در طول دوران خشکسالی، زمین های قابل کشاورزی استان از ۱۷۰ هزار هکتار به ۱۱۴ هزار هکتار کاهش یافت و همین امر موجب شد تا طی ۱۰ سال گذشته کشت گندم در استان یزد بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته باشد.
در این میان توسعه اجرای طرح های آبیاری نوین، کشت نشایی، اصلاح الگوی کشت، خاک ورزی حفاظتی، انتقال کشت‌های بهاره و تابستانه به فصل پاییز، حذف محصولات جالیزی و سبزی و صیفی به منظور استفاده بهینه از آب مجازی بخش کشاورزی در دستور کار قرار گرفت.
یکی از کلیدی ترین محصولاتی که برنامه ریزی خوبی برای رشد تولید در کنار افزایش بهره وری و کاهش سطح زیر کشت همراه با کاهش مصرف آب آن صورت گرفته، گندم خوشه طلایی بوده است.
با توجه به همین فعالیت ها چندی قبل به همت مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی یزد از ارقام جدید گندم و جو متحمل به شوری با نام های برزگر و گلشن به منظور کشت در زمین های شور کشور رونمایی شد تا مسیر کاهش آب و رشد بهره وری در این دو محصول، هموارتر شود.
در این خصوص رئیس سازمان جهاد کشاورزی یزد، گندم برزگر را جدیدترین رقمی برشمرد که پس از ارقام کویر، بم، سیستان، نیشابور، ارگ، افق و نارین به ارقام گندم کشور معرفی شد که مطالعات و تحقیق بر روی آن از سال ۸۲ شروع شد و اکنون به مرحله تکثیر و تولید رسیده است.
سید جمال سجادی پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: مقاومت گندم برزگر به ریزش، خوابیدگی، تحمل در برابر شوری، کیفیت آرد خوب و میانگین عملکرد ۴.۶ تن در هکتار از جمله مشخصات و مزایای این محصول است.
وی با بیان اینکه تا ۱۰ سال پیش سطح زیر کشت گندم در استان، حدود ۲ برابر میزان فعلی بود، اظهار کرد: با اجرای برنامه های ترویجی علاوه بر کاهش ۵۰ درصدی سطح زیر کشت، عملکرد تولید این محصول به بالای چهار هزار تن در هکتار افزایش یافت.
رئیس جهاد کشاورزی یزد اضافه کرد: باتوجه به آبیاری و کوددهی به موقع، استفاده کشاورزان با دانش فنی روز و مبارزه با پدید سن گندم امسال تولید گندم استان با احتساب برداشت ۳.۸ تن تا ۴.۵ تن در هر هکتار به ۴۰ هزار تن می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه امسال ۲۰ هزار تن گندم در استان به قیمت تضمینی خریداری شود که نیمی از آن مربوط به ابرکوه است، تصریح کرد: ۱۲ مرکز خرید توسط شرکت‌های تعاونی روستایی در این استان به صورت تضمینی گندم را از کشاورزان از قرار هر کیلو گرم ۱۷۰ هزار ریال خریداری می‌کند.
به گفته سجادی پور، پارسال هفت هزار و ۵۰۰ تن محصول گندم مازاد بر نیاز کشاورزان به ارزش ۱۰۵ میلیارد ریال خریداری شد که چهار هزار و ۱۶۰ تن آن مربوط به ابرکوه بوده است.
درباره خرید محصول گندم کشاورزان استان، مدیر سازمان تعاون روستایی یزد گفت: هم اکنون ۱۲ شرکت تعاونی آماده خرید گندم مازاد بر مصرف کشاورزان با نرخ تضمینی از قرار کیلویی هزار و ۷۴۰ تومان است.
یدالله جواد پور با بیان اینکه تسهیل در خرید محصول و پرداخت به موقع هزینه‌ها به تولید کنندگان، دست دلالان را در خرید گندم کوتاه می کند، افزود: بهای گندم خریداری شده به کشاورزان ۴۸ ساعته پرداخت می‌شود.
وی پیش بینی کرد که امسال ۲۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شود که سهم خرید گندم شهرستان ابرکوه هشت هزار و ۵۰۰ تن است.
مدیر تعاون روستایی یزد با بیان اینکه ظرفیت سیلوی استان افزون بر ۸۵ هزار تن است، خاطر نشان کرد: عمده مراکز خرید شرکت‌های تعاونی روستایی در شهرستان‌های ابرکوه و خاتم مستقر است و تنها مراکز دولتی مجاز به خرید هستند و بخش خصوصی استان هم مجاز به خرید گندم مازاد بر مصرف گندمکاران نیست.
در این میان مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان هم پیش بینی افزایش ۱۰ درصد تولید گندم نسبت به سال قبل داد و گفت: وسعت مزارع گندم استان ۱۱ هزار و ۲۰۰ هکتار است و امیدواریم گندم کاران استان بیش از ۴۰ هزار تن گندم برداشت کنند.
محمدعلی حاتمی زاده افزود: امسال شهرستان خاتم بیشترین وسعت کشت گندم را به خود اختصاص داده و بیشترین برداشت محصول در اختیار شهرستان ابرکوه است.
وی خاطرنشان کرد: در سال زراعی جاری با اجرای روش‌های نوین آبیاری به‌ویژه طرح نواری ۱۴ هزار و ۳۵۰ هکتار از زمین‌های استان به کاشت گندم، جو و دانه روغنی کلزا اختصاص دارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان هم گفت: در مجموع برای برداشت گندم، ۴۰ دستگاه کمباین بومی و مهاجر و ۲۷۰ دستگاه دروگر دیگر به کار گرفته می شود.
محمدحسین ملانوری افزود: اواخر اردیبهشت ماه زمان تعیین شده در جهت آغاز کار برداشت گندم در استان است که تا تیرماه ادامه دارد.
مدیرکل غله یزد هم درباره وضعیت نیاز گندم استان اواخر سال گذشته گفته بود که برای جبران کمبود نیازها، بیش از ۱۰۰ هزار تن گندم حمل شد.
حمید پایدار اردکانی افزود: موجودی سیلوهای استان هیچ گونه کمبودی ندارد اما واردات گندم به صورت مداوم از استان های گلستان، فارس و خوزستان در حال انجام است و مشکلی در کمیت و کیفیت آرد وجود ندارد.
وی چندی قبل در گفت و گو با ایرنا با اشاره به افزایش خرید گندم گفت: برای خرید گندم کشاورزان ۱۰ مرکز خرید در استان راه اندازی و پیش بینی می شود حداقل ۲۰ هزار تن گندم مازاد کشاورزان با قیمت هر کیلو هزار و ۷۰۰ تومان خریداری شود.
پایدار یادآور شد: مطالبات گندمکاران ظرف مدت ۴۸ ساعت پس از تحویل بار و ثبت در سامانه و به صورت نقدی به حساب کشاورزان واریز می شود.
به هر حال به نظر می رسد بر اساس آمارهای بیان شده، امسال «بهار کشت، تولید، برداشت و فروش گندم» در کرم تفتیده مرکز ایران و در بیابان های کم آب و بی آب استان یزد باشد تا مرهمی باشد بر تاول های سوخته دستان کشاورزانی که پوست سیمایشان در آفتاب داغ رو به سیاهی گرویده است.
و این امر تنها لطف بی پایان خداوند است در سالی که وفور برف و باران شامل همه کشور شد تا رویای کویرنشینان و بیابان نشینان برای داشتن خرمنی پربار از خوشه های طلایی گندم محقق شود.
۱۹۶۸/ ۲۰۴۷