همین اساس قوی و مستحکم روابط دوستانه دو کشور ایجاب می‌کند که در جریان سفر هفته جاری «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن به ایران، دو کشور به دنبال راه‌هایی برای تقویت و گسترش این روابط باشند و این اساس محکم را مستحکم‌تر کنند.
اسناد تاریخی نشان می‌دهد که اصولاً فرهنگ پارسی در کشورهای شرق آسیا از نفوذ زیادی در قرون گذشته برخوردار بوده است و هنوز هم آثار و لوحه‌های تاریخی و فرهنگی فراوانی در کشورهایی نظیر کره جنوبی، چین و ژاپن کشف می‌شود که ثابت می‌کند این کشورها از دیرباز تا چه اندازه روابطی پر حجمی با یکدیگر داشته‌اند.
«مرتضی رحمانی‌موحد» سفیر جمهوری اسلامی ایران در ژاپن در نخستین همایش بین‌المللی مانگای اسلامی در ژاپن با اشاره به این روابط گسترده و دیرینه می‌گوید: «بی‌تردید تعاملات و همکاری‌ها در قالب فرهنگ شکل می‌گیرد و فرهنگ نیز در اشکال مختلف خود را نمایان می‌کند که باعث آشنایی و شناخت هرچه بیشتر ملت‌ها با یکدیگر می‌شود».
به گفته او ارتباطات فرهنگی دو کشور بزرگ ایران و ژاپن به هزاران سال قبل باز می‌گردد و امروزه با تکیه بر این تاریخ بلند و پر تلاش، دو کشور شاهد روابط دوستانه و تاریخی بوده و هستند.
**تاریخ دیرینه روابط دوستانه ایران و ژاپن
آنچه مشخص و مسلم است اینکه دو کشور از دیرباز و از دوران پررونق جاده ابریشم با یکدیگر روابط گسترده‌ای داشته‌اند شماری از ایرانیان در این مدت بین دو کشور رفت و آمد می کرده‌اند آنها در زمینه‌های هنری، ریاضیات و علوم با ژاپنی‌ها همکاری‌هایی داشته‌اند.
در این راستا می‌توان به لوحی تاریخی اشاره کرد که مؤسسه تحقیقات ملی «نارا» در ژاپن پژوهشی درباره آن انجام داده است که نشان می‌دهد این کشور از طریق جاده ابریشم با فرهنگ‌های سراسر جهان ارتباط محکمی داشته است.
این مؤسسه اعلام کرد به اسنادی دست یافته که نشان می‌دهد یک مقام ایرانی در قرن هشتم به عنوان یک ادیب یا معلم در دربار سلطنتی ژاپن خدمت می‌کرده است این اسناد در واقع تصاویری هستند که با اشعه مادون قرمز از قطعات چوبی که به منظور ثبت سوابق در قرن هشتم استفاده می‌شد، تهیه شده‌اند.
روزنامه ژاپن تایمز مقاله‌ای را منتشر کرد که در آن آمده است: «ژاپن و ایران از دست‌کم قرن هفتم روابط نزدیکی با هم داشته‌اند؛ اما یک تکه چوب که در دهه ۶۰ پیدا شده نشان می‌دهد روابط این دو کشور از آنچه فکر می‌کردیم محکم‌تر بوده است.»
تصاویر بدست آمده نشان می‌دهد این مقام ایرانی در یک آکادمی به مقامات دولتی ژاپن ریاضیات آموزش می‌داد در آن زمان از تکه‌های چوب برای ثبت سوابق استفاده می‌شد اینکه یک ایرانی در ژاپن مشغول کار و زندگی شود اصلاً عجیب نیست چون در آن زمان جاده ابریشم ارتباط ژاپن با کشورهایی مانند ایران را برقرار کرده بود.
رئیس آژانس همکاری‌های بین المللی ژاپن (جایکا) نیز با اشاره به اینکه تقویت مناسبات ایران و ژاپن نیازمند فراهم نمودن بستر در زمینه‌های مختلف به ویژه تعاملات فرهنگی و دانشجویی است تاکید کرد روابط فرهنگی در صدر مناسبات ایران و ژاپن قرار دارد.
'کیتا اوکا' با اشاره به اینکه ارتقای مطالعات ایران شناسی در ژاپن می‌تواند به تحقق تقویت مناسبات فرهنگی دو کشور کمک کند افزود: از این مطالعات حمایت می‌کنیم.
وی با اشاره به گنجینه ایرانی موزه شهر 'نارا' که سابقه آن به قرن‌ها قبل باز می‌گردد و دیرینه بودن مناسبات تاریخی دو کشور اظهار داشت: حضور این اقلام فرهنگی در ژاپن نشان می‌دهد روابط دو کشور و تعاملات ایران و ژاپن از قدمت تاریخی برخوردار است که از طریق راه ابریشم صورت پذیرفته است.
'کیتا اوکا' اظهار داشت نباید بگذاریم بین نسل قدیم و نسل جدید در شناخت مردم دو کشور از یکدیگر فاصله بیفتد و این مستلزم انجام ترتیباتی برای آشنایی مردم دو کشور از یکدیگر است.
