«رضا اردکانیان» امروز (یکشنبه) در این اجلاس که با حضور «سرگی ویکتورویچ چباتاریف» وزیر قفقاز شمالی افزود: مناسبات جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه طی سال‌های اخیر روند رو به توسعه‌ای داشته و همچنان در حال گسترش است. منطقه قفقاز شمالی با برخورداری از جمعیت ۱۰ میلیون نفری دارای جایگاهی مهم و کلیدی برای توسعه روابط ایران و روسیه است و دروازه ورودی کالاهای ایران به روسیه و برعکس محسوب می‌شود.
وی با اشاره به پنج دیدار رؤسای جمهوری دو کشور و سه سفر ولادیمیر پوتین به کشورمان، همچنین تقویت دیپلماسی پارلمانی تهران و مسکو، خاطرنشان کرد: در مجموع حجم و تعداد تبادل هیأت‌ها بین دو کشور روند صعودی داشته که بیانگر توسعه روابط دوجانبه ایران و روسیه در همه ابعاد سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی است.
وزیر نیرو بیان داشت: قفقاز شمالی به دلیل موقعیت جغرافیایی، برخورداری از منابع طبیعی و میراث فرهنگی و تاریخی و به عبارت دیگر با برخورداری از همه منابع لازم، از ظرفیت بالقوه ای برای ایفای نقش کلیدی در راستای توسعه همکاری‌های دوجانبه در حوزه‌های مختلف اقتصادی، علمی و فرهنگی برخوردار است و باید این ظرفیت بالقوه با همکاری طرفین به بالفعل تبدیل شود.
وی با بیان اینکه ایران و قفقاز شمالی می‌توانند در حوزه‌های گوناگون اقتصادی و به ویژه صنعت گردشگری، حمل و نقل و تأمین کالاهای مورد نیاز با یکدیگر همکاری داشته باشند، تاکید کرد: اجرایی کردن سند لغو روادید گروهی گردشگری می‌تواند به توسعه همکاری‌های گردشگری کمک قابل توجهی کند.
به گفته اردکانیان، قرار گرفتن منطقه قفقاز شمالی در مسیر کریدور بین المللی حمل و نقل شمال- جنوب زمینه خوبی را برای توسعه همکاری‌ها فراهم کرده و جمهوری اسلامی ایران نیز تلاش گسترده‌ای را برای اتصال شبکه‌های ریلی داخلی با این شبکه آغاز کرده که افتتاح اخیر خط ریلی قزوین- رشت به طول ۱۶۵ کیلومتر نمونه بارز این تلاش هاست.
وی ادامه داد: پروژه ساخت راه آهن قزوین- رشت از نظر محل اجرا و عبور از کوه‌های البرز و پیچیدگی‌های مهندسی، در نوع خود یک ابر پروژه به حساب می‌آمد و همین موضوع موجب طولانی شدن روند تکمیل و ساخت آن شده بود.
اردکانیان ابراز امیدواری کرد که با ساخت خط ریلی رشت- آستارا حلقه نهایی کریدور شمال- جنوب تکمیل و شاهد تبادل گسترده کالا بین کشورهای منطقه از طریق این کریدور باشیم.
وی اظهار داشت: در حوزه همکاری‌های بانکی، دو کشور آمادگی دارند شبکه‌های «میر» و «شتاب» را به یکدیگر متصل کنند و گام‌های جدی تری برای استفاده از ارزهای ملی (روبل و ریال) بردارند.
وزیر نیرو گفت: روند همکاری‌های دو کشور در حوزه کشاورزی مثبت بوده و حجم مبادلات محصولات کشاورزی در سال جاری و در مقایسه با سال قبل از آن رشد داشته است.
وی افزود: امضای قرارداد ترانزیت، سواپ و ورود موقت گندم بین ایران، روسیه و قزاقستان می‌تواند فصل جدید از همکاری‌های سه جانبه را در حوزه غلات به ارمغان بیاورد و باید تلاش کنیم تا این قرارداد در بستر اجرایی خود قرار گرفته و موانع اجرای آن رفع شود.
