به گزارش ایرنا لرستان به دلیل داشتن شیب تند و جغرافیای کوهستانی مستعد بروز سیلاب و طغیان رودخانه‌ها است که وقوع سیل فروردین امسال علاوه بر هزاران میلیارد تومان خسارت به استان موجب جاری شدن آب به پایین دست و پر شدن سدهای خوزستان و بروز سیل در آن استان نیز شد.
در جریان سیل اخیر بزعم مسئولان استانی و کشوری نیاز به احداث سد در لرستان مورد تاکید قرار گرفت و این موضوع در جلسات و بازدیدهای مختلف بارها تکرار و تاکید شده است.
**شناسایی ۴۳۶ نقطه سیل گیر در لرستان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان می‌گوید: ۴۳۶ نقطه سیل خیز در این استان شناسایی شده که نشان می‌دهد لرستان یکی از پنج استان سیل خیز کشور است و ۱۳۰ رودخانه دائمی و فصلی در لرستان وجو دارد که طول آنها در مجموع به ۹ هزار کیلومتر می‌رسد.
رضا میرزایی افزود: شهرستان‌ها و بیشتر روستاهای پرجمعیت لرستان یا در کنار رودخانه‌های پرآب قرار دارند یا رودخانه‌ها از وسط شهرها عبور می‌کند.
به گفته وی ساخت و سازهایی که در ادوار گذشته در حاشیه رودخانه‌ها انجام شده بیشتر در حریم و بستر سیلابی رودخانه‌ها بوده که این موضوع سبب‌شده که ظرفیت آبگذری رودخانه‌ها در داخل شهرها به شدت کاهش یابد و در مواقع بروز سیلاب حتی با دوره‌های بازگشت کوتاه‌مدت پنج و ۱۰ ساله ما متحمل خسارت شویم.
وی ادامه داد: لرستان به لحاظ شرایط زمین‌شناسی، گسترش سازندهای ریزدانه، توپوگرافی کوهستانی و میانگین بالای بارش‌ها با ۴۳۶ نقطه سیل‌خیز یکی از پنج استان اول سیل‌خیز کشور است و در بین شهرستان‌های استان نیز به‌ترتیب پلدختر و خرم‌آباد رتبه اول و دوم را دارند.
میرزایی بیان کرد: در سالهای خشکسالی هم در این دو شهر با مشکلات آبگرفتگی معابر روبه‌رو هستیم.
وی اضافه کرد: سیلابی که در پنجم و ششم فروردین رخ داد با دبی سه هزار و ۳۵۰ مترمکعب در ثانیه خساراتی را به زیرساخت‌های لرستان و به‌ویژه شهرستان‌های خرم‌آباد و پلدختر وارد کرد.
میرزایی گفت: همچنین سیلاب دوم که در هزار سال اخیر بی‌سابقه بود با دبی بیش از پنج هزار مترمکعب در ثانیه باعث شد رودخانه کشکان خسارت بالایی به شهرستان‌های پلدختر، معمولان، خرم‌آباد و روستاهای مسیر وارد کند که تمام این موارد ضرورت احداث سد در استان را بیان می‌کند.
** ۱۵۹ میلیون متر مکعب، سهم لرستان از ۱۳ میلیارد مترمکعب بارش
یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل آب می‌گوید: طی سال زراعی جاری، تاکنون لرستان پربارش ترین استان بوده و به عبارت ۳۲ میلیارد متر مکعب بارش روی این استان ثبت شده است.
امیرحمزه حقی آبی افزود: از این میزان ۱۳ میلیارد متر مکعب رواناب بوده که به دلیل حجم اندک سدهای استان، تنها ۱۵۹ میلیون متر مکعب ان ذخیره و مابقی از استان خارج شده است.
وی ادامه داد: ظرفیت مخزن ۶ سد فعلی استان در مجموه ۲۰۶ میلیون متر مکعب است که در زمان بارش‌ها ۲۳ درصد مخازن انها پر بود و لرستان سهمی از این بارش‌ها نداشت.
**بارندگی لرستان را به نام دیگر استان‌ها ثبت کنید / سد تنها راه نجات
این کارشناس امور آب اظهار داشت: باید بارندگی‌های امسال و سال گذشته ی لرستان را بنام سایر استان‌ها نوشت چراکه به دلیل عدم ذخیره سازی این بارش‌ها، لرستان دچار خشکسالی زمانی و مکانی خواهد بود.
حقی آبی تنها چاره کار را احداث سدهای بزرگ در لرستان دانست و گفت: بر اساس آمار دبی چهار تا ۲۰ فروردین، ۱۹۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد پلدختر شده که از این میزان ۹۲۵ میلیون متر مکعب از رودخانه کشکان عبور کرده است.
