گروه اطلاع رسانی ایرنا در راستای ایفای رسالت آگاهی بخشی به انعکاس برجسته‌ترین گزارش‌های روزنامه‌های مختلف با عناوینی چون «به اوراسیا ملحق می‌شویم، چگونه میلیاردها تومان «دود» می‌شود؟، مراحل ترک اعتیاد نفتی، اصلاحات صدقه بگیر نیست، هوچی‌گری «بن سلمان» علیه ایران، سرگردانی یک لایحه، من شهر تنهای شبم و «عصر جدید» قربانی موج مکزیکی «پرداخته است در ادامه به بازتاب گزیده‌ای از این مطالب می‌پردازیم.
به اوراسیا ملحق می‌شویم
روزنامه «اعتماد» با انتخاب تیتر «به اوراسیا ملحق می‌شویم» آورده است: رضا اردکانیان، وزیر نیرو از نهایی شدن الحاق ایران به منطقه اقتصادی اوراسیا خبر داد. با پیوستن ایران به این ناحیه اقتصادی می‌توان از بازاری که جمعیتی بالغ بر ۱۸۰ میلیون نفر دارد، بهره برد. این خبر نشان می‌دهد ایران با روسیه به عنوان محور حرکت‌های راهبردی در اوراسیا و نیز سایر کشورهای این منطقه روابط حیاتی برقرار ساخته است و از سوی دیگر، رقابت‌های راهبردی روسیه با بازیگران بزرگ دنیا سبب شده است تا این کشور از راه محاسبه متغیرهای امنیتی و جریان مبادلات انرژی دست به تشکیل اتحادیه اوراسیا بزند با این هدف که تا جای ممکن این منطقه را به سمت ضریب بالاتری از اتحاد سوق دهد. هر درجه که این اتحاد بالاتر می‌رود، رقابت‌های راهبردی در مورد این منطقه نیز مهم‌تر می‌شود.
از آنجا که مناطق آسیای مرکزی و قفقاز ادامه مناطق ژئواستراتژیکی همچون خاورمیانه هستند، بااهمیت‌تر شدن این منطقه در منازعات رقابتی می‌تواند کشورهای خاورمیانه‌ای همجوار را بیشتر تحت تأثیر قرار دهد. وجود چین در کنار این منطقه و تأثیر عمیق چین در سازمان همکاری شانگهای، مساله راه‌های ابریشم پیشنهادی، نگاه اروپا به مسیر عبور تا قلب مشرق زمین و اهمیت آسیا - پاسیفیک برای امنیت ملی امریکایی‌ها بر ضرورت حضور و تعامل‌های چندجانبه در این منطقه بر اهمیت آن در مسیر اهداف ژئوپلیتیک ایران می‌افزایند. در کنار تمامی این موارد، ارتباطات تجاری و اقتصادی ایران در منطقه اوراسیا و اشتراکات انرژی پایه با اقتصاد روسیه سبب می‌شود که جمهوری اسلامی الزامات اقتصادی بیشتری در جغرافیای اوراسیا داشته باشد. عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، نیل به سوی در هم‌تنیدگی اقتصادی را فراهم می‌کند که این در هم‌تنیدگی، علاوه بر ثمرات اقتصادی، دستاوردهای سیاسی نیز خواهد داشت.
چگونه میلیاردها تومان «دود» می‌شود؟
روزنامه «آرمان» با درج گزارشی با عنوان «چگونه میلیاردها تومان «دود» می‌شود؟» می‌نویسد: بیش از یک میلیارد سیگاری در جهان وجود دارد؛ این افراد نه‌تنها سلامتی خود را به خطر می‌اندازند، بلکه سلامتی بقیه اعضای خانواده و اجتماع را نیز تهدید می‌کنند. جدا از هزینه سیگار، هزینه مراقبت از این افراد، مانع توسعه اقتصادی است. دخانیات سالیانه حدود شش میلیون قربانی دارد، حدود پنج میلیون از این تعداد مصرف‌کنندگان مستقیم دخانیات هستند و مابقی افرادی هستند که در معرض دود سیگار و تنباکو قرار دارند. حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان سیگاری هستند؛ ۸۰ درصد از این افراد در کشورهای فقیر یا متوسط زندگی می‌کنند.
