تولیدات گلخانه‌ای به عنوان یکی از بخش‌های مهم کشاورزی و به منظور بهره‌گیری از حداقل منابع تولید و حصول درآمد کافی برای تولیدکنندگان مطرح است. تجربه کشاروزی گلخانه‌ای در کشور نشان داده که شرایط آب و خاک ایران مستعد کاشت محصولاتی همچون خیار، گوجه فرنگی، فلفل، توت فرنگی و صیفی‌جات به این صورت است که بسته به اقلیم و شرایط خاک هر منطقه می‌توان شرایط کشت گلخانه‌ای را در کشور فراهم آورد. حالا در منطقه‌ای گرم و خشک مثل یزد توانسته‌اند برداشت محصول در گلخانه‌های مدرن را نسبت به کشت باز به بیش از ۳۰ برابر افزایش دهند. البته این تمام ماجرا نیست و همین چند روز پیش بود که ۴۵۰۰ تن محصول تولیدی شهرک‌های گلخانه‌ای همدان به خارج صادر شد.
طی سال‌های اخیر که بحث کم آبی در ایران بیش از پیش یقه کشاورزان را چسبید و آن‌ها به عینه مشاهده کردند که دیگر نمی‌توانند مثل سابق به فعالیت‌هایشان ادامه دهند، گزینه‌های دیگری را روی میز خود قرار دادند تا حداقل بتوانند به امرار معاش بپردازند. اما در این میان، به مواردی رسیدند که شاید باید سال‌ها قبل آن را شروع می‌کردند. یکی از بهترین راه‌های تولید محصول با کمترین آب و هزینه و بیشترین برداشت، سیستم گلخانه‌ای است. کاری که حالا در بسیاری از استان‌های ایران آغاز شده و بازده آن برای همگان روشن است.
**افزایش تولید تا ۱۴ برابر
در بسیاری از استان‌های کم‌آب، کشت گلخانه‌ای مورد توجه مسئولان و سرمایه‌گذاران و کشاورزان قرار گرفته است. از جمله این استان‌ها می‌توان به یزد اشاره کرد. «با توجه به اینکه استان یزد با مشکل آبی روبه‌روست و بهره‌وری آب در فضای گلخانه‌ای بسیار بیشتر از فضای باز است به همین دلیل کشت‌های استان را به سمت کشت گلخانه‌ای برده‌ایم.» این‌ها بخشی از حرف‌های رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد است که با بیان اینکه در فضای باز به ازای هر مترمکعب، یک و نیم کیلوگرم محصول برداشت می‌شود، می‌گوید: «اما این میزان در فضای گلخانه‌ای بیش از ۱۴ برابر یعنی بین ۲۲ تا ۲۳ کیلوگرم محصول برداشت می‌شود که با وضعیت کم‌آبی استان یزد، می‌توان به سمت این نوع کشت‌ها رفت.»
سیدجمال سجادی‌پور ادامه می‌دهد: «وقتی کشت محصولات به سمت گلخانه‌های مدرن یا کشت‌های هیدروپونیک برده شود میزان برداشت محصول به بیش از ۵۵ تا ۶۰ کیلوگرم به ازای هر مترمکعب محصول می‌رسد که رشد قابل توجه و چشمگیری را هم در صرفه‌جویی در منابع آبی و هم در برداشت محصولات کشاورزی در پی دارد.» وی به شهرستان‌های پیشگام در توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در استان اشاره و تأکید کرد: «یزد، اشکذر، تفت، مهریز و خاتم از جمله شهرستان‌هایی هستند که به سمت توسعه کشت‌های گلخانه‌ای گام برداشتند. گوجه، خیار سبز، بادمجان، آلوئه‌ورا، فلفل، انواع گیاهان دارویی، تیل عسلی، سبزیجات و برخی دیگر از محصولات در گلخانه‌های استان یزد کشت و برداشت می‌شود.»
