سایه سنگ بر دروازه قرآن شیراز

براساس آنچه برخی كارشناسان به ایرنا گفته اند، سقوط سنگی عظیم از بالای دروازه قرآن شیراز مساله ای محتمل است كه حتی یك شوك ناشی از زلزله ای با ریشتر كم هم قادر است این سنگ 60 تنی را از بالای كوه بر سر دروازه قرآن شیراز فرود آورد و فاجعه دیگری را به این كلانشهر تحمیل كند.
سیلاب پنجم فروردین 98 منجر به كشته شدن 21 نفر و مصدومیت ده ها نفر شد.
تنها چند روز بعد از این حادثه ، انتشار تصاویری مبنی بر ناپایداری قطعه سنگ بزرگی در ارتفاعات مشرف بر آرامگاه خواجوی كرمانی و دروازه قرآن در شبكه های اجتماعی، موجی از نگرانی های جدید در زمینه احتمال بروز فاجعه ای دیگر در این محل برانگیخت.
تصاویر این سنگ به سرعت بین كاربران شبكه های اجتماعی به اشتراك گذاشته و این مساله سبب شد كه مسئولان امر نیز برای رفع این مشكل به تكاپو بیفتند و رصد وضعیت این منطقه در دستور كار نیروهای متخصص ارگان های مختلف و مدیریت شهری قرار گرفت.
جلسه مدیریت بحران استانداری فارس در فروردین ماه 98 در این زمینه تشكیل و اعلام شد كه سریعا نسبت به ایمن سازی این منطقه با رعایت همه مسایل ایمنی كاربری های پایین دست و ایجاد محدودیت عبوری با اخذ مشاور ذی صلاح در كوتاه ترین زمان ممكن اقدام شود.
با توجه به وزن سنگین این تخته سنگ و وجود سنگ ها و شكاف های دیگر در دل كوه مشرف به دروازه قرآن و اینكه به گفته كارشناسان امر هر نوع شوكی می تواند عاملی برای سرنگونی این تخته سنگ باشد،هرگونه كوتاهی و تعلل در رسیدگی به وضعیت ناایمن این محل جدای از تبعات مالی و تخریب میراث تاریخی و فرهنگی شیراز می تواند تهدیدهای جانی سنگینی نیز در پی داشته باشد.

**وضعیت تخته سنگ
یك كارشناس و متخصص زمین شناسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: این سنگ در بالای دروازه قرآن و به شكل طاقدیس شمال غربی قرار گرفته و دره ای بصورت عرضی ده درجه شمال شرق در كنار آن واقع شده و در بلوك غربی این دره كه این سنگ قرار دارد واكنش ها و خورد شدگی ناشی از فعالیت گسل و ترك های موازی با طول های زیاد مشاهده می شود كه بارندگی ها و نیروی كششی موجود بر عمیق تر شدن درزها تاثیر داشته است.
وی كه خواست نامش فاش نشود، مساحت سطح بالایی این سنگ را 8.5 و سطح پایین آن را 9.5 متر مربع عنوان كرد و افزود: قسمت زیرین این سنگ ناهموار است اما مركز آن روی شیب لایه كوه واقع و فشار ناشی از آن باعث شده كه این لایه كمی خرد و براثر مرور زمان پایین افتادگی پیدا كند و از ضخامت لایه زیرین این سنگ نیز تا اندازه ای كاسته شده است.
او ادامه داد: در حال حاضر این سنگ وضعیت پایداری دارد اما بروز یك زلزله با ریشتر كم نیز می تواند به عاملی برای فرو ریختن این سنگ تبدیل شود.
وی وزن این سنگ را حداقل 60 تن و حداكثر 67 تن تخمین زد و اضافه كرد: این سنگ امكان آن را دارد كه با یك شوك به راحتی فرو بریزد و حتی اگر ترسالی امسال نیز ادامه داشته باشد ممكن است موجب فرو ریختن این قطعه سنگ بزرگ شود و این در حالی است كه شیب لایه 17 درجه به سمت جنوب غرب مایل به شیب دامنه این سنگ را فعلا نگه داشته است.
این متخصص زمین شناسی گفت:سرنگون شدن این قطعه سنگ با توجه به اینكه این سنگ در بالای دروازه قرآن واقع شده قطعا تخریب این اثر تاریخی را رقم خواهد زد.
در حال حاضر پاركی كه در مجاور آرامگاه خواجوی كرمانی و در دامنه كوه واقع شده به دلیل ناایمن بودن وضعیت این سنگ تعطیل شده است.

** راه حل چیست؟
این زمین شناس پیشنهاد داد: بهترین راه حل برای رفع خطرات ناشی از وجود این سنگ، زیرسازی و پایداری آن و در نهایت خرد كردن این سنگ است.
این متخصص عنوان كرد: سایر نقاط این دامنه نیز باید پایدار شود و بهتر است بصورت پلكانی و با استفاده از بتن مسلح تمام این دامنه ایمن سازی شود.

** شهرداری مجری شد
فرماندار شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: از روز نخست كه موضوع ناایمن بودن سنگ بالای دروازه قرآن مطرح شد پیگیری این موضوع بوده ایم و تثبیت و مهار این سنگ به شهرداری شیراز واگذار شد.
محمدرضا امیری افزود: مدیریت بحران استانداری فارس نیز جلسه ای را برای پیگیری وضعیت این سنگ برگزار كرد و تصمیم گرفته شد كه با توجه به نظر كارشناسان امر برای تثبیت سازی وضعیت این سنگ و ایمن سازی این منطقه اقدام شود.
وی ادامه داد: این تخته سنگ در محل ورودی اصلی شهر شیراز و در منطقه ای گردشگری و مشرف به دروازه قرآن و آرامگاه خواجوی كرمانی واقع شده لذا برای برداشتن آن مطالعات كارشناسی و تخصصی كافی نیاز است.
وی با اشاره به انجام اقدامات اولیه برای تثبیت وضعیت این سنگ گفت: بعد از بارندگی های شدیدی كه منجر به جاری شدن سیلاب در شیراز شد كارهای اولیه در خصوص تثبیت وضعیت این سنگ صورت گرفت اما در نهایت باید این محل بطور كامل ایمن سازی و از وجود این سنگ پاك شود.

** ایمن سازی آغاز شده، مدت پایان 10 روز
مدیر كل فنی معاونت فنی و عمرانی شهرداری شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: قرارداد تثبیت و ایمن سازی سنگ بالای دروازه قرآن با قرارگاه خاتم الانبیا منعقد شد و اكنون كارهای مقدماتی جابه جایی این سنگ در حال انجام است.
علیرضا نثاری افزود: این سنگ و محوطه اطراف آن نخست ایمن سازی و در مرحله بعد با رعایت همه مسائل، خرد و بطور كلی برداشته می شود.
نثاری ضمن اعلام خبر شروع عملیات اجرایی ایمن سازی محل دروازه قرآن ازچهارروز گذشته(اول هفته ای كه با 16 اردیبهشت آغاز شد) گفت: اكنون پیمانكار این پروژه در حال ساخت دیواره ای محافظ است كه اگر به هر دلیلی تكه های سنگ در این محل فروریخت جلو ورود آن به محوطه دروازه قرآن و خیابان گرفته شود.
وی عنوان كرد: عملیات اجرای این كار حداكثر تا 10 روز آینده به اتمام خواهد رسید و محوطه دروازه قرآن از وجود این سنگ ناایمن كاملا ایمن سازی خواهد شد.
9873 /1876
گزارش از محمدامین افشارپور