آزیتا ایرایی نویسنده فیلمنامه‌های فیلم سینمایی «خانه ای در خیابان چهل و یکم» و یکی از فیلمنامه نویسان فیلم «دارکوب»، همچنین سریال‌های «هشت و نیم دقیقه» است. وی همچنین به همراه مهدی حمزه سریال رمضانی «دل‌دار» به کارگردانی جمشید محمودی و تهیه کنندگی نوید محمودی را نوشته که امسال روی آنتن شبکه دو سیما رفت.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در مورد نحوه شکل گیری همکاری با برادران محمودی در سریال «دل‌دار» گفت: نوید محمودی، تهیه کننده سریال دل‌دار، اردیبهشت پارسال طرحی را به من داد که برای سریال نوشته بودند.
ایرایی در مورد همکاری پیشین با برادران محمودی و مهدی حمزه دیگر نویسنده این سریال توضیح داد: پیش از این با برادران محمودی همکاری نداشتم، ولی در گروه دراماتورژی از سال ۸۵ با مهدی حمزه کار کرده بودم، فضای فکری و شیوه کاری ما تقریباً شبیه به هم است.
«طرحی که نوید محمودی به ما ارجاع داد، طرح خوبی بود و در داستانی که امروز تبدیل به سریال دل‌دار شده خط اصلی قصه همان است. البته طرح کشش ۳۰ قسمت و قصه‌های فرعی را نداشت، که ما طرح کامل را بر اساس ارتباط قاتل با پدر مقتول که خط اصلی طرح آنها بود نوشتیم و توسعه دادیم».
ایرایی در مورد زمان نوشتن سریال دل‌دار نیز گفت: از خرداد ۹۷ نگارش داستان را شروع کردیم و اسفند ۹۸ به پایان رسید، فیلمبرداری از اواسط دی ماه و بعد از نوشته شدن ۱۷ قسمت کامل با دیالوگ آغاز شده بود و اواسط اردیبهشت ۹۸ نیز به اتمام رسید.
وی در مورد نقش اول «آرش» و درگیری‌های درونی وی بعد از قتل گفت: رفتارهای این شخصیت بعد از قتل تحت تأثیر این اتفاق قرار دارد، اما ارتباط او با پدر مقتول نیرویی به او داده که بتواند وضعیت را تحمل کند. سرگردانی و ناتوانی برای گرفتن یک تصمیم درست فکر و روحش را آشفته کرده است، حتی در قسمت‌های بعد از قتل، کابوس‌های فراوان این آشفتگی را نشان می‌داد اما به دلیل کاستن از دقایق بعضی قسمت‌ها سکانس‌هایی از آشفتگی‌های آرش حذف شده‌اند.
تهیه‌کننده نمی‌خواست سریال پلیسی شود
ایرایی در این مورد که بعد از مرگ شخصیت پژمان روند پیشبرد قصه متوقف می‌شود و انفعال پلیس در دستگیری سامان به عنوان مظنون اصلی قتل گفت: می‌پذیرم که تا زمان زنده بودن پژمان تماشاگر هیجان و استرس داشت که آیا او می میرد یا خیر، ولی بعد از مرگ با وجودی که از این هیجان کاسته شد خطوط دیگر داستان با قدرت پیش رفته‌اند.
«در مورد دلیل لو نرفتن سامان هم این تدابیر را در داستان داشتیم که سامان شماره تلفن دیگری غیر از شماره اصلی داشت و شادی با تلفن عمومی با او تماس می‌گرفت و مانند اینها که دستگیر نشدن او تا حدی منطقی باشد».
وی افزود: در نسخه اولی که نوشته بودیم دو شخصیت پلیس داشتیم که نقش زیادی در پیشبرد داستان داشتند، اما تهیه کننده نمی‌خواست داستان پلیسی شود بنابراین این قسمت‌ها را حذف و بازنویسی کردیم.
وی افزود: در نسخه اولی که نوشته بودیم دو شخصیت پلیس داشتیم که نقش زیادی در پیشبرد داستان داشتند، اما تهیه کننده نمی‌خواست داستان پلیسی شود بنابراین این قسمت‌ها را حذف و بازنویسی کردیم.
ایرایی در مورد تکراری شدن داستان بعد از قتل پژمان اظهار داشت: این امر را قبول ندارم، با اینکه برخی حرف‌ها و مفاهیم در بعضی سکانس‌ها مثل رهنمودهای صالح به آرش تکرار می‌شوند؛ داستان پیش می‌رود. مثلاً آرش با کامیار روبرو می‌شود، قاسم به آرش شک می‌کند و شادی متوجه قاتل بودن آرش می‌شود و به نوعی بین دوست داشتن برادر و سامان گرفتار می‌شود.
