ساخت سد بهترین راه مهار سیلاب در گلستان است

علی نظری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن یادآوری اهمیت سدها در كنترل و مدیریت آب های جاری گفت كه باید با برنامه درست از این ظرفیت برای توسعه پایدار استان گلستان استفاده شود.
وی اضافه كرد: بهره برداری از سدهای در دست احداث نرماب در شهرستان مینودشت، آقدكش در آق قلا و چایلی در مراوه تپه می توانست حجم زیادی از روان آب های گلستان را كنترل و ذخیره كرده و از بروز خسارت سنگین به استان در جریان سیل اخیر جلوگیری كند.
به گفته وی اكنون سد نرماب با ظرفیت 125 میلیون متر مكعب، آقدكش با 18 میلیون متر مكعب و چایلی با 350 میلیون متر مكعب در دست ساخت است كه بیشترین پیشرفت فیزیكی این سدها متعلق به نرماب با 75 درصد است.
وی بر لزوم اختصاص سریعتر اعتبار تكمیل این سدها تاكید كرد.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای گلستان افزود: علاوه بر این سدهای در دست ساخت، مطالعه 3 سد قره چای در شهرستان رامیان با 13 میلیون متر مكعب، شصت كلاته در گرگان با 9 میلیون متر مكعب و نارلی حاجی سو در مراوه تپه با 4 میلیون متر مكعب انجام شده كه احداث آن ها می تواند از جاری شدن سیلاب در رودخانه های خرمارود آزادشهر، نرماب مینودشت، قره چای رامیان، سیاه جوب فاضل آباد، تقی آباد و گرگان رود جلوگیری كند.
نظری افزود: مجوز زیست محیطی و حقآبه سدهای شصت كلاته و قره چای رامیان دریافت شده و اعتبار آزاد سازی زمین برای ساخت سد شصت كلاته در سفر چندی پیش دولت به استان اختصاص و مكاتبه برای اعتبار آزاد سازی زمین ساخت مخزن سد قره چای نیز در حال پیگیری است.
به گفته وی اعتبار ساخت سد نارلی حاجی سو مراوه تپه نیز به دلیل پایین بودن ظرفیت حجم آبگیری از محل منابع عمومی تامین می شود.
مدیرعامل شركـت آب منطقه ای گلستان معتقد است: بهره برداری از این 6 سد برای مهار روان آب و سیلاب در گلستان كافی است.
هم اكنون 14 سد با ظرفیت اسمی ذخیره سازی 300 میلیون متر مكعب آب در گلستان وجود دارد كه به دلیل رسوب گیری حجم آنها كاهش یافته است.
* لایروبی رودخانه ها مسكن موقت است
نظری با اشاره به بارش شدید باران روزهای پایانی اسفند 97 و در پی آن طغیان رودخانه ها گفت: انجام لایروبی رودخانه ها فقط 20 درصد در هدایت و كنترل آب های جاری موثر است بنابراین اقدامی پایدار محسوب نمی شود.
وی افزود: مدیریت سیلاب دشت بر روی گرگان رود یكی از طرح های كنترل و هدایت آب های جاری برای جلوگیری از خسارت بود كه در جریان سیل اخیر با بهره گیری از امكانات شركت، سایر ارگان ها، نهادها و دستگاه اجرایی به صورت شبانه روزی به اجرا درآمده و همچنان در دست اجرا است.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای گلستان ادامه داد: طغیان همه رودخانه های استان بصورت یكجا مدیریت كنترل و هدایت آب های جاری را بسیار سخت كرد و باعث خسارت به زمین های كشاورزی، راه ها و منازل شد.
در استان گلستان 5 حوزه آبریز شامل گرگان رود، اترك سفلی، قره سو، شرق خلیج گرگان، نكارود علیا با 45 رشته رودخانه به طول دو هزار و 700 كیلومتر وجود دارد.
به گفته نظری، ظرفیت آب گذری گرگان رود در گنبدكاووس 273 متر مكعب بر ثانیه، در آق قلا 120 متر مكعب بر ثانیه، رودخانه اترك 80 متر مكعب بر ثانیه و قره سو 30 متر مكعب بر ثانیه است كه در طغیان اخیر آب گذری این رودخانه ها به چند برابر ظرفیت افزایش یافت.
وی افزود: همچنین به دلیل حجم فراوان بارش اخیر، آب ورودی به سد بوستان در كلاله 230 متر مكعب بر ثانیه، سد گلستان 821 متر مكعب بر ثانیه و سد وشمگیر به 666 متر مكعب بر ثانیه رسید.
مدیرعامل شركت سهامی آب منطقه ای گلستان به تلاش عمومی برای ایجاد مسیر حركت سیلاب به دریا اشاره كرد و گفت: تاكنون و با همكاری نیروهای مسلح اعم از سپاه و ارتش و دستگاه های اجرایی، آب با ایجاد چند كانال و لایروبی رودخانه ها به سمت دریای خزر در حال حركت است.
