تاریخ انتشار: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۰۸:۴۳

همدان - ایرنا - ارتقا و اثربخشی پژوهش های كاربردی در اقتصاد منطقه و كشور و كمك به تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی، ضرورتی است كه نخستین پژوهشكده انگور و كشمش كشور به دنبال نمود عینی این دستاوردها در تاكستان ها و صنایع است.

به گزارش ایرنا، پژوهشكده انگور و كشمش دانشگاه ملایر اهدافی فرا ملی را در پیش گرفته و توسعه دانش فنی متناسب با نیاز جامعه باغداران و شرایط جهانی، روز آمد كردن فناوری های سنتی، بهره گیری از فناوری های نوین و بومی سازی آنها متناسب با نیاز جامعه با رعایت الزام های زیست محیطی را در اهداف كلان خود ترسیم كرده است.
سال 1390 بود كه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موافقت اصولی خود را برای استقرار و فعالیت پژوهشكده انگور و كشمش در دانشگاه ملایر اعلام كرد و پایان سال گذشته نیز شورای گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی با تبدیل وضعیت اصولی به قطعی این پژوهشكده و به منظور اختصاص ردیف بودجه از اعتبارات ملی موافقت كرد.
موفقیتی بزرگ كه با جهانی شدن انگور ملایر همزمان شد و بدون شك می تواند اهداف و راهبردهای كلان خود را در سطح منطقه و كشور پیش ببرد.
به طور قطع این پژوهشكده در رسیدن به اهداف جهانی برند انگور ملایر كمك و به نوعی چرخ آنها با هم می چرخد و پیاده سازی نتایج تحقیقات در عرصه باغ های انگور و تاكستان ها و ایجاد زمینه های توسعه تاكداری پایدار به منظور تداوم تولید و حفظ منابع آب و خاك را هموارتر می كند.
در این چارچوب رییس دانشگاه ملایر معتقد است: علم، صنعت و ثروت باید جایی به هم نزدیك شوند و ساختار دانشگاه های نسل چهارم و پنجم می طلبد كه دانشجویان به سمت و سوی الگوهای كارآفرین حركت كنند.
خسرو سایوند باغ های انگور ملایر را یكی از الگوهایی دانست كه به صورت ماركتینگ بوده و از تازه خوری، فرآوری، صادرات و آموزش به باغداران شروع می شود و زمینه ای مستعد برای نسل جدید و دانش آموختگان دانشگاهی است.
وی معرفی شهر جهانی انگور به عنوان یك برند خاص را از اهداف اصولی و رسالت مهم پژوهشكده انگور و كشمش دانشگاه ملایر برشمرد كه با همگامی باغداران می تواند در این ساختار حركت كند.
سایوند ظرفیت ها و تجهیزات كارگاهی و آزمایشگاهی، گروه های علمی، پژوهشی و تحقیقاتی و فضای فیزیكی و مزارع تحقیقاتی این دانشگاه را برای همراهی و پیشبرد اهداف شهر جهانی انگور مستعد خواند.