اردکانیان خاطرنشان کرد: در این زمینه جمهوری اسلامی ایران می‌تواند تبدیل به هاب ترانزیت غلات کشورهای شمالی (روسیه و قزافستان) شود و ضروری است طرفین با سرمایه گذاری‌های مورد نیاز، زیرساخت‌های این مهم را فراهم کنند.
وی ادامه داد: اتصال شبکه‌های برق ایران و روسیه از طریق جمهوری آذربایجان و نیز از طریق جمهوری‌های ارمنستان و گرجستان باید با جدیت بیشتری دنبال شود.
به گفته وزیر نیرو، همکاری‌های خوبی در حوزه انرژی حرارتی آغاز شده که باید شتاب این قبیل همکاری‌ها بیشتر شود، در این میان انعقاد قرارداد موقت تجارت آزاد بین ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا که متعاقب آن بیش از ۸۰۰ قلم کالا مشمول کاهش تعرفه‌ها قرار می‌گیرد، می‌تواند جهش مناسبی برای توسعه همکاری‌ها و روان سازی تجارت منطقه‌ای ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: با پیگیری‌های وزارت نیرو ایران به عنوان متولی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری دوجانبه، مصوبه مجلس شورای اسلامی در خصوص این قرارداد اخذ شد و آن را در کارنامه عملکرد اجلاس پانزدهم و دومین همایش تجاری دوجانبه ثبت خواهیم کرد.
اردکانیان ادامه داد: همکاری‌های استانی و مناطق دو کشور، پس از عهده گیری این مسئولیت توسط قفقاز شمالی روند بهتری به خود گرفته و امید می‌رود این روند روز به روز توسعه یابد و شاهد همکاری‌های بیشتری بین استان‌های دو کشور در آینده نزدیک باشیم.
وی اضافه کرد: در این چارچوب همکاری‌های استان‌های شمالی ایران با استان‌های جنوبی روسیه و به ویژه همکاری‌های بنادر دو کشور باید مورد توجه جدی تری قرار گیرد و در این راستا ضروری است از ظرفیت دریای خزر و به تبع آن از ظرفیت‌های بندری و حمل و نقل دریایی این دریاچه بزرگ برای توسعه مبادلات تجاری و گردشگری استفاده حداکثری به عمل آید.
وزیر نیرو پیشنهاد کرد در این زمینه نقشه راه همکاری‌های دو کشور در حوزه خزر و با محوریت بنادر و حمل و نقل دریایی تدوین و در چارچوب آن پروژه‌های مشترک طراحی و به مورد اجرا گذاشته شود.
وی تصریح کرد: توسعه همکاری‌های اقتصادی دوجانبه به ویژه در شرایط کنونی که هر دو کشور با سیاست‌های خصمانه آمریکا مواجه هستند، بیش از هر زمان دیگری واقعیت انکارناپذیر محسوب می‌شود، بنابراین ضروری است طرفین برای رفع موانع تعرفه‌ای و غیر تعرفه‌ای تجارت دوجانبه و منطقه‌ای تلاش بیشتری از خود نشان دهند و زمینه را برای گسترش گردش مالی و گردش کالایی فراهم کنند.
ناحیه فدرال قفقاز شمالی متشکل از جمهوری‌های «داغستان»، «اینگوشتیا»، «کاباردینا بالکاریا»، «اوستیای شمالی»، «چچن»، «قره چای چرکسیا» و «خطه استاورپل» است که با جمعیت حدود ۱۰ میلیون نفری، هفت درصد جمعیت روسیه را در بر می‌گیرد. این مناطق در حوزه‌های کشاورزی به ویژه غلات و گوشت صنایع شیمیایی، ساختمانی، ماشین‌سازی، انرژی و فلزات رنگی از ظرفیت خوبی برای همکاری با کشورمان برخوردار هستند.
پانزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و تجاری ایران و فدراسیون روسیه و دومین همایش تجاری ایران و منطقه قفقاز شمالی از صبح امروز (یکشنبه) به مدت سه روز با حضور مقام‌ها و فعالان بخش خصوصی و دولتی دو کشور در شهرهای تهران و اصفهان برگزار می‌شود.