روزنامه همدلی در گزارش خود آورد: حکایت واکنش سکه، طلا و ارز در پی این اتفاق، از آن دست خبرهای داغی است که این روزها در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته و نگرانی‌هایی درباره سرنوشت قیمت این کالاها در روزهای آینده در میان همه آن‌هایی که در این بازارها سرمایه‌گذاری کرده‌اند، ایجاد شده است.
رصد اخبار مختلف در این زمینه نشان می‌دهد که قیمت‌های دلار و سکه در کنار نرخ جهانی نفت، از روز پنج‌شنبه تاکنون بالا رفته‌اند و البته دلایل مختلفی برای این گرانی‌ها در تحلیل‌ها آمده است. برخی از اظهارنظرهای کارشناسی حکایت از این دارد که رشد قیمت طلا یا سکه تحت تأثیر اتفاقات در بازار جهانی طلا صورت گرفته و به دلیل یک سری هیجانات مقطعی، قیمت‌ها تحت تأثیر این اتفاقات قرار گرفته‌اند. هر چند برخی دیگر از اظهارنظرهای کارشناسی حکایت از آن دارد که دلیل اصلی گرانی‌ها چیزی نیست، جز موضوعات سیاسی و تأثیر این اتفاقات بر بازارهایی که با هر بهانه‌ای به غیر از دلایل اقتصادی، به سادگی تأثیر این هیجانات قرار می‌گیرند و رشد می‌کنند. مثل اتفاقی همین پنج‌شنبه گذشته رخ داد و تن اقتصاد را در پی واکنش مقامات ایرانی و خارجی به این ماجرا، لرزاند.
چشم‌انداز طلا و ارز در روزهای آینده
هر چند تأثیر این موضوع بر بازار سکه چندان زیاد نبود و در آخرین روز هفته گذشته حدود ۶۰ هزار تومان قیمت هر قطعه سکه امامی بالا رفت، اما به‌نظر می‌رسد که در روزهای آینده حاشیه‌های ایجاد شده باعث هیجانی‌تر شدن این بازار شود و اتفاقات مهم‌تری به گوش برسد.
آنطور که یکی از دست‌اندرکاران بازار ارز در این باره به «همدلی»، می‌گوید: «به نظر می‌رسد که قیمت‌ها در روزهای آینده به دلیل اینکه مردم نگران اتفاقات بعدی هستند، افزایش یابد و ارزش پول ملی کاهش یابد.» اصغر سمیعی، در ادامه اقتصاد ایران و آلمان را مقایسه کرده و می‌گوید: «پشتوانه اصلی اقتصاد هر کشوری مردم آن کشور هستند، حتی آلمان که اقتصاد بسیار قوی و محکمی دارد، اگر مردمش پشت یورو نباشند، ارزش این ارز خیلی زود کاهش می‌یابد، حالا این مردم ایران هستند که اگر پشت ریال نباشند، باید منتظر باشند تا ارزش پول ملی‌شان سقوط کند و قیمت ارز، سکه و کالاهای دیگرشان، بدون علت اقتصادی رشد کند.»
هر چه که هست، اقتصاد این روزها تحت تأثیر جوسازی‌های مختلفی قرار گرفته است و به‌نظر می‌رسد که قیمت‌ها در روزهای آینده تحت تأثیر مواضع سیاسی ایران قرار بگیرند. هر چند در این زمینه اظهارنظر قطعی از سوی آگاهان اقتصادی هنوز مطرح نشده است و بسیاری از دست‌اندرکاران اقتصادی فعلاً برای تحلیل این موضوع سکوت کرده‌اند.
نکته قابل‌توجه این است که در روزهای گذشته، اتفاقات دیگری هم در دیگر کشورها افتاده است که بر قیمت کالاهایی مثل طلا و سکه در ایران تأثیرگذار بوده‌اند. همین دیروز بود که یک خبر در خروجی خبرگزاری‌های داخلی و خارجی، قرار گرفت با این محتوا که بانک مرکزی آمریکا یا همان فدرال رزرو، برای افزایش رشد اقتصادی آمریکا، تصمیم گرفته تا نرخ بهره بانکی در این کشور را کاهش دهد. آنطور که در تحلیل‌های کارشناسی آمده است، با کاهش نرخ بهره، نرخ برابری دلار در مقابل سایر ارزها به ویژه یورو، کاهش می‌یابد و قیمت نفت نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. یعنی با کاهش قیمت دلار، قیمت نفت افزایش می‌یابد.
