گروه اطلاع رسانی ایرنا براساس وظایف آگاهی بخشی خود رسانه‌های مختلف را در هفته گذشته مورد واکاوی قرار داد و برجسته‌ترین و مهم‌ترین موضوعات را رصد و بررسی کرده است.
تهران در شوک
قتل میترا استاد خبری بود که به سرعت در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت و همگان به دنبال چرایی این قتل و انگیزه قاتلانش بودند، موضوعی که تنها پس از گذشت چند ساعت معلوم شد که این قتل به وسیله محمدعلی نجفی شهردار سابق و همسر او رخ داده است. شاید تا قبل از فروردین ۹۷ اگر این قتل اتفاق می‌افتاد، خبرش تنها صفحه حوادث روزنامه‌ها را پر می‌کرد، اما پس از افشای ازدواج مخفیانه شهردار وقت تهران، «میترا استاد» دیگر یک زن معمولی نبود. زنی که کمی پس از انتشار عکس‌ها در فضای مجازی مصاحبه کرد و گفت که از اردیبهشت ۹۷ همسر قانونی شهردار سابق تهران است. میترا استاد در مصاحبه خود گفت: «به ما تهمت زدند که ایشان روابط نامشروع داشته است، من قول می‌دهم به همه مردم تا الان من هیچ چیز بدی از دکتر نجفی ندیدم. اگر رسانه‌ای که ادعای شفاف سازی دارد و به همسر من تهمت زده که رابطه نامشروع داشته، من می‌گویم اولاً ایشان شاکی خصوصی ندارد و در ضمن من خودم قول می‌دهم اگر هر مشکلی بود شفاف سازی کنم». وی افزود: «آقای دکتر نجفی از من خیلی محترمانه خواستگاری کردند و من هم بعد از مشورت با خانواده به ایشان جواب مثبت دادم، این زندگی سر گرفته است، دلیلی ندارد که عده‌ای دنبال حواشی باشند. هر موضوعی و مسأله‌ای پیش بیاید با مدرک و سند از آقای دکتر نجفی در رسانه‌ها اعلام می‌کنم.تهمت زننده‌ها را به خدا واگذار می‌کنیم.»
انتفاضه جهانی علیه صهیونیسم
سی ونهمین سالروز جهانی قدس در حالی امسال برگزار می‌شود که ابعاد پنهانی توطئه آمریکا موسوم به معامله قرن درباره فلسطین هر روز بیشتر نمایان می‌شود. برگزاری مراسم راهپیمایی روز قدس از مهم‌ترین اخبار سیاسی است که رسانه‌های مختلف به آن پرداختند. روز قدس را می‌توان روز ابلاغ هشدار امت اسلام به عربستان و امارات درباره برگزاری کنفرانس موهوم بحرین دانست که تلاش می‌کنند با توطئه‌های غربی، عبری و عربی خود رژیم صهیونیستی را در رسیدن به اهداف خود یاری کنند؛ توطئه‌ای که با حضور مردم کشورهای جهان در گرامیداشت روز جهانی قدس، می‌توان ابعاد جنایات صهیونیست‌ها را بیشتر افشا کرد. روز قدس امسال در حالی برگزار می‌شود که آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی، قدس را به عنوان پایتخت آن اعلام کرده و درصدد است تا در ضعیف‌ترین حلقه منطقه‌ای خود یعنی بحرین، نشست اقتصادی و سرمایه‌گذاری مالی برای کرانه باختری و غزه برگزار کند؛ نشستی که اوایل مردادماه در راستای معامله قرن و با حضور وزرای اسرائیلی در منامه برگزار می‌شود و گروه‌های فلسطینی برای حضور در آن موافقت نکرده اند. خبرها حاکی از آن است که این کنفرانس سوم و چهارم مردادماه در راستای حل مساله فلسطین یا همان معامله قرن با حضور وزرای اقتصادی کشورهای مختلف، به سرمایه‌گذاری در کرانه باختری و نوار غزه بپردازند؛ یک سرمایه‌گذاری تبلیغاتی که دولت ترامپ پس از اعلام قدس به‌عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی از بخش دیگر «معامله قرن» برای حل مسأله فلسطین در منامه بحرین رونمایی می‌کند.
