بانک مرکزی با انتشار اطلاعیه‌ای، توضیحاتی را در خصوص بند «ل» تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور موضوع بخشودگی سود تسهیلات کمتر از یک میلیارد ریال ارائه کرد.
در راستای اجرای بند «ل» تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور موضوع تنفیذ حکم تبصره (۳۵) قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۵، بند (و) تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۶ و بند (ط) تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۷ درخصوص بخشودگی سود تسهیلات کمتر از یک میلیارد ریال، بانک مرکزی ضمن ابلاغ بند قانونی یادشده به بانک‌های عامل در سال جاری، اهم موارد به شرح زیر را به اطلاع شهروندان می‌رساند:
با توجه به اینکه آمار مربوط به تمام مطالبات کمتر از یک میلیارد ریال نظام بانکی تا سال ۱۳۹۵، بالغ بر ۲۶ میلیون پرونده با مانده اصل بدهی بیش از ۲,۴۷۸ هزار میلیارد ریال و سود متعلقه آن به میزان بیش از ۴۳۸ هزار میلیارد ریال مشمول قانون یادشده می‌شود و باتوجه به محدودیت منابع در نظرگرفته شده در مفاد تبصره (۳۵) قانون اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۵، حسب مباحث مطرح شده در کمیسیون اقتصادی مجلس، بانک مرکزی ناگزیر شد تا اولویت‌هایی را در مفاد دستورالعمل اجرایی مربوطه مدنظر قرار دهد.
بر این اساس، دستورالعمل مورد اشاره در اسفندماه سال ۱۳۹۵ به بانک‌های عامل ابلاغ شد. همچنین در ادامه اجرای طرح نیز با بررسی‌های به عمل آمده و به مقتضای تصمیمات متخذه، اولویت‌هایی خاصی مورد تاکید قرار گرفته و به بانک‌های عامل ابلاغ شد.
با توجه به مفاد تبصره‌های قانونی یادشده، آئین‌نامه اجرایی مربوطه و دستورالعمل اجرایی مربوط به بخشودگی سود تسهیلات کمتر از یک میلیاردریال، سهمیه بانک‌های عامل شامل بانک‌های ملی، صادرات، تجارت، ملت، رفاه کارگران، کشاورزی، مسکن، سپه، توسعه تعاون، توسعه صادرات ایران و پست بانک ایران تعیین و ابلاغ شده است.
بانک‌های عامل می‌توانند در چارچوب سهمیه ابلاغی و اولویت‌های تعیین شده نسبت به اجرای این قانون اقدام کنند.
اولویت‌های مشمولان بخشودگی سود تسهیلات
بانک مرکزی درباره اولویت‌های مشمولان بخشودگی سود تسهیلات در سال جاری، اعلام کرد: بانک عامل در ابتدا نسبت به بخشودگی سود تسهیلات اولویت‌های «۲-۱» و «۲-۲» ذیل بند (۲) دستورالعمل اجرایی مربوطه برای مانده مطالبات تسهیلات اعطایی یارانه‌ای مورد حمایت دولت بابت حوادث غیرمترقبه و مسکن روستایی و مانده مطالبات امهال‌شده آسیب‌دیدگان ناشی از حوادث غیرمترقبه مشمول بند (د) تبصره ۱۱ قانون بودجه سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ و بند (و) تبصره (۱۳) قانون بودجه ۱۳۹۵ (درمورد پرونده‌هایی حداکثر تا یک میلیارد ریال بدهی بابت اصل تسهیلات (اعم از سررسید شده قبل از سال ۱۳۹۵ و یا سررسید شده طی سال ۱۳۹۵)) اقدام می‌کند. اولویت بخشش سود تسهیلات برای افرادی که حکم محکومیت آنها به دلیل عدم بازپرداخت اقساط قطعی شده و زندانی شده‌اند، تا سقف یک میلیاردریال قابل اقدام است.
همچنین در خصوص مشمولان بند (د) تبصره ۱۱ قوانین بودجه سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ و بند (و) تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۱۳۹۵ که تسهیلات آنها به دلیل حوادث قهری امهال شده (و تاکنون تسویه نشده است)، براساس قرارداد اولیه متقاضی با بانک عامل مورد اقدام قرار می‌گیرد.
اجرای طرح بخشش سود تسهیلات برای طرح‌های پرورش میگو، صیادان و شیلات که به دلیل حوادث غیرمترقبه و بیماری نتوانسته‌اند نسبت به تسویه بدهی خود اقدام کنند (به تشخیص بانک عامل) براساس قرارداد اولیه متقاضی با بانک‌های عامل در تمام استان‌های کشور برای تسهیلات تا سقف یک میلیاردریال انجام می‌شود.