وی دلایل تخلیه كند آب از شهر آق قلا و سایر مناطق منتهی به دریا را مورد اشاره قرار داد و گفت: توپوگرافی این شهر و شباهت به كاسه، قرار گرفتن سد وشمگیر در بالادست، عبور رودخانه گرگان رود از این شهر و شیب بسیار كم به سمت دریا باعث تشدید ماندابی آب در آق قلا شد.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای گلستان در پاسخ به انتقاداتی مبنی بر تخلیه نشدن بموقع سدهای استان و واگذار نكردن حق آبه كشاورزان كه باعث تشدید سیل شد، گفت: واگذاری آب سد برای مصارف كشاورزی فقط بر عهده این شركت نبوده و تخصیص و توزیع آب زراعی در پایین سدها منوط به صدور مجوز ارگان هایی از جمله فرمانداران، بخشداران و ادارات جهاد كشاورزی است.
*ضرورت اجرای طرح جامع سیل در گلستان
نظری كنترل سیلاب در گرگان رود و اجرای طرح جامع سیل گلستان را از طرح های مهم و موثر مدیریت سیلاب استان دانست و افزود: علاوه بر آن تكمیل زهكشی زمین های بایر شمال استان به دلیل نقش موثر آن در كنترل و هدایت سیلاب باید در اولویت جدی قرار بگیرد.
نظری گفت: طرح زهكشی زمین های شوره زار استان گلستان سال قبل در 10 هزار هكتار به پایان رسیده و زهكشی 12 هزار هكتار دیگر نیز دارای پیشرفت 50 درصدی است.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای گلستان بر اختصاص اعتبار مورد نیاز تكمیل زهكشی زمین های شوره زار استان تاكید كرد و گفت: مطالعه اجرای این طرح در 75 هزار هكتار دیگر آغاز شده و در مرحله انتخاب مشاور قرار دارد.
*وجود سازه غیر فنی در مسیر رودخانه های گلستان
وی با بیان اینكه گلستان 2 هزار و 700 كیلومتر رودخانه با 45 شاخه دارد گفت: مشكل اساسی رودخانه های استان وجود سازه های تقاطعی غیر فنی در مسیر آن است كه مانع حركت آب در جریان حركت شدید آب مانند سیلاب اخیر شده و از عوامل اصلی طغیان رودخانه ها به شمار می رود.
نظری افزود: مسیل (محل جریان آب) رودخانه های استان مورد استفاده كشاورزی قرار گرفته و به حریم آن تجاوز شده كه تداوم این شرایط خطر تكرار سیل در آینده و وارد كردن خسارت های سنگین را بیشتر می كند.
وی با تاكید بر حمایت بیش از گذشته در ساماندهی مسیل رودخانه های استان گفت: ساخت و ساز در حاشیه رودخانه منوط به كسب مجوز از شركت آب منطقه ای است.
به گفته وی شركت آب منطقه ای گلستان طی 5 سال اخیر یك هزار 116 كیلومتر از رودخانه های استان را لایروبی كرده است.
*اخطاریه هواشناسی 25 اسفند به آب منطقه ای رسید
نظری در ادامه به زمان آگاهی این شركت از زمان بارش های سنگین پایان سال گذشته و بروز سیل اشاره كرد و گفت: اخطاریه هواشناسی استان 25 اسفند ماه 97 به آب منطقه ای استان رسید و قبل از آن هشداری برای احتمال وقوع سیلاب صادر نشده بود.
وی افزود: در این اخطاریه پیش بینی بارش 140 میلیمتری باران شده بود كه بلافاصله تصمیم گرفتیم سدها را تخلیه كرده و از احتمال بروز سیل جلوگیری كنیم.
وی گفت: آب پشت سدهای گلستان قبل از وقوع این سیل حالت عادی داشت و نگهداری حجم موجود هم ترس از خشكسالی در فصل تابستان بود.
به گفته وی قبل از وقوع این بارش 70 درصد حجم سد بوستان پر از آب بود.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای گلستان گفت كه سیلاب در استان به طور معمول در فصل تابستان بوده ولی بارش شدید باران اخیر اسفندماه 97 رگباری بوده و طی این سه روز بارش نسبت به مدت مشابه سال قبل 93 درصد افزایش داشت.
وی گفت: در حالی كه از اول مهر تا 26 اسفند پارسال 397 میلیمتر باران در گلستان بارید در مدت 3 روز آخر سال 575 میلیمتر باران در استان بارید كه حجم آب آن بالغ بر 308 میلیون متر مكعب بود و از این مقدار دو میلیون متر مكعب آن تبدیل به رواناب شد.
به گزارش ایرنا در جریان سیل فروردین 98 گلستان كه بدون احتساب برفاب حجم آبی بالغ بر دو میلیارد متر مكعب بود علاوه بر تخریب گسترده زیرساخت های شهری و روستایی استان 11 نفر جان خود را از دست دادند.
6204/3091/2729