«استیو منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا روز دوشنبه سوم تیر ماه در نشست خبری اعلام کرد که در راستای افزایش فشار حداکثری علیه ایران تا پایان هفته جاری محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران را در فهرست تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده قرار می‌دهد. تهدیدی که در صورت عملی شدن اقدامی بی سابقه در عرف دیپلماتیک و نشانه روشن از سیاست‌های متناقض کاخ سفید خواهد بود.
تحریم‌های آمریکا در حالی از روند و روال عقلایی خود خارج شده که هنوز ۲۴ ساعت از اعلام مذاکره بدون پیش شرط با ایران از سوی مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا نگذشته بود. پمپئو روز دوشنبه سوم تیر و پیش از سفر خود به امارات از آمادگی ایالات متحده آمریکا برای گفت و گوی بدون پیش شرط با ایران سخن گفت. بخش دیگر تحریم‌های جدید آمریکا علیه نهاد رهبری و رهبر انقلاب اسلامی بود. تحریم‌هایی که بیش از آنکه عملی باشند مضحک هستند. این تحریم‌های خارج از روال و قاعده که با واکنش‌های مقامات داخل ایران مواجه شده می‌تواند اثبات کننده دروغ آمریکا در پیشنهادات مذاکره با ایران باشد.
پاسخ ایران به تحریم‌های تازه آمریکا
در نخستین ساعات اعلام تحریم‌های تازه علیه مقامات جمهوری اسلامی ایران، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن بی حاصل خواندن تحریم‌های تازه علیه رهبر معظم انقلاب و مقامات جمهوری اسلامی؛ نوشت: «دولت ترامپ در حال نابودی همه سازوکارهای جا افتاده بین المللی برای حفظ صلح و امنیت جهانی است.»
ظریف هم ضمن اشاره تلویحی به موضوع تحریم‌های تازه آمریکا، این اقدام را نقشه «تیم B» دانست و در توییتی نوشت: «ترامپ ۱۰۰ درصد درست می‌گوید که ارتش آمریکا هیچ کاری در خلیج فارس ندارد. خارج کردن نیروهایشان از آنجا کاملاً در راستای منافع آمریکا و جهان خواهد بود. ولی حال مشخص شده که تیم بی به فکر منافع آمریکا نیست - آن‌ها از دیپلماسی متنفرند و تشنه جنگ هستند.»
این توییت ظریف به نوعی پاسخ به اظهارنظر رئیس جمهوری آمریکا درباره تأمین امنیت خاورمیانه بود. ترامپ در این زمینه گفته بود: «چین ۹۱ درصد و ژاپن ۶۹ درصد و بسیاری از کشورهای دیگر نفت خود را از تنگه هرمز می‌گیرند. پس چرا ما باید برای سالیان سال بدون دریافت هیچ اجرتی از این خطوط کشتیرانی حفاظت کنیم؟ ما دیگر لازم نیست آنجا بمانیم چراکه حال ایالات متحده - با اختلاف زیاد- به بزرگ‌ترین تولیدکننده انرژی در جهان تبدیل شده است.»
حسام الدین آشنا رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری هم در حساب توییتری خود نوشت: «ظریف در حال تبدیل شدن به ماندلای ایران است، ماندلا علیه آپارتاید داخلی می‌جنگید و وزیر خارجه ایران علیه آپارتاید بین المللی.»
مهم‌ترین واکنش به تحریم‌های آمریکا از سوی رئیس جمهوری بود. حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» روز گذشته در نشستی با مدیران ارشد نظام سلامت کشور گفت: «هیچ حکومتی که ذره‌ای خرد و تدبیر داشته باشد، بالاترین مقام یک کشور که نه تنها مقام سیاسی بلکه مقام دینی، اجتماعی، معنوی است و نه تنها رهبر ایران که رهبر عاشقان ایران در سراسر جهان، رهبر مسلمانان و شیعیان جهان است؛ تحریم نمی‌کند.»
رئیس قوه مجریه همچنین در واکنش به تحریم وزیر امور خارجه گفت: «مگر آمریکایی‌ها مذاکره نمی‌خواهند اگر صادق هستند؛ چرا همزمان با مذاکره وزیر امور خارجه ایران را تحریم هم می‌کنند؟ پس معلوم است که دروغ می‌گویند.» بسیاری از کاربران در شبکه‌های مجازی هم ضمن حمایت از دکتر ظریف، تحریم او را در تضاد با صلح در جهان دانستند.