**مسیر جیاس در سطح ملی دیده شود
رییس پژوهشكده انگور و كشمش دانشگاه ملایر نیز در این باره به هدفگذاری جیاس ( GIAHS یا نظام‌های میراث كشاورزی مهم جهانی) برای ثبت میراث مهم كشاورزی نظام تولید انگور اشاره و بیان كرد: مسیری را كه مد نظر جیاس است، باید در سطح ملی ببینیم.
دكتر حمید نوری حفظ و بقای ثبت جهانی انگور را مبتنی بر برنامه ریزی كاربردی و اصولی دانست و امنیت غذایی و معیشت خانوارهای روستایی، تنوع زیستی كشاورزی، دانش بومی، نظام های ارزشی، سازمان های اجتماعی و فرهنگی و موضوع گردشگری را از شاخص های مهم فائو (سازمان جهانی خواروبار و كشاورزی ملل متحد) برای ثبت این میراث مهم كشاورزی عنوان كرد.
وی بر این باور است كه استفاده از دانش بومی منطقه دره جوزان ملایر می تواند مسیر را روشن كند و در همین رابطه و برای حفظ تنوع زیستی محصول انگور، پژوهشكده در صدد ایجاد بانك ذخایر ژنی طی سال های آتی است.
دكتر نوری رونق گردشگری منطقه و توریسم انگور را مورد تاكید قرار داد و گفت: پژوهشكده انگور و كشمش ضمن حفظ روش های سنتی نظام تولید انگور، روش های نوین را نیز برای توسعه گردشگری و افزایش درآمد باغداران و كشاورزان به طور جدی دنبال می كند.
رییس پژوهشكده انگور و كشمش ملایر تامین نیروی انسانی كارآمد و متخصص برای این پژوهشكده را یك اصل می داند كه باید از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد حمایت قرار گیرد تا بتوان به اهداف كلان آن در شهر جهانی انگور دست پیدا كرد.

**دانشجویان دكتری بازوان توانمند پژوهشكده انگور
این نكته قابل ذكر است كه پژوهشكده انگور و كشمش سال 1392 موفق به اخذ مجوز پذیرش 16 دانشجوی دكتری در هشت رشته تحصیلی شد و سال گذشته نیز 12 دانشجوی دكتری را پذیرش كرد؛ دانش آموختگانی كه می توانند بازویی توانمند برای پژوهشكده باشند.
دكتر نوری در عین حال استفاده از توان و دانش باغداران و دهیاران و شركت آنها در نشست های تخصصی و ارایه آموزش های لازم را برای پیاده كردن پژوهش ها و تحقیقات انجام شده و بها دادن به نخبگان ملایری را گامی مهم دانست كه هم اكنون این تعامل برقرار شده است.
یك عضو هیات علمی دانشگاه تهران كه همواره تجربه و تخصص خود در حوزه انگور را از پژوهشكده دانشگاه ملایر دریغ نمی كند، نیز معتقد است باید به گونه ای برنامه ریزی كنیم كه ضمن جلوگیری از به هم ریختن روش سنتی نظام تولید انگور، با اجرای روش های نوین، درآمد كشاورز و باغدار نیز ارتقا یابد.

**جایگزینی كلونی های برتر انگور
علی عبادی در همین رابطه پیشنهاد كرد: بدون اینكه به رقم های انگور منطقه ملایر كه بی دانه سفید و مورد استفاده برای كشمش است، دست بزنیم، باید رقم ها و كلونی های برتر را برای این منطقه شناسایی و جایگزین كنیم كه عملكرد و كیفیت بهتر محصول را ارتقا می بخشد.
مشاور پژوهشكده انگور و كشمش ملایر به عنوان پیشنهاد دوم ادامه داد: با توجه به خشكسالی و گرمایش كره زمین، می توان از پایه های متحمل و مقاوم به خشكی استفاده كرد و برای افزایش بازدهی محصول، رقم بی دانه سفید كلونی برتر را روی پایه های متحمل به خشكی پیوند زد.
عبادی با تاكید بر اینكه حفظ روش سنتی تولید انگور باید محدود به منطقه دره جوزان ملایر باشد و روش های نوین را در سایر نقاط غیر از دره جوزان در نظر بگیریم افزود: این روش ضمن افزایش درآمد كشاورزان، موجب توسعه گردشگری نیز می شود.
راه اندازی مركز كلینیك انگور اما اقدامی حیاتی است كه می تواند محرك توانمندی برای سرعت بخشیدن به حركت چرخ پژوهشكده و شهر جهانی انگور و غلبه بر بازارهای جهانی باید؛ اقدامی كه حالا با متخصصان و كارشناسان دانشگاه شروع به فعالیت كرده است.
صادرات شایسته و در خور نام شهر جهانی انگور و ارایه مدیریت تلفیقی از جمله مواردی بود كه مسئول مركز كلینیك انگور دانشگاه ملایر از اهداف مهم برای راه اندازی این مركز برشمرد.

