خوزستان را بهشت باستان شناسان می‌نامند، منطقه‌ای که برای قاچاقچیان و حفاران غیر مجاز، جولانگاهی برای کشف و سرقت آثار تاریخ هفت هزار ساله اجدادیمان شده است.
اکنون بهشت آثار تاریخی تبدیل به بهشت حفاران غیرمجاز شده است. حفارانی که بدون هیچ ترس و واهمه‌ای در تمام ساعات روز اقدام به شناسایی و اکتشافات خود می‌کنند تا به اثری ملی، فرهنگی و گرانبها دست پیدا کنند.
" تُل گِسر" در ادبیات باستان‌شناسی به 'تل قضیر' نامیده شده است که نام صحیح آن ' تُل گِسر' است، این تپه در سال ۱۳۹۵ توسط مشاور اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان تعیین عرصه و حریم شد. تُل گِسر روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان رامهرمز در حدود ۹۰ کیلومتری اهواز است.
* یکی از اهالی و گله دار این روستا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از حضور سارقان آثار میراث فرهنگی در این روستا گفت و بیان کرد: حدود چهار روز پیش هنگام برگشتن گله گوسفندان به روستا متوجه حضور حفاران غیر مجاز در پشت تپه‌های روستا شدیم که پس از اعلام به ماموران انتظامی سارقان منطقه را ترک کردند.
مجید زهیری ادامه داد: حدود ۲۰ روز پیش حفاران و سارقان اشیای تاریخی با ۲ خودرو سواری پشت تپه‌های مقابل روستا حضور داشتند که پس از شلیک چند تیر هوایی و ایجاد رعب و وحشت بین اهالی، روستا را ترک کردند.
وی افزود: از مسئولان درخواست حفظ امنیت این منطقه را داریم چنانچه به دلیل داشتن دام و احشام، سارقان از حفاران قابل تشخیص نیستند و این عمل باعث ناامنی در روستا شده است.
محرومیت روستای تل گسر از طرح هادی
* عضو شورای روستای تُل گِسر رامهرمز گفت: روستای تل گسر با بیش از ۲۰ خانوار و جمعیتی حدود ۲۰۰ نفر در ۲۰ کیلومتری شهر رامهرمز قرار دارد که از هیچ‌گونه امکانات رفاهی برخوردار نیست.
لطیف زهیری با اشاره به حضور حفاران و سارقان میراث فرهنگی ادامه داد: بارها در این منطقه شاهد تیراندازی از سوی حفاران غیر مجاز بوده‌ایم که برای حفاری و یافتن آثار تاریخی به این تپه‌ها مراجعه می‌کنند و اهالی برای جلوگیری از اقدام کار آنها اقدامات پیشگیرانه انجام می‌دهند.
وی با بیان اینکه شاهد حضور مکرر حفاران غیر مجاز در تپه‌های اطراف روستا بوده‌ایم گفت: در تپه " خیابان " که در شمال روستا قرار دارد شاهد حفاری‌های غیر مجاز بر روی تپه هستیم؛ حضور سارقان باعث اختلال در نظم و امنیت این منطقه شده است.
ظهیری از محرومیت روستای تُل گِسر گفت و خاطر نشان کرد: میراث فرهنگی اجازه توسعه روستا را نمی‌دهد و تکلیف این روستا را مشخص نمی‌کند؛ اگر ثبت ملی آثار منطقه در میراث فرهنگی، امکانات خاصی نیز باید به این منطقه اختصاص یابد و چنانچه غیراز این است اجازه توسعه از جمله ساخت پارک کودک، مدرسه و آسفالت و… را صادر کند تا اهالی این روستا از امکانات رفاهی و طرح هادی برخوردار شوند.
عضو شورای روستایی تل گسر بیان کرد: برخی از اهالی روستاییان مجوز ساخت و ساز گرفته‌اند و به برخی دیگر مجوز داده نشده است؛ سوال اینجاست که چرا میراث فرهنگی این چنین عمل می‌کند؟ اگر ساخت و ساز غیر قانونی است باید برای همه یکسان باشد در غیر این صورت نباید شاهد ساخت خانه‌های نیمه تمام یا کامل در این منطقه باشیم.