وی افزود: قرار بود سد معشوره در بالادست کشکان احداث شود که سالهای قبل مجوز تخصیص ۲۷۳ میلیون متر مکعب و ماده ۲۱۵ برای این سد اخذ شد و این به معنای توجیه فنی، اقتصادی، زیست محیطی و پدافندی این طرح بود.
وی بیان کرد: اگر سد معشوره احداث شده بود در این سیل به عنوان یک گلوگاه نگهدارنده عمل می‌کرد و علاوه بر جلوگیری از بروز سیل لرستان، تا حد بسیاری نجاتگر خوزستان می‌شد.
حقی آبی تاکید کرد: چنانچه دو سد بختیاری و معشوره در لرستان فعال و بهره برداری شوند، مشکل خوزستان نیز حل خواهد شد.
**۱۲ درصد آب‌های سطحی کشور در لرستان / حجم مخزن سدها چهار دهم درصد!
حقی آبی گفت: ۱۲ درصد آب‌های سطحی کشور در لرستان جریان دارد اما توانسته‌ایم تنها چهار دهم درصد مخزن در این استان ایجاد کنیم که نتیجه آن در حالی که ۴۶.۳ درصد اراضی کشور آبی هستند، سهم اراضی آبی لرستان ۲۳ درصد است.
وی با بیان اینکه خشکسالی در انتظار لرستان است تصریح کرد: حدود ۴۰ سد در دست احداث یا مطالعه در لرستان وجود دارد که با فرض احداث تمامی آنها، ۸۷۰ میلیون متر مکعب (کمتر از یک میلیارد متر مکعب) به ظرفیت ذخیره آب استان افزوده می‌شود.
این استاد دانشگاه در خصوص خرم اباد نیز گفت: مطالعات سد تنگ شبیخون انجام شده و اجرای ان علاوه بر کنترل سیلاب، جاذبه‌های گردشگری متنوعی در منطقه ایجاد خواهد کرد.
حقی آبی گفت: مجوز تخصیص این سد اخذ و مطالعات ان نیز انجام شده است.
**سهم اندک لرستان از برداشت آب
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز گفت: بدون شک سیل فروردین ماه آخرین حادثه در لرستان نیست چراکه این منطقه از اصلی ترین حوزه‌های آبخیز کرخه و دز و از استان‌های پرآب کشور محسوب می‌شود.
احمد مرادپور اضافه کرد: ۸۰ درصد وسعت لرستان کوهستانی و شیب منطقه بسیار تند است که همین امور موجب می‌شود بارش‌ها به سرعت تبدیل به سیلاب شوند.
وی گفت: سیل علاوه بر خسارت میلیاردی به زیرساخت‌های استان به تهدیدی برای خوزستان تبدیل می‌شود که باید چاره اندیشی منطقی صورت گیرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان با بیان اینکه ۱۰ سد بسیار کوچک استان تاکنون تکمیل نشده تصریح کرد: حجم آب وردی به استان چهار و حجم آب تولیدی آن هشت میلیارد متر مکعب است.
مرادپور گفت: بر اساس اعلام وزارت نیرو پنج تا ۱۵ درصد از آب ورودی و ۴۰ درصد از آب تولیدی باید در استان نگهداری شود که با این احتساب، باید برداشت آب در لرستان پنج میلیارد متر مکعب باشد در حالی که این رقم اکنون تنها ۲۰۰ میلیون متر مکعب است.
وی ادامه داد: طی ۲۷ سال گذشته آبخیزداری در لرستان تعطیل بوده و اعتباری در این خصوص تخصیص نیافته است.
وی با تاکید بر اینکه در آبخیزداری و تخصیص آب به لرستان ظلم تاریخی شده گفت: وزیر نیرو نیز در سفر به استان ضرورت بازنگری تخصیص‌های را پذیرفت که انتظار می‌رود با همکاری مجلس و دولت، لرستان در این زمینه دیده شود.
مرادپور افزود: ۴۰ درصد روستاهای لرستان خسارت جدی از سیل دیده‌اند که با توجه به زیرآب رفتن برخی روستاها و منازل شهری، اکنون مشکل اصلی سیلزدگان، اسکان است.
**آسیب پذیری لرستان در مقابل سیل
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان تاکید کرد: نبود طرح‌های آبخیزداری و سد، دست درازی به حریم و بستر رودخانه و ساخت و ساز در این مناطق، موجب آسیب پذیری استان در مقابل سیل شده است.
