فرهمند علیپور، خبرنگار آزاد در اکانت ایستاگرامی خود از حمایت گسترده مالی عربستان و امارات متحده از نظامیان سودانی خبر داده است. البته به گفته وی این حمایت محدود به سودان نمیشود و در جنگ ژنرال حفتر علیه دولت مورد حمایت سازمان ملل متحد در لیبی نیز، عوامل شرارت منطقهای پشت سر مخالفان مردم درآمدهاند. تقابل نظامیان سودان با معترضانی که در تلاش چند ماهه خود توانستند عمرالبشیر، دیکتاتور دیرینه کشور را براندازند و به امید دولت مدنی بنشینند، یاد انقلاب مصر را زنده کرده است؛ انقلابی که برآمد دلنشینی برای مردم نداشت و با حمایت آلسعود و پشتیبانی امارات، رئیسجمهور منتخب مردم برکنار و به زندان انداخته شد و ژنرال السیسی، فرمانده نظامی کودتا، قدرت را از آن زمان بهدست گرفت؛ در آن دوران، تنها در یک روز ۸۰۰ تن از مردم این کشور به دست نظامیان کشته شدند.
روزنامه بریتانیایی گاردین نوشت: شبهنظامیان سودانی، موسوم به نیروهای پشتیبانی سریع (RSF)، در خارطوم اقدام به انداختن اجساد کشتهشدگان معترضان چند روز اخیر به رود نیل کردهاند تا به این وسیله آمار تلفات این درگیریها را مخفی کنند.
پزشکان و فعالان سودانی مدعی هستند که حداقل ۱۰۰ نفر در جریان سرکوبهای گسترده چند روز اخیر در این کشور که پس از براندازی عمرالبشیر در ماه آوریل (فروردین ماه) در کنترل نظامیان بوده است، کشته شدند.
تجاوز نیروهای RSF، به شهرهای خارطوم و امدرمان، در همسایگی پایتخت در روز چهارشنبه (پانزدهم خرداد ماه) ادامه داشت و شهروندان به وسیله موانع موقت در تلاش بودند محلات خود را از ورود شبهنظامیان و دزدهای فرصتطلب که نیویورکتایمز مدعی است تحت حمایت RSF، دزدی میکنند، محافظت کنند.
کمیته پزشکان سودان، یکی از بازوهای انجمن مشاغل سودان، که رهبری اعتراضات کشور را برعهده دارند، اعلام کردهاند که نیروهای امنیتی حداقل ۴۰ جسد را از رودخانه نیل دوباره گرفتهاند و از بین بردهاند.
گزارشهای بسیاری از فعالان و شاهدان عینی حاکی از آن است که نیروهای نظامی اقدام به پرتاب کردن اجساد و یا حتی زخمیها به رودخانه نیل پس از حملات گسترده به اردوگاه معترضان در روز دوشنبه (سیزدهم خرداد ماه) میکردند.
روز چهارشنبه ساکنین منطقه و نیز فعالان حقوق بشر، ۹ جسد را از رودخانه یافتند و تصاویر آنها را در حالی که بلوکهای سیمانی به پایشان آویزان بود، برای گاردین ارسال کردند.
نیروهای RSF، عمدتاً شبهنظامیانی هستند که متهم به نقض حقوق بشر نظاممند در جریان جنگ استان دارفور هستند؛ محمد حمدان دقلو، فرمانده این نیروها بهشمار میرود که با نام مستعار حمیدتی نیز شناخته میشود؛ کسی که هماکنون بهعنوان معاون رئیس شورای نظامی منصوب شده است. او را میتوان مسئول اتفاقات این چند روز دانست؛ هفته گذشته او تلویحاً عنوان کرده بود با هرکسی که قصد ایجاد تنش در کشور داشته باشد، برخورد میکند؛ روز چهارشنبه نیز در پیامی تلویزیونی گفت: «اجازه هرج و مرج را در سودان نمیدهم. ما باید اقتدار دولت را از مجرای قانون، اعمال کنیم.»
عمق تاریک فاجعه؛ رد مذاکره
آمار کشتهشدگان البته احتمالاً رو به فزونی برود. هنوز افراد بسیاری هستند که خبری از آنها در دست نیست. در همین حال زمزمههایی نیز از تجاوز به گوش میخورد. حداقل یک نفر در جریان حمله نیروهای RSF، به بیمارستانی که معترضان در آنها در حال مداوا بودند، از سوی نیروهای امنیتی مورد تجاوز جنسی قرار گرفت؛ به دهها مورد دیگر نیز در حین فرار از دست این نیروها در جریان اعتراضات خیابانی، تجاوز شده است. ویم شوغا، یکی از افراد فعال حقوق زنان، گفت که در جریان تحصن در خیابانهای اطراف ساختمانهای نظامی، تهدید به تجاوز شد. او گفت: آنها در حالی که من را با باتوم میزدند، میگفتند که میتوانستند همچون سایر زنان به من تجاوز کنند. آنها میگفتند: ما میدانیم که تو به خیابان آمدهای چون دلت تجاوز میخواهد.
مردم در شهر امدرمان برای حفاظت خود از دست دزدها، با خود چاقو و چماق حمل میکنند؛ با توجه به نبود نیروهای امنیتی برای حفاظت از شهر، این شهر حالا به شهر اشباح تعبیر میشود.
