به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، هایکو ماس وزیر خارجه آلمان، شامگاه یکشنبه وارد ایران شد. سخنگوی وزارت خارجه آلمان اعلام کرد دیدار هایکو ماس از ایران بخشی از سفر وی به خاورمیانه است و او در این سفر درباره نقش تهران در منطقه پرتنش خاورمیانه و توافق هسته‌ای گفت و گو می‌کند.
وزیر خارجه آلمان روز گذشته در آستانه سفر به تهران طی دیداری از عراق به افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت: «خطر آشکاری در ارتباط با محاسبات اشتباه، بروز سو تفاهمات و تحریکات وجود دارد که می‌تواند در این منطقه پُرتنش عواقب پیش‌بینی نشده‌ای در پی داشته باشد.»
اما خبرگزاری‌های آلمان و آمریکا هدف از این سفر را نجات برجام عنوان کردند. برخی از رسانه‌های آلمان هم در آستانه سفر وزیر خارجه این کشور به ایران هدف از سفر هایکو ماس به تهران را دادن تضمین‌ها به طرف ایرانی در خصوص کانال مالی اینستکس اعلام کردند.
رادیو دویچه وله درمورد این سفر تاکید کرد: وزیر خارجه آلمان در این سفر تضمین‌هایی در خصوص حمایت از مکانیزم تبادل تجاری بین تهران و اتحادیه اروپا به طرف ایرانی خواهد داد.
این رسانه آلمانی یادآور شد که این بخش از طرح آلمان بی‌شک خشم آمریکا را در پی خواهد داشت و دولت‌های آلمان، انگلیس و فرانسه می‌خواهند با اعطای تضمین‌هایی به ایران، این کشور را تشویق به ماندن در برجام کنند.
موضوعی که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز به آن اشاره کرد. ظریف در توضیح هدف سفر وزیر خارجه آلمان به ایران، گفت: آلمان به دنبال ادامه حیات برجام است البته جمهوری اسلامی تاکنون بر اساس برجام عمل کرده و اقدامات اخیر جمهوری اسلامی ایران هم بر اساس برجام است، در واقع همانطور که برجام از کشورهای غربی خواسته ما آثار عادی سازی روابط را باید ببینیم نه آنکه صرفاً شاهد صحبت از عادی سازی باشیم.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: به نظر نمی‌رسد که وزیر خارجه آلمان برای انتقال پیام خاصی به تهران سفر کند، آلمان پیگیر نقش سه کشور اروپایی است لذا ما در همین حوزه با او گفت‌وگو خواهیم کرد.
با نزدیک شدن به پایان مهلت ۶۰ روزه‌ای که ایران مقرر کرده کشورهای اروپایی به تکاپو افتاده‌اند تا بتوانند اینستکس را فعال کرده و توافق نامه برجام را به همان صورت اولیه خود حفظ کنند.
اینستکس مخفف «ابزار پشتیبان مبادلات تجاری» است که اتحادیه اروپا ثبت آن را ۱۱ بهمن‌ماه سال گذشته اعلام کرد. کشورهای اروپایی مدعی هستند هدف از راه‌اندازی این ساختار، تسهیل تجارت مشروع میان عاملان اقتصادی اروپا و ایران است. اما این ابزار تاکنون نتوانسته تأثیری در مبادلات تجاری میان ایران و اروپا بگذارد و شرکت‌های غربی عملاً از ترس تحریم‌های یک جانبه آمریکا وارد معامله با ایران نمی‌شوند.
از روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه ایران در واکنش به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و در اعتراض به اقدامات ناکافی سایر کشورهای عضو این توافق، بخشی از اقدامات خود در اجرای برجام متوقف کرد.
این تصمیم در بیانیه شورای‌عالی امنیت ملی در رسانه‌های خبری ایران منتشر شد. در بیانیه شورای‌عالی امنیت ملی آمده که این شورا در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر کرده است.
شورای عالی امنیت ملی به کشورهای باقی مانده در توافق هسته‌ای، مهلتی ۶۰ روزه برای عملیاتی کردن تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی داد و تاکید کرد: «چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم، و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.»
ایران هشدار داده است در صورتی که کشورهای گروه ۱+۴ در ضرب‌الاجل یاد شده به تعهداتشان عمل نکنند، ایران به صورت مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد و همین موضوع اروپا را به تکاپو وا داشته است تا در راستای تعهدات برجامی خود روابط تجاری با ایران را تسهیل کنند.
کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام وعده دادند که با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علی‌رغم موضع‌گیری‌های لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای تاکنون موفقیتی در اقدامات عملی وعده‌داده شده برای حفظ این توافق کسب نکرده‌اند.
سیام * ۹۲۲۹ **۱۳۳۶