از سوی دیگر کاهش قیمت دلار، نرخ طلا را افزایش می‌دهد که در روزهای گذشته، با کاهش ارزش دلار، ۳۵ دلار قیمت طلا افزایش یافته است.
حالا با چنین اتفاقاتی عده‌ای بر این باور هستند که قیمت طلا و سکه در جمهوری متأثر از قیمت جهانی طلا بوده و در مقابل عده دیگری نیز بر این نکته تاکید می‌کنند که ماجرای انهدام پهپاد در ایران، می‌تواند حتی با وجود کاهش نرخ طلا در بازارهای جهانی، قیمت سکه و طلا در ایران را افزایش دهد. چرا که حداقل تجربه سال‌های گذشته در این زمینه نشان می‌دهد که به علت کش دار بودن این ماجرا، احتمالاً مردم تحت تأثیر هیجانات به بازارها هجوم ببرند و برای جلوگیری از افت ارزش دارایی‌های خود به سراغ این کالاها بروند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
این‌ها تنها پیش‌بینی‌هایی است که از زبان آگاهان اقتصادی به گوش می‌رسد و در این زمینه اظهارنظر قطعی وجود ندارد. سوال قابل طرح این است که در چنین مواقعی سکانداران اقتصادی، چه سیاستی را باید در پیش بگیرند تا از نوسان قیمت‌ها جلوگیری کنند.
برخی از آگاهان اقتصادی بر این باور هستند که برای جلوگیری از خروج سرمایه‌ها از بانک، باید نرخ بهره بانکی را افزایش داد. هر چند این موضوع می‌تواند برای تولید خطرناک باشد، اما به گفته آگاهان اقتصادی، این سیاست کوتاه مدت است و می‌تواند به صورت موقتی جلوی این هیجانات را بگیرد.
بهمن آرمان، یکی از تحلیل‌گران اقتصادی، در این‌باره به «همدلی»، می‌گوید: «آنچه در خلیج فارس اتفاق افتاده است، تأثیر منفی بر اقتصاد ایران خواهد داشت. ریال متأثر از اتفاقات سیاسی خواهد بود و از آنجایی که احتمال دارد که جنگ در خاورمیانه اتفاق بیفتند و به محل‌های استراتژیک در ایران حمله شود، احتمالاً اقتصاد تحت تأثیر منفی قرار بگیرد و قیمت ارز و سکه افزایش یابد. اما تأثیر این اتفاقات بر بازارها کوتاه مدت خواهد بود.»
چه خبر از نفت؟
بازار نفت این روزها تحت تأثیر اتفاقات مهمی قرار گرفته است. بعد از حادثه آتش گرفتن دو کشتی در دریای عمان و کمرنگ شدن مهمترین کشورهای صادرکننده نفت، مثل ایران و ونزوئلا از بازارهای جهانی، حالا این بازار تحت تأثیر هیجانات ناشی از سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی قرار گرفته و معلوم نیست که در روزهای آینده به کجا برسد.
در این زمینه تحلیل‌های زیادی وجود دارد که همگی حکایت از این دارند که بازار در روزهای آینده گره خورده به رفتار سیاسی هر یک از کشوها. اینکه سازمان ملل درباره این تجاوز چه واکنشی نشان خواهد داد یا عربستان در مقابل یمن چه موضعی خواهد داشت، همگی در تعیین قیمت طلای سیاه تاثیرگذارند.
اظهارنظر قطعی درباره این بازار به گوش نمی‌رسد، تنها خبری که در خروجی رسانه‌ها قرار گرفته این است که قیمت طلای سیاه به دنبال سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی در آسمان ایران، حمله حوثی های یمن به یک نیروگاه برق عربستان، در بازارهای جهانی به شدت افزایش یافته است.
