گچساران - ايرنا - زمان رسمي كوچ عشاير از مناطق گرمسيري كهگيلويه و بويراحمد به مناطق سردسيري، امروز در حالي كليد مي خورد كه كوچ نشينان ترجيح مي دهند با خودرو كوچ كنند و حركت دام و عشاير در ايل راه ها رنگ باخته است.

به گزارش ايرنا، سفر به مناطق ييلاقي به صورت سنتي، هر چند با رنج و سختي هايي براي عشاير همراه است اما عشاير به دليل هزينه هايي كه بايد براي وسايل حمل و نقل پرداخت كنند تمايل دارند به صورت پياده مسيرهاي كوچ را بپيمايند.
از نقطه نظر مردم شناسي و حفظ اصالت نيز آيين هاي كوچ زيبايي هاي زيادي دارد كه به عشاير براي كوچ سنتي را ضروري كرده است به طوري كه معدود خانوارهاي عشايري كه هنوز به صورت سنتي كوچ مي كنند اين روزها سوژه عكاسان،خبرنگاران و حتي مردم هستند.
در مسيرهاي كوچ بسياري از شهروندان درنگي مي كنند تا از كوچ عشاير به مناطق ييلاق فيلم يا عكس بگيرند زيرا مي دانند كه ردپاي بسياري از آيين هاي سنتي اقوام ايراني را مي توان در حين كوچ مشاهده كرد.
به نظر مي رسد حالا كه پس از سال ها خشكسالي چشمه سارهاي خشكيده دوباره پرآب شده و مراتع غني است و شرايط حوبي براي كوچ زميني فراهم شده است بايد براي بازگشت كوچ عشاير به شيوه سنتي تلاش شود.
عشاير تنگ بودن ايل راه ها را از عمده ترين دلايل كوچ به صورت ماشيني مي دانند.
آنها مي گويند: تجربيات تلخي از تلف شدن دام عشاير حين كوچ در سال هاي گذشته دارند.

**تصرف ايل راه ها
معاون اداره كل عشاير كهگيلويه و بويراحمد مي گويد: 60 درصد از ايلراه‌ها عشايري مسير كوچ اين استان با اجراي طرح‌هاي كشاورزان و صنعتي تخريب و تصرف شده است.
بهمن آزادي اظهار داشت: 14 ايل راه در مسيرهاي كوچ عشاير اين استان وجود دارد.
معاون اداره كل عشاير كهگيلويه و بويراحمد گفت: مهم‌ترين ايلراه‌هاي عشاير استان از پل خيرآباد، گچساران، باشت، پل بريم تا باباميدان است.
وي گفت: اين ايلراه‌ها طي سال‌هاي گذشته به مردم واگذار شده و به همين دليل عشاير زمان كوچ با مشكلات متعددي مواجه هستند.
آزادي مي گويد: با هماهنگي هاي صورت گرفته با منابع طبيعي اجازه تصرف ايل راه ها را به سودجويان نمي دهيم.
آزادي در مورد خاطياني كه سال هاي پيش اقدام به تصرف ايلراه ها كرده اند نيز گفت: اين افراد شناسايي شده اند و به منابع طبيعي استان معرفي شده اند.

