به گزارش خبرنگار ایرنا، اتاق بازرگانی مشترک کشورهای حاشیه خزر ۲۳ سال قبل با شرکت کشورهای ایران، ترکمنستان، روسیه، قزاقستان و آذربایجان تشکیل شد و هم اکنون ۴۰ اتاق از استان‌های ایران و کشورهای حاشیه خزر عضو این اتاق مشترک هستند.
اعضای این اتاق تاکنون ۱۷ اجلاس و دورهمی با تعهد ایجاد همگرایی بیشتر در جهت توسعه همکاری‌های بخش خصوصی و توسعه تجارت در این منطقه داشته‌اند و هجدهمین اجلاسیه رؤسای اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه دریای خزر صبح امروز در بابلسر مازندران کار خود را آغاز کرد.
در این دور از اجلاسیه اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه خزر، علاوه بر پنج کشور ساحلی، مهمانان، نمایندگان و سرمایه گذارانی از کشورهای اسپانیا، افغانستان، پاکستان، عراق، ویتنام، ازبکستان و قرقیزستان نیز حضور داشتند.
برغم اینکه هدف از تشکیل و برگزاری این اجلاسیه ها گسترش روابط تجاری و اقتصادی کشورهای عضو اعلام شده اما به گفته حاضران تاکنون توفیق چندانی در بهبود روابط بازرگانی و حل گرفتاری‌های منطقه نداشته است و مقامات اقتصادی کشورهای عضو حجم معاملات مابین کشورهای حاشیه خزر را غیر قابل قبول توصیف و روابط اقتصادی داخل منطقه دریای خزر را آسیب پذیر عنوان کردند.
همچنین امنیت اقتصادی کشورهای حاشیه خزر از جمله مسائل تاکید شده دراین اجلاسیه بود و در حرف‌های همه نمایندگان کشورها به وضوح وضعیت امنیت تجاری مورد نقد قرار گرفت.
جلوگیری از فشارهای کشورهای فرا منطقه‌ای با تحریم و ارعاب و در دست داشتن نبض ارزی مشکل دیگری بود که نمایندگان ایران آن را نقطه ضعف تجارت در سواحل دریای خزر عنوان کردند.
نبود همگرایی در میان کشورهای حاشیه خزر راه نفوذ کشورهای صاحب قدرت ارزیابی شد و تلاش بیشتر کشورهای حاضر در اجلاس برای رفع این مشکل خواسته همه طرف‌های تجاری و بخش خصوصی عنوان شد.
برخی نیز ایجاد نگاه متمرکز و همسو میان کشورهای حاشیه دریای خزر را پیش نیاز گسترش تجارت در منطقه دانستند و تاکید داشتند باید در ابتدا روابط تجاری مستمر بر اساس نگاه مشترک و نیاز و تعهد شکل بگیرد تا امنیت و رونق اقتصادی در حاشیه دریای خزر را شاهد باشیم.
ازجمله موارد مهم که در هجدهمین دور از اجلاسیه اتاق بازرگانی کشورهای حاشیه خزر عنوان شد، حذف تجارت با دلار و جایگزینی آن با منابع پولی کشورهای عضو بود.
به اعتقاد کارشناسان و نمایندگان اتاق‌های بازرگانی ایران و کشورهای عضو، حذف تجارت دلاری، آسیب پذیری تجارت کشورها حاشیه خزر را به حداقل رسانده و توسعه و رونق اقتصادی منطقه را نیز در پی خواهد داشت و از تصمیم گیری خارجی بر اقتصاد منطقه جلوگیری خواهد کرد.
**استفاده درست از ظرفیت‌های دریای خزر مانع اثر گذاری تحریم‌ها
دبیر اجرایی هیجدهمین اجلاسیه رؤسای اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه خزر هدف از برگزاری این نشست را گسترش روابط تجاری و اقتصادی کشورهای عضو اعلام کرد و گفت: با وجود ظرفیت‌های خوبی که دریای خزر برای گسترش ارتباطات تجاری و اقتصادی در اختیار کشورهای حوزه قرار داده است، نتوانستیم بخوبی از آن بهره برداری کنیم.
عبدالله مهاجر ادامه داد: اگر ما بتوانیم به درستی از ظرفیت‌های دریای خزر استفاده کنیم، قطعاً تحریم‌های ظالمانه علیه هر یک از کشورهای حاشیه خزر نمی‌توانست تأثیرگذار باشد و باید اجلاسیه بتواند گره گشایی در این ارتباط داشته باشد.
**هنوز ریسک تجاری در منطقه خزر بالاست
استاندار مازندران نیز معتقد است، برغم همه ظرفیت‌ها و نیاز همه کشورهای حوزه خزر و آسیای میانه به همدیگر، حجم مبادلات تجاری آن قدر بالا نیست و این مسائل می‌تواند در اجلاس کنونی آسیب شناسی و راهکارهای آن بررسی و مشخص شود که آیا دولت باید پای کار بیاید و یا کم تحرکی بخش خصوصی مسبب است و احتیاج به تحرک بیشتر در این بخش وجود دارد؟
احمد حسین زادگان تاکید کرد: با توجه به ظرفیت‌هایی که جمهوری اسلامی ایران بویژه استان مازندران در حوزه‌های مختلف صنایع، کشاورزی، خدمات، صنایع تبدیلی و غیره دارد و از سوی دیگر نیاز کشورهای حوزه خزر باید به دنبال افزایش تعاملات بود.
به گفته او بالا بودن ریسک تجاری و سرمایه گذاری در میان کشورهای حاشیه دریای خزر ریشه در نگاه و برداشت‌های متفاوت کشورها و بخش خصوصی منطقه از یک دیگر دارد.
