به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، این روزها پدیده ماینینگ یا استخراج رمز ارزها و به ویژه استخراج بیت کوین به چالشی در حوزه انرژی برق و علی الخصوص هزینه آن تبدیل شده است.
طبق گفته کارشناسان، بارزترین ویژگی استخراج بیت‌کوین، به دست آوردن ارز رمز پایه بدون هیچ هزینه‌ای است. به این معنی که شما با استخراج بیت کوین در واقع پولی به طور مستقیم برای به دست آوردن ارز دیجیتال نمی‌پردازید.
بیت‌کوین یا هر ارز دیجیتال دیگر عبارت است از یک پول رمزنگاری شده. ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده روز به روز اهمیت بیشتری در جهان پیدا می‌کنند و به همین خاطر کاربران زیادی در سراسر جهان به استخراج و سرمایه‌گذاری در آنها روی می‌آورند.
سرمایه گذاری در استخراج رمز ارزها
برای سرمایه گذاری می‌توان به دو روش عمل کرد؛ یا رمز ارزهایی را که به دست دیگران استخراج شده است در بازار خرید یا اینکه خود به استخراج رمز ارزها اقدام کرد. در صورت اقدام به استخراج، هزینه‌های این کار از اهمیت زیادی برخوردار می‌شود؛ از جمله هزینه خرید ماینر، و مهمتر از آن هزینه برق لازم برای ماینینگ یا استخراج.
طبق آمارهای موجود استخراج هر بیت کوین حدود ۷۰۰۰ دلار هزینه دارد. بعلاوه در این استخراج به ۷۲ هزار کیلووات ساعت برق نیز نیاز هست. به خاطر گرانی برق، در برخی کشورها استخراج بیت کوین صرفه اقتصادی ندارد. اما در کشورهایی مانند کشور ما که یارانه زیادی به بخش انرژی و از جمله برق تعلق می‌گیرد صرفه اقتصادی استخراج بیشتر است. به همین دلیل امروزه ماینینگ یا استخراج بیت کوین به چالشی برای وزارت نیرو تبدیل شده است.
در ایران بسیاری از اماکن عمومی مانند مدارس، مساجد و همچنین کارگاه‌های صنعتی، دامداری‌ها، گلخانه‌ها و غیره از برق ارزان قیمت یارانه‌ای و حتی رایگان برخوردار هستند. این اماکن بهترین گزینه برای ماینرها بوده و امروزه افراد زیادی با نصب دستگاه‌های بزرگ و پرمصرف کامپیوتری درحال استخراج بیت کوین و دیگر رمزارزها هستند.
رمز ارزها در مواجهه با قانون
از آنجایی که رمز ارزها جدید هستند، هنوز قانون مشخصی برای آنها وجود ندارد. اما بانک مرکزی اواخر سال گذشته مجموعه‌ای از مقررات مرتبط با ارزهای دیجیال اعلام کرد.
طبق اعلام این بانک، گسترش استفاده از رمزارزها تأثیرات بالقوه ای بر سیاست‌های پولی و ارزی کشور خواهد داشت و همراه ایجاد فرصت‌های جدید، تهدیدهایی را متوجه عموم مردم و سازمان‌های استفاده کننده از آن خواهد کرد.
در ادامه بانک مرکزی تأکید می‌کند که با توجه به نوبودن این فناوری، رصد مستمر این حوزه را در دستور کار دارد و با توجه به بازخورد دستورالعمل‌ها و تحولات مؤثر در این حوزه، در بازه‌های شش ماهه نسبت به بازنگری در مقررات و اطلاع رسانی اقدام خواهد کرد. به علاوه از نگاه بانک مرکزی به خاطر دامنه وسیع تأثیر حوزه رمز ارزها و ریسک‌های مربوطه، ضروری به نظر می‌رسد که سایر نهادهای مرتبط نیز نسبت به صدور دستورالعمل و سیاستگذاری خصوصاً" در حوزه‌های قوانین حقوقی، قضائی و راهبری بازار سرمایه اقدام کنند.
