حجت‌الاسلام «علی ذوعلم» روز یکشنبه در نشست خبری اظهار داشت: طرح سازمان در این اقدام «حذف و انحلال هرگز، اما ارتقاء و ادغام بله» است و ارتقاء را به معنای انحلال نمی دانیم.
وی با تاکید بر اینکه هیچ بخشی از پژوهشگاه در ساختار جدید حذف نمی شود، تصریح کرد: برای این معاونت در ساختار جدید سه عرصه بهره برداری از توانمندی پژوهشگاه ها، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی، به عهده گرفتن پژوهش، برنامه ریزی و یادگیری و تقویت حمایت از بدنه پژوهش وزارت آموزش و پرورش تعریف شده است.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: در این ساختار پژوهشکده ها به گروه های پژوهشی تبدیل می شوند و ارائه خدمات این معاونت پژوهشی صرفاً به سازمان پژوهش محدود نخواهد شد.
ذوعلم درباره اینکه عده ای می گویند چرا برخی وزارتخانه ها دارای چند پژوهشگاه هستند، اما آموزش و پرورش نباید پژوهشگاهی داشته باشد تصریح کرد: ما مصوبه قانونی را اجرا می کنیم. البته به گونه ای اجرا می شود که آسیبی به رسالت این مجموعه وارد نشود.
وی خاطر نشان کرد: بازنمایی جایگاه کارشناسان و محققان امر تعلیم و تربیت در دور جدید فعالیت این پژوهشگاه دنبال خواهد شد.
ذوعلم یادآورشد: پژوهشگاه مطالعات همواره به دنبال تکمیل نیروهای تخصصی خود بوده و اکنون یکصد پست خالی دارد و درصدد جذب افراد دانا، توانا، مومن، خوش‌فکر و انقلابی است.
** به تحول در قواره برنامه درسی نیاز است
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با تاکید بر اینکه به تحول در قواره برنامه درسی نیاز است، گفت: قواره کنونی کارآمد، جامع و متناسب با نیازهای امروز نیست.
ذوعلم طراحی این قواره را منوط به اجرای سه مقوله دانست و اظهار کرد: یکی از این مقوله ها مبانی نظری است زیرا نظام تعلیم و تربیت کنونی با اسلام جامع فاصله دارد.
وی ادامه داد: اگر در یک مدرسه، دانش آموزان به خاطر اجبار و الزام مدیر نماز می خوانند، این تربیت اسلامی نیست.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تصریح کرد: دومین مقوله بهره گیری از تجربه های جهانی است اما این تجربه نباید به ما خط فکری دهد بلکه می توان از تجربیات استفاده کرد بدون اینکه از مبانی نظری آنها بهره برداری شود.
ذوعلم یادآور شد: سومین مقوله استفاده از تجربه های موفق در داخل کشور است ما مدارس موفق با انگیزه های تربیتی داریم که نسبت به بازآفرینی نگرش های تربیتی اهتمام داشته اند اما این پویایی هنوز در ساختار سُلب و متحجرانه کنونی نفوذ پیدا نکرده است.
وی با اشاره به اینکه سازمان پژوهش با شکل گیری بخش کارشناسان زبده برای طراحی برنامه آموزشی دوره های تحصیلی را با استناد به شعار مدرسه محوری در دستور کار دارد، عنوان کرد: نباید به گونه ای امور پیش رود که یک وزیر با سلیقه خود مدرسه محوری را مطرح کرده و با رفتنش این شعار خاموش شود بلکه آموزش و پرورش مهمترین نهادی است که باید برنامه های آن برای بلندمدت و توسط افراد دلسوز طراحی شود.
ذوعلم اضافه کرد: گلایه بنده و بدنه فرهنگیان از دولت، مجلس و دستگاه های نظام این است که چرا در عمل به این بخش آنگونه که باید توجه نمی شود.
وی گفت: زمانی درباره عدالت آموزشی سخن به میان می آید که البته لازم است اما وقتی دیگر در مورد عدالت در آموزش و پرورش صحبت می شود موضوعی که اکنون نسبت به آن کم اعتنایی و اجحاف وجود دارد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ادامه داد: اکنون ضعف اندیشه، تربیت محوری و فرهنگ محوری در بخشی از مدیران آشکار است و البته این مسئله ارتباطی به دولت ها ندارد.
