نظر به اهمیت جایگاه زنان سرپرست خانواده و نقش آنها در ابعاد فردی و خانوادگی، برنامه ریزی برای توانمندسازی آنها و حمایت از خانوارهای تحت پوشش وی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، پیشنهاد معافیت از پرداخت حق بیمه سهم كارفرما را در كارگاه هایی كه از نیروی كار زنان سرپرست خانوار استفاده می كنند، به دولت ارائه كرده است.
در حال حاضر بنا به دلایل مختلف، رشد جمعیت زنان سرپرست خانوار در اغلب كشورها رو به فزونی گذارده است تا جایی كه این امر به صورت یك آسیب اجتماعی مطرح شده و در جامعه ما نیز پدیده خانوارهای زن سرپرست رو به افزایش است. زنان سرپرست خانوار از جمله اقشار آسیب پذیری هستند كه بر اثر عواملی مانند فوت، طلاق، اعتیاد همسر، ازكارافتادگی، متاركه وارد گردونه مسائل اجتماعی شده و با مسائل و مشكلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در حوزه های معیشتی و غیر آن، دست به گریبان هستند.
سوسن باستانی معاون بررسی های راهبردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز می گوید: بر اساس نتایج یك تحقیق كه در سال های گذشته در هشت استان كشور و از 2 هزار و 100 زن با میانگین سنی 18 تا 55 سال انجام شد، برخی از مشكلات این قشر نیز مشخص شد. تبعیض و نابرابری، نبود اشتغال، بیكاری و امنیت اجتماعی زنان به عنوان سه مشكل اصلی این زنان سرپرست خانوار به شمار می آمد كه پس از آن، نداشتن آزادی و حق انتخاب، نداشتن منزلت اجتماعی و فقر و محرومیت اقتصادی در اولویت مشكلات این زنان بود.
وی ادامه می دهد: این تحقیق در شهرهای اصفهان، اهواز، تبریز، تهران، زاهدان، سنندج، شیراز و مشهد اجرا و در بیشتر استان ها تبعیض و نابرابری، بیكاری و امنیت اجتماعی زنان به عنوان مشكلات اصلی مطرح شد.
حال با توجه به اینكه بسیاری از مشكلات زنان سرپرست خانوار به همراه آمار آنها مشخص شده است، می طلبد مسئولان توجه بیشتری به این قشر داشته باشند چون این زنان كانون گرم یك خانواده را در دست دارند و عدم توانایی برای ادامه زندگی هم بر آسیب های خانوادگی و هم آسیب های اجتماعی آنها اضافه می كند.
گزارش از مهناز بیرانوند
اجتمام * 7268*1834