پایان راه ائتلاف
انتخاب مجدد علی لاریجانی به ریاست مجلس شورای اسلامی از مهم‌ترین اخبار سیاسی بود که در صدر خبرهای رسانه‌های مختلف قرار گرفت و این موضوع را از زوایای مختلف بازتاب دادند. نمایندگان در صحن شناور بودند. هیچکس روی صندلی چرمی سبز بند نبود و همهمه و هیاهوی صحن را چیزی جز اعلام نتایج انتخابات ریاست مجلس تبدیل به سکوت نمی‌کرد؛ سکوت، نماینده‌هایی که اغلب ایستاده و خیره به علی لاریجانی بودند و بعد لبخند بی‌صدای لاریجانی وقتی چشمش به برگه نتایج افتاد؛ لبخندی که حکایت از شروع دوازدهمین سال ریاست او داشت، آن‌هم با ۱۵۰ رأی که از آرای او در دور دوم انتخابات سال سوم نیز بیشتر بود. لاریجانی که نتیجه را اعلام کرد، فریاد شادی دست راستی‌های پارلمان بلند شد؛ ائتلاف مستقلین و ولایی‌ها به ثمر نشسته بود. در مقابل ۱۰۵ رأی، همه توان فراکسیون امید بود؛ در آخرین سال مجلس دهم و در ایستگاه پایانی انتخابات هیئت رئیسه. امیدی‌ها یک صندلی نایب رئیسی را هم به ولایی‌ها، فراکسیون نزدیک به جریان پایداری، واگذار کردند تا تلاش سه‌ساله این جریان به نتیجه برسد؛ تلاشی که از یک سو به پایین کشیدن علی مطهری از جایگاه هیئت رئیسه و از سوی دیگر به نایب رئیسی مجلس نظر داشت. حالا نظرات و استدلال‌های نمایندگان امیدی درباره انتخابات را که پیش از این به طور علنی مطرح نمی‌شد، می‌توان در رسانه‌های مختلف شنید؛ از امیدی‌هایی که مخالف نامزدی عارف برای ریاست بودند تا کسانی که نتیجه دیروز را شکستی برای فراکسیون تلقی نمی‌کنند. آنها می‌گویند باید این پیام به مردم منتقل می‌شد که فراکسیون امید در اکثریت نیست.
صدای «جاده ابریشم» در جاده آخرت
درگذشت پرویز بهرام ماندگار ترین صدای دوبلور ایران از جمله خبرهای حوزه فرهنگی بود که همگان پس از شنیدن آن دچار غم بزرگی شدند و در رسانه ها بازتاب زیادی داشت. پس از سال‌ها تحمل رنج بیماری، یکی دیگر از هنرمندان و صداپیشگان ایرانی غروب کرد. هنر دوبله ایران که از آن به هنر هشتم هم تعبیر می‌شود، با از دست دادن صاحب یک صدای ماندگار دیگر، مرواریدی درخشان را از دست داد. پرویز بهرام، دوبلور پیشکسوتی که با گویندگی نریشن مستند نوستالژیک «جاده ابریشم» و صداپیشگی شخصیت «بازرس درک» و نیز پدر مارکوپولو در سریالی به همین نام شناخته می‌شد، روز گذشته درگذشت. پس از سال‌ها تحمل رنج بیماری، یکی دیگر از هنرمندان و صداپیشگان ایرانی غروب کرد. هنر دوبله ایران که از آن به هنر هشتم هم تعبیر می‌شود، با از دست دادن صاحب یک صدای ماندگار دیگر، مرواریدی درخشان را از دست داد. مرحوم پرویز بهرام بازیگر تئاتر، صداپیشه و مدیر دوبلاژ برجسته کشورمان دانش‌آموخته رشته کارشناسی حقوق قضائی بود و سال‌ها وکالت رسمی دادگستری را انجام می‌داد. او کار صداپیشگی را به واسطه جعفر والی که از دوستان نزدیک وی بود از اواخر دهه ۲۰ و با دوبله فیلم ایتالیایی «هنرپیشه» آغاز کرد. گویندگی هنرمندانه نریشن مستند «جاده ابریشم» از سوی بهرام در روزگاری که شبکه‌های تلویزیون از دو شبکه فراتر نمی‌رفت با صدای وی برای گوش و جان هر ایرانی آشنا و نوستالژیک است. او به عنوان صداپیشه شخصیت ابوموسی اشعری در سریال ماندگار و فاخر امام علی (ع) نیز شناخته می‌شود.