ذوعلم اظهار کرد: در این میان رسانه ها باید بیشتر وارد عرصه شوند البته با پرگویی هم مشکلی حل نمی شود بلکه مسائل باید تحلیل و خانواده ها و جامعه نیز مطالبه گر و مشارکت جو باشند.
به گفته وی امروز خانواده ها نسبت به گذشته به تربیت فرزندان و آموزش آنها دغدغه مندتر شده اند و این نکته هم مهم است که میانگین کارآمدی آموزش و پرورش از دیگر دستگاه ها کمتر نیست.
** برنامه های تابستانه مدارس قابل نقد است
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اظهار داشت: با توجه به در پیش بودن تعطیلات تابستانی، اجرای برنامه های سرگرمی برای دانش آموزان در مدارس مناسب است اما باید در کنار آن محتوای سازنده تربیتی و اخلاقی نیز به دانش آموزان آموزش داده شود.
ذوعلم تصریح کرد: مدارس امروز دارای آسیب‌هایی از جنس‌های متفاوت هستند، برخی مدارس در بُعد اعتقادی، برخی در بُعد اخلاقی و برخی د یگر در ابعاد فناوری و کارورزی ضعیف هستند اما این نکته حائز اهمیت است که اکثر مدارس نسبت به ابعاد عقلانیت، پرسشگری، نقد و آزاد اندیشی بی توجه هستند.
وی آزادی را مهمترین موهبت الهی دانست که در بیانیه گام دوم انقلاب نیز مورد تاکید قرار گرفته است و گفت: باید درباره فرآیند آزادی در مدارس کار شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره رویکرد آموزش و پرورش در اجرای شعار رونق تولید نیز توضیح داد: اگر بتوانیم در برنامه درسی به این مقوله پرداخته و تبلیغ کنیم بهترین عملکرد ما خواهد بود که البته اقداماتی در این رابطه شروع شده است.
ذوعلم تصریح کرد: اینکه دانش آموزان در دوره متوسطه اول و دوم صرفاً به سمت حفظیات و برگزاری امتحان هدایت شوند، اشتباه است بلکه باید به دنبال خلاقیت و کارآفرینی باشند.
** درج برخی عبارات بیانیه گام دوم پشت جلد کتاب های درسی
وی ادامه داد: در راستای اجرای گام دوم انقلاب، تلاش می شود تا سال تحصیلی جدید در پشت جلد برخی کتاب های درسی عباراتی از این بیانیه آورده شود تا دانش آموزان درباره آن تفکر و مباحثه کنند البته از معلمان نیز درخواست می شود درباره این عبارات با دانش آموزان به گفت و گو بپردازند.
این مقام مسئول در وزارت آموزش و پرورش درباره برخی انتقادات نسبت به برنامه درسی ملی نیز گفت: این آمادگی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وجود دارد که در خصوص برنامه درسی ملی با منتقدان و صاحبنظران به گفت و گو بنشیند.
ذوعلم ادامه داد: برنامه درسی ملی یک سند ملی است که توسط گروهی از متخصصان انجام شده و در شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب رسیده است و البته به طور طبیعی در هر کاری، عده ای منتقد و موافق وجود دارد و ممکن است نقدهایی داشته باشند اما از آنجا که بعد از انجام کار کارشناسی، در بزرگترین مرجع سیاستگذاری وزارتخانه تصویب شده، لازم الاجرا است.
وی عنوان کرد: اما این نکته نیز اقبل تامل است از آنجا که برنامه درسی ملی یک سند محض نیست بلکه حاوی اندیشه های تربیتی در عرصه برنامه درسی است مجال گفت و گو برای آن وجود دارد و امید است بستری فراهم شود که از نگاه پژوهشی این سند غنی سازی شود زیرا بستر تحول در این برنامه یک کار پیچیده و زمان بر است و کتاب های درسی باید در راستای اهداف آن تغییر کند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی خاطرنشان کرد: اختلاف دیدگاه در همه جوامع وجود دارد اما باید با تبیین و گفت و گو در فضایی کاملاً آزاد، مباحث به سمتی هدایت شود که این اختلافات به وحدت برسد.
ذوعلم اضافه کرد: نقد آزادانه و آزاد اندیشی به تدریج باید گفتمان عمیق در عرصه تعلیم و تربیت ایجاد کند زیرا وزارت آموزش و پرورش به چنین گفتمانی نیاز دارد.