«بی بی» و كابینه ای شكننده - علیرضا جباری *

لیكود كه در زبان عبری به معنای بنیان محكم بوده، بر خلاف اسمش به نظر می رسد این روزها بسیار شكننده شده است .
این حزب همچنین به رغم ظاهر سازی رهبرانش كه آن را یك حزب راستگرا، مردمی و طرفدار یهود معرفی می كنند، حزبی با گرایش سكولار است و به همین علت همواره موانع زیادی بر سر راه مردم این سرزمین و اشخاصی كه با رویای « زندگی بهتر و بهره مندی از دمكراسی» به این سرزمین آورده شدند، ایجاد كرده است.
از سال 1973 میلادی كه لیكود با هدف ایجاد یك تشكل سازمان یافته در قالب كنیست ( پارلمان یهودی) و برای مقابله با احزاب دیگر همچون حزب كارگر و در نهایت سودای تشكیل حكومت در سرزمین اشغالی از سوی فردی به نام مناخم بگین بنیانگذاری شد، همواره با فراز و فرودهایی روبه رو بوده به طوری كه به گفته بسیاری از كارشناسان، بدترین عملكردها در این سرزمین مربوط به دورانی بوده كه این حزب در قدرت قرار گرفته است.
لیكود از زمان تشكیل خود تاكنون تقریبا بیشتر مواقع قدرت را در رژیم اسرائیل در اختیار داشته و به جز در مقطع كوتاهی كه نتانیاهو به دلایل خاص از جمله افشای فساد خود و خانواده اش نتوانست در برابر رقیب خود یعنی ایهود باراك در انتخابات سال ۱۹۹۹ مقاومت كند و شكست خورد، با شركت در انتخابات سال ۲۰۱۵ با كسب ۳۰ كرسی از ۱۲۰ كرسی كنست توانست در جایگاه اول قرار بگیرد. او توانست در آن انتخابات كابینه ای ائتلافی تشكیل دهد.
نتانیاهو سرانجام و بار دیگر در بیستم فروردین سال جاری ( نهم آوریل 2019 ) توانست یك بار دیگر با كسب آرایی شكننده بر صندلی آهنین قدرت در تل آویو تكیه بزند و همانگونه كه خودش گفته بود، تا مهر ماه سال جاری نیز قصد دارد در قدرت باقی بماند.
گرچه مقامات صهیونیست بسیار تلاش كرده اند كه اوضاع در تركیب قدرت در سرزمین اشغالی را عادی جلوه داده و روند تثبیت قدرت را رو به جلو معرفی كنند، اما اخبار رسیده حاكی است كه نه تنها اینگونه نیست، بلكه به رغم حمایت احزاب ملی‌گرا و مذهبی و سایر متحدان سنتی، حزب لیكود در شرایط بسیار شكننده ای در ساختار قدرت رژیم صهیونیستی قرار دارد و گمان می رود كه به زودی باید شاهد كنار گذاشته شدن نتانیاهو از قدرت نیز باشیم. و البته بعید به نظر می رسد اگر اتفاق دیگری در تل آویو رخ ندهد و انتخابات زودرس دیگری در سرزمین اشغالی شكل نگیرد، «بی بی» بتواند تا پایان پاییز امسال در راس قدرت باقی بماند.
نشانه هایی از این ادعا را می توان در برخی اخبار رسیده از جمله شكست مجدد نتانیاهو در تشكیل كابینه یافت . در همین راستا مقامات حزب لیكود به تازگی از شكست بنیامین نتانیاهو برای تشكیل كابینه صهیونیستی و خواست وی برای برگزاری مجدد انتخابات خبر دادند.
این مطلب را روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحرونوت اعلام كرد و افزود كه، نتانیاهو تا 28 مه (7 خرداد) برای تشكیل كابینه خود مهلت دارد.
وی پیش تر از رییس رژیم صهیونیستی مهلت 14 روزه دیگری برای تشكیل كابینه درخواست كرده بود. نتانیاهو هنوز با هیچ یك از احزاب برای ائتلاف، توافقی را امضا نكرده و روند مذاكرات برای وی پیچیده شده است.