بازگشت ترامپ به تئوری دستکش مخملی
تنش‌های میان آمریکا و ایران که با نقض برجام به وسیله ترامپ آغاز شد مدت‌ها است که رسانه‌ها به آن می‌پردازند و آن را از زوایای مختلف بررسی می‌کنند. ترامپ معتقد است هیچکس بهتر از او نمی‌تواند مذاکره کند و به توافقی دست یابد که منافع آمریکا برای طولانی‌مدت حفظ شود. او با همین استدلال از بسیاری از توافقات و معاهدات بین‌المللی خارج شد و تلاش کرد به توافقی بهتر برسد. خروج او از توافق هسته‌ای با ایران (برجام) نیز با همین استدلال صورت گرفت و رئیس‌جمهور آمریکا تلاش کرد با روشی متفاوت، ایران را به میز مذاکره برای پذیرش توافقی جدید بکشاند. او در گام نخست تیم سیاست خارجی خود را تغییر داد و مایک پمپئو و جان بولتون را به تیم خود اضافه کرد تا با ظرفیت‌های این افراد، حلقه تئوری «مرد دیوانه»، او را به خواسته‌هایش برساند. علاوه بر این استراتژی، ترامپ و حلقه محدود سیاست خارجی‌اش، جنگ روانی گسترده‌ای را علیه تهران آغاز کردند و کمتر روز و ساعتی بود که مایک پمپئو وزیر خارجه و جان بولتون مشاور امنیت ملی به همراه رئیس جمهور درباره ایران اظهارنظر خصمانه‌ای نداشته باشند. آخرین سناریوی جنگ روانی آمریکا، القای آمادگی برای جنگ با ایران در پی اعزام ناو لینکلن به خلیج فارس بود. پس از اجرای این نمایش، آمریکا عملاً آخرین ابزار خود را نیز در برابر ایران از میان برد؛ این دقیقاً تکرار همان نمایشی بود که بولتون در وقایع ونزوئلا در پیش گرفت و با یک پوشه که روی آن نوشته شده بود اعزام پنج هزار نظامی به کلمبیا، تلاش کرد حکومت مادورو در ونزوئلا را سرنگون کند.
