گروه اطلاع رسانی ایرنا براساس وظایف آگاهی بخشی خود رسانه‌های مختلف را در هفته گذشته مورد واکاوی قرار داد و برجسته‌ترین و مهم‌ترین موضوعات را رصد و بررسی کرده است.
سی سال فراق، نیم قرن مقاومت
۳۰ سال از روزی که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آسمانی شد می گذرد و به همین مناسبت مردم ایران اسلامی در فراق یار خود مراسم باشکوهی را برگزار کردند که رسانه های مختلف در سراسر کشور و جهان آن را پوشش خبری دادند. «ان الله و انا الیه راجعون..روح امام خمینی (ره) به ملکوت اعلی پیوست» می‌گذرد، ۳۰ سال از حماسه مردمی که پرشکوه ترین و پرشمارترین تشییع تاریخ را رقم زدند نیز گذشته است. خیلی از انقلابی‌هایی که با امام همراه بودند و انقلاب را از مسیر تهاجم منافقین، تجاوز صدام و بزنگاه هایی چون ترور شخصیت های مشهور و خیانت رییس جمهوری عبور دادند این روزها نیستند، خیلی افراد تاثیرگذاری در جامعه مسوولیت گرفتند که اصلاً امام را ندیدند و یا سخنان و مبارزات ایشان را یادشان نمی‌آید اما انقلاب با همه آن حرارت و شکوه، با همه آن صلابت و بزرگی مسیرش را با حمایت انقلابیون یافته و پیش رفته است. جاده انقلاب پر است از خاطراتی که می‌تواند به درس عبرتی برای ادامه مسیر و قوتی برای مقاومت بیشتر مردم در صحنه حراست از انقلاب اسلامی مبدل شود. اما دو تاریخ با هم عجین شده در نیمه خرداد می‌تواند درس مقاومت و ایستادگی بر حق را برای ملت زنده کرده و به عنوان موفقیت جمعی و فردی الگویی در نظام اسلامی محسوب شود. ساقه نازک انقلاب امروز به درخت تنومند چهل ساله‌ای می‌ماند که ریشه‌هایش در قلب جامعه نفوذ کرده و مردم را عاشق کرده است.
خاستگاه قیام ۱۵ خرداد
سالروز بزرگداشت قیام خونین ۱۵ خرداد و حماسه آفرینی ملت بزرگ ایران از جمله مطالب سیاسی بود که رسانه ها به انعکاس آن پرداختند. منشأ و خاستگاه قیام ۱۵ خرداد اندیشه‌های ریشه‌دار در معنویت و مبارزه با ظلم، ستم و مقابله با استبداد به رهبری حضرت امام خمینی (ره) بود، موضوعی در اندیشه‌ها و برنامه‌های آن حضرت، تشکیل حکومت اسلامی و اجرای صحیح احکام اسلام جایگاه ویژه‌ای داشت. بر این اساس پیاده شدن قوانین اسلام در حوزه‌های سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع از انگیزه‌های اصولی نیروهای مذهبی محسوب می‌شد. اجرای حدود الهی، امر به معروف و نهی از منکر، دفاع از سنت‌ها و ارزش‌های اسلامی، مقابله با برنامه‌های استعماری امریکا و اسراییل، مبارزه با حاکمیت و گسترش فرهنگ غربی که منافی با معیارهای فرهنگ اسلام ناب محمدی بود از انگیزه‌های نسل جدید روحانیت و به خصوص ایشان برای ورود به عرصه سیاسی کشور و وقوع قیام ۱۵ خرداد به شمار می‌رفت. اینچنین، نظام مقدس جمهوری اسلامی بر مبنای اسلام ناب محمدی (ص) با مجاهدت‌های خستگی‌ناپذیر این شخصیت بزرگ بنیان نهاده شد و به عنوان الگو به جهانیان معرفی شد. بدون شک تجلیل و تکریم امام راحل عظیم‌الشأن، ادای دین به همه کسانی است که طی سالیان طولانی در راه تحقق آرمان انقلاب اسلامی جانفشانی کرده‌اند.
