نانوایی ها، نان كم نمك به دست مردم برسانند

به گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، زهرا عبداللهی افزود: مصرف زیاد نمك، یكی از دلایل اصلی این بیماری به شمار می رود. فشار خون بالا علت 7.6 میلیون مرگ زودرس و 92 میلیون ناتوانی و عوارض ناشی از بیماری در جهان بوده است.
وی ادامه داد: بیماری‌ های قلبی عروقی، علت اصلی یك سوم موارد مرگ و میر ناشی از بیماری ‌های غیرواگیر و علت اصلی مرگ در افراد بالای 30 سال و دومین عامل مرگ در افراد 15 تا 59 ساله محسوب می شود و 80 درصد مرگ و میرها در بیماری های قلبی-عروقی ناشی از فشار خون بالا، مصرف سیگار و كلسترول بالا رخ می دهد.
عبداللهی با بیان اینكه فشار خون بالا علت 6.7 میلیون مرگ زودرس و 92 میلیون ناتوانی و عوارض ناشی از بیماری در جهان بوده است، افزود: درحال حاضر بیماری های غیرواگیر حدود، 70 درصد از علل مرگ و میر را به خود اختصاص داده و از 385 هزار مرگ سالیانه در كشور، 268 هزار مورد مرگ ناشی از بیماری‌ های غیرواگیر بوده است.
مدیركل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، گفت: براساس برآوردهای موجود، میزان دریافت روزانه نمك در كشور 15 تا10 گرم ( 2 تا 3 برابر مقدار توصیه شده توسط سازمان جهانی بهداشت یعنی 5 گرم در روز است).
وی اضافه كرد: براساس آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت، متوسط میزان مصرف نمك در اكثر كشورهای منطقه مدیترانه شرقی، بیش از 12 گرم در روز برای هر فرد محاسبه شده است، بنابراین كاهش مصرف نمك یكی از اولویت های نظام سلامت در تمام كشورها است و بسته به نوع فرهنگ غذایی مردم، برنامه ریزی كاهش مصرف نمك یكی از دغدغه های اصلی مسئولین سلامت كشورها به شمار می رود.
به گفته عبداللهی، در كشورهای توسعه یافته بیشتر از 80 درصد نمك های مصر، نمك‌های پنهان در مواد غذایی است كه با مصرف غذاهای غیرخانگی، غذاهای كنسروی و فست فودها تامین می شود. اما در كشور ما، با توجه به الگوی مصرف مواد غذایی، بیشترین منبع مصرف نمك ازطریق افزودن نمك در هنگام تهیه و طبخ و مصرف غذا كسب می شود.
وی اضافه كرد: مطالعات سازمان جهانی بهداشت بیشترین منبع نمك دركشورهای منطقه مدیترانه شرقی كه كشورما هم در بین آنها قراردارد را نمك موجود در نان ها بیان می ‌كند. نتایج بررسی مطالعات بزرگ نشان داده كه كاهش حدود 6 گرم نمك دریافتی روزانه باعث كاهش 24 درصدی سكته مغزی و كاهش 18 در صدی بیماری عروق كرونر می شود و حدود 2.5 میلیون مرگ و میر را كاهش می دهد. همچنین كاهش مصرف نمك به میزان یك گرم در روز موجب كاهش 7 درصدی در بروز سكته‌های مغزی و قلبی می‌ شود.
مدیركل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: بر طبق استانداردها، میزان سدیم دریافتی در روز نباید بیشتر از 2000 میلی گرم یعنی حدود 5 گرم نمك یا كمتر از یك قاشق مرباخوری نمك، باشد. این میزان برای بیماران قلبی و افرادی كه فشار خون بالا دارند و همچنین افراد بالای 50 سال، روزانه كمتر از 1200 میلی گرم سدیم كه معادل 3 گرم نمك یا حدودا نصف قاشق مرباخوری نمك است، توصیه شده است.
عبداللهی درخصوص اقدامات سایر كشورهای دنیا برای كاهش نمك مصرفی، افزود: كشورهای انگلیس، فنلاند، استرالیا، نیوزلند و كانادا، موفق ترین كشورها در امر كاهش نمك مصرفی هستند. دلایل موفقیت این كشورها انجام فعالیت های آموزشی در سیستم های بهداشتی، جلب حمایت سیاستگذاران و همكاری با صنایع غذایی در این خصوص بوده است. در انگلیس، رمز موفقیت، جلب حمایت صنایع غذایی و تولید كنندگان غذا و در استرالیا انجام سیاست گذاری و در برخی از كشورها اقدامات انجام شده بر روی كیفیت نان ها، دلیل موفقیت ذكر شده است.
وی ادامه داد: در كشورهای در حال توسعه مردم عادت كرده اند به غذاهای روزانه خود نمك اضافه كنند، بنابراین لازم است برنامه های بسیج گونه آموزشی برای اصلاح عادات غذایی و استفاده از نمكدان در وعده های غذایی اجرا شود.
