گروه اطلاع رسانی ایرنا براساس وظایف آگاهی بخشی خود رسانه‌های مختلف را در هفته گذشته مورد واکاوی قرار داد و برجسته‌ترین و مهمترین موضوعات را رصد و بررسی کرده است.
ظرفیت‌های اقتصادی برای کاهش تنش در منطقه
اهمیت سفر نخست وزیر ژاپن به ایران در حدی بود که تمام رسانه‌ها در هفته گذشته به این مهم پرداختند. ۲۳ خرداد، تاریخ ایران وارد مرحله تازه‌ای می‌شود. نخست‌وزیر ژاپن در حالی به مدت سه روز وارد تهران می‌شود که برای اولین بار در ۳۶ سال اخیر ایران، میزبان نخست‌وزیر امپراتوری ژاپن است.
شینزو آبه در حالی خود را برای این سفر آماده می‌کند که بعد از شدت گرفتن تنش میان ایران و امریکا و دیدار اخیر آبه با ترامپ، این گمانه قوت گرفت که او حامل پیام مهمی از طرف واشنگتن برای ایران است تا بحرانی که به واسطه خروج یک جانبه امریکا از برجام ایجاد شد، کاهش یابد. این گمانه‌ها در حالی است که برخی مقامات ژاپنی تاکید کردند که او نه یک میانجی و نه حامل پیامی از جانب امریکا است. هرچند اظهارات ژاپنی‌ها محافظه‌کارانه است اما باید این نکته را مدنظر قرار داد که توقعات بالای سیاسی و دیپلماسی بر سفر آبه سایه افکنده و سامورایی‌ها درصدد هستند تا از این طریق ریسک مأموریت دیپلماتیک نخست‌وزیر را به حداقل برسانند.
کاهش قیمت خودرو منطق اقتصادی ندارد
ادامه کاهش قیمت خودرو از جمله مهمترین، خبرهای اقتصادی این هفته بود که در رسانه‌ها بازتاب داشت. «کاهش قیمت خودرو ادامه دارد؟»، چند وقتی می‌شود که این سوال توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. رصد حال و هوای بازار از اوایل خرداد ماه تاکنون، نشان می‌دهد که قیمت انواع خودور در بازار آزاد با روندی رو به کاهش مواجه شده تا جایی‌که قیمت پراید حدود ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان افت کرده است و بر اساس پیش‌بینی فعالان بازار، این روند همچنان ادامه دارد.
هر چند با وجود این روند کاهشی، به گفته دست‌اندرکاران بازار، هنوز فاصله‌ای ۶ میلیون تومانی بین قیمت این محصول سایپا با کارخانه، وجود دارد و همین موضوع باعث شده تا کمتر خریداری در این شرایط ریسک کرده و به بازار برود. از سوی دیگر، قیمت خودروی ۴۰۵ نیز در روزهای اخیر حدود ۵ میلیون تومان کاهش یافته است و به گفته فعالان بازار، بالاتر از ۸۰ میلیون فروخته نمی‌شود.
تحویل مدرن ترین سامانه پدافند هوایی کشور به ارتش
تحویل سامانه مدرن پدافند هوایی کشور مهمترین خبری بود که توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد. سامانه پدافند هوایی ۱۵ خرداد به عنوان مدرن ترین سامانه موشکی پدافندی کشور که قابلیت توانایی و کشف و انهدام همزمان ۶ موشک را از فاصله ۸۵ کیلومتری دارد، همزمان با سالروز قیام ۱۵ خرداد و با حضور وزیر دفاع و فرمانده نیروی پدافند ارتش رونمایی و تحویل ارتش جمهوری اسلامی شد.
سامانه موشکی ۱۵ خرداد که از موشک صیاد- ۳ بهره می‌گیرد می‌تواند ۶ موشک را همزمان در ۸۵ کیلومتری رهگیری و در فاصله ۴۵ کیلومتری منهدم کند. این سامانه اولین سامانه تحویلی به ارتش پس از تشکیل "نیروی پدافند هوایی" است که هفتم خرداد ماه امسال با پیشنهاد مشترک ستاد کل نیروهای مسلح و قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا (ص) به‌عنوان چهارمین نیروی ارتش تشکیل و با حکم فرمانده کل قوا امیر صباحی فرد نیز به‌عنوان فرمانده این نیرو منصوب شد.
