فشار خون بالا در كمین سلامتی

به گزارش ایرنا یكی از مهمترین این چالش ها، رشد روز افزون بیماری های غیرواگیر همچون سكته های قلبی، مغزی و سرطان است كه سلامت جامعه و رشد و پویایی آن را هدف گرفته و گرد بیماری را بر روی جامعه نشانده است.
روزگاری بیماری های واگیردار سلامت مردم را هدف گرفته بود، اما امروز این بیماری ها به مدد رشد علم و تكنولوژی و دستیابی بشر به درمان های جدید، تا حدود قابل توجهی كنترل شده است و ظاهرا جای خود را به بیماری های غیرواگیر و مرگ های ناشی از آن در سنین مختلف داده است.
یكی از خطرناك ترین بیماری های غیرواگیر كه از آن به عنوان قاتل خاموش نیز یاد می شود و خود زمینه ساز ابتلاء به بیماری های خطرناك دیگری است، فشار خون بالا می باشد.
هفدهم ماه مه (27 اردیبهشت) به منظور افزایش آگاهی عمومی در مورد فشار خون بالا، اقدامات پیشگیرانه و عوارض این اختلال روز جهانی فشار خون نامیده شده است كه این نامگذاری خود نشان از خطرات بالای این بیماری برای سلامت انسان آن دارد.

**تعریف فشار خون
فشار خون نیرویی است كه توسط جریان خون به دیواره رگ ها وارد می شود تا خون در سراسر رگ ها و بدن جریان یابد. اگر این نیرو افزایش پیدا كند و در طول زمان ثابت باقی بماند، بدن با مشكلات زیادی روبرو می شود.
به گفته پزشكان فشار خون در یك فرد بالغ و سالم باید 120 روی 80 باشد؛ عدد بالایی در واقع بیشترین مقدار فشار خون و عدد پایین كمترین فشار خون در طول این جریان است. از آنجایی كه ضربان قلب و پمپاژ خون در بدن حالت نوسانی دارد، مقدار فشار خون همیشه در یك حد نمانده و كم و زیاد می‌شود.
كارشناسان و متخصصان حوزه پزشكی می گویند: فشارخون بالا اولین عامل خطر سكته مغزی و عامل مهم بیش از نیمی از بیماری قلبی و مغزی است.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی ، پیش بینی می شود تا سال 2025 شیوع فشارخون بالا 60 درصد افزایش یابد و به یك میلیارد و 56 میلیون نفر برسد؛ سازمان جهانی بهداشت برآورد كرده كه فشارخون بالا سبب یك مرگ از هر هشت مرگ می شود و سومین عامل كشنده در دنیا است.

**یك سوم جمعیت ایران مبتلا به فشار خون بالا است
در كشور ما طبق اعلام مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ، یك سوم جمعیت بالای 30 سال به فشارخون بالا (پرفشاری خون) مبتلا هستند كه این زنگ خطری جدی برای سلامتی جامعه است.
از یك سوم جمعیت مبتلا به فشار خون بالا، حدود 60 درصد از بیماری خود آگاه نیستند و از 40 درصد باقی مانده ، 40 درصد درمان دارویی صحیح ندارند و تحت مراقبت نیستند.
این آمارها حكایت از آن دارد كه بخش قابل توجهی از بیماران مبتلا به فشار خون بالا از بیماری خود و خطرات آن آگاهی ندارند و از همین منظر است كه پزشكان توصیه بر كنترل منظم فشار خون دارند، زیرا این بیماری مانند بالا بودن چربی های خون، می تواند برای سال ها بی سر و صدا وجود داشته باشد، بدون آن كه هیچ گونه علایمی را در شخص مبتلا بروز دهد.