ایران یازدهمین کشور جهان در حوزه میراث ملموس یونسکو
ثبت ۲۲ اثر میراث فرهنگ فرهنگی و یک اثر میراث طبیعی در یونسکو از جمله اخبار فرهنگی بود که رسانه ها آن را با عناوین مختلف بازتاب دادند. ایران ۲۳ مکان ثبت شده در میراث جهانی یونسکو دارد. این فهرست شامل ۲۲ اثر میراث فرهنگی و یک اثر میراث طبیعی است. این جایگاه برای کشوری با بیش از هفت هزار سال تمدن آمار قابل قبولی تلقی نمی‌شود. هر چند در حال حاضر حدود ۵۰ مکان برای ثبت در میراث جهانی یونسکو توسط ایران پیشنهاد داده شده است، اما این ضعف باعث شده است تا کشورمان که به عنوان کشور موزه شهره است در جدول میراث فرهنگی یونسکو در مقام یازدهم جهان قرار گیرد؛ هم راستا با آمریکا، کشوری با کمتر از ۳۰۰ سال قدمت. به دلیل حجم بالای تخریب آثار تاریخی به دلایل مختلف طبیعی و انسانی، یونسکو مستند سازی را در دستور کار خود قرار داده تا در صورت تخریب، با استفاده از اطلاعات موجود امکان بازسازی و مرمت اثر وجود داشته باشد. با همین هدف این سازمان در زمینه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ۷ فهرست تهیه و مستندسازی کرده است.
در باب اهمیت سفر «آبه»
این روزها رفت وآمد غیرمستقیم در مسیر تهران و واشنگتن قوی‌تر و سازمان‌یافته تر از گذشته در جریان است. پیشنهاد ترامپ به شینزو آبه برای مذاکره با ایران از جمله موضوع های سیاسی بود که رسانه ها در هفته گذشته به بازتاب آن پرداختند. وساطت‌ها از سوی کشورهای مختلف از قطر، عمان و عراق تا شرقی‌ترین نقطه جهان، ژاپن برای تنش‌زدایی میان ایران و آمریکا شتاب گرفته است. بعد از سفر عبدالمهدی به ایران و متعاقباً سفرش به نیویورک که در تلاش برای مدیریت بحران میان ایران و آمریکا و خارج‌کردن مسیر تنش دو کشور بود، صحبت از سفر قریب‌الوقوع شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، به تهران است. در پی سفر سه روزه ترامپ و یارانش به توکیو و رایزنی با مقامات این کشور برای حل تنش میان ایران و آمریکا، به نظر می‌رسد نخست وزیر ژاپن با دست پر و شاید حامل پیام‌های مهمی به تهران می‌آید. در اهمیت این سفر همین بس که در گذر تاریخ و دست‌کم در نیم قرن اخیر، ژاپن کنشگری بین المللی خاصی نداشته و کمتر در کشاکش‌های دیپلماتیک حضور داشته است. امروز رهبران این کشور بر این باورند که منافع ملی ژاپن و امنیت نظام جهانی ایجاب می‌کند نقشی جدی‌تر و فعال‌تر در صحنه بین المللی ایفا کنند؛ به‌ویژه اینکه توکیو حسن روابط بالایی هم با ایران و هم با آمریکا دارد. حساسیت ژاپنی‌ها وقتی به مدیریت منازعه ایران و آمریکا بیشتر شد که از نزدیک نشانه‌های افزایش تنش و به تبع آن احتمال رویارویی نظامی میان ایران و آمریکا را ملاحظه کردند.
تردید نفتی بورس‌بازان
افت معاملات در بورس تهران از جمله موضوع های اقتصادی به شمار می رود که رسانه ها در هفته ای که گذشت در سطح وسیعی آن را بازتاب دادند. شاخص کل بورس تهران در معاملات خود افت بیش از ۲هزار واحدی را تجربه کرد. ریزش حدود ۰.۹ درصدی دماسنج بازار سهام به دنبال ریزش قیمت‌ها در بازار جهانی رخ داد. سهام شرکت‌های فلزی و معدنی، محصولات نفتی و پتروشیمی ها در افت شاخص سهام موثر بودند. افت حدود ۱۰ درصدی قیمت نفت در بازار جهانی به همراه افت دسته جمعی قیمت فلزات، فشار فروش را در معاملات سهام بورس تهران تشدید کرد. از طرفی احتمال تشدید هر چه بیشتر تنش غول‌های اقتصادی همچنان بازار جهانی را تهدید می‌کند و این موضوع را نمی‌توان نادیده گرفت. ریزش شدید قیمت‌ها در پایان هفته گذشته این هراس را به وجود آورده است که چنین شوک‌هایی به بازار جهانی تکرار شود و از این منظر معامله‌گران بازارهای مختلف را محتاط‌تر از گذشته نگه داشته است.
