یکی از شایع‌ترین معضلات سلامت عمومی در همه جوامع فشار خون بالا است و در این بیماری جریان خون در رگ افزایش می‌یابد. در پی افزایش فشار خون، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی بیشتر از حالت طبیعی فعالیت کند.
فشار خون در بدن شامل دو مرحله سیستول (انقباض ماهیچه قلب) و دیاستول یا همان حالت استراحت قلب است.
در حالت استراحت فشار خون طبیعی سیستولی (حداکثر فشار خون) بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی متر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی (حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۹۰ میلی متر جیوه است.
در صورتی که فشار خون بطور مزمن برابر یا بیشتر از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی متر جیوه باشد گفته می‌شود فرد مبتلا به فشار خون بالا است.
براساس نظر کارشناسان بیشتر افراد مبتلا به فشار خون از بیماری خود اطلاعی ندارند و اکثر آنها بطور تصادفی از بیماری خود با خبر می‌شوندو همین امر باعث می‌شود روند درمان با تأخیر شروع شود.
بی اطلاعی از فشار خون بالا اهمیت چک کردن آن را برای همه افراد دوچندان می‌کند.
۲۶ هزار کهگیلویه و بویراحمدی در معرض فشار خون بالا شناسایی شدند
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اجرای موفق طرح بسیج ملی کنترل فشار خون بالا، گفت: ۲۶ هزار نفر از افراد بالای ۳۰ سال، زنان باردار و دارای بیماری کلیوی این استان از آغاز اجرای طرح تاکنون در معرض فشار خون بالا شناسایی و تشخیص داده شده‌اند.
اجرای طرح ملی کنترل فشار خون در کهگیلویه و بویراحمد با جمعیتی افزون بر ۷۱۳ هزار نفر از تاریخ ۲۷ اردیبهشت سال جاری همزمان با سراسر کشور آغاز و تا ۱۵ تیر امسال نیز ادامه دارد.
ابراهیم نعیمی تصریح کرد: از آغاز اجرای این طرح ملی تاکنون بالای ۶۵ درصد از افراد مشمول اجرای طرح غربالگری فشار خون تحت کنترل و مراقبت‌های اولیه قرار گرفته‌اند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد افراد مشمول اجرای طرح غربالگری کنترل فشار خون در سطح استان را حدود ۶۸ هزار نفر دانست و گفت: تا پایان اجرای این طرح این افراد باید تحت کنترل فشار خون قرار گیرند.
نعیمی یادآور شد: در حالی که جمعیت هدف وزارت بهداشت برای زیرپوشش قرار دادن اجرای طرح کنترل فشار خون حدود ۱۶۰ هزار نفر در کهگیلویه و بویراحمد است ولی دانشگاه علوم پزشکی استان با کمک سایر نهادهای برون و درون دانشگاهی، مراکز درمانی و خانه‌های بهداشت افزون بر ۲۰۸ هزار و ۳۶ را از زمان آغاز اجرای طرح تاکنون زیرپوشش قرار داده است.
به گفته نعیمی ۸۶۰ نفر به عنوان بیماران و افراد جدید به شمار بیماران دارای فشار خون بالا اضافه شده‌اند که تاکنون هیچ نشانی از علائم بیماری را در خود شناسایی نکرده بودند.
بر اساس تخمین وزارت بهداشت بیش از ۴۰ درصد مردم ایران دارای فشار خون بالا هستند ولی نسبت به بیماری خود مطلع نیستند.
وی تصریح کرد: کار غربالگری و اجرای طرح ملی کنترل فشار خون در این استان در بیش از ۶۶۱ پایگاه و مرکز ثابت و سیار در حال انجام است.
برآورد شده که در این پویش ملی کنترل فشار خون، حدود ۲ میلیون نفر دارای فشار خون بالا شناسایی شوند.
بسیج ملی فشار خون، نخستین گام بسیج بهداشتی وزارت بهداشت در سال ۹۸ محسوب می‌شود.
عوامل مؤثر در پرفشاری خون
اگرچه علت واقعی فشار خون بالا ناشناخته است اما براساس نظر پژوهشگران عوامل مختلفی احتمال ایجاد فشار خون بالا را افزایش می‌دهد.
بی تحرکی، سیگار، اضافه وزن، داشتن رژیم غذایی دارای نمک فراوان، چربی خون و کلسترول خون بالا، سابقه خانوادگی فشار خون بالا و مصرف الکل از جمله عوامل احتمالی ایجاد کننده فشار خون بالا هستند.
نتایج تحقیقات یک پژوهشگر دانشگاهی نشان می‌دهد: شیوع پرفشاری در درجه اول مربوط به افزایش وزن و در درجه دوم ناشی از عدم تحرک فیزیکی کافی بوده است.
رضا چمن عنوان می‌کند: فراوانی بیشتر عوامل خطر از جمله افزایش وزن و بی تحرکی در زنان نسبت به مردان شانس ابتلاء به فشار خون بالا را در این قشر افزایش می‌دهد.
زیان‌های فشار خون بالا
استادیار بیماری‌های قلب و عروق که در این زمینه تحقیق کرده معتقد است: فشار خون بالا بیشترین تأثیر را در وقوع مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلب و عروق را دارد.
حسین فخرزاده بیان می‌کند: به نظر می‌رسد چاقی مهمترین عامل شیوع فشار خون بالا است.
نتایج تحقیقات انجام شده تاکنون نشان می‌دهد که میانگین فشار خون در مردان و زنان با افزایش سن بیشتر می‌شود.
فخر زاده عنوان می‌کند: مواردی مانند کم تحرکی، عوامل ژنتیکی، الگوی تغذیه نادرست و زندگی شهری از عوامل تأثیر گذار در بروز پرفشاری خون هستند.
محققان اصلی ترین پیامدهای ناشی از فشار خون بالا را حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیوی عنوان می‌کنند.
به گفته کارشناسان، پیاده روی و ورزش در فضای باز، تنفس عمیق و تغذیه سالم در پیشگیری از فشار خون بالا مؤثر است.
مصرف مواد خوراکی سرشار از پتاسیم مانند میوه و سبزی‌های تازه، کاهش مصرف نمک و خوراکی‌های سالم مانند روغن کنجد و زیتون و نیز دمنوش های گیاهی می‌تواند ابتلاء به فشار خون بالا را کاهش دهد.
جز اصلی نمک خوراکی خوراکی سدیم است که فشار خون را افزایش می‌دهد به همین منظور استفاده از میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن پتاسیم بالا کاهنده سدیم خون هستند.
فشار خون بالا اگرچه با مصرف دارو بطور موقت کنترل می‌شود اما بهترین راهکار برای مبارزه با آن پیشگیری اولیه است و در این میان تغییر سبک زندگی و داشتن تغذیه سالم و تحرک کافی تأثیر بسزایی در افزایش سلامتی و کاهش بیماری فشار خون دارد.
۹۹۲۸/۶۱۱۰