خشکسالی و سیل کنار هم، بحرانی در یک شهر ایران
خشکسالی به عنوان یک رخداد طبیعی چندسالی می شود که ایران را در برگرفته است، موضوعی اجتماعی که رسانه‌ها در هفته گذشته به آن پرداختند. خشکسالی در هر اقلیمی است و به تقریب در تمامی رژیم‌های اقلیمی رخ می‌دهد این پدیده، علاوه بر مناطق با بارندگی کم، در مناطق مرطوب نیز اتفاق می‌افتد بنابراین برخلاف خشکی که یک ویژگی پایدار و دائمی است و به مناطق با بارش کم محدود می‌شود، خشکسالی یک ناهنجاری موقت است. کاشان شهری در گیر خشکسالی و سیل، فرونشست زمین و گرد وغبار در کنار کویرمرکزی ایران است. من در بازدید میدانی از مسیل رودخانه مشهد اردهال، دریافتم که هم تجاوز به حریم رودخانه از سوی اهالی و ادارات دولتی و بخش خصوصی موجب بروز سیلاب شده و هم تلفات سیل بدان دلیل بوده که علی رغم اعلان با بلند گور در محل بقعه امامزاده حسین مشهد اردهال، چند خودرو از زائران در ترک کردن ماشین‌های پارک شده خود و رفتن به جای امن تعلل کرده، ولی بیشتر سرنشینان خودروها در نهایت هشدار سیل را جدی گرفته اند، وفقط یک خانوار جوان ۳ نفره داخل یک ماشین پراید، از خودرو بیرون نیامده اند. در نهایت مرد جوان (پدر خانواده خودرو را از شیشه درب سمت راننده ترک کرده ولی همسر و فرزندش متأسفانه موفق به ترک خودرو نشده اند، و همین موضوع شبب کشته شدن مادر ۲۷ ساله و کودک ۶ ساله در این حادثه شده است. جنازه‌های کودک در یک کیلومتری پایین دست محل سیل در روستای علوی، و مادر در ۲ کیلومتر پایین‌تر پل روستای حسنا یافته شد.
ششمین نابودی جهانی گونه‌ها
از میان رفتن گونه‌های مختلف از جمله مسائلی است که محیط زیست را با مخاطرات مختلفی روبرو کرده است، موضوعی که رسانه‌ها آن را بازتاب دادند. بازپسین پژوهش در کلونی موجودات زنده در جهان، نشانگر آن است که گروه‌های انسانی، تنها یک صدم موجودات زنده جهان را تشکیل می‌دهند اما انسان صدها برابر پرشتاب‌تر از روندهای طبیعی، گونه‌های دیگر جهان را از میان برده است. جالب اینکه انسان همزمان با این ویرانگری، برای نان روزانه‌اش نیازمند سخاوت مندی طبیعت است. جانوران هنگامی که قلمروهای زیستی خود را به سبب کنش وری انسان از دست می‌دهند، به کاشانه انسان‌ها نزدیک می‌شوند و در پاسخ، گلوله آتشین از انسان دریافت می‌کنند. برای نمونه، دورگیریِ هواشناسان روسیه از سوی خرس هاس قطبی. هواشناسان کوشیدند خرس‌ها را با منور بترسانند اما این کار سبب گریز خرس‌ها نشد و سه هواشناس روسی، یک‌هفته در یک ایستگاه هواشناسی اقیانوس منجمد شمالی از سوی چند خرس قطبی دوره شده بودند.
تأثیر تحریم‌ها بر شاخص توسعه انسانی ایران
«شاخص توسعه انسانی» شاخصی است برای سنجیدن پیشرفت هر کشور در سه زمینه تندرستی (امید به زندگی)، آموزش و درآمد سرانه، موضوعی که رسانه‌های مختلف به بازتاب آن پرداختند. هر ساله بانک جهانی این شاخص را بر پایه برآوردهای ملی، منطقه‌ای و جهانی منتشر می‌کند. این شاخص که برای نخستین بار در سال ۱۹۹۰ منتشر شد، کشورها را در چهار دسته با توسعه انسانی اندک، میانه، بالا و بسیار بالا جای می‌دهد، و ایران در این سال‌ها بیشتر در دسته بالا جای داشت است. جایگاه ایران از سال ۱۹۹۰ رو به پیشرفت بوده و از رده ۸۹ در این سال به رده ۶۰ در سال ۲۰۱۷ (گزارش سال ۲۰۱۸) جهش کرده است. بررسی شاخص‌ها گویای آن است که در سالهای نخستین مهم‌ترین علت بهبود جایگاه ایران بهبود امید به زندگی در پی راه اندازی سامانه شبکه بهداشتی و کاهش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان بوده و علت بهبود شاخص پایه تندرستی نیز تا اندازه‌ای برآمده از بالارفتن درآمد سرانه کشور در آن سال‌ها بوده است. در این گزارش به بررسی سه شاخص توسعه انسانی: ندرستی (امید به زندگی)، آموزش و درآمد سرانه می‌پردازیم و تأثیر تحریم‌ها بر آنها را نشان می‌دهیم. امید به زندگی را کارشناسان میانگین سال‌هایی می‌دانند که گمان می‌رود که فرد زندگی خواهد کرد.