دلار به کانال ۱۲ هزار تومان سقوط کرد
خبر کاهش نرخ دلار موضوع دیگری بود که در هفته گذشته، رسانه‌ها آن را بازتاب دادند. در محدوده خیابان فردوسی که قدم می‌زنی دو نکته بیشتر از همه جلب توجه می‌کند، یکی اینکه بیشتر افراد فروشنده‌اند و دیگر اینکه دو خبر به شدت بازار را تحت‌تأثیر قرار داده و همین امر باعث شده تا دیروز نرخ ارز به کانال ۱۲ هزار تومان سرازیر شود.
در گوشه و کنار بازار از یک سو شایعه‌ای است که امکان مراودات ارزی فراهم شده بنابراین‌بانک مرکزی دیگر با محدودیت عرضه ارز مواجه نیست و دیگری اینکه برخی به ویژه صرافی‌ها خبر می‌دهند که قرار است عملیات بازار باز و بازار متشکل ارزی را از اول تیر ماه عملیاتی کند. از همین رو است که روز گذشته قیمت ارز به روند کاهشی روزهای اخیر ادامه داد؛ به طوری که دلار با کاهش ۴۰۰ تومانی قیمت در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی به ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان برگشت. البته برخی صرافی‌ها نیز روند کاهشی را بی‌ارتباط با آمدن آبه شینزوآ نمی‌دانند و آن را حامل پیام و خبرهای خوب می‌دانند، به هر حال داستان هر چه هست بازارهای موازی همچون خودرو، ارز، طلا و سکه همگی با افت قیمت مواجهند و برای هر یک نیز دلایل قانع‌کننده‌ای ارائه می‌کنند.
مافیای ضدزنگنه
یکی از خبرهای مهم هفته به تخریب بیژن نامدار زنگنه اختصاص داشت. شِکوه زنگنه از نمود نفوذ در نفت؛ نفوذی که رهبری هشدارش را ماه‌ها قبل داده بودند، تصادفی نیست، چراکه دقیقاً در زمانی که تمام تمرکز وزارت نفت بر پیدا کردن راه‌های فروش نفت و مقاومت دربرابر جنگ تمام‌عیاری است که امریکا برای به زانو درآوردن ایران به راه انداخته، با کمال حیرت و تأسف تیمی در درون کشور موقعیت را مناسب یافته تا بتواند اراده‌اش را بر وزارت نفت حاکم کند.
این تیم می‌داند که وزارت نفت نمی‌تواند در دو جبهه متفاوت، مقاومت مؤثر داشته باشد، در نتیجه زمان فعلی را به عنوان بهترین فرصت برای افزودن بر شدت حملات انتخاب کرده تا با ضربه زدن و اخلال در روند فروش از یک طرف بتواند بی‌لیاقتی مسؤولان فروش را به اثبات برساند و از طرفی دیگر با بمباران اتهامات سراسر کذب و پخش شبهه‌های غیرقابل‌اثبات، فضای روانی را علیه وزارت نفت سازمان بدهد. هدف این تیم آن است که بتوانند مجموعه وزارت را مجبور کنند مقرراتی که برای اطمینان از صیانت از ثروت ملی وضع شده را با نام چابکی برای دور زدن تحریم‌ها، به کناری نهاده تا برخی نیروهای مساله‌دار را در روندی مساله‌دارتر مجدداً وارد چرخه فروش نفت مملکت کنند.
اروپا در بوته آزمون برجام
یکی از خبرهای مهم هفته گذشته سفر هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان به ایران بود. هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان امروز در شرایطی میهمان تهران است که بی تردید تحولات پیرامون توافق هسته‌ای، تنش میان ایران و امریکا و موضوعات مربوط به منطقه از اصلی‌ترین محورهای رایزنی او با مقام‌های ایرانی است.