آنطور که بلومبرگ می‌نویسد، قیمت هر بشکه نفت خام آمریکا با ۵ دلار و ۳۸ سنت افزایش به ۵۶ دلار و ۶۵ سنت رسید. رزو پنج‌شنبه، و به دنبال انتشار خبر سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی در آسمان ایران، قیمت نفت تا ۵.۴ درصد افزایش یافته بود. اما قیمت نفت برنت نیز که در همان روز جهشی ۴.۳ درصدی داشت و در مسیر افزایش هفتگی بیش از ۸ درصدی قرار دارد، دیروز با ۳۶ سنت کاهش به ۶۴ دلار و ۲۲ سنت رسید.
بر اساس گزارش‌ها، در اظهاراتی منفعلانه تلاش کرد شلیک موشک ایرانی به سوی پهپاد آمریکایی را کم اهمیت جلوه دهد. وی مدعی شد که این حمله احتمالاً به دستور مقامات ارشد ایرانی انجام نگرفته بلکه تصمیم شخصی یک ژنرال بوده است.
مؤسسه مشورتی اف جی این در یادداشتی نوشت: «تردیدی نیست که اختلال شدید در ترانزیت نفت از طریق تنگه هرمز تبعات بسیار جدی‌ای خواهد داشت.»
بر اساس گزارش روز گذشته بلومبرگ، به دنبال حملات هفته‌های اخیر به تانکرهای نفتی در تنگه هرمز، تنش‌ها در خاورمیانه که محل عرضه بیش از ۲۰ درصد نفت جهان است به شدت افزایش یافته است.
واشنگتن تهران را متهم به دست داشتن در حمله به تانکرها کرده، اما ایران این اتهامات را قویاً رد کرده است. در همین حال، با تقویت احتمال کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا امیدها به افزایش تقاضا برای نفت نیز بیشتر شده است.
آلفونسو اسپارزا، تحلیلگر بازار نفت در مؤسسه اوآندا گفت: «احتمال بروز اختلال در عرضه و همچنین تضعیف ارزش دلار (در نتیجه احتمال کاهش نرخ بهره در آمریکا) موجب شده تا قیمت نفت بالا برود.»
چه خبر از بورس؟
بازارهای بورس عربستان پس از سقوط پهپاد آمریکایی فروریخت. این مهمترین خبری بود که در خروجی اخبار رسانه‌ها درباره واکنش بازار سهام به این ماجرا قرار گرفته بود. آنطور که در خبرها آمده بود، چند روز گذشته، پس از ساقط کردن پهپاد آمریکایی توسط سپاه پاسداران، بازارهای بورس کشورهای عربی به ویژه عربستان افت شدید داشت.
آنطور که رویترز در این زمینه نوشت، دیروز بازارهای بورس عربستان پس از ساقط کردن پهپاد آمریکایی از فراز تنگه هرمز توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با کاهش جدی ارزش مواجه شد.
براساس این گزارش، شاخص سعودی که روز گذشته هم کاهش داشت، دیروز، با افت ۱.۳ درصدی همراه شد و تقریباً همه سهام‌های بانکی این کشور با کاهش شدید مواجه شدند. ارزش سهام بانک بازرگانی ملی که بزرگترین بانک عربستان محسوب می‌شود نیز دو درصد کاهش یافت. همچنین ارزش سهام صنایع پایه این کشور نیز با افت یک درصدی مواجه شد.
ارزش دیگر سهام کشورهای عربی نیز کاهش داشتند به طوری که شاخص ابوظبی کاهش ۰.۲ درصدی داشت. و ارزش بزرگترین بانک این کشور نیز کاهش ۰.۸ درصدی را تجربه کرد. این در حالی بود که بورس تهران در این زمینه واکنشی نشان نداده بود و خبر داغی در رسانه‌ها وجود نداشت. باید دید در روزهای آینده بورس تهران، تحت تأثیر حواشی این ماجرا قرار می‌گیرد یا خیر؟