گروه اطلاع رسانی ایرنا در راستای ایفای رسالت آگاهی بخشی به انعکاس برجستهترین گزارشهای روزنامههای مختلف با عناوینی چون «تاوان عبور از خط قرمز، ترساندن ایران از جنگ؛ راهکارآمریکا برای مذاکره، غرامت مضاعف، پرش نفت با سقوط پهپاد، پل ۴۵ ساله گیشا جمعآوری شد، جاسوسی ممنوع، شوک به بازار نفت و ایران به لیست سیاه نرفت» پرداخته است، در ادامه به بازتاب گزیدهای از این مطالب میپردازیم.
تاوان عبور از خط قرمز
روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «تاوان عبور از خط قرمز» آورده است: هدف قرار گرفتن پرنده بدون سرنشین امریکایی در مرزهای آبی ایران، نمای دیگری از تنش میان ایران و امریکا را پدیدار کرد. ساعات اولیه بامداد پنجشنبه گذشته بود که سپاه پاسداران ایران در اطلاعیهای از سرنگونی پهپاد جاسوسی امریکا خبر داد و اعلام کرد این پرنده جاسوسی بدون توجه به اخطارهای پدافند هوافضای سپاه وارد حریم هوایی ایران شده و پس از نادیده گرفتن این اخطارها مورد حمله قرار گرفته است. سقوط این پهپاد موسوم به «گلوبال هاوک» آمریکا که از مدرنترین ابزارهای نظامی امریکا و بزرگترین هواپیماهای بدون سرنشین جهان به شمار میآید، چنان که انتظار میرفت در فاصله کمتر از ۲۴ ساعت موجی دامنهدار از واکنش مقامهای ایرانی و امریکایی را برانگیخت.
در حالی که ایران در همان ساعات اولیه شکایت خود را با در اختیار داشتن اسناد متقن بابت تجاوز پرنده جاسوسی امریکا به حریم هواییاش به سازمان ملل برد، دولتمردان امریکایی که مدعی بودند این پهپاد برفراز آبهای بینالمللی هدف حمله قرار گرفته است، با برگزاری نشستهای پیدا و پنهان از تصمیم به واکنش تلافی جویانه محدود نظامی به ایران و سپس انصراف از این اقدام خبر دادند. آنچه پیداست مقامهای امریکایی میکوشند واقعیات رخ داده بر فراز آبهای خلیج فارس را وارونه جلوه دهند چنانکه در این میان ترامپ یک تنه تریبون اتهام زنی علیه جمهوری اسلامی ایران را در اختیار گرفت و برداشتهای یکجانبه خود را از آنچه روی داده بود، مطرح کرد با این حال به نظر نمیرسد ارائه اسنادی که ثابت میکند نظامیان ایرانی با هدف دفاع از حریم مرزهای آبی خود، پهپاد جاسوسی امریکا را سرنگون کردند چندان مؤید اتهامات دولتمردان امریکایی علیه ایران باشد. چه به گفته فرمانده هوافضای سپاه در اختیار داشتن بخشهای مختلف لاشه هواپیمای سقوط کرده گویای آن است که این هواپیمای جاسوسی به فضای سرزمینی ایران تجاوز کرده است. به این ترتیب واکنشهای امریکا به تنش پدیدار شده در آبهای سرزمینی ایران تاکنون نه تنها افکار عمومی و کارشناسان را قانع نکرده که به ابهامات هم افزوده است.
پیشرانههای رشد تابستانی بازار سهام
روزنامه «ایران» با انتخاب گزارشی با عنوان «پیشرانه های رشد تابستانی بازار سهام» مینویسد: بورس تهران در شرایطی طی سه ماهه اول با بازدهی ۳۱.۷ درصدی در صدر بازارهای سرمایه پذیر از بعد بازده سرمایهگذاری قرار گرفته است که تحلیلگران براین باورند که رشد شاخص بورس بهعنوان محور بازدهی بازار سهام و کسب سودهای قابل ملاحظه همچنان طی روزهای تابستان گرم ۹۸ ادامه خواهد یافت. تحلیلگران براین باورند که روند افزایش نرخ فروش محصولات شرکتهای تولیدی در گزارشات ماهانه این شرکتها همچنان به چشم میخورد، به طوری که سطح درآمد عملیاتی شرکتها در گزارشهای آتی محور توجه سهامداران و سرمایهگذاران قرار میگیرد، این موضوع فارغ از عوامل بنیادی است.