مصرف سالانه سیگار در کشور بین ۶۵ تا ۷۰ میلیارد نخ است که نسبت به ۱۰ سال گذشته افزایش نشان می‌دهد. میزان مصرف سیگار در سال ۱۳۸۷ در کشور ۵۲ میلیارد نخ بود که امروز ۱۸ میلیارد نخ افزایش یافته است. این میزان افزایش مصرف سیگار در کشور بیانگر این است که نهادهای متولی کاهش مصرف دخانیات دراین بخش موفق نبوده‌اند. براساس آمارها در ۱۰ سال گذشته میزان مصرف تنباکوی میوه‌ای در کشور ۲ هزار تن بود این درحالی است که امروز این آمار به ۱۵ هزار تن رسیده است. با وجود اینکه ضرر و زیان ناشی از تنباکوی میوه‌ای به مراتب از تنباکوی سنتی بیشتر است ولی میزان استقبال از مصرف این نوع تنباکو به مراتب افزایش یافته است. در سال‌های گذشته قبح مصرف دخانیات به‌ویژه در میان بانوان کم شده است و به نحوی است که امروز در خانواده‌ها، محافل عمومی و پارک‌ها به صورت جمعی اقدام به استفاده از قلیان می‌کنند. براساس آمارها سن مصرف دخانیات در کشور به ۱۲ تا ۱۳ سال پایین آمده و این زنگ خطری برای خانواده‌ها به شمار می‌رود. ۲۰ درصد مصرف سیگار کشور به صورت قاچاق وارد می‌شود که در سال‌های مختلف این آمار تغییر می‌کند. با بالارفتن قیمت ارز میزان قاچاق سیگار در کشور کاهش یافت ولی با کاهش نرخ ارز قاچاق این بخش بار دیگر افزایش یافته است.
مراحل ترک اعتیاد نفتی
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «مراحل ترک اعتیاد نفتی» می‌نویسد: سازمان برنامه و بودجه ریشه اصلاحات ساختاری را اعلام کرد. بر اساس چارچوب اصلاحات ساختاری بودجه، باید ۴ اقدام به‌صورت همزمان انجام شود: «ایجاد درآمدهای پایدار»، «کوچک‌سازی مخارج دولت و بخش عمومی»، «اجرای اصلاحات در فرآیندها و رویه‌ها برای کاهش کسری بودجه ساختاری» و «ایجاد استقلال بودجه جاری از درآمدهای نفتی». اما در بین این ۴ اقدام، سازمان برنامه، محور سوم را مهم‌ترین برنامه اصلاحات ساختاری می‌داند. اگر اصلاحاتی در درآمدها و هزینه‌ها رخ دهد، اما همچنان بودجه از ناحیه ساختاری دچار کسری شود، در عمل اصلاحات اولیه بی‌نتیجه خواهد ماند. برای این منظور، سند بودجه باید به جامعیت بیشتری برسد و به سند مالی حاکمیت ارتقا یابد. یکی از بارزترین نقاط ضعف ساختاری بودجه، حجم عملیات فرابودجه‌ای در اقتصاد ایران است که به بیش از ۴۰ درصد سقف بودجه می‌رسد. حل این معضل نیازمند پایش مالی بر کلیه نهادهایی است که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند.
اصلاحات ساختاری بودجه باید از اصلاح نهادی عبور کند. در واقع ریشه‌هایی که ساختار بودجه فعلی را نهادینه کردند، تا زمانی که وجود داشته باشند، اصلاح بودجه نمی‌تواند ساختاری باشد و تنها شاخ و برگ‌های زائد بودجه برای مدتی کوتاه، از بین خواهند رفت چراکه با ریشه‌های زنده، پس از مدتی شاخ و برگ‌های زائد سر در می‌آورند و رشد می‌کنند.
اصلاحات صدقه بگیر نیست
روزنامه «شرق» در صفحه نخست خود تیتر «اصلاحات صدقه بگیر نیست» برگزید و به سخنان سعید حجاریان پرداخت و آورد: سعید حجاریان در تازه‌ترین یادداشت خود که در سایت «مشق نو» منتشر شده است، تحول‌خواهی پس از انقلاب را در سه جریان خط‌امامی، اصلاح‌طلبی و سبزها بازخوانی کرده و گفته است: «اکنون با گذشت یک دهه، این سه جریان نه‌تنها تلفیق و تجمیع نشده‌اند، بلکه میان آنها مرزبندی صورت گرفته است؛ چپ‌های خط‌امامی در گذشته متوقف مانده‌اند، اصلاح‌طلبان گذشته را به دیده انتقادی می‌نگرند اما تحرک کافی از خود نشان نمی‌دهند و حامیان جنبش سبز تا حد زیادی آموزه‌های قدما را نفی می‌کنند».