اولویت بخشش سود تسهیلات برای افرادی که حکم محکومیت آنها به دلیل عدم بازپرداخت اقساط قطعی شده و زندانی شده‌اند، تا سقف یک میلیاردریال قابل اقدام است.
آسیب‌دیدگان ناشی از زلزله شهرستان بم که قبل از وقوع زلزله تسهیلات دریافت کرده‌اند نیز مشمول اولویت‌های بند (۳-۱) تا سقف یک میلیارد ریال قرار می‌گیرند.
بانک عامل نسبت به تسویه مطالبات برای تمام پرونده‌هایی که از سوی آن بانک بر روی آنها اقدام حقوقی صورت گرفته است، حداکثر تا سقف ۵۰۰ میلیون ریال بدهی بابت اصل تسهیلات (اعم از سررسید شده قبل از سال ۱۳۹۵ و یا سررسید شده طی سال ۱۳۹۵) اقدام می‌کند.
بخشودگی سود تسهیلات اتحادیه مرکزی تعاونی‌های عشایری ایران، حداکثر تا سقف یک میلیارد ریال قابل اقدام است.
بانک کشاورزی برای طرح‌های دولت بابت پرورش دهندگان موز گلخانه‌ای، پرورش دهندگان میگو، شهرک‌های گلخانه‌ای، طرح‌های آب و خاک، اراضی باهوکلات و طرح‌های پرورش ماهیان گرم آبی استان‌های شمالی (که فاقد توجیه اقتصادی اولیه بوده و یارانه مربوطه تاکنون از سوی دولت پرداخت نشده) تا سقف یک میلیاردریال و براساس قرارداد اولیه متقاضی با بانک، اقدام می‌کند.
شرط بخشش سود تسهیلات
شرط «تسهیلات اعم از سررسیدشده قبل از سال ۱۳۹۵ و یا سررسیدشده طی سال ۱۳۹۵» برای تمام متقاضیان طرح بخشش سود تسهیلات زیر یک میلیاردریال برقرار است. ضمن اینکه بانک‌ها تا زمان ابلاغ اولویت‌های بعدی باید نسبت به ادامه طرح بخشش سود تسهیلات حسب اولویت‌های اعلامی بانک مرکزی (در سقف سهمیه‌های ابلاغی) اقدام کنند.
بخشش سود صرفاً حسب اولویت‌های اعلامی بانک مرکزی و براساس اصل قرارداد تسهیلات کمتر از یک میلیاردریال صورت می‌پذیرد و ملاک تعیین مشمولان، مانده بدهی بابت اصل تسهیلات نیست. بخشش سود تسهیلات منوط به پرداخت یکجا و نقدی مانده بدهی بابت اصل تسهیلات توسط متقاضی است.
چنانچه بخشی از بدهی متقاضی به بانک عامل اعم از اصل، سود و وجه التزام قبلاً پرداخت شده باشد، بخشش سود به مبالغ پرداخت شده تعلق نمی‌گیرد.
باتوجه به مفاد بند «ل» تبصره (۱۶) قانون بودجه سال جاری مبنی بر اینکه هر یک از مشمولان بخشودگی سود تسهیلات با مبلغ یک میلیارد ریال و کمتر از آن می‌توانند از زمان تصویب این قانون تا سقف یک میلیارد ریال از بخشودگی سود تسهیلات موضوع این بند استفاده کنند، بانک‌های عامل مکلفند نسبت به اخذ تعهد کتبی از متقاضی مشمول بخشودگی سود تسهیلات کمتر از یک میلیارد ریال مبنی بر اینکه «مجموع تسهیلات مورد بخشودگی سود از محل اجرای این قانون (مجموعاً از کلیه بانک‌های عامل این قانون)، حداکثر مبلغ یک میلیاردریال است و چنانچه برای بانک یا دستگاه‌های مربوطه محرز شود که مجموع تسهیلات مورد بخشودگی سود قرار گرفته، بیش از یک میلیارد ریال باشد، بخشودگی انجام شده منتفی خواهد شد»، اقدام کنند.
بانک مرکزی اعلام کرده است: بر اساس آخرین آمار دریافتی از بانک‌های عامل، تا ۲۸ اردیبهشت ۹۸ میزان ۴۱.۱۵۵ میلیارد ریال از مجموع سهمیه تعیین‌شده، بابت بخشودگی سود ۷۸۹.۵۲۴ فقره تسهیلات مصرف شده است.
بدیهی است پس از پایان ارزیابی عملکرد بانک‌ها در مورد اجرای قانون مورد اشاره و در صورت امکان تأمین منابع، در مرحله بعدی نسبت به تغییر اولویت‌ها اتخاذ تصمیم خواهد شد.
اقتصام ۲۰۲۲ * ۳۰۶۳