انتشار گزارشهای مثبت به نظر میرسد در شرایطی در شرکتهای کوچک ادامه یابد. همچنین بازار انتظار دارد که از فصل جدید، تغییر مسیر بازار از سمت شرکتهای بزرگ و صادرات محور به سمت شرکتها و صنایع کوچک بازار باشیم. در همین حال، محاسبه تسعیر نرخ ارز در ارزشیابی دارایی شرکتها عامل دیگری است که ارزندگی سهمهای مورد هدف را بتدریج طی ماههای آتی نشان خواهد داد. در این میان، عدم تغییر در نرخ سود بانکی و توجه نقدینگی کشور به مسیر بازار سرمایه عاملی است که میتواند رشد شاخص بورس بواسطه حبس نقدینگی در این بازار را تضمین کند. بورس تهران در حالی میتواند همچنان شاهد رشد شاخصهای خود باشد که سایر بازارهای مورد نظر سرمایهگذاران بهدلیل اشباع در رشد قیمتی، پذیرای سرمایه جدید نیستند. عدم افزایش نرخ سود سپرده بانکی، ثبات در بازارهای موازی و همچنین رکود در بازارهای نامولد، ادامه اثرات افزایش نرخ فروش محصولات در پی افزایش نوسان نرخ ارز و نزدیکی قیمت دلار سامانه نیما به دلار آزاد را میتوان از عوامل حمایتکننده بازار در تابستان امسال نام برد. در همین حال، کنترل و مدیریت نرخ تورم، تداوم صادرات غیر نفتی و تراز مثبت تجاری به همراه افزایش همکاری تجاری با شرکای اقتصادی میتواند زمینه تداوم رشد شاخص بورس برپایه انتظارات ایجاد شده باشد.
ترساندن ایران ازجنگ؛ راهکار آمریکا برای مذاکره
روزنامه «آرمان» با درج مطلبی به گفت وگو با امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر مسائل بینالملل پرداخت و نوشت: جمهوری اسلامی بهجز ماجرای پهپاد باقی ماجراها را تکذیب کرده است. آمریکاییها تلاش دارند تا تنش را در منطقه افزایش دهند، به این امید که ترس از یک جنگ قریب الوقوع بتواند ایران را به پای میز مذاکره بکشاند و مسئولان جمهوری اسلامی را مجبور به سازش با آمریکاییها کند. از زمان خروج از برجام و اعمال تحریمها هفتههای پرتنشی سپری شده و شرایط نشان داده که ایران قصدی برای پذیرش مذاکره با ایالات متحده ندارد. احتمال این وجود دارد که در اقدامی مشکوک در هفتههای آینده اقداماتی علیه شناورهای آمریکایی انجام شود و حتی برخی سربازان آمریکایی جان خود را از دست دهند، با این فکر که افکار عمومی در داخل ایالات متحده علیه ایران بسیج شود. در حال حاضر افکار عمومی آمریکا اصلاً آماده آغاز یک جنگ علیه ایران نیست و رئیسجمهور هم در نزدیکی انتخابات مجدد نمیخواهد با یک جنگ بزرگ و گسترده در خاورمیانه دست و پنجه نرم کند. گروهی اما تلاش میکنند تنش را افزایش دهند و از دل این تنش جنگی عظیم علیه ایران به راه بیندازند و از این طریق براندازی را پیش ببرند.
