ولید معلم وزیر خارجه سوریه به همراه وانگ یی وزیر خارجه چین در مصاحبه مطبوعاتی مواضع مشترکشان را درباره وضعیت سوریه، بحران در خاورمیانه و توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت های بزرگ اعلام کردند.
آنچه از مواضع دو کشور بر می آید این است که چین و سوریه همانند دیگر کشورهای دنیا نگران اقدامات بی ثبات کننده آمریکا درباره ایران، افغانستان، یمن و کل منطقه خاورمیانه هستند.
بخصوص مواضع وزیر خارجه چین در جریان اظهاراتش درباره برجام نشانه های نگرانی چین را کاملاً شفاف کرد، اینکه چین نمی خواهد برجام دچار فروپاشی شود و آمریکا باعث شکل گیری یک بحران در خاورمیانه شده و کشورها را نگران کرده است.
بی ثباتی در خاورمیانه در شرایطی ایجاد می شود که هنوز بحران خاورمیانه خاتمه نیافته و سوریه کماکان درگیر مشکلات داخلی است عراق برای بیرون رفتن از چالش های سال های اخیر تلاش می کند و یمن درگیر جنگی است که آمریکا و حامیانش به راه انداخته اند.
برای چین مهم است که شکست راهبردهای آمریکا را در نقاط مختلف جهان نشان دهد سفر ولید معلم فرصت خوبی برای دو کشور بود که رایزنی های مرتبط را انجام دهند و مواضع ضد آمریکایی خود را اعلام کنند.
برای چین حفاظت از برجام مهم است چین از جمله کشورهایی بود که برای رسیدن به این توافق که ترامپ خیلی آسان را به نابودی نزدیک کرده است، تلاش های سازنده ای کرد و نقش مهمی داشت.
چین بخصوص از جمله طرف هایی است که اصلاً علاقه ای به فروپاشی برجام ندارد و برای همین وانگ یی وزیر خارجه چین گفت که حتی با وجود فشارهای حداکثری آمریکا امیدوار است ایران به این توافق پایبند باشد.
اما چین به تنهایی نمی تواند این توافق را نجات دهد لازم است که طرف های دیگر هم به توافق پایبند باشند و تعهداتشان را عملی کنند چین نگران است که بی ثبات شدن خاورمیانه بار دیگر بحران های مختلفی را در سراسر منطقه بوجود آورد.
نباید فراموش کرد که چین در حال اجرای برنامه بزرگ راه ابریشم است در این وضعیت چین امیدوار است سوریه هر چه زودتر به ثبات و صلح کامل برسد درگیری ها در یمن خاتمه یابد عراق نیز بتواند از ثبات خود حراست کند و درگیری تازه ای بر سر ایران بوجود نیاید.
برای چین مهم است خاورمیانه در امنیت باشد. نزدیک به ۸۰ درصد از نفت کل کشورهای منطقه آسیا از جمله قدرت های بزرگ اقتصادی نظیر چین، ژاپن و کره جنوبی از این منطقه تامین می شود، هر بحرانی در این منطقه بیشترین ضربات را به این کشورها وارد خواهد کرد.
از دیدگاه چین خاورمیانه بیشتر از هر زمانی به حمایت نیاز دارد در صورتی که آمریکا در حال ایجاد بی ثباتی فزاینده در این ناحیه است سوریه باید به ثبات برسد و باید این توان را داشته باشد که مبارزه با تروریسم را ادامه دهد.
اینها مسایلی بود که مقام های چین و روسیه درباره آنها رایزنی کردند چین به عنوان کشوری که می خواهد نقش مهمی در بازسازی سوریه داشته باشد و همزمان بتواند نفت خود را از خاورمیانه تامین کند، به امنیت منطقه اهمیت می دهد.
پکن در طول سال های گذشته همیشه با روسیه درباره سوریه یک موضع مشترک داشته و بارها در سازمان ملل کوشیده است تا جلوی تحریم های آمریکا را علیه سوریه بگیرد.
اگرچه چین خود را از درگیری های نظامی این کشور دور نگهداشته اما از بشار اسد رییس جمهور سوریه حمایت کرده و خواستار آن بوده است که مردم سوریه سرنوشت خود را تعیین کنند.
«لی بایو دونگ» از نمایندگان چین در سازمان ملل می گوید که آمریکا همیشه با اقدامات خود باعث بی ثباتی در سوریه و دیگر نقاط خاورمیانه شده است.
او خاطر نشان می کند که آنها بارها طرح هایی را علیه دولت سوریه داده اند که هیچ مشکلی را در این کشور حل نمی کرده و راهی برای پایان درگیری ها و پیشبرد مبارزه با تروریسم نبوده است.
وی می افزاید که آمریکا طرح هایی برای تحریم سوریه می دهد در صورتی که این طرح ها سازنده نیست و اصلاً با منشور سازمان ملل همخوانی ندارد این در شرایطی است که پکن نقش مثبتی در تحولات ایفا کرده است و در سال های اخیر بر تلاش های دیپلماتیک برای بهبود شرایط افزوده است.
به هر صورت نباید فراموش کرد که ثبات سوریه و کل خاورمیانه برای چین مهم است این کشور هم نگرانی های امنیتی چون مرزهای سین کیانگ در شمال غرب و فعال شدن جنبش تروریستی ترکستان شرقی را دارد و امیدوار است با تقویت همکاری با سوریه به نگرانی های امنیتی خود نیز واکنش نشان داده باشد.
پایان هر بحرانی در خاورمیانه برای چین دومین اقتصاد دنیا که اجرا کننده برنامه راه ابریشم بزرگترین طرح اقتصادی و سازندگی قرن بیست و یکم است، اهمیت فزاینده ای دارد.