نویسنده سریال دل‌دار در مورد این انتقاد که شخصیت‌های زن سریال در برابر نقش مردها ضعیف تصویر شده‌اند توضیح داد: این انتقاد را نمی‌پذیرم، بحث اصلی در سریال عشق است، عشق رونا به آرش و عشق شادی به سامان. بنابراین وقتی آرش به رونا می‌گوید او را نمی‌خواهد رونا هم با ناراحتی به خانواده اش منتقل می‌کند ولی وقتی متوجه می‌شود آرش قتل کرده به سمت او می‌رود، می‌خواستیم نشان دهیم عاشق با یک اتفاق نباید عشق خود را فراموش کند. این امر در مورد رابطه شادی و سامان هم درست است و شادی وقتی دوباره به سامان برمی گردد که او صادقانه اعتراف می‌کند در ابتدا قصد فریفتن شادی را داشته ولی در میانه راه، ماجرا شرایط عوض شده است.
این نویسنده در مورد مشاوره به کارگردان و تهیه کننده برای انتخاب بازیگران گفت: در این کار نوید محمودی تهیه کننده و جمشید کارگردان بود ولی از یک مرحله‌ای به بعد نوید هم سکانس‌هایی را ضبط می‌کرد و در نهایت کار کاملاً مشارکتی ساخته شد.
ایرایی توضیح داد: در مورد انتخاب بازیگر هم با ما مشورت می‌کردند، ولی بعضی بازیگران در حال بازی در سریال یا فیلم‌هایی بودند و در نهایت به این ترکیب رسیدند. در مورد نقش‌های اصلی به نظرم بازیگرها به خوبی از عهده برآمده‌اند ولی در مورد بعضی نقش‌های فرعی از بازی‌ها راضی نبودم.
تغییرات زیادی نداشتیم
وی در این مورد که سریال دل‌دار در اجرا چقدر به متن نزدیک است، گفت: بیش از ۹۰ درصد سکانس‌ها و دیالوگ‌ها عین فیلمنامه است و تغییرات شاید ۱۰ درصد هم نباشد آن هم به دلیل عجله‌ای است که در فیلمبرداری وجود داشت و کار باید به ماه مبارک رمضان می‌رسید.
نویسنده سریال «دل‌دار» در مورد تغییراتی که بعد از نوشتن و قبل از تصویب فیلمنامه لحاظ شده نیز گفت: تغییرات زیادی نداشتیم، ما به عنوان نویسندگان اثر تا حد زیادی به خط قرمزها مسلط بودیم و از ابتدا آنها را رعایت کردیم هر چند ممکن است زمان پخش قسمت‌هایی حذف شده باشد که ناگزیر است.
ایرایی که آخرین بار سریال «هشت و نیم دقیقه» را برای شبکه دوم سیما نوشته است در مورد روند کلی کار برای تلویزیون گفت: سریال هشت و نیم دقیقه روند کاملاً متفاوتی داشت، نگارش آن طولانی بود و در مدت نوشتن مدیر شبکه، گروه و حتی رئیس صداوسیما عوض شد طوری که چند بار سریال را بازنویسی کردیم و همه اینها نویسنده را اذیت می‌کند.
«اما سریال دل‌دار تجربه خوبی بود که شاید هرگز تکرار نشود، روند نوشتن و تولید آن سر زمان معین شکل گرفت و پیش رفت».
او که سریال اقیانوس آرام را نیز با تهیه کنندگی سیدمحمود رضوی و کارگردانی بهروز شعیبی نوشته است در مورد این سریال گفت: حدود ۳۰ قسمت سیناپس و ۲۰ قسمت با دیالوگ کامل نوشته شده است ولی نمی دانم به چه دلیل کار ساخته نشد در حالی که ابتدا پروژه بزرگی در ۱۰۰ قسمت و سه فصل بود.
بهزاد فراهانی، مریم بوبانی، علی اوسیوند، رؤیا جاویدنیا، کمند امیرسلیمانی، محمدرضا غفاری، الناز حبیبی، حسام محمودی، سوگل خلیق، نیما رئیسی، پریوش نظریه، همایون ارشادی و علیرضا آرا در سریال ۳۲ قسمتی دل‌دار ایفای نقش کردند.
فراهنگ **۹۱۵۷** ۹۰۵۳