عبداللهی اضافه كرد: كودكان را باید از كودكی به غذای كم نمك عادت داد. اگر ذائقه كودك با خوردن غذاها و تنقلات غذایی پرنمك خو بگیرد، دیگر در بزرگسالی به راحتی نمی توان این عادت غلط را اصلاح كرد.
مدیركل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینكه برنامه كاهش مصرف نمك در تركیه نیز از سال 2011 اغاز شده است، یادآور شد: میانگین مصرف نمك در بیشتر كشورهای منطقه ای اروپا در حدود 8 تا 12 گرم در روز برآورده شده است. اولین بررسی در تركیه به نام SaltTuk در سال 2008 نشان داد كه مصرف نمك در تركیه حدود 18 گرم در روز توسط یك فرد بالغ است. این مطالعه در سال 2012 دوباره تكرار شد و به 15 گرم در روز رسید.
به گفته وی، در تركیه سه اقدام برای كاهش نمك مصرفی مردم در دست اجرا است كه شامل پایش وكنترل میزان نمك محصولات غذایی، اجباری كردن استاندارد میزان نمك در محصولات و افزایش آگاهی مردم در زمینه خطرات و پیامد های مصرف زیاد نمك بود.
عبداللهی گفت: مهم ترین اقدام موفق در تركیه شامل، كاهش نمك در نان و بعضی از غذاهای فرآیندشده مانند رب گوجه فرنگی و سس قرمز، وضع مقررات در برابر فروش چیپس و محصولات شور در مغازه های نزدیك مدارس از سال 2011، مقررات برچسب گذاری برای محصولات غذایی، كاهش نمك در پنیر و زیتون تا سال 2013 و فرهنگسازی و افزایش آگاهی مردم به وسیله وزارت بهداشت، سازمان غذا، وزارت كشاورزی و دانشگاه ها و صدا و سیمای این كشور در سال 2013 بود.
وی ادامه داد:همچنین، تهیه فیلم های آموزشی برای كاهش نمك از تلویزیون ملی، اخطار در مورد هفته نمك كه با فعالیت های مختلف در تمامی استان های این كشور اجرا می شود، آموزش در مورد نمك و سلامتی كه به وسیله فضاهای مجازی انجام می شود، از جمله فعالیت های انجام شده برای كاهش مصرف نمك در تركیه است.
عبداللهی گفت: براساس گزارش پیشگیری اولیه از افزایش فشارخون سازمان بهداشت جهانی در سال 1983 و نیز گزارش بررسی تغذیه و رژیم غذایی در بیماری های مزمن، این سازمان در سال 2003 اعلام كرد كه نمك دریافتی روزانه باید كمتر از 5 گرم باشد كه برخی كشورها برای رسیدن به این عدد اقدام كرده اند، اما برخی كشورها هنوز تصمیمات مدونی در این مورد اتخاذ نكرده اند.
وی اضافه كرد: در بسیاری از كشورهای اروپایی مقادیر كمی و كیفی نمك دریافتی مناسب اعلام شده است. مثلا در هلند كمتر از 9 گرم و در پرتغال كمتر از 5 گرم توصیه شده است، در حالیكه در یونان فقط توصیه شده كه مردم از مصرف نمك و غذاهای پر نمك بپرهیزند.
این متخصص تغذیه تصریح كرد: چهار كشور آسیایی نیز مقادیر مناسب مصرف روزانه نمك را اعلام كرده اند كه سنگاپور كمترین (كمتر از 5 گرم) و ژاپن بیشترین (كمتر از 10 گرم) را اعلام كرده است. در میان كشورهای آفریقایی دو كشور نیجریه و آفریقای جنوبی این مساله را در رژیم های غذایی در نظر گرفته اند. در استرالیا و نیوزیلند نمك توصیه شده كمتر از 6 گرم است.
عبداللهی تاكید كرد: به نظر می رسد كه بیشتر عوارض بیماری فشارخون از طریق یك استراتژی ارزان و مقرون به صرفه كاهش مصرف نمك رژیم غذایی در جمعیت های مختلف قابل پیشگیری است. به طوری كه بر طبق اطلاعات سازمان جهانی بهداشت، این استراتژی موثرترین رویكرد در تمام كشورها بوده است.
وی با بیان اینكه دركشورما بخش عمده نمك مصرفی از طریق افزودن نمك به غذاهای خانگی است، تصریح كرد: براین اساس نیز برنامه ریزی بر روی كاهش مصرف نمك باید با هدف آگاه سازی جامعه و تغییر رفتارهای غذایی در سطح خانواده انجام شود.