تحریم ظریف، تهدید صلح
از آبان ۹۲ که مذاکرات هسته‌ای ایران با مقامات ۱+۵ آغاز شد تا اردیبهشت ۹۷ که نتیجه مذاکرات با اقدام غیرمعقول رئیس جمهوری آمریکا در معرض نابودی قرار گرفت، رسانه‌های جهان هیچ نامی را به اندازه «محمد جواد ظریف» در صدر خبرها و تحلیل‌های خود ندید. وزیر خارجه ایران توانست پرونده مناقشه هسته‌ای ایران را که ۱۲ سال در محافل سیاسی و نهادهای بین المللی جریان داشت، به نقطه امن برجام برساند. نامی که دو سال متوالی نامزد دریافت جایزه صلح نوبل از محافل مورد تأیید آمریکا بود.
تحریم آینده آمریکا علیه وزیر امور خارجه‌ای که ماه‌ها با وجود فشار مخالفان برجام برای پیشگیری از تنش و درگیری در منطقه و جهان کوشید؛ نشانه آشکار شمشیری است که آمریکا نه علیه مردم ایران که علیه صلح جهانی می‌کشد. اعمال تحریم‌های سخت علیه دیپلمات ارشد یک کشور به اعتراف شبکه خبری سی ان ان آمریکا در عمل احتمال هرگونه دیپلماسی را از بین می‌برد.
تحریم احتمالی علیه ظریف حکایت از آن دارد که رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در اشارات خود به نقشه‌های «تیم B» به منظور تنش زایی در منطقه، بر نقطه کانونی و حساسی دست گذاشته است که نتیجه تحریک توجه جهانی به عملکرد این تیم، تهدید او به تحریم است. آپارتاید علیه ظریف نشان می‌دهد که مقامات آمریکایی گرچه در ظاهر به دنبال مذاکره و صلح هستند اما در عمل مذاکره کننده مصلح ایرانی را تهدید به تحریم می‌کند.
نتیجه بی نتیجه تحریم‌ها
تحریم‌های آمریکا علیه ایران به بیشترین میزان خود در ۴۰ سال گذشته رسیده و به نوشته سخنگوی وزارت امور خارجه تحریمی نمانده است که دولت واشنگتن علیه این کشور اعمال نکرده باشد. به نظر می‌رسد با اتمام انواع تحریم‌های اقتصادی در حوزه‌های نفت و انرژی، دارو و غذا، تازه‌ترین تحریم‌ها بیش از آنکه تأثیر اقتصادی داشته باشند؛ پروپاگاندای رسانه‌ای با اهداف سیاسی است. تحریم رهبر معظم انقلاب به آمریکا زمانی که هیچ برنامه و حتی احتمال بسیار اندک کوتاه و دراز مدت درباره این ورود وجود ندارد یا تحریم فرماندهان نیروی نظامی که پیش از این تحریم کامل شده‌اند؛ چیزی جز تبلیغات رسانه‌ای علیه ایران و تحریک به اقدام غیرعقلایی از سوی جمهوری اسلامی نیست.
تحریم عالی‌ترین مقام سیاسی و معنوی یک کشور در عرف دیپلماتیک آمریکا نشان دهنده عزم کاخ سفید برای تغییر ساختار سیاسی آن کشور است. تحریم رهبر معظم انقلاب از یک سو و تکرار نداشتن برنامه برای تغییر رژیم در ایران از دیگر تناقضاتی است که همچنان در استراتژی‌های سیاست خارجی ترامپ مبهم است و توضیحی برای آن یافت نمی‌شود. با این توصیفات و با توجه به ماکزیمم میزان تحریم علیه کشور، این تحریم‌های جدید آمریکا نشان از ناکارآمدی ابزار تحریم علیه ایران و نیز حکایت از انفعال کاخ سفید در برابر اقتدار ایران دارد.
همانگونه که امروز رئیس جمهوری هم اعلام کرد؛ هدف آمریکا از تحریم‌های ناتمام ایران، تنها به زانو درآوردن ملت ایران است. پادزهر این هدف زهرآلود هم همبستگی ملی و هوشیاری داخلی خواهد بود.