شیراز-ایرنا-هفت تخم نوعی دسر و حلوای مقوی است که در شهرستان جهرم پس از مناسبت‌های خاصی به ویژه پس از پایان ماه مبارک رمضان تهیه و پخته می‌شود.

در پایان ماه مبارک رمضان و فرارسیدن عید سعید فطر در برخی مناطق کشور خوردنی‌ها و شیرینی‌های مختلفی پخته می‌شود. از روزگار قدیم روز عید سعید فطر در جهرم، پخت حلواهای مقوی برای روزه‌داران به نام هفت‌تخم مرسوم بوده است. البته در کنار آن برخی خوردنی‌های دیگر چون آویشنی که حلوای گیاه آویشن است و در لار نیز پخته می‌شود و واپُرزی که نوعی شیرینی خرمایی است و در بخش کردیان تهیه می‌شود نیز مرسوم است.


هفت‌تخم یا هفت تخمه حلوایی است که از بذر هفت‌گیاه ریحان شهری، مروک، ترنجبین، تدری، بارهنگ، فرنجمشک و تخم خرفه پخته می‌شود که از لحاظ طبعی آن را گرم و فوق‌العاده مقوی می‌دانند. این مواد از عطاری‌ها تهیه می‌شود و به همراه ادویه مخصوص به اصطلاح به آن «دَر و دوای» هفت تخم می‌گویند.


در برخی مناطق جنوب کشور این دسر گاهی با پنج تخم گیاهی تهیه می‌شود. در جهرم، هفت تخم صبح اول عید فطر پخته می‌شود و معمولاً بین فامیل و همسایگان تقسیم و به تعبیر جهرمی‌ها دُوُر برده می‌شود.


برای تهیه هفت‌تخم ابتدا این بذرها را تفت می‌دهند و بعد در آب خیس می‌کنند و می‌شویند تا خاک آن گرفته شود. همچنین مقداری آرد نیز تفت می‌دهند و به آن می‌افزایند. سپس مقداری خلال بادام و گردو را در روغن سرخ می‌کنند و با یک قاشق زنجبیل، دارچین و زردچوبه و گاهی فلفل به آن می‌افزایند. همه این مواد با ترکیبی از آب و مقداری کافی شکر پخته می‌شود تا مایعی نیمه غلیظ به دست آید. برای خوشمزه‌تر شدن و تزئین آن از پودر یا تکه‌های نارگیل نیز استفاده می‌شود. سپس آن را در کاسه می‌ریزند و معمولاً بین فامیل تقسیم می‌کنند.


هفت‌تخم علاوه بر عید سعید فطر در برخی مناسبت‌های ویژه‌ی دیگر چون عروسی‌ها و زایمان نیز در جهرم طبخ می‌شود. در گذشته مادر عروس یا مادربزرگ مادری پس از عروسی یا زایمان دخترش هفت تخم را می‌پخت و با آش ماست به خانه داماد می‌فرستاد. گاهی اوقات هم مواد تهیه هفت‌تخم به صورت خشک با سیسمونی به خانه داماد فرستاده می‌شد.


شهرستان جهرم در فاصله ۱۹۳ کیلومتری از جنوب شرق شیراز قرار دارد.


۹۹۱۰/‏‬۶۱۱۳