واقعیت این است که موضوع رمز ارزها تنها به بانک مرکزی مربوط نبوده و دیگر نهادها و وزارتخانه‌ها را نیز شامل خواهد شد. طبق گفته کارشناسان، وزارت ارتباطات نیز پیگیر موضوع رمزارزها است. اما نکته مهمتر اینکه ارزهای دیجیتال می‌توانند در وزارت صمت نیز خیلی کاربرد داشته باشد. مثلاً در مورد شبکه توزیع، خرید کالا و… به ویژه در مورد خرید کالای ایرانی و حذف واسطه ها و جلوگیری از فساد و ایجاد شفافیت بسیار کاربردی است. در آینده در صورتی که امکان استفاده از آنها در معاملات وجود داشته باشد انواع فعالیت‌های اقتصادی از زنجیره‌های تولید و تأمین تا توزیع کالا می‌تواند در بستر رمز ارزها انجام شود.
دستورالعمل‌هایی که خود بانک مرکزی اعلام کرده حوزه‌های مختلفی از موضوع رمز ارزها را شامل می‌شود اما مهمترین آنها دستورالعمل‌هایی است که به حوزه ارزهای «جهان روا» (به رسمیت شناخته شده) مربوط است. در این مورد بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی:
۱) صدور و انتشار این نوع رمزارزها در اختیار توسعه دهندگان آن است و بانک مرکزی در این زمینه امکان پذیرش نقش و مسئولیتی ندارد.
۲) استفاده از رمزارزهای جهان روا به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور ممنوع است.
۳) رمزارزهای جهان روا تنها در صرافی‌هایی که مقررات آن در بخش الزامات عمومی صرافی‌ها آورده شده است، قابل خریدو و فروش و تبادل است.
۴) توسعه کیف پول رمزارزی برای رمزارزهای جهان روا با در نظر گرفتن مقررات بخش کیف پول رمزارزی، برای اشخاص حقیقی و حقوقی بلامانع است.
۵) و در نهایت اینکه در حوزه استخراج رمز ارزها بانک مرکزی اعلام کرده است که در حال حاضر استخراج رمزارزهای جهان روا در کشور به عنوان یک صنعت در نظر گرفته شده و مقررات گذاری در این حوزه از حیطه وظایف و نظارت بانک مرکزی خارج است.
این موارد نشان می‌دهد که بانک مرکزی برخورد محتاطانه ای با موضوع رمز ارزها داشته است. از یک طرف هرگونه استفاده از این ارزها در مبادلات اقتصادی را ممنوع اعلام کرده است. ولی از طرف دیگر مبادله و خرید و فروش خود رمز ارزها را آزاد گذاشته است. این موضع گیری از یک عقلانیتی ناشی شده و بیشتر به خاطر ماهیت رمز ارزها است.
کاربرد رمزارزها در مبادلات اقتصادی به جای پول رایج می‌تواند چالش‌هایی در پی داشته باشد در واقع به گفته کارشناسان به دلیل ماهیت غیر قابل ردیابی معاملاتی که با رمز ارزها صورت می‌گیرد دولت‌های مختلف تلاش کرده‌اند که به نوعی آن را کنترل و یا ممنوع کنند.
از دید طیفی از صاحبنظران، بیت کوین می‌تواند به تجارت‌های غیرقانونی و غیرمجاز هم‌چون تجارت اسلحه، تجهیزات تروریستی، قاچاق دارو و مواد مخدر دامن‌زده و به علت آنکه مقامات قضائی و پلیس نمی‌توانند طرفین معامله را شناسایی و ردگیری کنند، باعث سهولت استفاده از آن می‌شود.
به طور کل تحلیلگران و کارشناسان حوزه اقتصاد بر این باورند که سر برآوردن و رشد روز افزون بلاک چین‌ها و انواع رمز ارزها در بستر فضای مجازی از نشانه‌های وقوع تغییراتی بنیادین در اقتصاد جهان بوده و از آنجایی که ماهیت، چگونگی عملکرد و آینده این رمز ارزها برای همگان به طور کامل مشخص و روشن نیست، ممکن است پیامدها و نتایج پیش بینی نشده و ناخواسته ای برای جوامع مختلف در پی داشته باشد. مهم آن است که دولت‌ها بتوانند با ارائه راه کارهای مختلف نظارت و کنترل بر این ارزها را گسترش دهند، طوری که بتوانند جلو هرگونه سو استفاده، چه در استخراج و چه در کاربرد آنها در مبادلات و معاملات اقتصادی را بگیرند.