**دلایل ابتلاء به فشار خون بالا
متخصصان حوزه پزشكی دلایل مختلفی را در ابتلاء به فشار خون بالا عنوان می كنند كه عمده ترین این دلایل مصرف بالای فست فود، چربی خون بالا، خوردن الكل، استرس های روحی و روانی، چاقی، كم تحركی، استعمال دخانیات و مصرف زیاد نمك است.
رییس دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی هرمزگان با بیان اینكه امروز بیماری های غیرواگیر سلامت جامعه را هدف قرار داده، گفت: یكی از این بیماری های خطرناك فشار خون بالا است كه متاسفانه چندان جدی گرفته نمی شود.
دكتر حسین فرشیدی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: این بیماری با وجود تشخیص آسان، اغلب بی علامت و بسیار رایج است و در صورتی كه درمان نشود ،آسیب‌های مرگباری به همراه دارد.
این متخصص قلب و عروق تصریح كرد: حمله قلبی، سكته قلبی، مشكلات كلیوی، نارسایی كلیه، پارگی عروق چشم و نابینایی، پارگی عروق و رگ ها در مغز و سردردها در فشار خون بالا افزایش پیدا می كند.
وی با تاكید بر كنترل منظم فشار خون، گفت: 50 درصد نارسایی های قلبی به دلیل فشار خون بالا است.
فرشیدی افزود: اگر فشار خون به طور مرتب كنترل نشود، در 95 درصد موارد موجب بروز سكته های مغزی و یا قلبی می شود.
این متخصص قلب و عروق ابراز داشت: با وجود اهمیت مساله كنترل فشار خون، در ایران تنها حدود 20 درصد از بیماران مبتلا به فشار خون به درمان خود به صورت جدی ادامه می دهند.
دكتر فرشیدی علل رفتاری افزایش خطر ابتلا به فشار خون را شامل مصرف زیاد الكل، مصرف غذاهای چرب و پرنمك، مصرف كم میوه و سبزیجات ، ورزش نكردن و نداشتن تحرك بدنی كافی، كنترل و مدیریت ناكافی خشم و استرس عنوان كرد.

** اقدام های لازم برای پیشگیری از ابتلاء به فشار خون بالا
به اعتقاد كارشناسان پزشكی می توان با تغییر برخی عادت های غلط از جمله مصرف بالای غذاهای آماده، مصرف دخانیات، ورزش نكردن، مصرف نمك زیاد، استفاده بی رویه از مسكن ها از ابتلاء به فشار خون بالا پیشگیری كرد.
مصرف نمك باعث احتباس آب و مایعات در داخل رگها شده و در نتیجه حجم خون را افزایش داده و باعث افزایش فشار خون می شود .
براساس آمارهای موجود در استان هرمزگان مصرف سیگار هفت وسه دهم درصد می باشد كه در كشور 11 درصد است ولی سن شروع مصرف در استان هرمزگان چهار سال كمتر از كشور است.
سن شروع مصرف سیگار در هرمزگان از 16 سالگی اما دركشور از 20 سالگی است.
پنجاه درصد مردم استان هرمزگان فعالیت جسمانی كم دارند در صورتی كه در كشور این رقم 44 درصد می باشد.
زمان انجام فعالیت جسمانی در هرمزگان پنج و نیم دقیقه می باشد در صورتی كه در كشور 10دقیقه است.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان می گوید: شناسایی فشارخون بالا آسان بوده و كنترل این بیماری از طریق تغییر در شیوه زندگی مانند كاهش مصرف نمك و افزایش فعالیت بدنی و در صورت لزوم دارو درمانی صورت می گیرد.
دكتر عبدالله قریب زاده به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: شهروندان باید سعی كنند عادت های غذایی خود را اصلاح و به جای مصرف گوشت های چرب ، از گوشت ماهی و پروتئین های گیاهی مانند سویا استفاده كنند.
وی افزود: مصرف كمتر نمك، فست فودها، گوشت قرمز و به میزان كمتر گوشت سفید در فشار خون بالا موثر است.
این متخصص قلب و عروق خاطرنشان كرد: جلوگیری از افزایش وزن و دوری از زندگی پر استرس نیز در پیشگیری و یا كنترل فشار خون موثر است.
قریب زاده بیان داشت: در افراد فشارخونی كه دخانیات مصرف می كنند، بروز سكته قلبی و بیماری كرونر قلب دو تا سه برابر نسبت به افراد سالم بیشتر است و ترك دخانیات به سرعت خطر را كاهش می دهد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان خاطرنشان كرد: درمان فشارخون بالا از بروز بیماری قلبی عروقی پیشگیری می كند و طول عمر را افزایش می دهد.

