گرمازدگی درجات مختلفی دارد و احتمال گرمازدگی در ساعت‌های میانه روز (۱۰ صبح تا چهار بعدازظهر) بیشتر بوده، زیرا در این زمان آفتاب به‌صورت مستقیم می‌تابد و بسیار داغ است.
راضیه اولادی کارشناس بهداشت در زمینه راه‌های پیشگیری از گرمازدگی به خبرنگار ایرنا می‌گوید: وقتی دمای مرکزی بدن از ۳۹.۵ درجه بیشتر شود به تدریج علائم، شدت بیشتری می‌یابد و سردرد، تهوع، استفراغ، گیجی و ضعف عمومی در افراد ایجاد می شود.
وی اظهار می دارد: افراد مستعد گرمازدگی شامل کودکان، سالمندان، بیماران مزمن قلبی، دیابتی و مبتلایان به نارسایی کلیه و مبتلایان برخی بیماری‌های پوستی که با اختلالات غدد عروقی مواجه بوده، هستند.
اولادی ادامه می دهد: افرادی که سابقه مصرف داروهای ضد افسردگی، پارکینسون و پرفشاری خون را دارند در ساعات اوج گرما ساعت ۱۰ تا ۱۶ از منزل خارج نشوند. و در صورت قرارگیری فرد در محیط گرم، سیستم تنظیم درجه حرارت بدن از کار می‌افتد که این وضعیت در محیط‌های گرم و مرطوب تشدید می‌شود.
این کارشناس بهداشت با بیان اینکه با افزایش درجه حرارت بد، تعریق بیشتر شده و متعاقب آن جریان خون به سمت نواحی سطحی بدن افزایش می‌یابد، می افزاید: از عوارض تعریق شدید از دست دادن مقادیر فراوان مایعات بدن به همراه نمک است.
اولادی تصریح می کند: از علائم گرمازدگی افزایش دمای مرکزی بدن، خشکی پوست، افزایش تعداد تنفس، حالت گیجی و در نهایت کاهش هشیاری است. گاهی شدت گرما به حدی است که فرد از فرط گرمازدگی وارد خستگی گرمایی شده و احتمال بروز گرمازدگی در محیط گرم و مرطوب بیشتر است.
وی می گوید: در این حالت، پوست برافروخته و حتی بی‌رنگ و رنگ پریده و گاهی تیره می‌شود و سردرد و در موارد شدیدتر گرفتگی و درد شدید عضلات، اختلال در ذهن و تکلم، پرخاشگری، خواب آلودگی، گیجی، کاهش و سستی ودر بدترین شرایط کما و مرگ بروز می‌کند و از سوی دیگر، علائمی مانند پوست خشک و داغ، تهوع یا استفراغ، سنکوپ، تشنج، اختلالات ریتم قلب، اختلال تکلم، افت فشار خون، نبض ضعیف، هذیان، کاهش حجم ادرار و در موارد پیشرفته عدم هوشیاری ایجاد شده که در صورت عدم رسیدگی به بیمار می‌تواند کشنده باشد.
مبارزه با گرمازدگی
وی اظهار می‌دارد: در نخستین اقدام برای کمک به فرد گرمازده باید سریعاً وی را از محیط گرم خارج کرد و می‌توان مایعات خنک را به وی خوراند و به جبران نمک از دست رفته یک قاشق چای‌خوری نمک به یک لیتر آب (معادل چهار ۴ لیوان) اضافه و در صورت امکان به این محلول اندکی مواد شیرین افزوده شود.
اولادی اضافه می‌کند: در صورت عدم توانایی نوشیدن مایعات توسط فرد گرمازده انتقال وی به یک مرکز درمانی الزامی‌است، و برای افراد گرمازده استراحت ۲۴ ساعته توصیه می‌شود.
وی به افراد در فصل گرما توصیه می‌کند لباس‌های خنک، نخی و پنبه‌ای نازک و به رنگ روشن که امکان تبادل هوا فراهم شود پوشیده شود بدین ترتیب با تبخیر مناسب از بروز گرمازدگی جلوگیری می‌شود.
خوردن غذاهای چرب ممنوع
این کارشناس ادامه می‌دهد: در هوای گرم از خوردن غذای چرب و سنگین خودداری شود، افرادی که ناگزیر به فعالیت‌های ورزشی در هوای گرم هستند باید برای سازگاری بدن از نرمش‌های سبک آغاز کنند و فعالیت‌های ورزشی سنگین را به ابتدای صبح و یا عصر موکول کنند.
محمد خدابنده‌لو یک پزشک عمومی نیز در این زمینه به والدین توصیه کرد در فصل گرما از لباس‌های مناسبی برای کودکان استفاده کنند.
وی می گوید: لباس‌ها حتماً نازک، نخی و به رنگ روشن باشند و باید نسبتاً گشاد بوده تا گرما به‌راحتی از طریق یقه یا آستین‌های لباس دفع شود و اگر کودک عرق کرد، سریع تبخیر شده و پوست خنک بماند.
خدابنده لو خاطرنشان می‌کنند: کودکان باید حین بازی از کلاه‌های لبه‌دار استفاده کنند و بهتر است از کرم‌های ضدآفتاب برای محافظت از پوست کودکان استفاده شود، این کرم‌ها از آفتاب‌سوختگی پیشگیری می‌کنند، البته کرم‌های ضدآفتاب فقط نقش‌محافظتی دارند و کودکان را از خطر گرمازدگی حفظ نمی‌کنند بلکه از نفوذ اشعه آفتاب جلوگیری می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: استفاده از خاکشیر یخ‌زده و شربت آب لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ‌زده یا همراه خرده‌یخ مصرف شود، در غیر این صورت اسهال‌آور است. با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضد عفونی‌کننده بود، توصیه می‌شود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.