تهران- ایرنا- با توجه به پیروزی حزب مخالف دولت ترکیه در انتخابات شورای شهر استانبول یک کارشناس مسائل ترکیه می گوید: حزب عدالت و توسعه شکست سنگینی را در این انتخابات تجربه کرد و به وجهه سیاسی رجب طیب اردوغان لطمه وارد شد.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، انتخابات مجدد برای تعیین شهردار استانبول، ۲ تیرماه در این شهر برگزار شد. رأی‌گیری مجدد برای انتخاب شهردار جدید این شهر روز یکشنبه ۳ تیر ماه به پایان رسید و به گزارش منابع رسمی ترکیه پس از شمارش تقریباً تمام آرا، «امام اوغلو» ۵۴ و «بنعلی ییلدریم» ۴۵.۱ درصد آرا را به دست آوردند. آقای امام اوغلو انتخابات قبلی را که حدود سه ماه پیش برگزار شد با اختلاف ۱۳ هزار رأی برد اما این بار با اختلاف ۷۷۵ هزار رأی برنده شد.

شورای عالی انتخابات ترکیه روز چهارشنبه ۲۸ فروردین اعلام کرد که «اکرم امام‌اوغلو»، نامزد حزب جمهوری‌خواه خلق که به عنوان حزب اپوزیسیون در مقابل حزب عدالت و توسعه قرار گرفته بود، به عنوان شهردار استانبول انتخاب شده است. شورای عالی انتخابات ترکیه روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه چند روز بعد از پیروزی اکرم اغلو رأی به ابطال نتایج آرای انتخابات شهرداری استانبول داد. در ۲۵ سال گذشته شهرداری استانبول در اختیار احزاب اسلامگرا از جمله حزب حاکم عدالت و توسعه بود.

در انتخابات شورای شهر استانبول نامزد احزاب مخالف، با اختلاف کمتر از پانزده هزار رأی «ییلدیریم»، نامزد حزب عدالت و توسعه را شکست داده است. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مدعی است که شهروندان ترکیه از او خواسته‌اند تا انتخابات شهر استانبول از نو برگزار شود. خود او مدعی است که در این انتخابات تخلفات و تقلب‌هایی صورت گرفته و به همین خاطر اردوغان از کمیتۀ عالی انتخابات ترکیه در خواست کرده است که انتخابات شورای شهر استانبول را از نو برگزار کند.

برگزاری مجدد انتخابات در شهر استانبول دو شکست سنگین را برای حزب عدالت و توسعه به همراه داشت استانبول یکی از شهرهای مهم و اقتصادی ترکیه محسوب می‌شود رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در این شهر متولد و در سال ۱۹۹۴ شهردار استانبول شد او در هنگام شهرداری این شهر به محبوبیت رسید.

با توجه به اهمیت موضوع پژوهشگر ایرنا با «جعفر حق پناه» کارشناس مسائل ترکیه و استاد دانشگاه به گفت و گو پرداخت.

حق پناه در ابتدای این گفت و گو بیان داشت: انتخابات شورای شهر استانبول را می‌توان دو شکست در یک انتخابات برای اردوغان نامید دو شکست، به این معنا که عملاً پایتخت اقتصادی و مهمترین شهر ترکیه یعنی استانبول را از دست داد و به وجه سیاسی اردوغان لطمه‌ای جدی وارد شد. نپذیرفتن نتیجه انتخابات در دور اول برگزاری و واکنش مردم، شکست سنگین‌تری را متوجه شخص اردوغان کرد.

وی گفت: اختلاف آرای ۱۳ هزار تایی بن علی ییلدیریم با اکرم اغلو در دور اول برگزاری انتخابات به ۷۷۵ هزار رای رسید. و ارای ییلدیرم به نفع اکرم اغلو به صندوق‌های رأی شهر استانبول ریخته شد و این شکست به حساب اقای اردوغان قلمداد می‌شود نه تنها در بین مردم ترکیه، بلکه از نظر ناظران خارجی نیز حزب عدالت و توسعه با اردوغان شناخته می‌شود.

این کارشناس مسائل ترکیه اظهار داشت: فرآیند حزب عدالت و توسعه تحت شعاع اردوغان قرار گرفت و واژه اردوغانیسم از اینجا ریشه می‌گیرد اگر بخواهیم پیامدهای حزب عدالت و توسعه را در شورای شهر استانبول بررسی کنیم از چند منظر باید به آن بپردازیم در سطح فردی ضربه بسیار سنگین به وجهه سیاسی اردوغان وارد شد از سال ۲۰۰۲ تاکنون اردوغان فقط شکست خفیفی در اتتخابات سال ۲۰۱۵ متحمل شد اما در دور بعدی انتخابات توانست این ضربه را جبران نماید و پیروزی قاطع بدست آورد.