**شتاب برای گسترش روابط فرهنگی و حراست از مناسبات تاریخی
ایران و ژاپن از هزاران سال قبل دارای روابط فرهنگی، تاریخی و هنری بوده‌اند در سال‌های اخیر هم طرفین با برگزاری هفته‌های فرهنگی و تبادل هیأت‌های فرهنگی و هنری توانسته‌اند یکدیگر را با آداب و رسوم هم بیشتر آشنا کنند از جمله اینکه هنرمندانی از دو کشور برنامه‌هایی اجرا کرده‌اند هفته‌های فرهنگی برگزار شده است هیأت‌های متقابل علمی و آموزشی به دو کشور اعزام شده‌اند و همایش‌ها و سمینارهایی با موضوعات ذی ربط نیز برگزار شده است.
رئیس بنیاد ژاپن با تاکید بر جایگاه مهم ایران در منطقه خاورمیانه و در صحنه بین‌الملل، از افزایش تعامل فرهنگی بین دو کشور به ویژه در سال ۲۰۱۹ همزمان با نودمین سالگرد روابط سیاسی تهران و توکیو استقبال کرده است.
«هیرویاسو آندو» با اشاره به اهمیت تعامل فرهنگی بین دو کشور می‌گوید: توکیو آماده افزایش همکاری‌های دوجانبه با تهران است او با تاکید بر پیشینه روابط تاریخی و فرهنگی ایران و ژاپن از اقدامات ایران برای برگزاری برنامه‌هایی برای گرامیداشت این ایام تقدیر کرد.
در سال ۲۰۱۹ برنامه‌های متنوع فرهنگی مانند برگزاری هفته فیلم، هفته فرهنگی، هفته کودک و گفت و گوهای فرهنگی در نظر گرفته شده است که ایران و ژاپن مشترکا آنها را اجرا خواهند کرد این برنامه‌ها می‌تواند به شناخت هر چه بیشتر مردم دو کشور از فرهنگ ایران و ژاپن کمک کند.
بنیاد ژاپن زیر نظر وزارت خارجه این کشور فعالیت می‌کند و در زمینه مبادلات فرهنگی و هنری، آموزش زبان ژاپنی در خارج از ژاپن و مطالعات این کشور فعالیت دارد.
** نودمین سالگرد تأسیس روابط رسمی
"شینزو آبه" نخست وزیر ژاپن در سالگرد نودمین روابط رسمی دو کشور به تهران سفر می‌کند دیداری که برای سه روز از ۱۲ ژوئن (۲۲ خرداد) شروع می‌شود و برنامه‌ها و موضوعات مختلفی را دربر می‌گیرد با این حساب امسال یک نقطه عطف در روابط سیاسی، فرهنگی و تاریخی دو کشور هم محسوب می‌شود بویژه آنکه او اولین نخست وزیری است که از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی به این کشور سفر می‌کند.
سفیر ایران در توکیو درباره نودمین سال آغاز روابط رسمی ایران و ژاپن می‌گوید: در ۲۰۱۹، دو طرف عزم جدی برای اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی را در دستور کار قرار دادند و همایش بین المللی ذی ربط در این سطح و با حضور دیگر کشورها برای معرفی و شناخت یکی از زمینه‌های مهم فرهنگی را اقدام ارزشمندی می‌دانیم که می‌تواند در کنار دیگر زمینه‌ها بسترساز توسعه روابط و تعاملات فی‌مابین باشد و امیدوارم روزبه‌روز شاهد تقویت و توسعه همکاری‌ها باشیم.
«حسین دیوسالار»، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ژاپن هم بر این موضوع صحه می‌گذارد و می‌گوید: همه تلاش‌ها زمینه‌ساز توسعه همکاری‌ها و تعاملات فی‌مابین است و در حال حاضر نیز در ادامه مسیر، تلاش‌ها و برنامه‌های متنوعی اجرا کرده‌ایم زیرا معتقدیم دو ملت بزرگ ایران و ژاپن علاقه‌مندی فراوانی به فرهنگ و تمدن کهن و غنی یکدیگر دارند و برنامه‌هایی نظیر این همایش در راستای فعال کردن یکی دیگر از زمینه‌های فرهنگی میان دو کشور تدارک دیده شده است.
در مجموع می‌توان مدعی شد که سال ۲۰۱۹ میلادی سالی پربار در روابط رسمی ایران و ژاپن خواهد بود و دیدار آبه از تهران ویژگی‌های جالب توجهی نیز به آن بخشیده است و انتظار می‌رود دو کشور سالگرد برقراری مناسبات رسمی خود را با برگزاری برنامه‌های شاد و فرهنگی و هنری جشن بگیرند.
رئیس انجمن دوستی ژاپن و ایران هم در همین باره می‌گوید: با توجه به تغییرات و تحولات جهانی و منطقه‌ای، سال ۲۰۱۹ سالی بسیار مهم و تأثیرگذار در توسعه روابط دو کشور است.
«کینیچی کومانو» در توکیو با اشاره به همزمانی نودمین سال برقراری روابط سیاسی بین دو کشور و چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی آمادگی انجمن دوستی ژاپن و ایران را برای هرگونه همکاری با جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است.
با این حساب امروز ملت‌ها و رهبران و مقام‌های ایران و ژاپن اذعان دارند که با پیشینه طولانی روابط خوب و دوستانه بین دو کشور، افق همکاری‌های تهران - توکیو بسیار روشن و مثبت ارزیابی می‌شود.
"شینزو آبه" نخست وزیر ژاپن قرار است روز چهارشنبه هفته جاری به تهران سفر و با مقامات جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت و گو کند.
آساق **۲۳۱**۱۹۰۴**