حجاریان ویژگی بارز خط‌امامی‌ها را برابری‌خواهی می‌داند: «کنشگران سیاسی در ابتدای انقلاب، فارغ از عمق تئوریک و آگاهی از مکاتب اندیشه‌ای جملگی به صفت برابری‌خواهی متصف می‌شدند و طبیعتاً خط‌امامی‌ها نیز در فهرست برابری‌خواهان قرار می‌گرفتند». اما او باور دارد انشقاق میان جناح‌های سیاسی با خوانش آنها از مفهوم آزادی صورت گرفت: «هم‌گرایی نسبی میان جناح‌ها بر سر برابری‌خواهی در مقوله آزادی‌خواهی به گسست انجامید و میان چپ و راست مرزبندی صورت گرفت؛ چپ‌های برابری‌خواه و طرفدار آزادی و راست‌های برابری‌خواه و مخالف آزادی. البته شایان ذکر است افرادی به جناح چپ انتساب داشتند و با تندروی، به سهم خود وجهه این جریان را خراب کردند اما مخالفان آزادی در اردوگاه راست بی‌شمار بوده‌اند».
هوچی‌گری «بن سلمان» علیه ایران
روزنامه «مردم سالاری» با درج گزارشی با عنوان «هوچی‌گری «بن سلمان» علیه ایران» نوشت: ولیعهد عربستان اظهار کرد، عربستان هرگز در برخورد با هر تهدیدی علیه ملت و حاکمیت این کشور تردید نخواهد کرد. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در این گفت‌وگو مدعی شد، عربستان در منطقه جنگ را نمی‌خواهد اما در جهت حفظ تمامیت ارضی خود و حمایت از مردم و حاکمیتش در برخورد با هر تهدیدی تردید به خود راه نخواهد داد و ریاض در برابر هر تهدیدی علیه منافع حیاتی‌اش می‌ایستد. ولیعهد عربستان بدون اشاره به بمباران‌های هر روزه جنگنده‌ای ائتلاف متجاوز عربی علیه مردم بی‌گناه یمن و محاصره این کشور که منجر به بزرگترین فاجعه انسانی حال حاضر در سطح جهانی شده، مدعی شد، کشورش از تمام تلاش‌ها با هدف دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران یمن حمایت می‌کند. متأسفانه شبه‌نظامیان حوثی برنامه‌های ایران را بر منافع یمن و ملت‌شان ترجیح می‌دهند. هدف ما تنها آزادسازی یمن از شبه‌نظامیان وابسته به ایران است البته در کنار آن به دنبال تحقق امنیت، ثبات و شکوفایی برای تمام مردم یمن هستیم!
ولیعهد سعودی این گونه مداخله نظامی کشورش در یمن را توجیه کرد که عملیات ائتلاف بعد از اینکه جامعه جهانی از تمام راه‌حل‌های سیاسی بین طرف‌های یمنی و شبه‌نظامیان حوثی بازماند، آغاز شد. ما هرگز در عربستان نمی‌پذیریم که شبه‌نظامیانی خارج از چارچوب دولت در مرزهای کشور حضور داشته باشند. نظام ایران احترامی به حضور شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن که میهمان تهران بود، نگذاشت و در زمان حضور او اقدامی عملی علیه تلاش‌های آبه انجام داد و این کار را با حمله به نفتکش انجام داد که یکی از آنها متعلق به ژاپن بود. نظام ایران همچنین به واسطه شبه نظامیان خود حمله‌ای گنهکارانه به فرودگاه أبها انجام داد، این اتفاقات دلیلی آشکار بر رویکرد نظام ایران و مقاصد آن است که ثبات و امنیت منطقه را هدف قرار داده است! بن سلمان متعهد شد، بدون هیچ تردیدی به مقابله قطعی با انواع تندروی و طایفه‌گرایی و سیاست‌های حامی آن گام بردارد. وی افزود، عربستان هرگز وقت خود را روی حل جزئی افراط‌گرایی نمی‌کند چراکه تاریخ بی‌فایده بودن آن را ثابت می‌کند.
سرگردانی یک لایحه
روزنامه «همدلی» در گزارشی با عنوان «سرگردانی یک لایحه» نوشت: لایحه «تأمین امنیت زنان در برابر خشونت» با وجود کش و قوس‌های فراوان و اختلاف و اتفاق نظرهای مختلف در دستور کار قوه قضائیه قرار گرفته تا پس از بررسی نهایی برای کسب رأی اکثریت نمایندگان مجلس راهی بهارستان شود به این امید که سایه خشونت و تخریب از سقف دودی زندگی‌های امروزی رخت بربندد و امنیت و آرامش زنان که همواره زیر سایه سنگین خشونت‌های خانگی و آزارهای خیابانی قرار گرفته است تا حدودی تأمین شود. صرفنظر از خشونت‌های خانگی علیه زنان، که گاه از سوی نزدیک‌ترین افرادی که پدر، برادر یا همسر نام دارند، رخ می‌دهد، اغلب زنان خاطره تلخ و مشمئز کننده‌ای از آزارهای خیابانی را در پس زمینه ذهن خود دارند. مزاحمت‌های خیابانی، رفتارهای کلامی و غیرکلامی دارای ماهیت جنسی، بوق‌های کش‌دار خودروهای عبوری، رنجی کهنه و تکراری است که زنان کشورمان هر روزه از مزاحمان خیابانی می کشند.