ایران در بحبوحه چنین تحولاتی و با وجود گذر یک سال از خروج امریکا از برجام و سیاست تحریم و فشار این کشور همچنان به تعهدات خود در چارچوب این توافق پایبند بوده است. اما به نظر می‌رسد تحولات جاری به رغم پایبندی ایران، درست در نقطه عکس مطالباتش پیش رفته است. در این چارچوب سفر وزیر خارجه آلمان را باید ناظر به سه وجه دانست. سازوکار مالی اروپا جهت تسهیل مبادلات تجاری با ایران تاکنون به مرحله تأثیرگذاری نرسیده است که بتواند منافع حداقلی ایران در چارچوب برجام را ممکن سازد. این در حالی است که ایران در نخستین گام تلافی جویانه، اجرای بخشی از تعهدات خود را در چارچوب برجام متوقف کرده و ضرب‌الاجلی برای طرف‌های اروپایی تعیین کرده است.
از والیبالیست‌ها بیاموزیم
خبر ورزشی هفته که رسانه‌ها به آن پرداختند، مربوط به پیروزی‌های مستمر والیبالیست‌ها بود. هفته دوم لیگ ملت‌های والیبال با پیروزی شیرین و بی‌دردسر والیبالیست‌های کشورمان به پایان رسید. تیم ایران در سومین دیدار از هفته دوم رقابت‌ها در توکیو به مصاف میزبان هفته دوم یعنی ژاپن رفت و راحت‌تر از حد تصور حریف آسیایی‌اش را پیش چشمان هزاران هوادار این تیم از دم تیغ گذراند. ژاپنی که در دوره قبل موفق شده بود ایران را با نتیجه ۳ بر یک شکست دهد، مجبور شد تاوان سختی به ایران بپردازد.
شاگردان کولاکوویچ در بازی با ژاپن از همان ابتدا نشان دادند، فاصله والیبال ایران و ژاپن بسیار زیاد است. ست نخست را ایران با نتیجه ۲۵ بر ۲۲ از حریف برد. این در حالی بود که چشم‌بادامی‌ها تا امتیاز ۲۱ با ایران بالا آمده بودند اما در امتیازات نهایی تجربه و کیفیت بازیکنان کشورمان تفاوت‌ها را رقم زد. بازی در ست دوم برای ایران راحت‌تر شد و با فاصله امتیازی خوبی که از همان ابتدا آغاز کرده بودند، توانستند در نهایت این ست را با نتیجه ۲۵ بر ۲۱ برنده شوند. ست سوم جایی بود که ژاپن دیگر هیچ حرفی برای گفتن نداشت و ایران موفق شد با نتیجه ۲۵ بر ۱۹ کار حریف را یکسره کند. در این بازی میلاد عبادی‌پور با ۱۴ امتیاز، امتیازآورترین بازیکن زمین شد و بعد از او پوریا یلی که تنها ۲۱ سال سن دارد و تازه اولین تورنمنت جدی بین‌المللی‌اش را تجربه می‌کند، موفق شد ۱۳ امتیاز برای تیم ملی کشورمان کسب کند.
باران‌های بهاری آتش‌های تابستانی را شعله‌ورتر کرد
وقوع آتش در جنگل‌های مناطق مختلف خبری بود که در این هفته بار دیگر در رسانه‌ها انعکاس پیدا کرد. از همان روزهای نخست سال جدید که بارش‌های خوب بهاری همه را به وجد آورده بود، گروهی از کارشناسان هشدار می‌دادند که این نزولات آسمانی می‌تواند باعث رویش گیاهان هرز با عمر کوتاه شوند.
از همان روزهای نخست سال جدید که بارش‌های خوب بهاری همه را به وجد آورده بود، گروهی از کارشناسان هشدار می‌دادند که این نزولات آسمانی می‌تواند باعث رویش گیاهان هرز با عمر کوتاه شوند و با گرم شدن هوا و خشک شدن آنها، احتمال آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع به شدت افزایش یابد که برای جلوگیری از این امر باید سریعاً تدابیری اندیشیده شود. حالا هوا رو به گرمی می‌رود و این گیاهان خشک شده و با کوچک‌ترین بی‌احتیاطی یا حتی یک اتفاق طبیعی آتش می‌گیرند. آتشی که شعله‌هایش با بی‌خیالی و بی‌تدبیری‌های مسئولان شعله‌ورتر و جنگل‌ها و مراتع را به خاکستر تبدیل می‌کند. کافی است کمی خبرهای مرتبط با آتش سوزی‌ها را مرور کنیم.
