به گزارش ایرنا، رمضان که فرا می رسد، نزدیک افطار زیاد می بینی بانوانی که کاسه های شله زرد نذری را بین همسایگان خود پخش می کنند و البته با دل صاف و صفای باطنشان حاجت می گیرند.
کرمانی ها که مردمانی مذهبی و دین مدار هستند آیین های زیادی در ماه رمضان دارند که شنیدن هر کدام از آنها خالی از لطف نیست اما پختن شله زرد یا به گویش قدیمی ترهای کرمان ابراهیم خانی، نذری که از دوران ابراهیم خان ظهیر الدوله و درست بعد از خرابی های به جا مانده از آقا محمدخان در کرمان به یادگار مانده، حال و هوایی دیگر به ماه رمضان در این دیار می بخشد.
از پدربزرگم که حالا سالهاست از دنیا رفته شنیده بودم روزی آشپز ابراهیم خان ظهیر الدوله برنج هایی را که می خواسته آبکش کند زیاد می جوشاند و برنج بیش از حد نرم می شود و برای اینکه نعمت خدا را دور نریزد و البته نخواهد به بالادست هایش پاسخ دهد کمی گلاب، زعفران و شکر به آن اضافه می کند و در نهایت نام آن را به دلیل اینکه از خانه ابراهیم خان بیرون می اید ابراهیم خانی می گذارند و خدمه خانه که می بینند برنج ری آورده و قوم و زیاد شده آن را پخش می کنند.
البته مدیر مرکز کرمان شناسی می گوید: قبل از دوره ابراهیم خان نیز خوراکی شبیه شله زرد یا ابراهیم خانی در کرمان وجود داشته است.
محمدعلی گلاب زاده شله زرد را غذای سنتی کرمان می داند و می گوید: یکی از نذرهایی که در ماه مبارک رمضان در کرمان پخت می شود شله زرد یا ابراهیم خانی است.
وی اظهار داشت: زمانی ابراهیم خان ظهیرالدوله به حکومت کرمان رسید کرمان تبعات حمله آقا محمدخان را با وجود مردم نابینا و تغذیه ای نامناسب شاهد بود لذا نخستین اقدام ابراهیم خان بهبود وضعیت تغذیه افراد بود و در این راستا او ابراهیم خانی یا همان شله زرد را تهیه و بین مردم پخش می کرد وی برای اینکه کار به راحتی انجام شود کاسه های مسی تهیه و اسم خود را ثبت کرد که به آن کاسه و غذا ابراهیم خانی می گفتند.
وی اظهار داشت: شله زرد با توجه به اینکه ماده غذای شیرین است و با وجود زعفران و برنج کامل است اختصاص آن برای ماه رمضان و نذری ها مناسب و مطلوب است افرادی که روزه می گیرند دچار افت قند خون می شوند از این نذری استفاده می کنند.
گلاب زاده افزود: کرمانی ها همچنین در ماه رمضان مراسم الله رمضونی و کلید زنی را نیز اجرا می کنند.
وی ادامه داد: الله رمضونی بیشتر توسط کودکان و کلید زنی توسط زنان و دختران انجام می شود.
گلاب زاده افزود: در کلید زنی فرد نیت می کند پول و یا غذایی که جمع می کند به نیتی خیر استفاده کند و بعد صورت خود را می پوشاند و یک سینی یا کمو به دست می گیرد و درب خانه همسایه و یا هم محله ای های خود را می زند.
وی تصریح کرد: در الله رمضونی هم بچه به در خانه ها را می روند و شعری زیبا با لهجه کرمانی می خوانند و در نهایت اموالی را که جمع کرده اند به مستمندان می دهند و هر دو این مراسمها در شب انجام می شود.
گلاب زاده از سنت ریختن آب در خانه همسایه در زمان سحر نیز از جمله دیگر آداب کرمان نام برد.
ابراهیم خانی که امروزه به شله زرد معروف است ریشه در تاریخ کرمان دارد.
ابراهیم خان ظهیر الدوله که از شاهزادگان دربار قاجاریه و با فتحعلی شاه قاجار، نسبت چند جانبه داشت، از طرف وی به حکومت کرمان منصوب گردید، وی مأموریت داشت با ایجاد عمران و کمک به مردم کرمان، که در حمله وحشیانه آقا محمد خان قاجار تمام هستی خود را از دست داده بودند از آنان دلجویی کند.
یکی از کارهای این حاکم این بود که در دهه ماه صفر، شله زرد به مردم می داده است؛ و از آنجایی که این غذا به صورت رایگان و به تمامی اقشار جامعه داده می شد، در کرمان این غذا به «ابراهیم خانی» معروف گردید.
وی که 24 سال (از 1218 تا 1240 ه. ق) حکمران کرمان بود، در دهه اول محرم، هر روز یک خروار (معادل 296 کیلوگرم) خوراکی و 10 خروار نان می پخت.
علاوه بر این، دو نفر کاسه گر ظرفی را ساخته و برای توزیع غذا آماده می کردند، این ظرف ها را نیز «ابراهیم خانی» می گفتند.
شایان ذکر است، هنگامی که این شخص حاکم کرمان شد و مردم که تازه از زیر فجایع و فضایح آقا محمد خان قاجار بیرون آمده بودند، به قدری از هستی ساقط شده بودند و وسایل زندگی را فراموش کرده بودند که مردانگی های او را «زوک بلوری» خواندند.
"نقل است یکروز آشپز برنج رابا زعفران دم داد اما وقتی سردیگ را باز کردند برنجها له شده بودندخیلی نگران بود ابراهیم خان دستور داد به دیگ برنج، شکر اضافه کنند. و ابراهیم خانی یاهمان شله زرد شدند"
گزارش: نجمه حسنی
3029/ 5054