ترس سیل زدگان گلستان از فراموشی

به گزارش خبرنگار ایرنا، با گذشت بیش از 50 روز سخت و نفس گیر همراه با تلفات و خسارات جانی و مالی به جامانده از سیلاب ویرانگر در زندگی مردم گلستان، روان آب ها آرام آرام شهر و روستاها را ترك كرد و به دریا رسید.
محاصره نزدیك به دو ماهه خانه ها در میان سیلاب گلستان، تخریب گسترده زیرساخت ها و صنایع، آسیب ها و مشكلات اجتماعی و روانی سیل زدگان تنها بخشی از خسارتی است كه رفع همه آنها زمانی طولانی را می طلبد.

** جبران خسارت ها
از زمان بروز سیل تاكنون مقامات و مسوولان رده های مختلف برای سركشی به مناطق سیلزده گلستان آمده و تلاش كردند مطابق با ظرفیت سازمانی و اداری خود به مدد آسیب دیدگان بیایند.
قول پرداخت كمك های بلاعوض برای خانه های خسارت دیده و تخریب شده، اعطای وام برای كمك به ساخت خانه و خرید لوازم خانگی از جمله این وعده ها بود كه گستردگی سیل و سنگینی عدد قابل پرداخت برای این پول ها در كنار وسعت مناطق تخریب شده و كاغذبازی و ساختار اداری پیچ در پیچ برای دریافت وام بانكی از جمله دلایلی است كه احتمال كندی در روند بازسازی مناطق سیلزده را به ذهن متبادر می كند.

** كم شدن رفت و آمد مدیران
از زمان وقوع سیل مقامات در رده های گوناگون به مناطق سیلزده رفته و با مردم دیدار كرده و مشكلات را از زبان آن ها و مسوولان استانی و شهرستانی شنیدند.
اگر چه در ابتدا این رفت و آمدها برای مردم سیل زده به خصوص شهرهای محروم آق قلا و گمیشان جذابیت داشت اما به مرور و با افزوده شدن بر این میزبانی ها در كنار تشریفات ناشی از قوانین حضور مدیران كشوری و لشگری در جمع مردم همراه با به راه افتادن كاروان خودرویی، مردم را از به نمایش درآمدن این آمد و شدها خسته كرد.
از طرف دیگر حل آنی مشكلات و كمبودها كه مورد انتظار مردم آسیب دیده بود از سوی مدیران امكان پذیر نبود و پس از چند روز، دیگر حضور آنان برای سیلزدگان جاذبه ای نداشت.

** پایان امدادرسانی
یكی از نگرانی های مهم مردم سیلزده و مسوولان گلستان، خروج نیروهای امدادرسان و دستگاه ها و امكانات مربوط به پاكسازی مناطق آسیب دیده از سیل است.
اگر چه بسیاری از مسوولان در ابتدا گفتند كه تا پایان حل مشكلات در مناطق سیلزده گلستان خواهند ماند اما بروز بحران مشابه در استان های دیگر و ضرورت امدادرسانی به آن مناطق در كنار فروكش كردن تب سیل گلستان، بر نگرانی فراموش شدن شهرهای خسارت دیده استان افزوده است.
حتی سرپرست استانداری گلستان چندی قبل تاكید كرد كه ماشین آلات دستگاههای اجرایی ملی ، ارتش و سپاه باید با تشخیص استان از گلستان خارج شوند.
ابعاد گسترده خسارت ها در كنار نیازمندی به نیروی انسانی فراتر از ظرفیت استان و كمبود ماشین آلات مناسب و كافی برای امدادرسانی و پاكسازی شهرهای آسیب دیده، یكی از جدی ترین نیازها و نگرانی های گلستان در آستانه پنجاهمین روز سیل است.
هنوز گل و لای در شهرها باقیمانده و با وجود تلاش مداوم نیروهای امدادرسان برای پاكسازی، هنوز آق قلا و گمیشان درگیر این مشكلات است.
از طرفی دیگر، با گرم شدن هوا و خشك شدن گل و لای پراكنده شده در شهر، گرد و غبار در این شهر به پرواز درآورده و احتمال بروز بیماری های عفونی را گسترش داده است.
مطابق اعلام دامپزشكی گلستان در این سیل 2 میلیون تخم مرغ نطفه دار، 814 هزار قطعه مرغ گوشتی، 72 هزار قطعه مرغ مادر، سه هزار و 723 راس دام سبك، 99 راس دام سنگین، 27 نفر شتر و 21 هزار كندوی زنبور عسل تلف شد كه این آمار به جز دام های تلف شده ای است كه لاشه آن ها در میان حجم فراوان سیلاب و گل و لای پیدا نشد.
یكی دیگر از موضوعات نگران كننده در مناطق سیل زده، احتمال بروز آسیب های اجتماعی و روحی برای مردم خسارت دیده است.
از بین رفتن ناگهانی همه سرمایه های زندگی و ضرورت اسكان در چادر تا مدتی نامعلوم ممكن است برای خیلی ها از جمله گروه های آسیب پذیر چون دختران و زنان تحمل ناپذیر باشد؛ موضوعی كه به گفته یكی از مدیران استان در نتیجه آن تاكنون تعدادی از سیل زدگان اقدام به خودكشی كرده اند كه البته اغلب آنها ناكام مانده است.
همچنین به گفته مدیر كل بهزیستی گلستان 1968 نفر در مناطق سیلزده گلستان دچار اختلال روانی و استرس فوق حاد ناشی از سیل شده اند.
بروز این آسیب مهم و نگران كننده در شرایطی است كه میرمحمد غراوی سرپرست استانداری گلستان اعتقاد دیگری دارد بطوریكه حاضر به تفكیك جنسیت و متفاوت بودن آسیب روحی نیست و در این رابطه به ایرنا گفت: 'شاید شما نگاهتان این باشد كه دختران و مادران بیشتر تحت تاثیر سیل قرار داشتند و به حالت افسردگی بیشتر دچار شده اند اما من به این قائل نیستم چون همه خانواده زیرفشار حاصل از سیل بوده اند و همه به یك اندازه متاثر شده اند'.