میراث فرهنگی با کمبود نیرو برای حفاظت از میراث فرهنگی روبه رو است
* یک کارشناس باستانشناس در خصوص تپه باستانی تُل گِسر بیان کرد: این منطقه تعین عرصه و حریم شده است که در سیاهه آثار ملی به ثبت رسیده و پس از این قانون حافظ این تپه باستانی است و در صورت مشاهده هرگونه ساخت و ساز در حریم تپه‌های تُل گِسر برخورد قانونی خواهد شد.
وی از کمبود نیرو در میراث فرهنگی خوزستان گفت و افزود: رامهرمز بیش از یکهزار تپه باستانی دارد و میراث فرهنگی با کمبود نیرو برای حفاظت و سرکشی مناطق باستانی روبه رو است.
وی ابزارهای سارقان میراث فرهنگی را حرفه‌ای با تکنولوژی روز دنیا بیان کرد و ادامه داد: سارقان با علامت گذاری روی زمین، منطقه مشخص شده را با دستگاه اسکن می‌کنند و سپس از طریق رایانه، منطقه اسکن شده را شناسایی و نقطه زنی می‌کند تا به محل دقیق مورد نظر اثر تاریخی برسند و این کار کاملاً علمی و بروز است.
مجید سروش بیان کرد: دراین منطقه گورهایی متعلق به کودکان وجود دارد که ممکن است در کنار آنها اشیای فلزی باشد و حفاران غیر مجاز که به وسیله فلز یاب به دنبال اشیا تاریخی هستند با برخورد با این فلزات اقدام به حفاری می کنند.
وی ادامه داد: تپه باستانی "گِسر" یا " تُل گِسر " با ۶۴ لایه باستانی تا خاک بکر با ارتفاعی بیش از ۱۷ متر از آثار باستانی بسیار غنی از دوره‌های قبل از تاریخ برخوردار است.
وی گفت: تپه‌های باستانی " تُل گِسر " در سال ۱۹۴۷ توسط باستان‌شناسی آمریکایی از مؤسسه شرقی دانشگاه شیکاگو مورد کاوش قرار گرفت و در آن بیش از سی لایه باستانی تا خاک بکر، شناسایی شد که این لایه‌ها به نوعی روند تطور فرهنگی و مادی ساکنان دشت رامهرمز را به اثبات رساند.
سروش آثار بدست آمده از این تپه‌ها را به دوره‌های پیش از تاریخ، ایلامیان، و هخامنشیان و دوره‌های اسلامی بیان کرد و افزود: در حاشیه تُل گِسر قلعه‌ها و گورستان‌هایی مشاهده می شودکه سرشار از اطلاعات تاریخی و فرهنگی است که نشان دهنده استقرار بشر در چند هزارسال در این منطقه است.
این محقق و باستان شناس، میراث داران آثار باستانی را اهالی روستای مجاور تپه بیان کرد و گفت: محل حفاری‌های غیر مجازی در این تپه‌ها توسط سوداگران اشیا تاریخی صورت می‌گیرد، در این منطقه سه تیره قوم لر، عرب و ترک وجود دارد که خود میراث دارد و حافظان میراث فرهنگی اند و بیشتراین اهالی عضو افتخاری میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان هستند.
وی با اشاره به حفاری‌های مشاهده شده غیر مجاز بر روی تپه‌های باستانی تُل گِسر بیان کرد: خوشبختانه حفاری‌های غیر مجاز خیلی اندک هستند، دراین منطقه اشیایی از جمله تندیس حیوان و الواح تاریخی که متعلق به اوایل دوره‌های تاریخی و قبل از اینکه خط اختراع بشود کشف شده است.