تعابیری چون «گروه بی» در خصوص آنها به کار میرود. آنها تلاش میکنند شرایط را بهگونهای نشان دهند که ایالات متحده ناچار به جنگ شد و قصدی برای ورود به جنگ نداشت. رسیدن به شرایطی که نشان دهند آمریکا چارهای جز ورود به جنگ ندارد. هدف اصلی «گروه بی» است. رسانهها گفتند ترامپ در آخرین دقایق عملیات حمله به ایران را لغو کرد. حمله به ایران فقط با پاسخ نظامی ایران همراه نخواهد بود، چه بسا به خروج ایران از ان.پی.تی و کاهش زمان گریز هستهای ایران منجر شود. رئیسجمهور آمریکا نمیخواهد مسبب یک بحران اتمی در خاورمیانه باشد. گرچه سیاست قطعی نیست بهویژه در شرایط بحران، اما نوع واکنش اولیه ترامپ به سقوط پهپاد آمریکا نشان میدهد دولت آمریکا تا سر حد امکان از ورود به جنگ نظامی با ایران پرهیز دارد یا حداقل، نمیخواهد بحران را پیچیدهتر کند. روزی که ترامپ از برجام خارج شد اوباما هشدار داد آمریکا بر سر دو راهی جنگ با ایران یا مواجهه با ایران اتمی قرار میگیرد. این پیشبینی در حال تحقق است، یک روز بعد از آغاز رقابتهای انتخاباتی دونالد ترامپ. آمریکا بر سر این دوراهی قرار گرفت.
غرامت مضاعف
روزنامه «اعتماد» با انتخاب تیتر «غرامت مضاعف» نوشت: واکنش شبکههای اجتماعی به خبر انهدام یک پهپاد امریکایی در آبهای بین المللی به زعم امریکا و در آبهای ایران به زعم مسؤولان ایرانی به گونهای بود که گویی این مهم برای نخستینبار است که اتفاق میافتد ولی واقعیت چیز دیگری است به طوری که اگر اعلامهای رسمی مسؤولان در ایران و امریکا مدنظر قرار گرفته شود، غولپیکر گلوبال هاوک در عمل پنجمین پهپاد امریکایی است که در پی تجاوز به حریم مرزی جمهوری اسلامی توسط نیروهای مسلح ایران منهدم شده و در موزه تنش ایران و امریکا قرار میگیرد.
برخلاف آنچه اصولاً در تهران اتفاق میافتد، در ماجرای انهدام دوربردترین پهپاد امریکایی در خلیجفارس، تقسیم کار بین دیپلماتها و نظامیان به وضوح دیده و از سوی متولیان رعایت میشد. اگر مسؤولیت دیپلماتهای ایرانی هشدارهای دیپلماتیک بود، بالطبع اظهارات مقامات نظامی رنگ و بوی جدیتر و البته تهدیدآمیزتری برای «متجاوزان» به خاک ایران داشت. علی شمخانی، دبیر و نماینده رهبر انقلاب اسلامی که در زمان انهدام این پهپاد در روسیه بهسر میبرد، در اظهارات کوتاهی در جمع خبرنگاران با انتقاد از نقض حریم هوایی جمهوری اسلامی توسط پهپاد امریکایی، مرزهای ایران را «خط قرمز جمهوری اسلامی» نامید و تصریح کرد: «ما بارها تاکید کردهایم که با همه قوا از خطوط هوایی کشورمان و مرزهای آبی سرزمین خود دفاع میکنیم.»
پرش نفت با سقوط پهپاد
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «پرش نفت با سقوط پهپاد» مینویسد: همزمان با افزایش تنش میان ایران و آمریکا در آبهای نزدیک به تنگه هرمز در پنجشنبه گذشته قیمت دو نفت شاخص بازار بیشترین رشد روزانه را از ابتدای سالجاری میلادی به ثبت رساندند. بامداد این روز یک فروند پهپاد آمریکایی پس از نقض حریم هوایی ایران، توسط نیروی هوافضای سپاهپاسداران مورد اصابت قرار گرفت. با انهدام این پهپاد بهعنوان نشانهای از بالاگرفتن تنشها در منطقه، شاخص نفت خام برنت ۴.۳ درصد و شاخص نفت خام آمریکا نیز ۵.۳ رشد روزانه را به ثبت رساندند.
