"رابرت مولر" روز سه شنبه در سخنانی کوتاه گفت که به کنگره برای شهادت دادن درباره نتایج تحقیقات در خصوص مداخله روسیه در انتخابات آمریکا نخواهد رفت و در عین حال تاکید کرد "شواهد کافی وجود ندارد" که بتوان نتیجه گرفت ترامپ تبانی کرده و مرتکب یک فعل مجرمانه شده است.
نکته مهم در سخنان مولر این بود که وی نگفت شواهدی وجود ندارد، بلکه بر ناکافی بودن آنها تاکید کرد.
به باور ناظران، در واقع مولر این پیام را به آمریکایی ها فرستاد که نوعی تبانی میان روسیه و ترامپ بوده است اما شواهد کافی برای اثبات آن وجود ندارد. این جمع بندی بسیار با آنچه که ترامپ پیشتر درباره "تبرئه کامل" خود اعلام کرده بود، تفاوت دارد.
با اینکه مولر در سخنرانی غافلگیر کننده اش به روشنی گفت که ترامپ را از سد کردن قانون و اجرای عدالت تبرئه نمی کند، با این حال از ارجاع نتایج تحقیقات به کنگره برای آغاز استیضاح خودداری کرد.
این مساله وضعیت بغرنجی را برای دموکرات ها به وجود آورده است که باید قبل از هر اقدامی، هزینه های سیاسی و قانونی استیضاح ترامپ را با دقت سبک و سنگین کنند. این تردید به شکل آشکاری در مواضع "نانسی پلوسی" رییس مجلس نمایندگان دیده می شود که هنوز با فراخواندن رییس جمهوری آمریکا به مجلس برای سوال و جواب موافقت نکرده است.
** استیضاح با خاستگاه اجتماعی دموکرات ها
به باور برخی ناظران سیاسی در واشنگتن، استیضاح ترامپ فقط مساله وقت است و دیر یا زود کلید خواهد خورد.
"جیمز جورج جترس" مشاور سابق سنا که گرایش سیاسی نزدیکی به رییس جمهوری آمریکا دارد به ایرنا گفت پایگاه اجتماعی دموکرات ها و کسانی که به آنها در انتخابات کنگره رای داده اند، قویاً منتظر استیضاح ترامپ بوده و فشار زیادی به نمایندگان دموکرات وارد می کنند که دست به اقدامی جدی علیه رییس جمهوری بزنند.
وی همچنین موضوع استیضاح را فراتر از مساله تبانی با روسیه دانست و تاکید دارد که دموکرات ها دیر یا زود در اسناد مالی و زندگی خصوصی ترامپ مدارکی را خواهند یافت که می تواند زمینه استیضاح وی قرار گیرد.
از این منظر، استیضاح ترامپ شاید نه بر اساس تحقیقات مولر و موضوع تبانی با روس ها، بلکه بر مبنای مسائل مالی و اخلاقی تحقق بپذیرد.
** راه پیچیده دموکرات ها
اما اگر دموکرات ها به دنبال احضار رییس جمهوری آمریکا به مجلس بروند، هنوز راهی طولانی و پیچیده تا برکناری ترامپ در پیش خواهند داشت.
بر اساس قانون اساسی آمریکا، مجلس نمایندگان حق دارد روند استیضاح را کلید بزند. این کار باید از سوی کمیته قضایی مجلس آغاز شود. پس از این مرحله، استیضاح به مرحله دوم آن در مجلس سنا وارد شده و در سنا است که رییس جمهوری محاکمه خواهد شد.
در مختصات سیاسی کنونی آمریکا که مجلس نمایندگان در دست دموکرات ها و مجلس سنا در دست اکثریت جمهوریخواه هم حزبی ترامپ قرار دارد، شانس استیضاح و برکناری رییس جمهوری آمریکا بسیار اندک است.
به گزارش تارنمای سی ان ان، همین عامل نیز به تردید فزاینده پلوسی و دیگر دموکرات ها برای آغاز روند استیضاح دامن می زند.
موفقیت استیضاح، نیازمند رای دو سوم سناتورها به محکومیت ترامپ و مجرم شناختن وی دارد. این یعنی، ۶۷ سناتور باید علیه ترامپ رای بدهند.
در سنای کنونی، دست کم ۲۰ نفر از سناتورهای جمهوریخواه باید علیه رییس جمهوری شورش کرده و با پیوستن به سناتورهای دموکرات رای لازم را برای محکوم کردن ترامپ و برکناری وی فراهم آورند.
این سناریو، حداقل فعلاً، بسیار دور از ذهن است چرا که تاکنون فقط "جاستین آماش" سناتور جمهوریخواه میشیگان اعلام کرده است که به استیضاح ترامپ و برکناری وی رای مثبت خواهد داد.
بنابراین حتی اگر دموکرات های مجلس نمایندگان استیضاح ترامپ را کلید زده و وی را به صحن مجلس بکشانند، راه تا برکناری ترامپ پیچیده و ناممکن خواهد بود.
** پیامدهای سیاسی استیضاح
دموکرات ها در عین حال نگران هستند که استیضاح ناموفق ترامپ به نفع وی تمام شده و در نهایت وی از این کارزار قوی تر خارج شود. این وضعیتی است که در سال ۱۹۹۸ برای بیل کلینتون به وجود آمد. با وجود استیضاح وی در مجلس نمایندگان، به دلیل دروغ گویی درباره روابط نامشروع، جمهوریخواهان نتوانستند رای لازم را در سنا برای برکناری وی به دست آورند.
به گفته ناظران، کلینتون از آن استیضاح به عنوان یک حمله جناحی علیه خودش بهره برداری کرد و بعداً نیز نظرسنجی ها نشان داد که محبوبیت وی افزایش پیدا کرده است.
در این خصوص، "دیوید فرام" تحلیلگر تارنمای آتلانتیک می نویسد که در این مرحله دموکرات ها می دانند که استیضاح ترامپ به تبرئه وی در سنا منجر خواهد شد. یعنی از منظر سیاسی، استیضاح نتیجه عکس برای دموکرات ها خواهد داشت؛ چیزی شبیه به سناریوی استیضاح ناموفق بیل کلینتون در دسامبر ۱۹۹۸.
این روزنامه نگار تاکید می کند که "یک ترامپ تبرئه شده دیگر در برابر هرگونه تهدیدی بیمه خواهد بود". این موضوع می تواند به ظهور قدرتمند ترامپ برای انتخابات ریاست جمهوی ۲۰۲۰ بینجامد.
از این رو، مساله استیضاح رییس جمهوری آمریکا یک خطر سیاسی بزرگ در چشم بسیاری از دموکرات هاست که از یک سو می خواهند وی را احضار کنند و از سوی دیگر نگران پیامدهای سیاسی آن برای انتخابات ریاست جمهوری هستند.
استیضاح ترامپ، عملاً رفراندومی درباره رییس جمهوری آمریکا خواهد بود که اگر شکست بخورد، می تواند زمینه شکست دموکرات ها در انتخاب ۲۰۲۰ شود. به همین دلیل، آنگونه که ناظران سیاسی می گویند، سناریوی استیضاح فعلاً در انتظار پیدا کردن شواهد و مدارک جدی تر علیه ترامپ، در کشوی میز نانسی پلوسی خاک خواهد خورد.
شبس*م.ع *۱۴۲۹**۱۶۱۳