** پايين بودن كوچ سنتي
مديركل امور عشاير كهگيلويه و بويراحمد گفت: تنها 9درصد كوچ عشاير اين استان معادل يك هزار خانوار به صورت كاملا سنتي انجام مي شود.
مجيد علي پور اظهار داشت: اين عشاير در مناطق باشت،لنده،شمال كهگيلويه و بهمئي كه بعد مسافت كمتري تا مناطق ييلاقي دارد به صورت كاملا سنتي كوچ مي كنند.
وي اظهار داشت: تنگ بودن ايل راه ها به دليل تصرف سودجويان در سال هاي گذشته و بعد مسافت باعث كم شدن اشتياق عشاير به كوچ كاملا سنتي شده است.
علي پور بيان كرد: هم اكنون 50 درصد از عشاير كهگيلويه و بويراحمد با خودرو كوچ مي كنند و تعدادي هم به صورت نيمه سنتي كوچ مي كنند.
**آغاز فصل كوچ و خدمات به عشاير
وي با بيان اينكه كوچ رسمي از امروز پانزدهم ارديبهشت آغاز شده گفت:آبرساني سيار، توزيع ارزاق و تامين امنيت از جمله خدماتي است كه حين كوچ به عشاير ارائه مي شود.
مديركل امور عشاير كهگيلويه و بويراحمد تصريح كرد:خانوارهاي عشاير اين استان در مناطق گرمسيري جنوب استان در گچساران، كهگيلويه، جنوب چرام، لنده و جنوب و غرب بهمئي مستقر هستند.
علي پور اضافه كرد: 52 اتراقگاه و ميان بند در مسير كوچ عشاير كهگيلويه و بويراحمد وجود دارد كه تعدادي از آنها به سكو، انبارهاي ذخيره، لوله كشي آب، برق و ساير زيرساخت‌ها مجهز شده است.
وي گفت:اين استان يك هزار و 560 كيلومتر ايل راه اصلي دارد.
54 درصد گوشت قرمز، 37 درصد شير و سالانه 10 هزار مترمربع صنايع دستي توسط عشاير كهگيلويه و بويراحمد توليد مي‌شود.
** نقش عشاير در توليد
هم اكنون بيش از 200 هزار خانوار ايراني با جمعيت بيش از يك ميليون نفر كوچ نشين هستند.
كارشناسان مي گويند: جامعه عشايري كشور 24 ميليون راس دام سبك و سنگين در اختيار دارند.
براساس آمار رسمي 25 درصد گوشت قرمز و 35 درصد صنايع دستي كشور، توسط عشاير توليد مي‌شود كه اين آمار ضرورت حمايت از عشاير را در سال رونق توليد ضروري تر كرده است.
در حاليكه 1.8درصد جمعيت عشاير در مناطق عشايري زندگي مي كنند اما 12 درصد از جمعيت استان كهگيلويه و بويراحمد عشايرنشين هستند و به جز جمعيت 12 هزار خانواري كوچ نشينان بومي چهار و 600 خانوار عشايري استان هاي جنوبي كشور از ايل راه هاي اين استان عبور مي كنند.
هر چند كهگيلويه و بويراحمد نهمين استان كشور از نظر تعداد جمعيت عشايري است اما دومين استان ايران به نسبت جمعيت از وجود افراد عشايرنشين است.
** ديگر مشكلات عشاير
برخي عشاير سخت كوش كه فرزندان آنها زندگي عشايري را رها كرده و به شهرها مهاجرت كرده اند، معتقدند كمبود زيرساخت هايي مانند سرويس بهداشتي و پنل هاي خورشيدي باعث بي رغبتي جوانان براي ادامه زندگي كوچ نشيني شده است.
آنها به گراني اشاره مي كنند و مي گويند: براي حفظ زندگي عشايري تسهيلات بانكي گره گشا است اما اين قشر زحمتكش سند واحدهاي مسكوني يا تجاري ندارند كه ضامن بانكي آنها شود.
جامعه عشايري مي گويند: ضامن هاي زنجيره اي كارگشاي دريافت تسهيلات براي چرخاندن زندگي عشاير است.
**پرداخت تسهيلات بانكي
مديركل امور عشاير كهگيلويه و بويراحمد با اشاره به اينكه سال گذشته 500 ميليارد ريال تسهيلات كم بهره به عشاير پرداخت شده بيان كرد: براي تسهيلات بانكي زير 120 ميليون ريال ضامن زنجيره اي استفاده مي شود اما بيشتر از اين مبلغ نيازمند همكاري بيشتر بانك هاست.
وي در مورد پنل هاي خورشيدي نيز گفت: تا پايان برنامه ششم تمام خانوارهاي عشايري كهگيلويه و بويراحمد صاحب پنل هاي خورشيدي خواهند شد.
علي پور با اشاره به اينكه 17 مصوبه در برنامه ششم براي بهبود زندگي عشاير با كمك دولت و مجلس عملياتي شده در صورتي كه در برنامه پنجم تنها يك مصوبه عملياتي شده بود تصريح كرد: با وجود خدمات انجام شده اما راه درازي تا جلب رضايت عشاير باقي مانده است.
استان 720 هزار نفري كهگيلويه و بويراحمد در جنوب غربي ايران قرار دارد.
8143/6110