رشد قیمت طلای سیاه در معاملات روز گذشته و تحتتأثیر افزایش ریسکهای ژئوپلیتیک ادامه داشت. انفجار این پهپاد پس از حمله به دو نفتکش در آبهای دریای عمان (که منشأ آنها مشخص نشده)، دومین تنش جدی طی یک هفته گذشته در نزدیکی تنگه هرمز بوده است. روزانه حدود ۱۷ میلیون بشکه نفت خام از مسیر تنگه هرمز راهی بازارهای جهانی میشود. کارشناسان انتظار دارند با جدی شدن تنشهای ژئوپلیتیک در اطراف این شاهراه نفتی، قیمتها به راحتی به محدوده ۱۰۰ دلار بر بشکه صعود کنند. معاملهگران بازار آتی نفت خام حدود یک ماه پیش از این، زیر سایه تحریم نفتی آمریکا علیه ایران و افزایش ریسکهای ژئوپلیتیک منطقه با محوریت ایران و آمریکا، شرطبندی بر سر نفت ۱۰۰ دلاری را در معاملات آغاز کرده بودند.
پل ۴۵ ساله گیشا جمعآوری شد
روزنامه «شرق» با درج مطلبی با عنوان «پل ۴۵ ساله گیشا جمعآوری شد» به گفت وگو با محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران پرداخت و نوشت: بالاخره پس از کشوقوسهای فراوان پل ۴۵ ساله نصر تهران (گیشا) جمعآوری شد؛ پلی که برای نگهداشتن آن به عنوان یک پل تاریخی تلاش فراوانی شد، اما به دلیل آنکه از پس آزمایشات بهسازی لرزهای برنیامد و همچنین چون یکی از دلایل اصلی ترافیک بزرگراه جلال آلاحمد عنوان شده بود، بالاخره جمعآوری شد. دلیل اصلی برداشتن این پل ناایمنبودن آن بود. به هر ترتیب، این محور مواصلاتی حتی با وجود پل گیشا هم یک محور پرتراکم و پرترافیک بود و حجم خودروهایی که از این معبر عبور میکردند، زیاد بودند و مردم ساعتها در ترافیک این پل میماندند و در واقع ترافیک این معبر مسئله جدیدی نیست.
سن این پل نزدیک به ۵۰ سال بود و تلاشهای زیادی برای نگهداشت آن شد و برای این کار بررسیهایی صورت گرفت تا شاید بشود پل را حفظ کرد و مانند پل کریمخان اقدام به بهسازی و ایمنسازی آن شود، اما این کار روی پل نصر امکانپذیر نبود و هزینههای زیادی را دربر داشت و حتی با وجود این هزینهها نمیشد نتیجه قابل قبولی از آن گرفت. برای همین در دوره پیشین شورای شهر تهران، طرحی برای برداشتن پل گیشا مورد تأیید اعضا قرار گرفته بود که این طرح در شورای جدید بازنگری و مشخص شد پل گیشا حتماً میبایست به دلیل ناایمنبودن جمعآوری شود.