سرایت قیمت‌های بالا به بازار اجاره مسکن
قیمت‌های سرسام آور اجاره مسکن، رویدادی بود که در هفته گذشته در صدر اخبار رسانه‌ها قرار داشت. اگرچه بر اساس تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در اردیبهشت ماه سال جاری به ترتیب معادل ۲۲.۶ و ۱۹.۷ درصدی نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد کرده است، اما مشاهدات میدانی با مشاوران املاک نشان می‌دهد که نرخ اجاره نسبت به سال گذشته رشدی بالای ۳۰ درصد داشته و حتی در مناطق شمالی و گران قیمت تهران این افزایش نرخ به بیش از ۵۰ درصد رسیده است. البته وزارت راه و شهرسازی در حال طراحی و اجرای برنامه‌های متفاوتی برای کنترل قیمت‌ها بر بازار اجاره است.
در همین رابطه، اواسط اردیبهشت ماه بسته‌ای ۵ گانه برای رونق بازار اجاره با همکاری وزارت راه و شهرسازی و بانک مسکن رونمایی شد که این بسته در حال حاضر در مسیر تصویب از سوی مجلس و اجرایی شدن قرار دارد، این بسته بر پایه ابزار مالیاتی بنا شده است و به گفته کارشناسان می‌تواند تاحدودی بازار رهن و اجاره را کنترل کند.
نمایش بی‌خطر
یکی از خبرهای مهم در عرصه سیاسی در هفته به اعمال تحریم‌های جدید آمریکا اختصاص یافت. تحریم‌های یکجانبه علیه صنعت پتروشیمی کشورمان در حالی از سوی آمریکا اعلام شده که چندی پیش کاخ سفید اعلام کرد که آمادگی مذاکره بدون شرط با ایران را دارد اما این تحریم‌ها بیش از پیش ثابت کرد که آنها در گفتارشان برای مذاکره با ایران صداقت ندارند، زیرا از یک طرف پیشنهاد مذاکره می‌دهند و از طرف دیگر شدیدترین تحریم‌ها را اعمال می‌کنند.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت دارایی آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه بخش پتروشیمی ایران وضع کرده است. هدف امریکا از این تحریم عدم دسترسی ایران به منابع نقدی و همچنین کاهش تنوع اقتصادی ایران است. طبق اعلام وزارت خزانه‌داری امریکا شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس و ۳۹ شرکت تابعه و نمایندگی‌های فروش آن در فهرست سیاه تحریم‌ها قرار گرفته‌اند. تصمیمی که به تعبیر بسیاری از کارشناسان نمی‌تواند اثرگذار باشد. بر اساس تازه‌ترین آمار تجارت خارجی کشور، در سال ۹۷، ۹۳.۳۱ درصد از کل صادرات کشور به صنایع پتروشیمی اختصاص یافته است. اگرچه بر اساس این آمار صادرات پتروشیمی در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ کاهش ۳ درصدی داشته است، اما نشان‌دهنده نقش پررنگ صنایع پتروشیمی در اقتصاد کشور است.
تحریم صنعت پتروشیمی به سرعت امکان‌پذیر نیست و در طول زمان نیز دارای پیچیدگی‌های بسیاری است که تحقق این تحریم را با چالش‌های متعددی همراه می‌کند. می‌توان دلایل بسیاری برشمرد که این ادعا را تأیید می‌کند؛ اولین دلیلی که می‌توان طرح کرد، حجم زیاد تولیدات محصولات پتروشیمی ایران است. حجم تولیدات ایران در بازارهای جهانی آن قدر زیاد است که تولید محصولات پتروشیمی کشورهای مصرف‌کننده به تولیدات پتروشیمی ایران وابسته است و نمی‌توان به راحتی برای آن جایگزین مناسبی پیدا کرد. یک کشور اگر بخواهد بخش تأمین مواد خود را تغییر دهد، نیاز به صرف هزینه زیادی دارد تا جایگزینی پیدا کند.