خریدهای هیجانی، زمینه ساز وسوسه بیشتر سودجویان

به گزارش ایرنا، در ماه های اخیر سودجویان به بهانه تحریم های نفتی ایران و افزایش نرخ ارز، بازار را متلاطم كرده و با سوء استفاده از این موقعیت و بكارگیری ترفندهای مختلف بر طبل گرانی می كوبند به طوری كه هیچ یك از كالاهای اساسی و مورد نیاز مردم از تبعات شایعه كمبود و گرانی بی نصیب نمی ماند.
در ماه های اخیر كمبود و گرانی كه از گوشت قرمز و سفید شروع شد و با پوشك بچه ادامه یافت، دامن برنج، روغن نباتی، رب گوجه فرنگی و پیاز را هم گرفت و در نهایت از شكر، مواد شوینده و ماكارونی سر در آورده است.
در این میان رفتارهای هیجانی در خرید بیش از مصرف مورد نیاز و نیز كم كاری سازمان های حمایت از حقوق مصرف كنندگان در مدیریت و هدایت افكار عمومی و اطلاع رسانی در خصوص تامین بودن نیازهای بازار، زمینه را برای سوء استفاده روزافزون دلالان، محتكران و سودجویان فراهم می كند.
استاد جامعه شناسی توسعه اقتصادی دانشگاه تبریز با بیان اینكه خرید هیجانی مردم از پدیده های اجتماعی است كه در مواقع نبود ثبات در بازار روی می دهد، می گوید: در این وضعیت ثبات رفتاری در بین مصرف كنندگان و خریداران از بین می رود و سودجویان از این وضعیت سوء استفاده كرده و به فكر حداكثر منفعت مشروع و نامشروع می افتند.
محمدباقر علیزاده اقدم اضافه می كند: ریشه بروز چنین رفتارهای غیرعقلایی و غیرمنطقی مردم به منابع محدود و نبود احساس امنیت روانی مصرف كنندگان برمی گردد.
وی اظهار می كند: اگر احساس امنیت روانی در بین مصرف كننده وجود داشته باشد مبنی بر اینكه در صورت بروز مشكلی در بازار این مشكل از سوی مسئولان رفع شده و وی خواهد توانست كالای مورد نیاز خود را تامین كند، او مبادرت به این رفتار نمی كند.
استاد جامعه شناسی دانشگاه تبریز یادآوری می كند: آرشیوهای ذهنی مصرف كننده از منفعت بردن و متضرر شدن در تغییر قیمت كالاها، موجب تقویت رفتارهای هیجانی مصرف كنندگان و مخدوش شدن فرهنگ ثبات رفتاری آنان می شود.
علیزاده اقدم ادامه می دهد: ایجاد زمینه های احساس امنیت رفتاری از سوی مسئولان در مصرف كنندگان موجب می شود تا آنان از دست زدن به رفتارهای هیجانی پرهیز كنند.
وی می گوید: تجربه نشان داده است كه با افزایش قیمت دلار قیمت كالاها نیز افزایش می یابد، ولی با كاهش قیمت دلار نرخ این كالاها پایین نمی آید و این كار موجب بی اعتمادی در بین مصرف كنندگان می شود.
علیزاده اقدم می افزاید: اگر بسترهای اعتماد در مصرف كنندگان طوری ایجاد شود كه آنان باور كنند گرانی كالاها موقتی بوده و فروكش خواهد كرد، فرهنگ ثبات رفتاری و احساس اطمینان و آرامش در آن ها ایجاد شده و از بروز رفتار هیجانی اجتناب می كند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع انسانی استاندار آذربایجان شرقی نیز با دادن اطمینان به مردم مبنی بر تامین كامل كالاهای اساسی در سطح استان، می گوید: نگرانی بابت تامین كالاهای اساسی و غیر اساسی در استان وجود ندارد.
علی جهانگیری می افزاید: هر سال در ابتدای ماه رمضان شایعاتی مبنی بر كمبود برخی كالاهای اساسی مانند روغن، برنج و دیگر محصولات غذایی از سوی افراد سودجو و فرصت طلب در بازار رواج می یابد و مردم بی اطلاع از پشت پرده این شایعات، به مراكز عرضه هجوم آورده و اقدام به خرید بیش از حد نیاز مصرف خود می كنند.