تحریم در آستانه شکست
رسانه ها در هفته گذشته سخنان دونالد ترامپ در دیدار با نخست وزیر ژاپن را به عنوان مهم ترین موضوع سیاسی در اخبار خود بازتاب داده اند و به نوعی آن را عقب نشینی توصیف کردند. در پی افزایش تنش های لفظی میان ایران و امریکا که از روز ۱۸ اردیبهشت ماه آغاز شد، سخنان دونالد ترامپ، رییس جمهور امریکا به تاریخ ششم خرداد در سرزمین آفتاب تابان، نوعی عقب نشینی تعبیر و تفسیر شد که شاید با حرکت‌های چند روزه دولت او در تعویق انداختن تحریم‌های پتروشیمی و اجازه به برخی از کشورها برای واردات نفت از ایران، واجد معنایی قابل تامل قلمداد شود. اگر تنش میان تهران- واشنگتن در اردیبهشت ماه اوج گرفت و منجر به برخی تحرکات نظامی در خلیج فارس شد، خردادماه، انگار زمین و زمان دیگری را پیش روی روابط ایران و امریکا گشوده است. «خرداد پرحادثه» در سینه خود داستان های متعددی از عرصه سیاست داخلی حبس کرده اما این‌بار شاید آبستن قصه‌ای تازه از عرصه سیاست خارجی نیز باشد. دیروز نیز محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در مصاحبه با شبکه العالم اعلام کرد که ایران با دولت ترامپ مشکلی ندارد، بلکه عدم پایبندی امریکا به تعهداتش را مانع اصلی مذاکره با واشنگتن می‌داند.
مجمع تشخیص؛FATF ، دردسرهای آیین‌نامه و معضل شفافیت
تصمیم گیری نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص لایحه «اف ای تی اف» از جمله موضوعاتی است که رسانه های مختلف در هفته گذشته با عناوین خاص آن را بازتاب دادند. ظهر سوم اسفند ماه سال گذشته بود که گروه ویژه اقدام مالی بار دیگر اقدامات تقابلی خود علیه جمهوری اسلامی را تا ژوئن ۲۰۱۹ (اواسط خردادماه ۹۸) تعلیق کرد تا تهران ۴ ماه برای تصویب ۲ لایحه الحاق به کنوانسیون‌های بین‌المللی مقابله با تامین مالی تروریسم و مقابله با جرایم سازمان‌یافته فراملی فرصت داشته باشد، فرصتی که به سرعت برق و باد گذشت تا امروز در فاصله ۱۴ روز مانده به پایان مهلت FATF، بتوان ادعا کرد که CFT و پالرمو به اجلاس اورلاندو گروه ویژه اقدام مالی نخواهند رسید. لوایح الحاق به کنوانسیون‌های مقابله با تأمین مالی تروریسم و مقابله با جرایم سازمان‌یافته فراملی بعد از بیش از ۲ سال بررسی در پارلمان و رفت‌وآمد بین مجلس و شورای نگهبان، دی ماه سال گذشته به منظور تعیین‌تکلیف نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد تا شاید این لوایح، حالا با حضور صادق آملی‌لاریجانی در رأس این مجمع و به واسطه حضور چند ساله او در نشست‌های مشترک سران قوای مجریه، مقننه و قضائیه، مسیری متفاوت در پیش گرفته و مگر به این واسطه، از بازگشت ایران به «لیست سیاه» یا به بیان دقیق‌تر، «فهرستِ کشورهای پرخطر برای تجارت» از نظر FATF جلوگیری شود؛ لیستی که کره‌شمالی اولین و آخرین عضو آن است.
بیمه‌ها؛ عصای شکسته بیماران
ارائه خدمات درمانی و حفظ سلامت جسمی و روحی شهروندان یکی از وظایفی است که دولت‌ها بر عهده دارند، موضوعی که رسانه ها آن را در حوزه اخبار اجتماعی خود با عناوین مختلف انعکاس دادند. در کشورهای مختلف پرداخت بخشی از هزینه بیماران برای درمان و خرید دارو بر عهده بیمه‌گران گذاشته شده است. در ایران نیز از دیرباز بیمه‌ها نقشی اساسی در تامین سلامت جامعه دارند، اما این روزها به دلیل حال ناخوش صنعت بیمه، برخی پزشکان از پذیرش دفترچه‌های بیمه سرباز می‌زنند و حتی کلینیک‌های دولتی با اعمال سخت‌گیری‌هایی نسبت به گذشته هر نوع بیمه‌ای را قبول نمی‌کنند. البته این پایان ماجرا نیست، بیماران گاهی در تامین داروها با مشکل مواجه می‌شوند و چاره‌ای جز خرید آن به قیمت بازار آزاد ندارند، چراکه به دلیل کمبود و یا بدعهدی بیمه‌ها داروخانه‌ها سعی می‌کنند تمام پول دارو را از خریدار نهایی دریافت کنند.
