به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در چند هفته اخیر پیام های متناقضی را در مورد ایران ارسال می کند. همین دیدگاه های نامشخص باعث شده است تا خواسته اصلی وی تاکنون آشکار نباشد. این خط مشی تردیدهای جدی را در مورد ادعای وی در زمینه تمایل به مذاکره به وجود آورده است.
با این وجود به نظر می رسد همانگونه که مقام های آمریکایی به صورت غیرمستقیم اعتراف می کنند هدف اصلی واشنگتن حداکثرسازی فشار بر جمهوری اسلامی ایران و وادار سازی تهران به انعطاف در مقابل آمریکا است. مقام معظم رهبری هم چند روز قبل در دیدار با جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه ها در تبیین راهبرد نهایی کاخ سفید در قبال ایران تاکید کرد: آمریکایی ها وقتی که یک چیزی را هدف می گیرند با یک دولتی، با یک کشوری و بنا می گذارند که با زور و با فشار آن مقصود خودشان را به دست بیاورند، فشار در اینجا برایشان راهبرد است، امّا در کنار این راهبرد، یک تاکتیک هم دارند و آن عبارت است از مذاکره. فشار می‌آورند تا طرف را خسته کنند؛ وقتی احساس کردند طرف خسته شده و حالا ممکن است قبول بکند، می گویند خیلی خوب، بیایید مذاکره کنیم؛ این مذاکره مکمّل آن فشار است.
رهبری مذاکره را محصول فشارها دانست به گونه ای که از آن برای خسته کردن طرف مقابل و نقد کردن خواسته ها استفاده می شود. در این راستا مجبور شدن طرف مقابل به مذاکره و نشستن پشت میز، باعث نهادینه شدن زمینه های فشار و تثبیت و اجرایی شدن خواسته های ایالات متحده خواهد شد.
روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» در گزارشی اینگونه اعتراف کرد که اگرچه ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست اما راهبرد اصلی وی ترکیبی از فشار حداکثری و بازدارندگی است که به همان اندازه دشوار و خطرناک است.
براساس تحلیل این روزنامه، دولت ترامپ مسئول پراکندگی های دیدگاهی در مورد سیاست هایش در قبال ایران است. در واقع مسئولان آمریکایی می گویند هدف آنها راه اندازی جنگ با ایران نیست ولی همه تلاش های خود را برای افزایش فشار با هدف جلوگیری از اقدامات متقابل ایران در برابر این سیاست ها به کار می گیرند. به نوشته واشنگتن پست، این بازی یک قمار پیچیده از سوی کاخ سفید است.
مقام های آمریکایی می گویند سطوحی از فشار را بر ایران وارد می آورند که در تاریخ سابقه نداشته است. در همین چارچوب آنها انتظار دارند تا این فشارها در آینده کارساز واقع شود و ایران را وادار به عقب نشینی کند. البته از نقطه نظر فوق، این مسیر در نهایت به جایی خواهد رسید که تنها راه چاره برای ایران پذیرش ۱۲ خواسته «مایک پومپئو» وزیر امورخاجه آمریکا در زمینه تغییر سیاست خارجی تهران باشد.
**آمریکا به دنبال تسلیم کردن ایران است
رویکرد استفاده همزمان از فشار و ادعای مذاکره حتی مورد نقد تحلیلگران غربی نیز قرار گرفته است. بسیاری از رسانه ها پایبندی به تعامل را در گروی نشانه هایی می دانند که در دولت کنونی آمریکا قابل مشاهده نیست. تارنمای نشریه تندروی «واشنگتن اگزماینر» در گزارشی به این موضوع اشاره دارد که دونالد ترامپ مذاکره با ایران را نمی خواهد بلکه وی تنها به دنبال تسلیم شدن تهران است.