جاسوسی ممنوع
روزنامه «مردم سالاری» با انتخاب گزارشی با عنوان «جاسوسی ممنوع» آورد: پس از آنکه سپاه پاسداران انقلاب یک پهپاد جاسوسی آمریکایی را بر فراز خلیج فارس سرنگون کرد، اغلب رسانههای خارجی، شامل رسانههای انگیسی و عرب زبان به انتشار این خبر پرداختند. اغلب رسانههای جهان پس از انتشار این اطلاعیه در خبر فوری گزارش دادند که یک پهپاد آمریکایی توسط موشک ایرانی در نزدیکی منطقه هرمزگان، واقع در جنوب ایران هدف قرار گرفت و ساقط شد.خبرگزاریهایی همچون رویترز، خبرگزاری فرانسه، آسوشیتدپرس، اسپوتنیک، ترند و روزنامههای متعددی ازجمله نیویورک تایمز، واشنگتن پست، اورشلیم پست، تایمز آو اسرائیل، لس آنجلس تایمز، گاردین، گلوبال تایمز، شبکههای الجزیره، دویچه وله، یورونیوز، فاکس نیوز، بیبیسی، سیانان، انبیسی، اسکای نیوز، انپیآر، ایبیسی، راشا تودی و بسیاری دیگر به انتشار این خبر پرداختند.
گاردین نوشت: سپاه پاسداران انقلاب یک پهپاد آمریکایی را در جنوب استان هرمزگان سرنگون کرد. به گزارش الجزیره، سپاه ایران پهپاد جاسوسی آمریکا را ساقط کرد. همچنین سیانان گزارش داد: ایران پهپاد جاسوسی آمریکا را سرنگون کرد. آسوشیتدپرس: ایران میگوید یک پهپاد آمریکایی را سرنگون کرده است.اسکاینیوز نیز خبر داد: ایران یک پهپاد آمریکایی را در حریم هوایی خود ساقط کرد.دویچهوله: ایران پهپاد آمریکا را سرنگون کرد. به نوشته نیویورکپست، یک پهپاد آمریکایی با پدافند موشکی سپاه ایران سرنگون شد.لسآنجلس تایمز نوشت: سپاه پاسداران یک پهپاد آمریکایی از نوع «گلوبال هاوک» را ساقط کرد.
شکار عقاب
روزنامه «همدلی» در مطلبی با عنوان «شکار عقاب» نوشت: به نظر باید ضربالمثل جدیدی حداقل در حوزه ادبیات سیاسی جهان ساخته شود؛ ضربالمثلی که در آن «پنجشنبه» و «دریای عمان» جای ویژه خود را داشته باشند. پنجشنبه دو هفته گذشته در حالیکه شینزو آبه از ژاپن به تهران آمده بود تا واسطه مذاکرات بین ایران و آمریکا باشد، دو نفتکش (که یکی از آنها هویت ژاپنی داشت) در دریای عمان مورد حملات سخت قرار گرفتند. پنجشنبه گذشته هم یک پهپاد که ارزش آن به دلیل توانمندیهای بسیارش در اجرای مأموریتها از ۱۲۰ تا ۲۲۰ میلیون دلار تخمین زده میشود، بر فراز دریای عمان ساقط شد. اطلاعات عمومی؛ پهباد MQ-4C Trito- (گلوبالهاوک) متعلق به نیروی دریایی آمریکا (که هویت ارتش این کشور محسوب میشود) و ساقطکننده این پهپاد آمریکایی هم نیروی هوافضای سپاه (که هویت سازمان دفاعی کشور محسوب میشود) است. پس باز هم شاهد یک دریای عمان هستیم با یک اتفاق که بزرگ و مهم است و مطرح شدن تقابل دو نام پربسامد این روزها؛ «ایران آمریکا».
بیشترین واکنشهای اقتصادی را شرکتهای هواپیمایی از خود نشان دادند. در ابتدا سازمان فدرال هوانوردی آمریکا با صدور یک فرمان اضطراری پرواز هواپیماهای مسافربری این کشور را بر فراز آبهای ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز ممنوع کرد. سپس شرکت هواپیمایی هلندی ک ال ام از ممنوعیت پرواز بر بخشهایی از ایران خبر داد و در ادامه شرکتهای هواپیمایی استرالیا، بریتیش ایرویز، لوفتانزا و شماری دیگر از شرکتهای هواپیمایی کشورهای مختلف اعلام کردند به دلیل حوادث اخیر در منطقه خلیج فارس و دریای عمان، پروازهایشان را بر فراز این منطقه ممنوع کردند.