اگر چه آمار دقیقی از میزان اذیت و آزارهای خیابانی علیه زنان در دست نیست، اما بسیاری از زنان حتی برای یک بار هم شده است نگاه‌های دنباله دار و آزاردهنده مردان، متلک پرانی‌ها، حرکات فیزیکی و حرف‌های زشت و ناخوشایند را تجربه کرده‌اند. این پدیده خطرناک اجتماعی به دلیل خلاء‌های قانونی و همچنین ضعف اجرایی قانون نیم بند موجود در برابر افراد خطاکار و نگرش نادرست عرف به زنان -که زنان مورد آزار قرار گرفته را گناهکار و مقصر جلوه می‌دهد نه افراد آزاردهنده را- روز به روز در حال گسترش است. بسیاری از زنان مورد تعرض قرار گرفته نیز به دلیل این ذهنیت نادرست ترجیح می‌دهند با سکوت دردمندانه ای بغض خود را فرو ببرند تا اینکه در مظان اتهام قرار بگیرند.
من شهر تنهای شبم
روزنامه «ایران» با انتخاب تیتر «من شهر تنهای شبم» آورده است: طرح «زیست شبانه» فعلاً در تهران قابل اجرا نیست. شورای شهر در این دو سال تلاش‌های زیادی کرد تا پیوست زیست شبانه به کلانشهر پرحاشیه تهران اضافه شود. تلاش‌هایش، اما در نهایت به اجرای دو ماه آزمایشی این طرح در ۵ محور شهر خلاصه شد و با مخالفت پلیس، زیست شبانه از دستور برنامه‌های شهر خارج شد. اگرچه به نظر می‌رسد همچنان پلیس به دلایل امنیتی و نظم و انضباط شهری، یکی از مخالفان اصلی اجرای این طرح باشد، اما اظهارنظر عجیب رئیس شورای شهر از تناقضی پرده برداشت که حتی برخی شورایی‌ها را هم در دسته مخالفان قرار داده است! کارشناسان اجتماعی و اقتصادی البته جزو دسته‌ای قرار می‌گیرند که نگاه متفاوت‌تری به اجرای این طرح دارند.
«اردشیر گراوند»، جامعه شناس درباره طرح حیات شبانه به «ایران»، می‌گوید: باز بودن فضای عمومی شهر از جمله سینما، تئاتر، رستوران و… را از دو جهت می‌توان بررسی کرد. اولین نکته اینکه طرح حیات شبانه چقدر از نظر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و حتی روانی آثار مثبت در شهرها به دنبال دارد و نکته دوم اینکه چند نفر از مردم تقاضای حیات شبانه را دارند؟ این مطالعه باید به دو نکته‌ای که به آن اشاره شد در کنار بحث امنیتی حیات شبانه توجه کند. همچنین، به نظر من صحبت‌های ناجا در مورد بحث امنیتی طرح شبانه درست است. چراکه اجرای این طرح باعث افزایش نیروی انسانی و هزینه‌های ناجا خواهد شد و طبیعی است که آنها بابت این مسأله نگران باشند. اگر بخواهم عقیده شخصی خودم را درباره طرح حیات شبانه بگویم نظرم در این باره مثبت است. در شرایطی که اغلب مردم حداقل تا ۷ بعدازظهر سرکار هستند حیات شبانه می‌تواند به طولانی شدن شب‌ها و افزایش فراغت و نشاط مردم کمک کند. برهمین اساس، پیشنهاد می‌کنم تا زمانی که بررسی جامعی روی طرح انجام نشده به صورت آزمایشی در روزهای پنجشنبه یا جمعه اجرا شود.
«عصر جدید» قربانی موج مکزیکی
روزنامه «خراسان» در گزارشی با عنوان «عصر جدید» قربانی موج مکزیکی» نوشت: بی‌نظمی شبکه سه در پخش مرحله دوم «عصر جدید» در طول یک ماه گذشته، باعث شده بسیاری از مخاطبان به کل از تماشای بعضی از قسمت‌های برنامه بی‌اطلاع باشند و تازه پس از انتشار نتایج مسابقه یا تصاویر آن در صفحه رسمی مسابقه، متوجه پخش قسمت جدید شوند.
این بی نظمی پیشتر درباره پخش سریال‌ها نیز باعث سردرگمی مخاطبان شبکه سه شده بود. مدتی پیش در گزارشی با عنوان «فروغی در ۴۰۰ روز چه کرد؟» که به کارنامه علی فروغی مدیر شبکه سه می‌پرداخت، به بی‌نظمی جدول پخش شبکه ۳ در ماه‌های اخیر اشاره کرده بودیم؛ اما این مورد تا به حال اصلاح نشده و همچنان ادامه دارد.