«رحمان قهرمانپور» روز یکشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا، درباره اتفاقات اخیر پیرامون ساقط شدن پهپاد جاسوسی آمریکا در حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر تصاعد تنش‌ها یا احتمالاً پیدا شدن راهکارهای دیپلماتیک بر خروج از بن‌بست گفت: اقدام ایران می‌تواند به خروج از بن‌بست استراتژیکی که ترامپ با خروج از برجام و اعمال تحریم‌ها ایجاد کرده، کمک کند.
وی با بیان اینکه فرایند یک ساله‌ای که ترامپ آن را آغاز کرده شرایط ایران را سخت، و گزینه‌های مانور آن را در عرصه بین‌المللی محدود کرده است، گفت: کسی که بازی افزایش تنش‌ها در روابط دوجانبه ایران و آمریکا و تصاعد بحران در خاورمیانه را آغاز کرد، ترامپ بود. او از دو خط قرمز ایران یعنی ترویستی اعلام کردن سپاه و به صفر رساندن فروش نفت ایران عبور کرد.
این کارشناس مسائل بین الملل افزود: اینکه ایران با این اقدامات کاخ سفید همچنان مسیر خویشتنداری استراتژیک خود را ادامه دهد، منطقی نبود و تداوم وضع و مسیر موجود برای دولت و موافقان برجام در داخل کشور هم سخت شد.
این پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل ادامه داد: از اواسط زمستان معلوم بود که اروپایی‌ها توان یا قصدی برای اجرایی کردن کانال ویژه مالی و اینستکس را ندارند. از همان زمان خبرهایی مبنی بر تجدیدنظر ایران در تعهداتش در برجام به گوش می‌رسید که در نهایت شورای عالی امنیت ملی تصمیمات ایران درزمینه کاهش تعهدات برجامی را اعلام کرد و هم‌اکنون هم حدود ۱۵ روز به پایان مهلت اولیه ایران باقی مانده، به نظر نمی‌رسد اروپایی‌ها کار چندانی بکنند.
قهرمانپور با بیان سیاست ترامپ درباره ایران، بردن تهران در گوشه رینگ و تحت فشار قرار دادن شدید ایران بود، تصریح کرد: با این سیاست، احتمال وقوع هر اتفاقی و افزایش تنش‌ها وجود داشت که در نهایت این اتفاق با ساقط کردن هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی رخ داد. احتمال دارد ایالات متحده به این باور رسیده باشد که عزم تهران برای عملی کردن تهدیداتش جدی است و به همین خاطر، مسیری برای دیپلماسی و خروج از بن‌بست کنونی گشوده شود.
وی افزود: باز شدن مسیر دیپلماسی بستگی به این دارد که بازیگران حاضر در صحنه شورای امنیت ملی دولت آمریکا چه تحلیل و روایتی از وضعیت داشته باشند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره علت انصراف آمریکا از انجام حمله علیه ایران خاطرنشان کرد: روایت‌های مختلفی از دلایل انصراف ترامپ برای انجام حمله به ایران مطرح شده که من بیشتر آنها را بازی رسانه‌ای در قالب جنگ روانی می‌دانم اما به نظر من، بیشتر مسئله بازدارندگی مؤثر بوده است.
قهرمانپور با بیان اینکه در هر اقدام بازدارنده، دو عامل قابلیت و اعتبار مؤثر و مطرح است، ابراز داشت: آمریکا تا قبل از ساقط شدن هواپیمای بدون سرنشین توسط ایران فکر می‌کرد ایران نه توان و قابلیت این کار را دارد و نه تهدیداتش معتبر و جدی است اما پس از این اتفاقات، کارشناسان ارشد پنتاگون به این رهیافت رسیدند که هم ایران قابلیت انجام این کار را دارد و هم عزمش برای عملی کردن تهدیدات جدی است.
وی با تاکید بر اینکه دولت آمریکا به این نتیجه رسیده است که اگر به ایران ضربه بزنند واکنش ایران سکوت و انفعال نیست و ایران در زدن ضربه دوم تردید ندارد، بیان کرد: با توجه به وضعیت منطقه و نفوذ ایران و همچنین حضور نیروهای آمریکایی، ضربه ایران می‌تواند سنگین‌تر و گسترده‌تر از ضربه اول باشد. در آن صورت، شرایط از کنترل خارج می‌شود و نه آمریکا توانایی کنترل آن را دارد ونه اجماعی درباره جنگ با ایران در ایالات متحده وجود دارد.
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل درباره نقش‌آفرینی اسرائیل، امارات و عربستان در افزایش تنش‌های ایران و آمریکا هم یادآور شد: این کشورها بدون همراهی آمریکا امکان مواجهه با ایران را ندارند. آنها به دنبال وادار کردن ایالات متحده برای درگیر کردن با ایران هستند تا پشت سر آمریکا در صحنه جنگ حاضر شوند.
قهرمانپور اضافه کرد: سیاست آنها همچنان همان سیاست سابق است یعنی کشاندن ایالات متحده به جنگ با ایران ولی دولت ترامپ حداقل در شرایط کنونی آماده جنگ با ایران نیست.
وی همچنین درخصوص ادعاهای آمریکا برای مذاکره با ایران گفت: آن چیزی که آمریکا مطرح می‌کند و می‌خواهد، مذاکره نیست بلکه تسلیم ایران است. مذاکره اصول و مقدماتی دارد و اصل بدیهی آن، این است که برای طرف مقابل اندک حقی را قائل شوید. در حالی که ادبیات آمریکا در شرایط کنونی مذاکره هست ولی ماهیت آن تسلیم ایران است.
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه شروط وزیر امور خارجه آمریکا تسلیم است و نه مذاکره، گفت: کمتر دولتی این شروط را قبول می می‌کند زیرا هویت، ماهیت، اقتدار و اعتبار آن کشور را زیر سوال می‌برد و تا زمانی که کاخ سفید همچنان این سیاست را ادامه دهد ایران مذاکره با آمریکا را قبول نمی‌کند.