پس از شکست دو هفته گذشته مذاکرات بین معترضان و شورای انتقالی نظامی، حالا رهبران معترضان درخواست ژنرال عبدالفتاح، البرهان، رئیس شورای انتقالی برای بازگشت به مذاکرات، پس از کشتار چند روز گذشته را رد کردهاند.
محمد یوسف المصطفی، یکی از سخنگویان انجمن مشاغل سودان گفت: وقتی برهان و اطرافیانش دست به کشتار مردم سودان زدهاند و همچنان به این کار ادامه میدهند، دیگر جایی برای مطرح کردن مذاکره باقی نمیماند. خودروهای آنها در شهر به سمت مردم شلیک میکنند. ما به اعتراضات، مقاومت، حملات و نافرمانی کامل مدنی خود ادامه میدهیم.
برهان روز سهشنبه عنوان کرد انتخابات ظرف ۹ ماه برگزار میشود و تمامی توافقات با ائتلاف مخالفان به تعلیق درآمده است.
او همچنین وعده بررسی خشونتهایی را داد که به عقیده وی از سوی فریبکارانی صورت گرفته که لباس شبهنظامیان RSF را برتن دارند.
عربستان، امارات و مصر پشتیبان شورای نظامی
پس از شکست مذاکرات با مخالفان در دو هفته پیش، برهان سفری به مصر داشت. وی پس از آن به دیدار محمد بن زاید، شاهزاده اماراتی رفت؛ کسی که وعده کمک به برهان و حفظ امنیت و ثبات سودان را داد.
دقلو، رئیس RSF نیز چند روز پیش از سرکوبهای اخیر با مقامات ارشد عربستان سعودی دیدار داشت.
روزنامه نیویورکتایمز در مطلبی در تشریح اتفاقات اخیر نوشت: همچون دیگر جنشهای مشابه در جریان خیزشهای عربی که در سرتاسر خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ رقم خورد، قدرتهای حاشیه خلیجفارس از جمله عربستان سعودی و اماراتمتحده عربی برای حمایت از ارتش سودان گام به میان نهادند؛ در زمان ریاستجمهوری عمرالبشیر، سودان جوانان استان دارفور را برای مشارکت در جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن، به این منطقه میفرستاد.
پس از براندازی بشیر، اماراتمتحده و عربستان سعودی وعده بسته حمایتی سه میلیارد دلاری دادند و مصر، کشوری که خود پس از انقلاب به دست حکومت نظامی افتاد، از افسران سودانی حمایت دیپلماتیک کرد.
یاد انقلاب مصر زنده شد
وبگاه گفتمان African Arguments نوشت: برای ماهایی که در انقلاب سال ۲۰۱۱ مصر مشارکت داشتیم، حوادثی که در سودان رخ میدهد، بسیار آشنا است. خشونتهای این هفته یادآور کشتار رابعه در ماه اوت ۲۰۱۳ (۲۳ مرداد ۹۲) است. در آن روز ارتش مصر و نیروهای امنیتی به دو اردوگاه معترضان یورش بردند و به معترضان مخالف حمله کردند و جان بیش از ۸۰۰ نفر را گرفتند.
این کشتار تنها دو ماه پس از آن صورت گرفت که ارتش، اولین رئیسجمهور منتخب مردم را برکنار کرد؛ حالا دو ماه پس از برکناری البشیر، شورای نظامی خود سودان ظاهراً همان مانیفیست را از روی دست همتایان مصری خود، خط به خط میخواند.
در مصر، رهبران نظامی ما همواره به ما میگفتند که آنها محافظان انقلاب هستند و تنها هدفشان حفاظت از کشور علیه بیثباتی است. آنها اصرار داشتند که هیچ تمایلی به قدرت ندارند؛ ژنرال عبدالفتاح السیسی، کسی که کودتا را ترتیب داد، بارها بر این ادعا تأکید کرده بود؛ اما حالا با تغییر قانون اساسی مصر کاری کرده که این قدرت نظامی پابرجا باشد و وی بتواند تا سال ۲۰۳۰ بر مسند قدرت بنشیند.
حالا همین اظهارات را از سوی رهبر نظامی سودان میشنویم. عبدلالفتاح البرهان، رئیس شورای نظامی و معاون وی، محمد حمدان دقلو (حمیدتی)، کاملاً مشابه السیسی خود را محافظان انقلاب میخوانند و اصرار دارند که در نهایت به دنبال دولت مدنی هستند.
در حالی که شما این جملات را میشنوید، هشدار ما از مصر این است که مراقب باشید. فارغ از آنچه که آنها عنوان میکنند، این رهبران نظامی هیچ تمایلی برای اجازه به قدرت رسیدن دولت مدنی ندارند. آنها در حال برنامهریزی برای کنترل کامل قدرت در آینده نزدیک هستند؛ همچون کاری که در مصر کردند؛ آنها برای سرکوب تکتک مخالفان از هر گروهی گام برمیدارند.
منبع: روزنامه توسعه ایرانی؛ ۱۳۹۸، ۰۳، ۱۸
گروه اطلاع رسانی **۹۳۷۰**۲۰۰۲