**شكل گیری كارزار كاهش مصرف سموم كشاورزی
رضا الماسی با اشاره با بالا رفتن مصرف سموم شیمیایی در تولید كشمش، مدیریت تلفیقی را در جلوگیری از مصرف سموم اثرگذار دانست و تاكید كرد: هدف ما این است كه راهكارهای غیرشیمیایی را مد نظر قرار دهیم و در این راستا كارزاری با حضور كشاورزان و باغداران به منظور كاهش مصرف سموم شكل گرفته است.
در این چارچوب بهبود سلامت محصول و استفاده از بسته بندی های مدرن و به روز در تولید و فرآوری محصول انگور امری ضروری است كه می تواند شهر جهانی انگور را در بازارهای جهانی بیشتر صاحب نام و عنوان كند.
عضو گروه پژوهشی دانشگاه ملایر با اشاره به فرآیند تهیه شیره انگور با خاك، توجه به این حوزه را جدی خواند كه با حفظ سنت تولید انگور، باید خاك و سلامت محصول را بهبود بخشیم.
اعظم شیری گفت: در حوزه بسته بندی محصول و سوغات حاصل از فرآوری انگور، باید برند سازی صورت گیرد و برای جذب بازارهای داخلی و خارجی باید به طور جدی و علمی وارد شویم.
به اعتقاد وی در مرحله بعد كارهای پژوهشی و تحقیقاتی باید مدرن و جدید باشد و به عنوان مثال برای خشك كردن انگور باید روش های نوین را وارد كنیم.
وی تاكید كرد: در عین حال كه بافت سنتی شهر جهانی انگور باید حفظ شود، استفاده از روش های نوین باید خارج از بافت سنتی باشد و برای رسیدن به برندسازی این محصول نیازمند تجهیز هر چه بیشتر آزمایشگاه های این دانشگاه هستیم.

**كسب مجوز مركز پرتودهی گاما و الكترون
اقدامات پژوهشكده انگور و كشمش به اینجا ختم نمی شود، كسب مجوز مركز پرتو دهی گاما و الكترون از سازمان انرژی اتمی ایران از طریق وزارت علوم اقدامی ویژه و مهم است كه دانشگاه ملایر را در استفاده از دانش پرتودهی برای نگهداری مواد غذایی در بین سایر مراكز دانشگاهی و آموزش عالی یك سر و گردن بالاتر قرار داده است.
در این باره مدیر مركز پرتودهی گاما و الكترون دانشگاه ملایر با بیان اینكه موافقت اولیه این مركز اخذ شده و دانشگاه برای به نتیجه رسیدن آن مصمم است گفت: این دانش می تواند با استفاده از پرتودهی مواد غذایی كاربرد زیادی داشته باشد.
ابراهیم غلامی حاتم ضد عفونی كردن مواد غذایی، ارتقای كیفیت پلیمرها، تابش دهی سطوح، افزایش زمان ماندگاری مواد غذایی و جلوگیری از جوانه زدن را از جمله موارد كاربردی پرتودهی عنوان كرد.
وی ادامه داد: این كار با سه روش شتاب دهنده الكترون، اشعه گاما و پرتودهی انجام می شود و طبق بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم كه شتاب دهنده الكترون می تواند برای ما مثمرثمر باشد.
به گفته وی با استفاده از روش پرتودهی می توان به افزایش ماندگاری مواد غذایی همچون انگور، سیب زمینی، مواد پروتئینی، میوه و سبزی ها و انواع خشكبار كمك كرد و در مناطقی همچون ملایر كه در تولید كشمش زبانزد است و بهار همدان كه قطب تولید سیب زمینی است، بسیار كاربرد دارد.
غلامی حاتم تاكید كرد: این یك طرح كاربردی است كه با فكر ایرانی ایجاد شده و به طور قطع تحولی در دانشگاه های غرب كشور ایجاد می كند، درحالیكه صنایع جانبی آن نیز بسیار بالا است.