فروش مخفی نفت
فروش نفت به خریدان ثابت و راه‌های دور زدن تحریم‌ها از جمله محورهای اقتصادی است که رسانه‌های مختلف آن را بازتاب دادند. کارشناسان از توضیح روش‌های فروش نفت ایران به خریداران ثابتش خودداری می‌کنند و معتقدند با توجه به شرایط فعلی و فشارها و تهدیدهای غیرقانونی و غیرمعمول آمریکا علیه خریداران نفت ایران، بهتر است درباره این روش‌ها سخنی گفته نشود و نحوه فروش نفت ایران و مشخصات خریداران آن همچون راز باقی بماند. رازی که البته یک حقیقت آشکار هم در دل خود دارد و آن حقیقت این است که صادرات نفت ایران هرگز صفر نخواهد شد. یک روز پس از آنکه رسانه‌ها از توقف واردات نفت ایران از سوی ترکیه خبر دادند، سفیر هند در ایالات متحده نیز گفت: هند خرید نفت از ایران را از ماه آوریل متوقف کرده است. خبرهایی که اگرچه در نگاه اول به معنای موفقیت دولت ترامپ در اعمال فشارها بر ایران است، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی تنها اظهارنظرهایی رسانه‌ای برای کاهش فشار آمریکا بر خریداران نفت ایران است.
افزایش مشارکت مردم و کاهش هزینه‌ها با استانی شدن انتخابات
طرح استانی شدن انتخابات از جمله محورهای مهم سیاسی بود که رسانه‌ها در سطح وسیعی به انعکاس آن پرداختند. این طرح با استدلال‌های قوی در کمیته و کمیسیون به تصویب رسید زیرا این طرح سبب ارتقا انتخابات به لحاظ دموکراسی می‌شود. با استانی شدن انتخابات هزینه‌ها شفاف و کاهش پیدا می‌کند، به خصوص در شرایط کنونی که ارقام مالی شهرستان‌ها برای انتخابات خیلی زیاد است، به طور مثال در انتخابات گذشته مجلس مجموع نمایندگان از حوزه انتخابیه تهران شاید ۵۰ میلیون هزینه کردند که برخی هم این میزان هزینه را نکردند اما در برخی مناطق کاندیداها کمتر از ۸۰۰ یا ۹۰۰ میلیون هزینه کردند. این طرح با استدلال‌های قوی در کمیته و کمیسیون به تصویب رسید زیرا این طرح سبب ارتقا انتخابات به لحاظ دموکراسی می‌شود. البته اشکالاتی به این طرح وارد بود که می‌بایست اصلاح می‌شد اما در شرایطی که شورای نگهبان استانی شدن را به دلیل خلاف شرع بودن، رد کرده دیگر نمی‌توان با استدلال در این خصوص صحبت کرد. استانی شدن انتخابات موجب همبستگی و مشارکت مردم می‌شود، همچنین نقش احزاب و تشکل‌ها را پررنگ‌تر و فعالیت فعالان سیاسی را هدفمند می‌کند. با توجه به هزینه‌ها و وضعیت اقتصادی امروز و چندبرابر شدن قیمت کاغذ و هزینه اجاره دفتر و پیگیری‌ها استانی شدن سبب کاهش هزینه‌های مالی انتخابات می‌شود. با توجه به تقویت احزاب و نقش فعالیت حزبی در انتخابات به موجب استانی شدن تمام جریان‌های سیاسی بر مجلس تسلط پیدا می‌کنند زیرا هر حزب و گروه با معرفی نامزدهای خود می‌تواند کرسی‌هایی را از آن خود کند.
گروه اطلاع رسانی **۹۱۱۷**۹۱۳۱