وی فقدان همکاری بخش‌های داخلی از جمله دولتی در تسهیل فرآیند تجاری میان کشورهای حاشیه خزر را همواره سد راه توسعه سرمایه گذاری و روابط اقتصادی مستمر عنوان کرد و گفت: باید شرایطی فراهم شود که مبادلات تجاری کشورهای منطقه و حتی دیگر کشورهای دور و نزدیک از طریق کشورهای حاشیه خزر در آسان‌ترین و کم ضررترین شکل انجام شود.
حسین زادگان افزود: یکی از مسائل مهم در زمینه تعاملات که در منطقه با آن مواجهیم این است که ریسک تجاری در کشورهای همسایه ما بالاست و باید تلاش کنیم این ریسک را کاهش دهیم.
**تنها راه برون رفت از آسیب پذیری کشورهای حاشیه خزر تقویت روابط فی مابین است
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه نیز معتقد است: تا به امروز پس از گذشت ۲۳ سال از آغاز فعالیت اجلاسیه اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه خزر، اعضا هنوز نتوانسته‌اند تجارتی در حد تونایی و ظرفیت‌های کشورهای عضو انجام دهند.
تیزهوشان افزود: انتظار ما این است که در آینده نه چندان دور تمامی اتاق‌های بازرگانی استان‌های ایران و استان‌های دیگر کشورها به اجلاسیه بپیوندند تا شاهد استفاده از تمامی ظرفیت‌های کشورهای حاشیه دریای خزر باشیم.
وی انتظار از اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه خزر را بیشتر دانست و تاکید کرد: تنها راه برون رفت کشورهای حاشیه خزر از آسیب پذیری اقتصادی، تقویت روابط تجاری و اقتصادی فی مابین است و این کار هم به شناسایی نیازها در کنار موانع و بر طرف کردن آنها نیاز دارد.
**تجارت کشورهای حاشیه خزر هنوز مبتنی بر تبادل سنتی
رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز با تاکید بر اینکه روابط اقتصاد کشورهای حاشیه دریای خزر باید از تجارت کالا به کالا عبور کرده و به سمت تجارت سرمایه‌ای پیش رود، گفت: عبور از تجارت سنتی لازمه گسترش همکاری‌های اقتصادی میان این کشورها است.
غلامحسین شافعی افزود: متأسفانه هنوز تجارت کشورهای حاشیه خزر مبتنی بر تبادل کالا و دور از انتظار و مقبولیت است.
وی گفت: کشورهای حاشیه خزر علاوه بر مراودات اقتصادی، به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و فرهنگی نیز به یکدیگر پیوستگی و وابستگی کامل دارند ولی اینکه خروجی همکاری‌های اقتصادی و تجاری این کشورها در حد قابل قبولی نیست باید در اینگونه نشست‌ها مورد نقد و کنکاش قرار گیرد.
شافعی حرکت کشورهای حاشیه خزر به سمت سرمایه گذاری‌های مشترک، ایجاد مناطق آزاد تجاری و تأسیس بانک مشترک را مقدمه‌ای برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری و پیوستگی و همبستگی بیشتر دانست و تاکید کرد: این اجلاس و همکاری با کشورهای همسایه می‌تواند در شرایط فعلی کارنامه اقتصادی کشور را تغییر دهد و شاید بتوان با تعالی روابط اقتصادی نتایج خوبی کسب کرد.
وی با اعلام اینکه کشورهای حاشیه خزر با ۲۵۰ میلیون نفر جمعیت، گردش تجاری ۷۰۰ میلیارد دلاری دارند، گفت: باید پذیرفت رقم ناچیزی از این تجارت عظیم با کشورهای حاشیه خزر است و اکثر آن با بیرون از منطقه صورت می‌گیرد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران افزود: باید بازنگری در تجارت و روابط اقتصادی کشورهای حاشیه خرز صورت گیرد تا موانع و نواقص برطرف شود، زیرا زیبنده نیست که با توجه به توان تولید و تجارت منطقه، نیازهای کشورها و مردم حاشیه خزر در جایی دیگر تأمین شود.
شافعی گفت: یکی از دلایلی که باعث شد تا کشورهای حاشیه خزر نتوانند تا کنون مراودات تجاری خود را به حد انتظار برسانند این است که قراردادهای تجارت تلفیقی بر اساس قرار داد تجارت آزاد انجام نشده است.
شافعی افزود: متأسفانه کشورهای عضو این اجلاسیه نتوانستند قواعد تجارت آزاد را اجرایی کنند که این خود بزرگ‌ترین ضعف تجاری – اقتصادی منطقه خزر محسوب می‌شود.
وی تاکید کرد: تا زمانی که همه ما به قراردادهای تجاری فی مابین پایبند نباشیم و آن را اجرایی نکنیم هیچگاه به اهداف تجاری خود دست نخواهیم یافت.
هیجدهمین اجلاسیه اتاق‌های بازرگانی حاشیه دریای خزر صبح امروز با شرکت بیش از یکصد مهمان داخلی و خارجی در هتل میزبان بابلسر آغاز به کار کرد.
این اجلاسیه همه ساله در یکی از کشورهای حاشیه دریای خزر برگزار می‌شود و امسال مازندران میزبانی از آن را بر عهده گرفته است.
هفدهمین اجلاسیه رؤسای اتاق‌های بازرگانی کشورهای حاشیه دریای خزر در ولگاگراد روسیه با هدف گسترش روابط تجاری دو جانبه برگزار شد.
این دومین باری است که این اجلاسیه در جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود. دو سال پیش این اجلاسیه در بندرانزلی در استان گیلان برگزار شد.
/ ۱۸۹۹/۹۹۱۹