«محسن پوراحمدی» درباره روند ثبت شرکت‌ها در مناطق آزاد تجاری- اقتصادی به گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا نشسته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
از ابتدا نحوه ثبت شرکت‌های مناطق آزاد به چه صورت بوده است؟
ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی و معنوی در هر منطقه آزاد تجاری– صنعتی بر اساس آئین‌نامه سال ۱۳۷۴ بر عهده سازمان منطقه آزاد تجاری– صنعتی قرار گرفت که هدف از آن تسهیل حوزه کسب‌وکار بود. در آن زمان واحدهای ثبتی مناطق آزاد برای ثبت شرکت‌ها در سرزمین اصلی به صورت حضوری و فیزیکی اقدام می‌کردند.
در سال ۱۳۸۶ دولت تصمیم گرفت برای شفاف سازی و شناسایی فعالان اقتصادی برای هر شرکتی در کشور شناسه ملی ایجاد کند، بنابراین غیر از شماره ثبت، شماره شناسه ملی هم برای ثبت شرکت‌ها الزامی شد.
مشکلات شرکت‌ها برای دریافت شناسه ملی چه بود؟
در آن زمان مجبور بودیم شرکت‌های فعال را در پایگاه ثبت کنیم در غیر این صورت، شناسه آنها معتبر نمی‌شد. اما از طرف دیگر شرکت‌ها نه آدرس داشتند و نه کد پستی، اینگونه بود که چالشی بین مناطق آزاد و پایگاه به وجود آمد. سامانه مربوطه به نحوی بود که شرکت‌ها برای دریافت شناسه ملی، باید اطلاعات متعددی از جمله آدرس و کد پستی را وارد می‌کردند. از آنجا که در آن زمان سازمان‌های مناطق آزاد، کد پستی نداشتند اعداد ۱۱۱۱۱۱۱ را در بخش مربوطه ثبت می‌کردند ولی به این معنا نبود که شرکت‌ها همه دارای یک کد پستی باشند. با این حال، این روند شائبه‌ای در اذهان عمومی ایجاد کرد.
برای حل این مشکل در یک ساختمان، میزی تعیین کردیم و آدرس آن را برای تمام شرکت‌ها ثبت کردیم، بنابراین همه شرکت‌های ثبت شده، یک آدرس و یک کد پستی داشتند. مثلاً تنها در منطقه آزاد کیش حدود ۶ هزار شرکت با یک آدرس ثبت شده بود. خیلی از مخاطبان ما که روند را نمی‌دانستند، انگشت اتهامشان را به سمت سازمان گرفتند که صدها شرکت با یک آدرس و کد پستی ثبت شده است.
این روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۹۴ قانون مبارزه با فساد اداری تصویب شد و آئین‌نامه پایگاه اطلاعات اشخاص حقیقی و حقوقی به تصویب رسید. پس از آن همه شرکت‌های ثبت شده در کشور باید در این پایگاه ثبت می‌شدند و از شرکت‌های مناطق آزاد نیز خواسته شد برای دریافت شناسه ملی در این پایگاه ثبت نام کنند.
تا اینکه با توافق و همکاری ادارات پست کشور برای همه بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی در مناطق کد پستی تعریف و آدرس مشخص شد و با اطلاع رسانی در سطح مناطق، شرکت‌ها نسبت به اصلاح آدرس و تغییر مشخصات خود در واحدهای ثبتی و نیز در وب سایت مربوطه که به پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی وصل بود، اقدام کردند. همچنین آدرس و کد پستی شرکت‌هایی که قبلاً ناقص وارد شده بود نیز اصلاح شد.
پس از سال‌ها اکنون همه مناطق دارای کد پستی و آدرس مشخص هستند و شرکت‌ها در وب سایت مربوطه آدرس و کد پستی را که قبلاً ناقص وارد شده بود، اصلاح کرده‌اند.
در حال حاضر برای هریک از مناطق، رمز عبور اختصاص یافته و به طور مستقیم اطلاعات لازم در سامانه مربوطه ایجاد و یا اصلاح خواهد شد. در چند ماه اخیر به شرکت‌ها اعلام شد اطلاعاتشان را در مدت ۶ ماه تکمیل کنند که زمان آن به پایان رسیده است. شرکت‌هایی که اطلاعاتشان کامل نیست تعلیق و شناسه ملی آنها از طریق دبیرخانه هیأت ماده (۹) پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی کشور به طور موقت، لغو اعتبار شده است.
چه تعداد شرکت ثبت و چه تعداد تعلیق شدند؟
در کل ۴۰ هزار و ۳۶۰ شرکت در مناطق آزاد ثبت شده است که اکنون اطلاعات ۲۶ هزار و ۹۵۷ شرکت اصلاح شده و دارای شناسه ملی فعال هستند. همچنین ۱۱ هزار و ۴۰۹ شرکت لغو اعتبار شده‌اند که برای فعال شدن باید اطلاعات را تکمیل کنند و پروانه بهره‌برداری بگیرند. آنها بدون شناسه نمی‌توانند فعالیت اقتصادی داشته باشند و اگر فعالیت کنند غیرقانونی محسوب می‌شود.
کیش با ۶ هزار ۷۳۰ شرکت، بیشترین لغو اعتبار و قشم با ۲۰۱ شرکت، کمترین تعداد لغو اعتبار را داشته است. با این اقدام می‌توانیم اعلام کنیم در حال حاضر وجود شرکت‌های صوری یا کاغذی در مناطق آزاد تجاری – صنعتی به حداقل رسیده است.