مرادپور تصریح کرد: علیرغم تمامی اقدامات، پیشگیری‌ها، هشدارها و اخطاریه‌ها اما سیل موجب بروز خسارت جدی در این استان شده که اصلی ترین راهکار جلوگیری از بروز چنین حوادثی اجرای طرح‌های آبخیزداری و احداث سدهای بزرگ است.
وی با انتقاد از کوچک شدن دهانه کشکان در ورودی پلدختر گفت: بر اساس عکس‌های هوایی سال ۴۳، هیچ ساخت و سازی در غرب این شهر وجود نداشته اما در دهه‌های گذشته با ساخت و ساز در مسیر اصلی رودخانه، و گسترش سازه‌های انسانی به بستر کشکان، شرایط برای بروز خسارت‌ها فراهم شد.
وی با انتقاد از بی توجهی به طرح‌های آمایش سرزمین گفت: این طرح‌ها آماده می‌شود ولی در عمل اجرایی نمی‌شود وگرنه چرا باید فرمانداری دوره چگنی میان مسیل رودخانه احداث و به عنوان اولین ساختمان دچار آبگرفتگی شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان اظهار داشت: ساختمان‌های اداری پلدختر در غرب این شهرستان و در مسیر سیل احداث شده بودند که بسیاری از انها از جمله فرمانداری، شهرداری و ثبت اسناد به زیر آب رفت که در اینده به دلیل از بین رفتن اسناد کاغذی، مشکلات جدیدی نیز ایجاد می وشد.
مرادپور سد کوچک مروک را نجات بخش دورود در سیل امسال دانست و اضافه کرد: ۱۲۰ کیلومتر دیواره ساحلی در مسیر کشکان از بین رفته که بازسازی ان زمانبر و پرهزینه است.
**خسارت سیل لرستان در صورت اقدام به موقع وزارت نیرو کمتر می‌شد
رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز در سفر به لرستان گفت: چنانچه وزارت نیرو اقدام به موقعی در خصوص رفع تصرف‌های حریم رودخانه و سدسازی انجام می‌داد، خسارت سیل در لرستان کمترمی شد.
محمدرضا رضایی افزود: آسیب شناسی وعوامل وقوع شرایط سخت ناشی از سیل توسط کمیسیون عمران مجلس صورت می‌گیرد.
وی اظهارداشت: طبق قانون، وزارت نیرو در قبال حفاظت و محافظت بستر رودخانه‌ها و تعیین حریم مکلف است در حالی که یکی ازعوامل ورود سیل به شهر و روستاهای لرستان تصرف بستررودخانه و ساخت و سازدر این مکان‌ها بود.
رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی بیان کرد: سدهایی که لرستان از قبل تعریف شده و جز وظایف وزارت نیرو بوده انجام نشده که اگر احداث می‌شد خسارت وارده به استان کاهش می‌یافت.
**قول وزیر نیرو در بازنگری تخصیص آب لرستان
وزیر نیرو نیز امسال در بازدید از مناطق سیلزده استان گفت: پس از اتمام مسائل سیل اخیر در کشور، ساز و کار عادلانه ای برای تخصیص منابع آبی استان‌ها در نظر گرفته می‌شود.
رضا اردکانیان با اشاره به حجم گسترده تولید آب در لرستان و مهار نشدن منابع آبی افزود: در هر جای استان که نیازباشد سد احداث می‌کنیم.
وی اظهار داشت: با تمام شدن سیل و پیامدهای آن درکشور از جمله خوزستان و لرستان، بررسی‌های لازم در خصوص رواناب‌ها و وضعیت منابع آبی با همکاری استاندار لرستان انجام و در صورت لزوم تخصیص‌های جدید داده می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه مباحث تخصیص آب به صورت کارشناسی دنبال می‌شود گفت: پس از بررسی‌های لازم هرجا لازم باشد سد احداث خواهد شد.
وزیر نیرو با بیان اینکه در موضوع تخصیص آب لرستان بازنگری خواهیم کرد افزود: مسائل مربوط به تخصیص منابع آبی لرستان از مسیر صحیح و به سرعت در وزارت نیرو پیگیری خواهد شد.
اردکانیان برای بهبود شرایط در آینده نزدیک اظهار امیدواری کرد و گفت: در تمامی فعالیت‌های مربوط به وزارت نیرو مسائل را از مسیر صحیح خود دنبال می‌کنیم.
وی با بیان اینکه سدسازی در سالهای گذشته می‌توانست از وقوع سیل اخیر جلوگیری کند افزود: از نمایندگان لرستان در مجلس شورای اسلامی درخواست می‌کنم وزارت نیرو را جهت اتخاذ یک نگاه کارشناسانه در سطح ملی تقویت کنند.
۷۲۶۹/۶۰۶۰