** پیش بینی ابتلای 160 هزار نفر در هرمزگان به فشار خون بالا
مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان می گوید: براساس آمارهای موجود حدود 160 هزار نفر در استان مبتلا به فشار خون بالا هستند.
دكتر فاطمه نوروزیان بیان داشت: با توجه به اهمیت كنترل فشار خون، نیاز است افراد جامعه از سن 20 سالگی به صورت دوره‌ای فشار خون خود را اندازه‌ گرفته و كنترل كنند.
وی افزود: اگر فشار خون بالا زود تشخیص داده شود و درمان به موقع انجام شود، از عوارض آن پیشگیری می‌شود.
نوروزیان تاكید كرد: اگر سابقه خانوادگی فشار خون بالا وجود داشته باشد، فشار خون باید حداقل سالی یكبار كنترل شود.
این پزشك متخصص گفت: از مهمترین راه ها برای پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا، كنترل وزن و كنترل مصرف نمك است.
نوروزیان بیان داشت: آنچه كه در این میان موجب نگرانی است، این است كه ذائقه نسل امروز به سمت مصرف غذاهای شور و فست فودها پیش رفته كه این زنگ خطری برای سلامت جامعه است و والدین باید حساسیت بیشتری بر تغذیه صحیح فرزندان خود داشته باشند.
وی با تاكید بر جدی گرفتن بیماری فشار خون بالا، گفت: براساس آمارهای موجود 99 درصد بیماران دیالیزی به دلیل فشار خون بالا به این عارضه مبتلا شدند.

**غربالگری بیش از 700 هزار نفر در هرمزگان در قالب پویش همگانی كنترل فشار خون
رییس دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان با اشاره به اجرای پویش همگانی كنترل فشار خون گفت: پیش بینی می شود در این پویش بیش از 700 هزار نفر در این استان از نظر ابتلا به فشار خون بالا غربالگری شوند.
دكتر فرشیدی خاطرنشان كرد: این اقدام در قالب پویش همگانی كنترل فشار خون در هرمزگان همزمان با دیگر نقاط كشور از 27 اردیبهشت روز جهانی فشار خون آغاز می شود و تا 15 تیر ماه ادامه خواهد داشت.
وی اظهار داشت: در این غربالگری افرادی كه حداكثر و حداقل فشار خون آنها به ترتیب از 140 و 90 میلیمتر جیوه بالاتر باشد تحت كنترل، مراقبت و بررسی قرار می گیرند.
وی افزود: غربالگری فشار خون در تمام مراكز خدمات جامع سلامت، خانه های بهداشت، مراكز بهداشت شهری و روستایی انجام خواهد شد.
فرشیدی با اشاره به افزایش بیماری های قلبی و عروقی در كشورهای در حال توسعه و هزینه بالای درمان این بیماران، بیان داشت: با توجه به این مساله بهتر است پیشگیری را در اولویت كارهای خود قرار دهیم و در این راستا برنامه ریزی های دقیقی انجام شود.
وی خاطر نشان كرد : لازمه یك برنامه ریزی مناسب ، داشتن مدارك ومستندات از مردم جامعه می باشد و از این رو به منظور بررسی و دست یابی به آمارهای استانی، این دانشگاه طرحهای غربالگری را با جدیت پیگیری و اجرا می كند.
رییس دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان با اشاره به اهمیت آموزش و خودمراقبتی برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری ها، گفت: در این میان رسانه های جمعی نقش بسیاری مهمی در جهت آگاهی بخشی به مردم دارند.

**خطر فشار خون بالا را جدی بگیریم
مساله پیشگیری ، موضوعی بسیار مهم در حوزه سلامت است و به طور یقین اگر بتوان مردم را در حفظ و صحت خود توانمند كرد ، كمك بسزایی به داشتن كشوری آبادتر خواهد شد و رونق اقتصادی در این شرایط بهتر می شود.
با توجه به آنچه در این گزارش از قول متخصصان حوزه پزشكی عنوان شد، بیماری فشار خون بالا یك بیماری بسیار خطرناك و زمینه ساز ابتلاء به بیماری قلبی، مغزی ، كلیوی، اختلالات بینایی و دیگر موارد است و از همین رو باید همه ما با خودمراقبتی از ابتلاء به این بیماری و دیگر بیماری های غیرواگیر پیشگیری كنیم.
بیماری ها اعم از واگیر و غیرواگیر علاوه بر هزینه های فردی، هزینه های بسیاری بر نظام سلامت جامعه نیز وارد می كند و از همین جهت باید پیشگیری را مورد توجه ویژه قرار دهیم.
در این میان نباید از ظرفیت های بالای انجمن ها و سازمان های مردم نهاد در پیشگیری و كنترل بیماری های غیرواگیر غافل شویم؛ اما آموزش درست این گروه ها برای ارائه آموزش به عموم جامعه نیز بسیار مهم است و باید از سوی دستگاه های متولی مد نظر قرار گیرد.
7198/6048