شوک به بازار نفت
روزنامه «جهان صنعت» با انتخاب گزارشی با عنوان «شوک به بازار نفت» آورده است: افزایش قیمت حدود چهار دلاری نفت طی دو روز گذشته را میشود شدیدترین واکنش بازار در هفتههای اخیر نامید. پس از سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی در آسمان ایران و حمله حوثیهای یمن به یک نیروگاه برق عربستان، قیمت نفت در بازارهای جهانی به شدت افزایش یافت. ازار جهانی نفت روز پنجشنبه ساعت به ساعت با این اخبار هیجان گرفت و در بالاترین رقم، نفت برنت در واکنش به موشک ایران تا ۶۴.۳۵ دلار بالا رفت که رشدی ۴.۳ درصدی را رقم زد. بعد از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در توئیتی مداخلهجویانه، ایران را به ارتکاب «اشتباهی بزرگ» متهم کرد، قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت (WTI) حدود شش درصد افزایش یافت و به مرز ۶۰ دلار رسید.
در مجموع هنوز قیمت و شرایط بازار با آنچه آرزوی جمهوری اسلامی و هدف غوغاسالاران بود فاصله زیادی دارد چراکه تهران امیدوار بود با لغو معافیتهای تحریمی و محاصره نفتی-اقتصادی ایران، قیمتها به ۸۰ دلار برسد و با برافروخته شدن آتش ناامنی در هرمز، نفت ۱۰۰ دلاری نفس ترامپ و اروپا را بگیرد.
ایران به لیست سیاه نرفت
روزنامه «ایران» با درج گزارشی با عنوان «ایران به لیست سیاه نرفت» مینویسد: گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در بیانیه روز گذشته خود اعلام کرد تعلیق اقدامات تقابلی خود درباره ایران را تا اکتبر سال ۲۰۱۹ (آبان ۹۸) تعلیق کرده است. نمایندگان ۲۰۴ کشور و نهاد بینالمللی عضو FATF که در ۵ روز گذشته در اورلاندو کالیفرنیا دور هم جمع شده بودند تا طی اجلاسی پنج روزه به بررسی موضوعات جاری از جمله میزان پایبندی ایران به تعهدات خود بپردازند، بار دیگر تصمیم گرفتند، ایران را از فهرست اقدامات مقابلهای بیرون نگه دارند. طبق بیانیه اعلامی کارگروه مالی پس از آنکه جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۶ جهت رفع کمبودهای راهبردی خود در مسیر مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، تلاش کرد و در همین چارچوب اقداماتی را برای محقق کردن این تعهدات سیاسی خود انجام داد، این کارگروه بار دیگر تعلیق اقدامات تقابلی علیه ایران را تمدید کرد تا فرصت دوبارهای برای رفع موانع باقی مانده عمل به توصیههای این نهاد مشورتی داشته باشد. با این حال FATF که مأموریت مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را از برنامههای اصلی خود میداند، به دلیل تصویب نشدن دو لایحه در ایران، خواستار تشدید نظارت کشورهای جهان بر مؤسسات مالی ایران شده است.
پیشتر گروه ویژه اقدام مالی (FATF) که مقر آن در پاریس قرار دارد در فوریه امسال تا ماه ژوئن به ایران برای تصویب قوانین این سازمان مهلت داده بود تا اصلاحات مورد نیاز برای همسویی با استانداردهای جهانی در زمینه مبارزه با پولشویی و مقابله با حمایت مالی از تروریسم را انجام دهد. کمی پس از دستیابی به توافق هستهای، ایران در مسیر محقق کردن منافع اقتصادی اش در چارچوب برجام با موانع تعاملات بین المللی با بانکها و مؤسسات مالی بین المللی رو به رو شد. یکی از دلایل این مشکلات اقدامات مقابلهای FATF علیه ایران بود که به بانکها توصیه کرده بود در معامله با ایران احتیاط کنند.