وی با انتقاد از رفتار هیجانی مردم برای خرید كالاهای اساسی و سوء استفاده افراد سودجو از این فرصت، اظهار می كند: در بسیاری از موارد این مسائل موجب افزایش قیمت كالاها می شود كه در كل ضرر آن به مصرف كننده بر می گردد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی یادآوری می كند: تمامی انبارهای استان پر از كالاهای اساسی بوده و از نظر توزیع و پخش نیز هیچ محدودیتی وجود ندارد.
جهانگیری با بیان اینكه نیاز بازار استان به شكر حدود 50 تا 70 هزار تن است، ادامه می دهد: با توجه به پخت و پز زولبیا و بامیه در ماه رمضان و نیاز بیشتر خانوارها در این ماه به مصرف این كالا، 20 هزار تن شكر در اردیبهشت بین اصناف و خانوارها توزیع می شود.
وی می گوید: در ارتباط با سایر كالاهای اساسی مانند گوشت مرغ و قرمز و لبنیات نیز بر اساس گزارش سازمان جهاد كشاورزی استان، هیچ كمبودی وجود ندارد و قیمت گوشت نیز روند نزولی یافته است.
سخنگوی تنظیم بازار آذربایجان شرقی نیز با بیان اینكه كالاهای اساسی به حد كافی در كشور و استان وجود دارد، می گوید: در تامین این كالاها مانند گوشت، برنج، روغن، شكر و آرد هیچ گونه مشكلی وجود ندارد، زیرا میزان تولید كاهش نیافته است.
سیداحد یوزباشی اضافه می كند: برخی رفتارهای هیجانی مردم كه ناشی از فضا سازی فرصت طلبان با سوءاستفاده از فضای مجازی و حقیقی در خصوص كمبود كالاها برای افزایش قیمت آنها یا فروش كالاهایی با تاریخ انقضای كم می دهد، موجب ملتهب شدن بازار می شود.
وی اظهار می كند: در این مواقع تامل و تحمل مردم پایین می آید و آنها به سوی مراكز عرضه گسیل می شوند و در نتیجه فرصت طلبان به نتیجه دلخواه خود دست یافته و در سایه فضاسازی قبلی و با سوء استفاده از این وضعیت قیمت كالاها را افزایش می دهند.
سخنگوی تنظیم بازار آذربایجان شرقی می گوید: هم اكنون كالاهای اساسی در انبارها به حد كافی وجود دارد و در این راستا حدود یك هزار و 500 تن برنج و 25 هزار تن شكر در اختیار سازمان صمت قرار گرفته تا به قیمت مصوب سازمان حمایت در بازار توزیع شود.
یوزباشی ادامه می دهد: از زمان ابلاغ مصوبه تنظیم بازار در سال گذشته تاكنون 3 هزار و 870 تن گوشت شامل 2 هزار و 270 تن گوشت قرمز گرم و منجمد و یك هزار و 600 تن مرغ منجمد از طریق شبكه توزیع در اختیار مصرف كنندگان استان قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینكه توزیع این كالاها برای متعادل كردن قیمت در بازار انجام می شود، می گوید: در ارتباط با ماكارونی نیز قرار است دولت آرد مورد نیاز كارخانه های تولید ماكارونی را به قیمت حدود 17 تا 18 هزار ریال تامین كند، بنابراین در این زمینه نیز هیچ مشكلی وجود ندارد.
یوزباشی با تاكید بر اینكه نیازی به انبار كالاهای اساسی در خانه ها از سوی مردم وجود ندارد، تاكید می كند: برای مقابله با افزایش قیمت كالاها باید مردم خودشان وارد عمل شده و با رعایت میزان مصرف خود مانع از رسیدن فرصت طلبان به مطامع خود شوند.
رئیس اتاق اصناف تبریز نیز با اشاره به افزایش قیمت برخی كالاها در بازار می گوید: هم اكنون به حد كافی كالای اساسی در كشور و به تبع آن در استان وجود دارد و جای هیچ گونه نگرانی نیست.
سیدحبیب هاشمی، با بیان اینكه رواج برخی شایعات در جامعه موجب افزایش قیمت كالاهای اساسی و غیراساسی می شود، معتقد است: مردم نباید به این شایعات دامن بزنند، زیرا این موضوع موجب سوء استفاده افراد فرصت طلب می شود.
وی با اشاره به افزایش قیمت برنج و شكر در آستانه ماه مبارك رمضان در بازار، یادآوری می كند: براساس مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار استان مقرر شد حدود یك هزار تن شكر به قیمت 34 هزار ریال و 670 تن برنج خارجی از نوع هندی به قیمت 74 هزار ریال از طریق اصناف در مناطق و محلات تبریز عرضه شود.
گزارش از: پرویز بابائی
8023/518