«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران دیروز (دوشنبه) در محل مجتمع آب سنگین اراک در راستای اجرای اقدامات مورد نظر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت: تولید اورانیوم تا ۱۰ روز آینده (ششم تیرماه) از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور خواهد کرد.
شورای عالی امنیت ملی ایران حدود یک ماه پیش در سالروز خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام از کاهش تعهدات ایران در این توافق خبر داد و اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع مردم ایران و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می‌کند.
هرچند اروپایی‌ها به دفعات قول داده‌اند که به تعهدات برجامی خود پایبند باشند اما تاکنون اقدام عملی ملموسی در جهت مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا انجام نداده‌اند. کمالوندی گفت: اروپایی‌ها اظهار عجز کردند که توانایی انجام تعهدات را ندارند و جمهوری اسلامی بیشتر از این صبر نخواهد کرد.
«اریک ادلمن» سفیر سابق آمریکا در ترکیه درباره تصمیم تازه ایران به واشنگتن پست گفت: به نظر من، هدف از این اقدام آن است که اروپایی‌ها وادار شوند به تعهدات خود برای مقابله با تحریم‌های آمریکا عمل کنند؛ تعهداتی که آنها نتوانسته‌اند به آن جامه عمل بپوشانند.
«دیوید سنجر» خبرنگار نیویورک تایمز نیز در تحلیلی نوشت که ایران با تصمیم تازه خود عزم آمریکا و متحدانش را محک می‌زند. او افزود: به نظر می‌رسد مسئولان ایرانی می‌خواهند بدانند سایر طرف‌های برجام، به ویژه اروپایی‌ها، با واشنگتن همراهی خواهند کرد یا نه.
به نوشته سنجر، ترامپ وعده داده بود که احترام به قدرت آمریکا را احیا کند به گونه‌ای که دشمنان از برنامه‌های هسته‌ای خود دست بردارند. او کارش را با کره شمالی شروع کرد و به ایران رسید. اما با گذشت دو سال و نیم از ریاست جمهوری ترامپ تلاش‌های دیپلماتیک پرسروصدای او در قبال کره شمالی بی‌نتیجه مانده است. ترامپ همچنین شرط بسته بود که با خروج از ایران و بازگرداندن تحریم‌ها، ایران ازپا در می‌آید اما این قمار نیز به نتیجه نرسید.
«جنیفر روبین» ستون‌نویس روزنامه واشنگتن‌پست عملکرد رئیس جمهوری آمریکا را این گونه توصیف کرد که ترامپ فقط بلوف می‌زند و درقبال ایران هیچ سیاستی ندارد. روبین در رابطه با دروغ‌پراکنی‌های آمریکا علیه ایران و با اشاره با اینکه «شک و تردید زیادی وجود دارد در مورد اینکه آیا ترامپ و تیمش حقیقت را بی‌پرده بیان می‌کنند» افزود: هیچ فردی در این دولت در داخل و خارج از کشور اعتبار چندانی ندارد.
دولت ترامپ برجام را ناکارآمد خوانده و ایران را به ایجاد ناآرامی در خاورمیانه و حمله به نفتکش‌ها در خلیج فارس و دریای عمان متهم کرده است. اما آیا این اتهامات در میان ناظران و دوستداران حقیقت خریدارانی دارد؟ واشنگتن پست بی‌اعتمادی جهانی به دولت ترامپ و بی‌اعتباری بین‌المللی آن را جزو عواملی برمی‌شمارد که باعث شده پذیرش این ادعاها را غیرممکن کند.
این روزنامه افزود: یکی از دلایل این ظن و تردید به آمریکا به خود ترامپ باز می‌گردد. او بارها اظهارات گمراه‌کننده‌ای بر زبان آورده است. دلیل دیگر، جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ است که وی از تهاجم سال ۲۰۰۳ به عراق حمایت کرد.
یک علت دیگر بدبینی نسبت به دولت فعلی آمریکا، مایک پمپئو وزیر خارج است که او هم به کرات اتهامات بی‌اساسی به ایران وارد کرده است. برای نمونه، او اخیراً یکی از حملاتی را علیه نیروهای آمریکایی در افغانستان صورت گرفت به ایران نسبت داد و وقتی که طالبان مسئولیت آن را برعهده گرفت، اظهار داشت که نباید این ادعای طالبان را باور کرد.
روبین افزود: ترامپ شاید خود را مردی سرسخت بپندارد اما متحدان و دشمنانش او را یک خیال‌پرداز می‌دانند. به خاطر ضعف‌های ترامپ، دوستان به ما اعتمادی ندارند و دشمنان نیز از ما نمی‌ترسند.
«دیوید آرون میلر» پژوهشگر «مرکز بین‌المللی وودرو ویلسون» و مشاور اسبق وزارت خارجه آمریکا در یادداشتی در روزنامه یو. اس. ای تودی ریشه تنش‌آفرینی‌های آمریکا در منطقه را در خروج ترامپ از برجام جستجو کرد. او نوشت: ما (آمریکا) امروز در موقعیت خطرناکی قرار گرفته‌ایم که عمدتاً ناشی از تصمیم یکجانبه دولت ترامپ برای خروج از برجام است. میلر همچنین بر این باور است که خروج از برجام بدون داشتن طرح جایگزین مهمترین فاکتوری است که وضعیت فعلی را به وجود آورده است.
در چنین شرایطی بهترین گزینه پیش روی ترامپ آن است که به وعده‌های انتخاباتی خود مبنی بر پرهیز از آغاز جنگی دیگر و تحمیل هزینه به ایالات متحده است، خواه نبرد نظامی، خواه درگیری دیپلماتیک. سناتور جمهوریخواه «میچ مک‌کانل» به فاکس نیوز گفته که ترامپ برای آغاز جنگ با ایران تلاش نمی‌کند. «پاتریک شاناهان» سرپرست وزارت دفاع آمریکا هم دیشب همین را گفت. «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا نیز این جمله را بارها تکرار کرده است.
اما ترامپ با خروج از برجام هزینه گزافی بر آمریکا تحمیل کرده و بر کشورش و متحدانش خسارت زده است؛ به اعتماد جهانی لطمه زده و به اذعان بسیاری از اعضای کنگره، ایالات متحده را منزوی کرده است.
«سایمون هندرسون» از مدیران «مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک» در یادداشتی در تارنمای هیل این سئوال را مطرح کرده که چه کسی برنده این وضعیت است؛ ایران یا آمریکا؟ او اذعان کرده که ایران درحال بردن امتیازهاست.
هندرسون به این نتیجه‌گیری رسیده که اقدامات تحریک‌آمیزی مانند اعزام ناو آبراهام لینکلن و یگانی از بمب‌افکن‌های بی -۵۲ به خاورمیانه تأثیری بر رفتار ایران نداشته است. «لینکلن پس از رسیدن به منطقه از تنگه هرمز عبور نکرده و وارد خلیج فارس نشده و عملاً آب‌ها را به ایران واگذار کرده است.»