روحانی همچنین در حاشیه نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای که با حضور سران کشورهای عضو و ناظر در بیشکک پایتخت قزاقستان برگزار شد، با شیجینپینگ، رئیسجمهوری چین و ولادیمیر پوتین رئیسجمهوری روسیه دیدار و گفتوگو کرد. کارشناسان با اشاره به دستاوردهای سفر رئیس جمهوری به این اجلاس، حضور ایران در این نشست را از جوانب مختلف مورد اهمیت عنوان میکنند.
به گفته این کارشناسان، «گسترش همکاری های دوجانبه به خصوص با متحدان شرقی ایران در شرایط تحریم» و «تسهیل در مناسبات تجاری ایران با اعضای شانگهای» از مهمترین دستاوردهای این سفر است.
پیمان شانگهای بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و احساس نگرانی و ناامنی چین و روسیه از نفوذ ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی به وجود آمد. لذا این پیمان بیش از آنکه رویکرد و ماهیتی تجاری و اقتصادی داشته باشد، بیشتر به اهداف و ابعاد امنیتی و سیاسی بازمیگردد.
کارشناسان معتقدند که سفر اخیر رئیس جمهوری کشورمان و حضور در این اجلاس با توجه به تحریم های آمریکا از اهمیت دوچندان برای ایران برخوردار بوده است.
«محسن روحی صفت» کارشناس مسائل شبه قاره و جنوب شرق آسیا در این باره گفت: به هر نسبتی که مشکلات و چالش های ما با جهان غرب، به خصوص ایالات متحده آمریکا در حال افزایش باشد از آن سو به همان نسب ضرورت همکاری بیشتر با متحدان شرقی و پیوستن در پیمان شانگهای بیشتر احساس میشود.
«احمد شیرزاد» کارشناس مسائل بین المللی نیز به سابقه آمریکا در تحریم کشورها و ناامنی که در این شرایط متوجه آنها میشود، اشاره کرد و میگوید: رفتارهای آمریکادر قبال ایران و همچنین اقدامات مشابه با سایر کشورها، سیگنالی به همه کشورهاست که از آن احساس خطر و نگرانی کنند؛ چرا که آمریکا به دنبال آن است تا از مبادلات تجاری در جهت اغراض سیاسی خودش استفاده کند.
وی افزود: اجلاس شانگهای در راستای افزایش امنیت در منطقه آسیا و تاکید بر این مساله است که مبادلات تجاری بین المللی باید در جهت منافع ملتها باشد.
شیرزاد درباره دستاوردهای سفر رئیس جمهوری کشورمان در این اجلاس گفت: شانگهای ابزاری برای گسترش روابط سیاسی و اقتصادی بین کشورهای عضو این سازمان است و حضور ایران در این نشست گام مثبتی بوده است.
یکی دیگر از کارشناسان حوزه بین المللی همچنین درباره دستاوردهای رئیس جمهوری به شانگهای گفت: در این اجلاس فرصتی برای حضور سران کشورها و دیدار رئیس جمهوری کشورمان با آنها فراهم شد.
وی به دیدارهای دوجانبه رئیس جمهوری با رئیس جمهوری چین و روسیه به عنوان دو کشور عضو برجام اشاره کرد و گفت: تبیین دوباره مواضع ایران در خصوص مسائل برجام و تشریح سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در این نشست از مهمترین ضروریاتی بود که مورد توجه آقای روحانی قرار گرفت.
رئیس جمهوری در سخنرانی خود در نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای برجام را دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه عنوان کرد و گفت: برجام نشان داد چنانچه اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد میتوان، برای حل هر مشکلی به جای تحریم و جنگ از طریق گفتوگو و مصالحه بهتر به نتیجه رسید.
جمهوری اسلامی ایران به تصریح ۱۵ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تمامی تعهدات خویش عمل کرده است، اما متاسفانه آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شده و دیگر طرفها و کشورها را نیز مورد تهدید قرار میدهد تا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، که خواستار روابط عادی تجاری با ایران است، را نقض کنند.
رئیسجمهوری همچنین روز گذشته در دیدار با رئیسجمهور چین در حاشیه نوزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در بیشکک قرقیزستان، با ابراز خرسندی از روند اجرای توافقات دو کشور، تاکید کرد: روابط با چین همواره برای ایران راهبردی بوده و خواهد بود.
روحانی در این دیدار با بیان اینکه ایران کاملاً بر تعهدات خود در برجام پایبند بوده و آمریکا بدون هرگونه بهانهای از تعهد بینالمللی خود خارج شد، گفت: فشارهایی که دولت آمریکا به ایران و چین و سایر کشورها وارد میکند، با هدف تسلط بر کل آسیا و جهان است.
رئیس جمهوری ایستادگی ایران و چین در برابر یکجانبهگرایی آمریکا را به نفع دو کشور، آسیا و جهان دانست و افزود: ملت ایران نشان داده که در برابر فشارهای خارجی نه تنها متزلزل نمیشود بلکه متحدتر و مقاومتر میشود.
روحانی با بیان اینکه ظرفیتهای فراوانی برای گسترش روابط با چین وجود دارد، افزود: ایران با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی، آماده است نقش مهم و پیش برندهای در پروژه کمربند - راه ایفا کند. اشاره روحانی به طرح راه ابریشم جدید یا طرح یک کمربند و یک جاده است که توسط چین در سال ۲۰۱۳ ارائه شدهاست. این طرح شامل دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و «راه ابریشم دریایی» است. «کمربند اقتصادی راه ابریشم» در مسیر باستانی راه ابریشم، چین را از طریق آسیای مرکزی، روسیه و خاورمیانه به اروپا متصل میکند. «راه ابریشم دریایی» نیز چین را از طریق دریا به جنوب شرق آسیا و آفریقا مرتبط میکند. این پروژه قرار است ۶۴ کشور را در بر بگیرد.
رئیسجمهوری چین نیز در این دیدار با اشاره به مذاکرات مستمر مقامات دو کشور گفت: پکن روابط با ایران را در مسیر راهبردی پیش خواهد برد و آن را توسعه میدهد.
شیجین پینگ با بیان اینکه در جهان امروز یکجانبهگرایی رواج یافته است، تاکید کرد: خروج یک جانبه آمریکا از برجام اصلیترین عامل افزایش تنشهای منطقهای است. رئیسجمهور چین در دیدار با روحانی با تاکید بر اینکه آماده گسترش همکاری با ایران در مجامع منطقهای و جهانی برای ترویج چندجانبهگرایی و حفظ منافع خود و کشورهای درحال توسعه هستیم، افزود: پکن آماده توسعه همکاریها با ایران در زمینه مبارزه با تروریسم و جرایم سازمانیافته است.وی همچنین از مشارکت فعال ایران در پروژه کمربند راه استقبال کرد.
همچنین رؤسای جمهوری ایران و روسیه در حاشیه نوزدهمین اجلاس کشورهای عضو سازمان بینالمللی همکاریهای شانگهای دیدار و گفتوگو کردند. در این گفتو گو طرفین بر ایجاد امنیت در منطقه تاکید کردند.