وقتی حاشیه ها بر اصل فوتبال غلبه می‌کند
حاشیه های پرماجرای فوتبال در کشور ما از جمله مباحثی است که تمامی ندارد، موضوعی که رسانه ها به طور تقریبی همه روزه به انعکاس آن می پردازند و از زوایای مختلف آن را بازتاب می دهند. فوتبال همیشه دو رو دارد، برد یا باخت؛ حتی گاهی نتیجه مساوی هم موفقیت یا ناکامی است و قصه‌های تلخ و شیرین را برای اعضای تیم‌های و تماشاگران آن رقم می‌زند. تمام این بالا و پایین‌ها جزو زیبایی‌های فوتبال است اما گاهی همه چیز در مستطیل سبز به پایان نمی‌رسد و انتقام از یک باخت، یک حذف یا از همه مهم‌تر نرسیدن به یک موفقیت بزرگ، جایی دیگر گرفته می‌شود. این اتفاقات غیرفرهنگی و غیراخلاقی، گاهی از مدیران، اعضای کادرفنی و بازیکنان که در درون زمین با کتک‌کاری از خجالت حریف در می‌آیند یا در بیرون زمین با انجام مصاحبه‌های عجیب و غریب در اندیشه جبران ناکامی خود هستند، شروع می‌شود و تا تماشاگرانی که روی سکوها و در بیرون ورزشگاه ها خسارات مادی و معنوی به هواداران و نفرات تیم حریف و گاهی افراد بی طرف وارد می‌کنند، ادامه پیدا می‌کند.
قیام مردمی علیه «معامله قرن»
نه به معامله قرن عنوان شعاری بود که مسلمانان در اقصی نقاط کشور یکپارچه آن را سر دادند و خواستار پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی از قدس شریف شدند، موضوعی مهم و سیاسی که رسانه ها نیز به انعکاس آن پرداختند. امام خمینی «ره» در ۱۶ مرداد ۱۳۵۸ و پس از بمباران جنوب لبنان به وسیله نیروهای رژیم اشغالگر، در پیامی خطاب به مسلمین ایران و جهان، از آنها خواستند آخرین جمعه ماه رمضان را به‌عنوان «روز قدس» انتخاب کنند. از آن پس، مسلمانان و حتی آزادی خواهان غیرمسلمان در سراسر جهان، در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، به خیابان‌ها می‌آیند و در قالب تظاهرات، ستمگری‌ها و تجاوزات رژیم اسرائیل را محکوم می‌کنند. روز گذشته، مردم ایران به تبعیت از سنّت هرساله خود، علیه جنایات ۷۰ ساله صهیونیست‌ها قیام کردند. روز گذشته ۱۰ خرداد، مردم ایران در اقصی نقاط کشور حضور پرشور خود در حمایت از مردم مظلوم فلسطین را به رخ رسانه‌ها کشیدند. حضور امسال مردم در راهپیمایی روز قدس، اساساً مهم‌تر از هرسال دیگر بود. دلیل این اهمیت بیشتر نیز در فرمایش‌های چند روز پیش رهبری انقلاب عنوان شد.
تبعید از تهران
اجاره مسکن در تهران، حالا مهم‌ترین دغدغه چند صد هزار شهروند تهرانی است که دیگر بین دوراهی خروج از تهران و مهاجرت به دیگر شهرها و تن‌دادن به وضعیت موجود حق انتخابی ندارند و تنها راه باقی مانده برای آنها خروج از تهران و حتی حاشیه‌های مسکونی آن است، موضوعی اجتماعی- اقتصادی که رسانه ها به بازتاب آن پرداخته اند. شهروندان تهرانی مانده‌اند در قامت بردگانی معاصر، هر روز ساعت‌ها کار می‌کنند تا در انتهای ماه بخش بزرگی از درآمد خود را به صاحبخانه ها پرداخت کنند. در حالی که بازار مسکن و قیمت اجاره بها در ماه‌های گذشته به بالاترین حرارت خود در دهه‌های گذشته رسیده و پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های پیش‌ِرو و با آغاز فصل نقل و انتقالات مسکونی، بار دیگر شاهد افزایش حرارت این بازار و شکستن رکوردهای تازه قیمت اجاره مسکن باشیم، در جواب شکایت‌های پیاپی شهروندان از وضعیت موجود بازار مسکن، زمزمه‌هایی مبنی بر ورود دولت به این موضوع شنیده می‌شود.
پژوهشم **۹۱۱۷**۹۱۳۱