طرح گازرسانی روستای تُل گِسر در خرداد ۱۳۹۸
* مدیرعامل شرکت گاز استان خوزستان از اجرایی شدن طرح گاز رسانی به روستای تل گسر در خرداد امسال خبرداد و گفت: با هماهنگی به عمل آمده با اداره میراث فرهنگی خوزستان قرار شده پس از کارشناسی و شناسایی مسیر خط گاز رسانی به روستای تل گسر پروژه آغاز به کار کند تا سایر منازل این منطقه از نعمت گاز برخوردار شوند.
عبدا… ابول پور ادامه داد: جلوگیری و تاخیر در اجرای پروژه گاز در این مناطق هم مردم و هم دولت ضرر می کنند چون دولت بابت هر روز توقف در اجرای پروژه به پیمانکار خسارت پرداخت می‌کند ضمن اینکه مردم نیز بابت تاخیر متضرر می شوند. در اجرای این پروژه‌ها پاسخ به موقع اداره میراث فرهنگی بسیار مهم است در صورتی که در برخی از موارد پاسخ به اجرایی شدن طرح یک سال به طول انجامیده است.
ابول پور بیان کرد: در جلسه اخیر با اداره کل میراث و فرهنگی قرار شد در هنگام اجرای پروژه یک شخص ناظر در محل مستقر شود و هزینه آن را شرکت گاز خوزستان پرداخت کند تا در روند اجرای پروژه نظارت کامل را داشته باشد.
ارجاع مسائل امنیتی تُل گِسر به شورای تأمین شهرستان رامهرمز
* سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان با اشاره به تأمین امنیت روستای تُل گِسر گفت: سازمان میراث فرهنگی برای حفظ امنیت و حفاظت از آثار تاریخی، با تشکیل یگان حفاظت که متشکل از نیروی انتظامی و مراجع امنیتی است، مسایل امنیتی این مناطق را به شورای تأمین شهرستان رامهرمز ارجاع داده و در این شورا موضوعات مطرح شده نتیجه گیری می‌شود.
محمد حسین ارسطوزاده ادامه داد: یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی هر ۱۰ روز یکبار در منطقه تُل گِسر گشت زنی می‌کند و تبادل اطلاعات با مراجع امنیتی را انجام می‌دهد؛ براساس اطلاعات به دست آمده متخلفان و متعرضان شناسایی شده و طبق قانون با آنها برخورد خواهد شد.
وی در خصوص استقرار نیروهای امنیتی در منطقه تُل گِسر بیان کرد: این موضوع در حال بررسی است و نیاز به برخی پیش نیازها دارد تا افرادی در این محل مستقر شوند که اگر شرایط مهیا شود راهکار مفیدی خواهد بود.
ارسطوزاده اجرا نشدن طرح هادی را در روستای تُل گِسر آسیب نرسیدن به محوطه باستانی بیان کرد و گفت: منطقه‌ای را که میراث فرهنگی به عنوان منطقه تاریخی معرفی می‌کند مشمول حفاظت می‌شود و مراجع مکلف به حفظ و رعایت اصول رفتار با محوطه‌های تاریخی هستند.
وی افزود: اجرای پروژه‌های عمرانی ساخت و ساز و طرح هادی در این منطقه برعهده بنیاد مسکن است که معمولاً در این جلسات سازمان میراث فرهنگی به عنوان یک عضو دعوت می‌شود ولی در نهایت تصمیم گیری با بنیاد مسکن است.
سرپرست معاونت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان ادامه داد: به دلیل مجاورت روستا با تپه‌های باستانی باید از گسترش ساخت و سازها جلوگیری به عمل آید و این روند کند اجرای طرح‌ها در این منطقه طبیعی است.
به گزارش ایرنا از خوزستان به عنوان زادگاه تمدن و آثارباستانی ایران یاد می‌کنند؛ درطول تاریخ نام‌های گوناگونی به خود گرفته و مرکز پایه گذاری و اساس حکومت‌هایی همچون عیلامی‌ها، هخامنشیان و ساسانیان بوده است.
۷۱۶۵/ ۶۰۳۷