حق پناه گفت: در چند سال حاکمیت حزب عدالت و توسعه همیشه اردوغان پیروز انتخابات بوده است، طی این مدت به دلیل تجربیاتی که کشف کرده بود و دستاورد حزبیش همیشه حائز اکثریت آرا بوده است اما اکنون پذیرش شکست، سخت به نظر می‌رسد و می‌خواهد با حوزه بیرون از ترکیه خود را مشغول کند و چندین سفر به چین و ژاپن دارد و می‌خواهد از این طریق، باز سازی و خروج از این ضربه را طی کند و هضم این ضربه برای اردوغان و حزبش سخت نظر می‌رسد.

وی در ادامه افزود: اردوغان باید بپذیرد که از این تاریخ به بعد با یک نخبه جوان رو برو شده است و تصور این رقابت برایش دشوار است رقبای اردوغان در طول دوران زندگی سیاسی اش کسانی بودند از جنس خودش که از عهده آنان برآمد اما اکنون با یک چهره جوان روبرو شده است. حزب عدالت و توسعه اگر چه در برخی شهرهای بزرگ همانند آنکارا و آدانا آرای را بدست آورد و در مجموع خودش را فاتح آرای شهرداری‌های ترکیه می‌داند در نتیجه منتظر بودند که نتایج را در انتخابات شورای شهر استانبول ببینند و این شکست برای حزب سنگین تمام شد و در مجموع صدای اعتراضی را بلند تر خواهد کرد.

این استاد دانشگاه بیان داشت: من فکر می‌کنم موضوعی بنام بقای حزب نیز مد نظر می‌باشد جناح مقابل باید خودش را آماده روزهای سخت کند و شاید در انتخابات بعدی حائز اکثریت آرا شوند و باید بداند که چه باید کرد مساله مهمتر را باید در تداوم تفکر بنیانگذاران حزب جستجو کرد وسوال مهمتر این است که افرادی هستند که بخواهند رهبری انشعاب در حزب عدالت و توسعه را بر عهده بگیرند و تفکراتی را مدیریت کنند و موجودیت دیگری را بوجود آوردند از جمله «احمد اوغلو» و «عبداله گل» چهره‌ای که خروج آرام از حزب عدالت و توسعه داشتند شاید اکنون احساس کنند که وارد این عرصه شوند و دوران پر تلاطمی را در حزب عدالت و توسعه ما شاهد باشیم.

حق پناه کارشناس مسائل ترکیه در این زمینه اظهار داشت: در مورد اینکه حزب جمهوری خواه بخواهد در آینده سیاسی ترکیه به عنوان یک رقیب جدی برای حزب عدالت و توسعه تلقی شود نیاز به متغیرهای بیشتری و زمان وجود دارد و اینکه تحولات آینده ترکیه را به کدامین سمت و سو می‌برد و باید دید که حزب عدالت و توسعه با فرایند قدرت چگونه خود را ترمیم می‌کند.

وی گفت: برخی از مشکلات جامعه ترکیه، مربوط به ساختار این کشور می باشدو هیچ حزبی نمی‌تواند راههای برای برون رفت آن ارائه دهد و خوش شانسی حزب عدالت و توسعه بود که توانست دوره طلایی را در کارنامه خود داشته باشد و اگر مشکلات برای حزب عدالت بوجود آید شانس بیشتری برای حزب جمهوری به عنوان اپوزیسیون به وجود می‌آید. تورم، کاهش ارزش پول به عنوان مشکلات کنونی جامعه ترکیه می‌باشد و اگر این روند در ترکیه ادامه پیدا کند به نفع حزب جمهوری خواهد شد. البته معلوم نیست که حزب جمهوری بتواند همانند حزب عدالت و توسعه کار کند.

جعفر حق پناه در پایان این گفت و گو بیان داشت: در منطقه رویدادهای شگفت انگیز به وجود می‌آید و مشخص نیست چه اتفاقی رخ می‌دهد که به نفع حزب اپوزیسیون یعنی حزب جمهوری باشد و در مجموع شانسی که این حزب دارد این است که یک جوان را در درون حزب دارد که مورد پذیرش مردم واقع شد و در انتخابات شورای شهر استانبول حائز اکثریت آرا شد واکرم اغلو یک خوش شانسی برای حزب جمهوری می‌باشد و باید دید گفتمانی را که این حزب می‌خواهد مطرح کند چیست؟ و تا چه اندازه می‌تواند در ترکیه موفقیت به دست آورد.