بنابر تحلیل این نشریه با وجود چهل سال تحریم علیه تهران، جنگ اقتصادی که اکنون میان ایران و ایالات متحده به راه افتاده است به این زودی ها پایان نخواهد پذیرفت. ترامپ همه توان سیستم مالی آمریکا را برای فروپاشی اقتصاد ایران به کار بسته است. وزارت خزانه داری با هر تحریم ها، فشار بر تهران را بیشتر می کند و به تازگی نامه تهدیدآمیزی را هم برای اروپا ارسال کرده و به این کشورها در مورد پیامدهای تعامل اقتصادی با تهران هشدار داده است.
بنا بر اظهارات «برایان هوک» مسوول مستقیم امور ایران در وزارت امور خارجه آمریکا، کاهش درآمدهای نفتی ایران، افزایش تورم و افت ارزش ریال از جمله نتایج سیاست های آمریکا در قبال ایران بوده است. اما هدف آمریکا تنها ضربه زدن به درآمدها و اقتصاد ایران نیست بلکه همانگونه که وزیر امور خارجه آمریکا می گوید این اقدام با هدف وادار کردن ایران به تغییر رفتار صورت می گیرد.
واشنگتن اگزماینر اعتراف کرد «ترامپ به دنبال مذاکره نیست بلکه فراتر از آن خواستار دگرگونی کامل نظام سیاسی است که در خلال دوره های پیشین در برابر تسلیم شدن مقاومت می کرد».
تارنمای تحلیلی «لوبلاگ» هم در گزارش خود اذعان می کند که رسانه های گوناگون غربی به صورت صریح از هدف تغییر نظام در ایران سخن می گویند. همه اقدامات و اظهارات برای وارد کردن فشار حداکثری بر ایران در جهت نشستن بر سر میز مذاکره برای توافق هسته ای جدید است.
**راهبرد نامشخص کاخ سفید برای مذاکره
چندی قبل مایک پومپئو ۱۲ بند را به عنوان پیش شرط های کاخ سفید برای پایان دادن به دشمنی ها با ایران مطرح کرده بود. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران اجرای این شروط به معنای تسلیم کامل تهران در مقابل واشنگتن است. اکنون با وجود ادعاها در مورد تمایل کاخ سفید به مذاکره با تهران، هنوز سخنگویان دولت آمریکا و برخی مقام های ارشد این کشور بر پابرجا بودن این پیش شرط ها برای تعامل با ایران تاکید دارند.
تارنمای موسسه پژوهشی «میدل ایست آی» در گزارشی موضوع مذاکره ترامپ با ایران را به دیده تردید نگریسته و آورده است اگر رئیس جمهوری آمریکا در واقعیت به دنبال مذاکره با ایران است باید مسیر متفاوتی را دنبال کند زیرا در خط مشی کنونی وی، دستیابی به مذاکره غیرممکن است. وی نیازمند آن است که یک راهبرد جدّی را در قبال ایران در پیش بگیرد و فضای مساعدی را برای دیپلماسی ایجاد نماید.
بنابر تحلیل فوق، حضور مایک پومپئو و جان بولتون در کنار رئیس جمهوری آمریکا یکی از موانع اصلی در مسیر مذاکره است. از طرف دیگر رعایت و اجرای توافق هسته ای برجام می تواند نشانه ای امیدوار کننده از موفقیت دیپلماسی و پایبند بودن واشنگتن به رایزنی های بین المللی است.
این نشریه سپس کنار گذاشتن همه پیش شرط ها و رعایت احترام متقابل در کنار بی توجهی به توصیه ها و خواسته های اسرائیل، عربستان و امارات را از دیگر عوامل و اقداماتی دانست که نشان می دهد کاخ سفید در واقعیت به دنبال مذاکره ای کارآمد و موفق با ایران است.
بر این اساس اگرچه ترامپ مدعی است که خواهان دیپلماسی و مذاکره با ایران است اما باید نخست در عمل تمایل به پیگیری چنین خط مشی را هم نشان دهد.
پژوهش **۹۱۳۰ **۱۵۵۲