یکی از ریش سفیدان و بزرگان سیستان و بلوچستان می گفت: اگر جوانان در زندگی شان از حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه (س) الگو بگیرند هیچگاه کارشان به جدایی نمی انجامد.
امروز مسیرم به دادگاه خورد و برای ضمانت یکی از اقوام آنجا رفتم، همهمه بسیاری آنجا بود، افراد بزرگ سال، میانسال و جوانان زیادی آنجا بودند، دستبند به دست، پابند به پا و سر در گریبان، با خودم فکر کردم حتماً هر یک از آنان جرمی مرتکب شده است و سعی کردم خودم را بی خیال بگیرم.
روی صندلی ورودی یکی از شعبات نشستم که مامور فردی میانسال را دستبند زده کنارم نشاند تا نوبت دادرسی آنان شود، بعد از چند لحظه او از من پرسید برای چه به دادگاه آمده ام و پس از اینکه توضیح دادم او نیز از مشکلات خود گفت.
او که رضا نام داشت بیان کرد: من تعمیرکارم و حدود ۱۲ سال قبل با همسر سابقم ازدواج کردم و سه فرزند دارم.
وی ادامه داد: ۲ سال قبل بعد از یک مشاجره همسرم را کتک زدم و او نیز بصورت قانونی توانست از من طلاق بگیرد و مهریه خود را اجرا گذاشت.
وی افزود: حدود ۲ سال است که ماه به ماه یک و نیم سکه به او می دهم اما هرچه سکه می دهم باز هم مهریه اش تمام نمی شود.
رضا تصریح کرد: بارها به او گفته ام یک مبلغ کلی از من بگیرد و از مهریه اش بگذرد اما او قبول نمی کند.
وی خاطرنشان کرد: حالا هر وقت چند روز دیرتر سکه را می دهم او نیز با مامور سراغم می آید و با توجه به گرانی سکه الان ۲ ماه است که نتوانسته ام مهریه را پرداخت کنم.
بعد از اینکه گپمان تمام شد و کار ضمانت نیز انجام شد گشتی در دادگاه زدم و متوجه شدم تعداد قابل توجهی از افرادی که دستبند به آنان زده شده درگیر موضوع مهریه هستند.
برخی از آنان می گفتند هنگام ازدواج اصلاً مهریه برایمان مهم نبود اما وقتی اختلاف بینمان ایجاد شد همسرمان از مهریه به عنوان یک ابزار استفاده می کردند.
طلاق معمولاً وقتی رخ می دهد که استحکام رابطه زناشویی از بین می رود و میان زوج ها ناسازگاری و تنش وجود دارد.
طلاق؛ گسست زنجیره عشق
شاید بتوان گفت زنان به دلیل موقعیت اجتماعی و شرایط جامعه در طلاق بیشترین ضربه را می‌بینند اما در واقع شکست حاصل از طلاق بر هر ۲ طرف تاثیر می‌گذارد و در صورتی که این ۲، فرزند داشته باشند بیشترین خطر متوجه آینده فرزند یا فرزندان می‌شود.
گرچه حقوقی مانند مهریه تا حدی به زنان در ادامه زندگی آینده کمک می‌کند اما ضربه وارد شده از جدایی هرگز جبران نمی شود با این حال در شرایط کنونی جامعه مهریه می تواند تا حدی در ادامه زندگی به زنان کمک کند.
در راهروهای دادگاه که راه می‌رفتم متوجه زنی جوان شدم که مادر پیرش در کنار او نشسته بود و از طلاق حرف می‌زدند، نزدیکتر رفتم و پس از سلام و احوال پرسی مختصر خود را معرفی و از او در خواست مصاحبه کردم.
وی که خود را «ر.ص» ۳۲ ساله معرفی کرد اظهار داشت: حدود ۶ سال است که از همسر خود جدا شده و با مادرم زندگی می‌کنم.
این بانوی مطلقه ادامه داد: پس از طلاق هیچ منبع درآمدی نداشتم و مجبور بودم در خانه مادر خود زندگی کنم و از آنجایی که پدرم نیز سال‌ها قبل از مادرم جدا شده بود برای کاهش فشارهای روحی رو به اعتیاد آوردم.
وی افزود: اگر در زمان مشاجره و اختلاف کمی کوتاه می‌آمدم هم اینک زندگی بهتری داشتم.
ر.ص بیان کرد: تنها درآمد من حقوق بازنشستگی مادرم است که کفاف زندگی ما را با خانه اجاره‌ای و یک خواهر مجرد دم بخت نمی‌دهد.
وی گفت: در جامعه به زن مطلقه با دید متفاوتی نگاه می‌شود و مشکل اعتیاد که به آن اضافه شود دیگر نمی‌توان به راحتی زندگی کرد.
وی افزود: مهریه برای ادامه زندگی هیچ کمکی به افراد نمی کند حال آنکه بسیاری از زنان از جمله خود من از این حق گذشتم تا زودتر از همسر سابقم جدا شوم.