به گفته مقامات لیكود، در صورتی كه مذاكرات این حزب با احزاب راست گرای راه یافته به پارلمان به بن بست برسد، نتانیاهو انتخابات زودهنگام را اعلام می كند.
معنای دیگر این مطالب آن است كه موضوع آن طور كه ظاهر سازی می شود، نیست و اختلافات در كابینه رژیم صهیونیستی به مراتب بغرنج و عمیق می باشد و اگر بی بی و حزب مدعی اش نتوانند به زودی سایر احزاب ائتلافی را راضی و یا به نوعی قانع كنند، باید بسیار زودتر از موعد مقرر منتظر از هم پاشیدن كابینه ائتلافی در تل آویو باشیم. چرا كه فقط به دلایل ذیل رئیس كابینه می تواند درخواست برگزاری انتخابات مجدد را بكند:
1- اینكه نتانیاهو نتوانسته در تقسیم قدرت با احزاب ائتلافی كنار بیاید و به دلیل خواسته های بلندپروازانه اش حضور اشخاص خارج از لیكود را در كابینه بر نمی تابد، بنابراین به دلیل عدم سنخیت حزبی درخواست نادیده گرفتن انتخابات 20 فروردین و برگزاری دوباره آن را كرده است.
2- بی بی مایل است شرایط داخلی سرزمین اشغالی را امنیتی تر از گذشته كند و این امر مخالفت احزاب دیگر را در پی داشته است. به همین علت به دنبال برگزاری دوباره انتخابات است.
3- برگزاری انتخابات این ریسك را نیز به دنبال دارد كه ممكن است لیكود در قدرت باقی نماند. شاید برای نتانیاهو زیاد فرقی نكند كه چند ماه زودتر بخواهد قدرت را ترك كند، در این صورت او با پذیرش خطر سقوط زودرس، خود را وارد معركه انتخابات دوباره كند. انتخاباتی كه هزینه آن را مالیات دهندگان آمریكایی و در قالب كمك های سالیانه كاخ سفید به تل آویو می دهند.
4- روی دیگر سكه نیز این است احزاب دیگر فشار مضاعفی را برای كاهش قدرت لیكود وارد آورده اند و به همین علت سهم بیشتری از قدرت را خواهانند. به همین دلیل شاید نتانیاهو مجبور شود برای ماندن در قدرت برخی وزارتخانه ها را نیز چند پارچه كند تا بتواند آنها را به سایر رقبا تقدیم كند. البته بدیهی خواهد بود كه در این میان وزارتخانه ها و سازمان های خاص مثل وزارت جنگ و اقتصاد و غیره را هرگز واگذار نخواهد كرد.
5- بدون تردید فرایند برگزاری انتخابات در اسرائیل می تواند تا مدتی مردم سرزمین اشغالی و حتی یهودیان معترض را سرگرم كرده و آنها را از مسایل جاری از جمله فساد نتانیاهو و خانواده اش، تحركات و بحران زایی رژیم صهیونیستی در منطقه و مسایل دیگر دور سازد. این فرصت مناسبی برای نتانیاهو خواهد بود تا بتواند خود را از زیر بار فشارها و مطالبات داخلی خارج سازد.
6- بسیاری از مقامات صهیونیست در سرزمین اشغالی معتقدند كه با توسل به برخی محرك های منطقه ای از جمله ورود به تحولات و توطئه كردن علیه برخی كشورهای مستقل منطقه، می توانند اعتماد سازی كرده و آرای عمومی را كسب كنند. اگر این فرض درست باشد باید به زودی شاهد افزایش تحركات نتانیاهو در منطقه و خارج آن باشیم.
در نهایت به نظر می رسد كه حال عمومی لیكود و شخص نتانیاهو زیاد خوش نیست و به همین علت ممكن است در روزهای آینده رفتاری از وی در داخل و حتی خارج از منطقه سر بزند كه آثار و تبعات مخربی را برجای بگذارد. ولی صرف نظر از این، آنچه از همه این احوالات می توان به درستی برداشت كرد، این است كه كابینه قدرت در اسرائیل بسیار شكننده تر از قبل شده و باید به زودی منتظر افول قدرت آن در سرزمین اشغالی بود.
* كارشناس مسایل سیاسی