عبداللهی اظهار داشت: با توجه به متوسط مصرف نان در كشور ( سرانه 320 گرم درروز)، كاهش نمك مصرفی در نان می تواند نقش قابل توجهی در كاهش نمك مصرفی داشته باشد. همچنین، با توجه به الگوی غذایی مردم، مصرف آن دسته از موادغذایی كه از تكرر مصرف بیشتری برخوردارند، مانند پنیر، رب گوجه فرنگی، تن ماهی، تنقلاتی مانند، فرآورده های غلات حجیم شده، و چیپس بازنگری و تجدید نظر در استاندارد میزان نمك در این محصولات وتشویق صنایع غذایی برای تولید محصولات غذایی كم نمك از دیگر راهكارهایی است كه لازم است به آنها نیز پرداخته شود.
وی گفت: در سطح كشور، سازمان های مختلفی در امر فرهنگ و سواد غذا و تغذیه ای جامعه نقش آفرین هستند كه در برنامه بسیج ملی كاهش مصرف نمك نقش مهمی دارند. در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، زیرمجموعه های مختلفی از جمله معاونت بهداشت، دست اندركار امر آموزش هستند. در این مجموعه با به كارگیری توان موجود در بخش بهداشت، شامل حدود 25 هزار واحد بهداشتی، درمانی و حدود 60 تا 70 هزار نفر از افراد شامل بهورز، كاردان، كارشناس و پزشك، آموزش های مرتبط با غذا و تغذیه در سطح كشور به افراد، به ویژه گروه های آسیب پذیر ارائه می شود.
عبداللهی با بیان اینكه آموزش و پرورش نیز كه به عنوان یكی از مهمترین عوامل مؤثر در توسعه كشورها شناخته می شود، گفت: از آنجایی كه دانش آموزان و اولیای آنها و كاركنان مدارس، بخش قابل توجهی از جمعیت كشور را در برمی گیرند، از این رو آموزش اطلاعات صحیح غذا و تغذیه ای به حدود 18 میلیون دانش آموز و بیش از یك میلیون معلم، تأثیر چشمگیری بر سلامت جامعه خواهد داشت. همچنین، سازمان نهضت سوادآموزی كه آموزش بخشی از بزرگسالان كشور را بر عهده دارد، می تواند نقش تعیین كننده‌ ای در آموزش سواد تغذیه ای داشته باشد.
وی با تاكید بر نقش رسانه ها در افزایش آگاهی مردم، افزود: سازمان صدا و سیما و رسانه های جمعی از جمله مراكزی است كه به ویژه در سال های اخیر سهم آنها در فرهنگ سازی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
عبداللهی اضافه كرد: فعالیت های سازمان بهزیستی به عنوان یكی از سازمان های ذی ربط با گروه های آسیب دیده و آسیب پذیر جامعه، در سال های گذشته در قالب تهیه جزوات، پمفلت و تدوین و چاپ مجموعه های آموزشی محدود بوده است. همچنین، در زمینه غذا و تغذیه طرح های تحقیقاتی متعددی نیز اجرا كرده و همایش هایی نیز با موضوعیت غذا و تغذیه و بهداشت توسط این سازمان اجرا شده است. سازماندهی این مجموعه نیز به گونه ای است كه مراكز بهزیستی از نظر تغذیه تحت نظارت قرار دارند.
مدیركل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینكه انستیتو تحقیقات تغذیه ‌ای و صنایع غذایی كشور به عنوان یك مركز پژوهشی علمی و در عین حال نقش آفرین در آموزش تخصصی غذا و تغذیه شناخته می شود، اظهار داشت: در حوزه آموزش عمومی و فرهنگ سازی تغذیه ای، نقش این انستیتو از موضع اصلاح سواد تخصصی و در عین حال حضور تخصصی در آموزش های عمومی قابل توجه است. در این سازمان در سال های اخیر، گروه تخصصی ویژه ای تحت عنوان تحقیقات آموزش همگانی مورد توجه قرار گرفته است.
وی اضافه كرد: این نهادها و دستگاه ها، درصورتی كه در كنار وزارت بهداشت قرار گیرند، می توانیم در كاهش میزان نمك مصرفی مردم و در نتیجه كاهش بیماری های قلبی عروقی، سرطان و پوكی استخوان نقش موثری ایفا كنیم.
این متخصص تغذیه با تاكید براینكه باید كودكان را از زمان شروع تغذیه كمكی با غذاهای كم نمك عادت دهیم، افزود: تنقلات شور و پرنمك كه متاسفانه تبلیغات زیادی هم برای تشویق مردم به مصرف آنها می شود، رو به افزایش است و ضرورت دارد مصرف آنها را برای كودكان ونوجوانان خود محدود كنیم، همچنین، سعی كنیم، فست فود بی رویه و زیاد مصرف نكنیم، زیرا فست فودها میزان قابل توجهی نمك وارد بدن می كنند. به عنوان مثال، یك پیتزای 150 گرمی با پنیر و گوجه فرنگی، حاوی 8.5 گرم نمك است، یعنی تقریبا 2 برابر مقداری كه در طول یك روز از طریق مصرف تمام غذاها باید به بدن برسد.
اجتمام*9022*9105