** ضرورت جابه جایی برخی روستاها
سیل ویرانگر گلستان علاوه بر شهرها، چندین روستای استان را متحمل خسارت سنگین كرد كه با توجه به ابعاد گسترده آن و آسیب های ناشی از رانش زمین و ماندابی چند هفته ای و سست شدن بنیان خانه ها، ضرورت تغییر مكان روستاها بیش از پیش احساس می شود.
خانه های در گل و آب مانده روستایی با پایه های سست و قدیمی توانی برای ایستادگی نداشته و اگر نظارت جدی بر سنجش استحكام آن ها صورت نگیرد چه بسا خبر ویران و تخریب شدن یكی پس از دیگری خانه ها، به خطر جاری گلستان تبدیل شود.
تغییر جانمایی برخی روستاها مورد توجه مسوولان استانی هم قرار گرفته و سرپرست استانداری از بخش خصوصی و مردم خواست زمین های مناسب برای جابجایی برخی روستاهای در معرض خطر را در اختیار دولت بگذارند.

** عادت به چادر نشینی
سیل به حدود 17 هزار خانه در مناطق شهری و روستایی گلستان خسارت زد كه از این تعداد بیش از 7 هزار منزل نیازمند نوسازی است به این معنا كه ساكنان آن ها باید تا زمان ساخت دوباره در كمپ های اضطراری سكونت كنند.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر گلستان گفت كه از زمان آغاز سیل در این استان تاكنون علاوه بر اسكان حدود 16 هزار سیل زده در اردوگاه های اسكان اضطراری 4 هزار و 574 چادر امدادی هم میان سیل زدگان توزیع شد.
برخی سیلزدگان راضی به سكونت در كمپ ها هستند اما این كه تا چه زمانی باید و می توانند به اقامت در چادرها ادامه داده و دل از این مكان های اسكان اضطراری بكنند، معلوم نیست. مسوولان هم اعلام نكرده اند تا چه زمانی این امكانات مورد نیاز را در اختیار این سیل زدگان قرار خواهند داد؟
برخی سیل زدگان هم ترجیح داده اند به خانه برگردند و چادر را در ویرانه حیاطی كه قبلا مامن و پناهگاه آن ها بود برپا كنند. دست این سیلزده ها حتما بیشتر از قبل به آسمان است و دعا می كنند دیگر بارانی نبارد كه همین سقف نازك را هم بر سر آن ها خراب كند.

** سیل نرفته، برگشت
سیل گلستان بسیار زودتر از استان های دیگر آغاز شد و با وجود شدت بیشتر سیلاب برخی استان ها مانند خوزستان، مشكلات آن ها زودتر به پایان رسید و از مرحله بحران خارج شد اما در گلستان نه تنها خبری از پایان بحران نبوده و نیست بلكه از چند روز قبل مردم شهرهای آق قلا و گمیشان با موج دوم سیلاب مواجه شده و بار دیگر به خانه اول برگشته و به مبارزه سیلاب رفتند.
برای آن ها روز بار دیگر از نو شروع شد و شهروندان با كمك نیروهای امدادی به مصاف سیلاب رفتند و تا توانستند كیسه ها را از شن و خاك پر كردند و مانع ورود آب های سرگردان به شهرها شدند.
در این ارتباط رییس دادگستری گلستان گفت كه اعلام غافلگیری در بروز سیلاب دوم پذیرفتنی نیست و مدیرانی كه در این راه مرتكب قصور یا كوتاهی شده اند باید پاسخگو باشند.
موج دوم سیلاب در شرایطی به آق قلا و گمیشان آمد كه مردم با هزار زحمت و مشقت، گل و لای را از خانه خارج كرده و به خیابان و كوچه ها ریختند تا سر و سامانی به منازل تا كمر در آب رفته خود بدهند اما با ورود موج دوم سیلاب، بار دیگر این گل و لای به خانه ها برگشت و همه چیز اول شروع شد.
سیل بند شكست، جاده ها شكافته شد، خانه ها را آب گرفت و آق قلا به محاصره انبوه ناتمامی از آب درآمد و گمیشان آماده باش شد تا این مناطق بار دیگر به دغدغه اول مسوولان گلستان تبدیل شود.

** سیل زده های نگران
همه این اتفاقات باعث می شود مردم سیلزده و خسارت دیده سیل گلستان نگران روزهای آینده باشند؛ روزهای سخت و دشواری كه آرام آرام از راه می رسد و با ترك كامل مناطق توسط امدادگران و نیروهای عملیاتی، فقط آن ها می مانند و خودشان!
اگر شعر یا ضرب المثل 'هزار وعده خوبان یكی وفا نكند ' راست باشد، باید روزهای سختی را برای مردم سیلزده گلستان متصور بود، روزهای سخت و تلخ و غمباری كه پایانش و به سرانجام رساندنش فقط با كرام الكاتبین است.
3091/2729