**جلفا قطب گلخانه ایران و جهان
چند روز پیش بود که مدیرعامل شرکت شهرک‌های کشاورزی استان همدان با بیان اینکه ۴ هزار و ۵۳۰ تن محصول تولیدی شهرک‌های گلخانه‌ای استان همدان صادر شد، گفت: «صادرات شهرک‌های گلخانه‌ای استان در سال گذشته حدود ۷۰ درصد افزایش یافت.»
محمد خدادادی با اشاره به اینکه ۷ شهرک گلخانه‌ای در سطح استان همدان فعال است، افزود: «گوجه فرنگی، فلفل و خیار تولیدات گلخانه‌ای است که در سال گذشته از ۲۱ هزار تن محصولات گلخانه‌ای تولید شده در شهرک‌های گلخانه‌ای استان حدود ۵ هزار تن صادر شد.» وی با بیان اینکه کشورهای همجوار نظیر عراق، کویت، قطر، عمارات، جمهوری آذربایجان و روسیه کشورهای مقصد صادرات محصولات شهرک‌های گلخانه‌ای استان همدان بودند، ابراز کرد: «امسال برنامه ویژه‌ای برای افزایش تعداد گلخانه‌ها و محصولات برداشتی از آن‌ها داریم.».
اما خبر بهتر در مورد گلخانه‌های ایران از آذربایجان‌شرقی به گوش می‌رسد. جلفا در نقطه صفر مرزی میزبان بزرگ‌ترین گلخانه ایران است که به زودی به یکی از ۱۰ گلخانه بزرگ جهان تبدیل می‌شود. در شمال آذربایجان‌شرقی و در حاشیه رود ارس، جلفا میزبان بزرگ‌ترین گلخانه کشور و خاورمیانه و حتی آسیاست که با تولید ۴۵۰ تن محصول در هر هکتار، رونق تولید و اقتصاد مقاومتی را تعبیر کرده است. این مجتمع گلخانه‌ای ۵۰ هکتاری یکپارچه که ۳۰ هکتار آن تحت کشت گلخانه‌ای است، از سال ۹۶ کشت خود را با تکنولوژی کشت هیدروپونیک هلند آغاز کرد و امروز بیش از ۹۰ درصد محصول خود را تحت برند Atavita در بازارهای روسیه و کشورهای عربی به فروش می‌رساند.
به گفته سرمایه‌گذاران بومی این شرکت، هدف از اجرای این پروژه علاوه بر انتقال تکنولوژی گلخانه‌های شیشه‌ای هیدروپونیک به کشور، ایجاد اشتغال، ارزآوری و تولید محصول سالم و ارگانیک است. بزرگ‌ترین گلخانه کشور اکنون بیش از ۴۵۰ نفر را در امر کشت و تولید، شاغل به کار کرده که قرار است با راه‌اندازی فاز دوم توسعه که تا شهریور محقق می‌شود، تا هزار نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند.
**ایجاد شغل برای ۱۵۰ هزار نفر
اوایل امسال مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ خوراکی با اشاره به کشت گیاهان گلخانه‌ای در ۱۳ هزار هکتار از اراضی کشور گفته بود: «به‌زودی طرح انتقال کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه و محیط‌های کنترل شده به صورت پایلوت در ۶ استان اجرایی می‌شود.»
غلامرضا تقوی با اشاره به پیش‌بینی توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در برنامه اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه اظهار داشت: «در این حوزه بیش از ۴۸ هزار هکتار به سطح گلخانه‌ها و محیط‌های کنترل شده افزوده می‌شود بنابراین به همین نسبت باید زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیز فراهم شود که یکی از این روش‌ها راه‌اندازی و حمایت از نمایشگاه‌ها و رویدادهای نمایشگاهی است.»
وی با اشاره به طرح ایجاد تنوع کشت در گلخانه‌ها بیان کرد: «این طرح کمک می‌کند تولیدات در یک حد متعادلی به بازار عرضه شوند و به اقتصادی شدن واحدهای تولیدی کمک کنند که نسخه‌ای برای بازار داخل در جلوگیری از نوسانات قیمت محصولات است.»
منبع: روزنامه جوان؛ 1398،03،05
گروه اطلاع رسانی**2059**9131