وی خاطر نشان کرد: برای خواهر کوچکم چند خواستگار آمد اما با دیدن شرایط زندگی من و مادرم خانواده این افراد پشیمان شدند.
وی بیان کرد: البته هیچکس از مشکل اعتیادم خبر ندارد و من نیز در حال ترک آن هستم.
در این میان زنانی نیز در سیستان و بلوچستان هستند که ازدواج آنان ثبت نمی شود و شوهران‌شان می توانند بدون هیچ عذر و بهانه‌ای بصورت شرعی آنان را طلاق دهند و بدون منع قانونی همسر دوم و سوم اختیار کنند.
ثبت نکردن ازدواج در سیستان و بلوچستان، معضل بزرگ زنان
زنان مشکلات خاص خود را در اجتماع دارند و ضربه‌ای که طلاق به این قشر شکننده وارد می‌کند غیر قابل جبران است، در این میان چنانچه ازدواج به ثبت نرسد هیچ حق قانونی برای زن وجود ندارد که متاسفانه برخی از زنان سیستان و بلوچستان به دلایل مختلف با این معضل رو به رو هستند.
کارشناس حمایت از حقوق زنان و کودکان به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به گستردگی، پراکندگی و موقعیت سیستان و بلوچستان مشکلات موجود در آن نیز تا حدی با سایر استان‌ها متفاوت و در سایه این مسائل زنان و کودکان بیش از سایر اقشار اجتماع با مشکل رو به رو هستند و سلامت جسمی، عاطفی و روانی آنان نیز در معرض خطر است.
ام کلثوم موذن ادامه داد: بزرگترین مشکل مربوط به ازدواج و طلاق در سیستان و بلوچستان ثبت نکردن این موارد و در نتیجه ضایع شدن حقوق زنان است.
وی افزود: فقر، فحشا، اعتیاد، دزدی و مانند آن از معضلات اجتماعی است که پس از طلاق به ویژه برای زنان بوجود می آید زیرا بار زندگی بر دوش این افراد می‌افتد.
مدیرعامل موسسه خیریه حلیمه سعدیه زاهدان تصریح کرد: ثبت نکردن ازدواج‌ها در سیستان و بلوچستان به دلایل مختلفی از جمله عدم نیاز به رای دادگاه برای سن قانونی ازدواج و اجازه همسر اول برای ازدواج‌های بعدی رخ می دهد.
زنان بسیاری در این استان به دلیل باورهای سنتی و مشکلات موجود از ثبت ازدواج محرومند و نتیجه این موضوع را می‌توان در افزایش معضلات اجتماعی دید.
سیستان و بلوچستان کمترین آمار طلاق را در کشور دارد سیستان و بلوچستان با جمعیت بیش از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفری خود حدود ۱۱.۵ درصد از گستره کشور را در برگرفته و جوان‌ترین استان کشور معرفی شده است.
رعایت برخی مولفه‌های دینی، مذهبی و سنتی در این استان سبب شده تا بنیان خانواده‌ها قوی‌تر بوده و مسائل در بین فامیل و خانواده حل شود و کمتر به دادگاه مراجعه کنند و این امر موجب کاهش آمار طلاق در این استان شده است.
یکی از ریش سفیدان طوایف شهرستان ایرانشهر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بسیاری از جوانان ما در امر ازدواج به حرف بزرگترها و ریش سفیدان توجه می‌کنند و برخی حتی عروس را تا قبل از ازدواج نمی‌بینند.
دوست محمد مرادزهی افزود: طلاق در بین فامیل ما وجود ندارد و اگر بین ۲ جوان مشکلی ایجاد شود خانواده‌ها آن را حل می‌کنند.
وی بیان کرد: مشکلات مالی، خانوادگی و هر مشکلی که وجود داشته باشد را فامیل با ریش سفیدی و پا درمیانی حل می‌کنند تا زندگی جوانان ادامه یابد.
مرادزهی تصریح کرد: ازدواج سنت پیامبر است و جوانان ما در سنین حدود ۱۸ تا ۲۰ سالگی ازدواج می‌کنند و زندگی خوبی نیز دارند.
هر ۱۲ ازدواج یک طلاق
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این استان کمترین آمار طلاق را در کشور دارد.
رضا راحت دهمرده افزود: در سیستان و بلوچستان به ازای هر ۱۲ ازدواج یک طلاق به ثبت می‌رسد در حالی که این آمار در شهرهای بزرگ‌تر به ازای هر پنج ازدواج یک طلاق را نشان می دهد و در شهری مانند تهران نیز به ازای هر سه ازدواج یک طلاق ثبت می‌شود.
ازدواج در صورتی که با چشمان باز و شناخت قبلی انجام شود می تواند سبب ایجاد زندگی شیرینی شود و نباید خانواده‌ها از مهریه به عنوان یک ابزار برای کنترل زندگی استفاده کنند زیرا گرچه مهریه تا حدی می تواند به زندگی زنان بعد از طلاق کمک کند اما هرگز نمی‌تواند جبران کننده شکست روحی ناشی از طلاق باشد.
۷۳۱۱**۶۰۸۱