**پژوهشكده انگور ملایر حلقه واسط علم و عمل
از سوی دیگر تاكید محمد كاظمی نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی بر تقویت پیوند علم و عمل و استفاده هر چه بیشتر صنعت و كشاورزی از فناوری روز است؛ در حالیكه به گفته وی تاكنون نتوانسته ایم بین علم و عمل ارتباط خوبی برقرار كنیم و تولیدكنندگان رغبتی برای استفاده از فناوری های نوین نشان نمی دهند و تولیدات بخش كشاورزی از این فناوری عقب است.
كاظمی فعالیت پژوهشكده انگور و كشمش را در برقراری پیوند بین علم و عمل در بخش كشاورزی و انگور اثرگذار دانست كه این روند باید در كنار هم و با هم طی شود.
وی حمایت باغداران، ایجاد ارتباط بین باغداران، دهیاران و مسئولان، ارایه پژوهش های لازم متناسب با برند انگور در مراكز تحقیقاتی و پژوهشكده، شناسایی و معرفی ارقام جدید انگور و ارایه آموزش ها و روش های نوین در فرآوری و تولید را از جمله وظایف پژوهشكده برشمرد و بیان كرد: نباید فقط نامی از شهر جهانی انگور باقی بماند.
نائب رییس كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس دهم اجرای طرح فراز یا همان داربستی كردن باغ های انگور را یكی از برنامه های مهم در برنامه ششم توسعه عنوان كرد و گفت: باید در بخش آموزش و فرآوری سرمایه گذاری كنیم كه پژوهشكده می تواند كمك كننده باشد.
كاظمی ارایه آموزش به صادركنندگان كشمش و استفاده از بسته بندی های متناسب با نیاز بازار و مشتری را نیز مورد تاكید قرار داد و از مجموعه دانشگاه درخواست كرد: برای تقویت ارتباط بین علم و عمل تلاش بیشتری داشته باشند، نمایندگان نیز در كنار شما هستند.

**پژوهشكده انگور حلقه گمشده پژوهش و ثروت
از سویی دیگر نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی ثروت را همیشه گرسنه پژوهش و پژوهش را آبستن ثروت می داند و معتقد است كه پژوهشكده انگور و كشمش ملایر می تواند این حلقه گمشده را پیدا كند.
حجت الاسلام احد آزادیخواه با تاكید بر اینكه در كنار نگهداشت سنت های تولید انگور، باید پژوهش را نیز داشته باشیم خاطرنشان كرد: این در حالیست كه سنت های ما ساختار علمی و پژوهشی قابل دفاع ندارد.
وی تاكید كرد: تجاری سازی پژوهش را باید در مراكز رشد پیگیری كنیم و برای تجاری سازی پژوهش ها در حوزه انگور باید نگاه فرآیندی داشته باشم.
سخنگوی كمیسیون فرهنگی مجلس دهم پژوهش، آموزش، زراعت و تجارت را چهار گام مهم برای پژوهشكده عنوان كرد و گفت: نمایندگان، كشاورزان و پژوهشكده انگور و كشمش سه ضلع مثلثی است كه با استفاده از آن می توان كار خارق العاده انجام داد.
با این اوصاف، نظام تولید انگور دره جوزان ملایر كه دهم آذرماه سال گذشته به عنوان پنجاه و سومین میراث مهم كشاورزی جهان در سازمان جهانی خواروبار و كشاورزی ملل متحد (فائو) به ثبت رسید، با سالانه حدود 11 هزار هكتار سطح باغ های انگور قادر به تولید بیش از 240 هزار تن انگور است و در ادامه راهی پر فراز و نشیب را در عرصه چهانی پیش رو دارد كه همگامی لازمه پیمودن این مسیر جهانی است.
7528**2090